جواد شاملو
در روزهای ناآرامی که گذشت برخی معتقد بودند برای آرام شدن وضعیت، یک ۹ دی دیگر می‌خواهیم. برخی دیگر می‌گفتند اوضاع امروز به اوضاع سال هشتاد و هشت متفاوت است و یک ۹ دی، پاسخگوی شرایط نیست. اگر ۹ دی را به یک راهپیمایی محدود بدانیم، سخن طیف دوم درست است. یک تجمع یکدست صرف، نمی‌تواند مسائل پیچیده‌ای که پیش آمده را باطل‌السحر باشد؛ اما اگر۹ دی را هوشیاری ملی و حرکت مردمی بدانیم که در آن برهه به شکل راهپيمایی بروز کرد و می‌تواند اشکال دیگر نیز داشته باشد؛۹ دی و روح آن می‌تواند باطل‌‌السحر هر فتنه‌ای باشد. چون فتنه چیزی جز سردرگم شدن مردم و تفرقه و انفعال آن‌ها نیست. ایراد هر دو گروه بالا این است که ۹ دی را صرفا یک راهپیمایی می‌دانند. گروه اول دائم در صدد تکرار شکل ۹ دی است و گروه دوم شکل ۹ دی را ناکافی می‌داند؛ اما روح و حقیقت۹ دی، چیزی که آن را در تاریخ قابل تکرار و همیشگی می‌گرداند، عبارت است از اراده وسیع، خودجوش، فراگیر و قاطع مردم برای پایان دادن یا بی‌اثر کردن یک معضل که هدایت‌گران خارجی و بازیگران داخلی دارد و در گفتمان دینی و انقلابی، فتنه نامیده می‌شود. این روح در همین فتنه اخیر هم اثر خود را گذاشت اما با اشکال مختلف. بعضی مردم با انتقاد به جا، برخی با سکوت به موقع و داغ نکردن تنور و برخی با حضور در صحنه نقش خود را ایفا کردند. در نهم دیماه سال هشتاد و هشت، از چند مقوله دفاع شد.
 دفاع از دین
مهم‌ترین مقوله‌ای که در ۹ دی از آن حمایت شد، مقوله دین بود. فتنه هشتاد و هشت از جایی به بعد، تبدیل به یک عملیات دین‌زدایی و دین‌ستیزی شد. این دین‌ستیزی آنچنان شدید بود که به شکل حمله به عزاداران و نشانه‌های عزای محبوب‌ترین مؤلفه دینی در تاریخ و جغرافیای جهان، یعنی حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام بروز کرد. ۹ دی پیش از هر چیز، دفاع از حضرت اباعبدالله الحسین علیه‌السلام بود. مردمی که با روضه و حب سالار شهیدان بزرگ شده بودند، چگونه می‌توانستند اندک جسارتی به محضر او را تحمل کنند؟ پازل فتنه هشتاد و هشت بعد از آن عاشورای عجیب، بسیار بزرگ‌تر از یک اعتراض سیاسی و اجتماعی یا حتی یک انقلاب رنگی یا حتی یک کودتا بود، این فتنه خنجر خود را بر شاهرگ اعتقادی مردم ایران گذاشته بود. نتیجه مشخص بود، نعره ملت حیدری، کرک و پر فتنه را ریزاند و آن را به زباله‌دان تاریخ انداخت. 
 دفاع از انقلاب
یکی از شعارهای عاشورای هشتاد و هشت «مرگ بر اصل ولایت فقیه» بود. اصل ولایت فقیه، یکی از ریشه‌های هویتی انقلاب اسلامی است.
 در سال هشتاد و هشت بسیاری به نتیجه انتخابات اعتراض داشتند اما با اصل انقلاب زاویه‌ای نداشتند. به عکس، داعیه‌دار انقلابی‌گری اصیل بودند و از کاندید شکست‌خورده، به عنوان نخست‌وزیر امام یاد می‌کردند؛اما عاشورای هشتاد و هشت، فتنه مخالفت خود با اصل نظام و اصل انقلاب را هم اعلام کرد و ثابت کرد جنبشی ملحدانه و براندازانه است. فتنه با این اقدام و شعارها، پایگاه اجتماعی خود را بیش از پیش از دست داد و از طرف معترضینی که به ارزش‌های انقلاب دلبسته بودند نیز جنبشی منحرف‌شده تلقی شد. ۹ دی، دفاع از ارزش‌های انقلاب اسلامی که خون هزاران شهید به پای آن‌ها ریخته شده بود. این روز، رودی بود که از دریای انقلاب ۵۷ منشعب شده بود. انقلاب زنده بود و مردم انقلابی فارغ از دعواهای روزمره، از آن دفاع می‌کردند. 
  دفاع از قانون
فتنه از جایی به بعد، به هیچ صراطی مستقیم نمی‌شد و قانون را به رسمیت می‌شناخت. در حالی به نتیجه انتخابات معترض بود، که گویی قانونی بودن یا نبودن این نتیجه برایش هیچ اهمیتی نداشت؛ فقط می‌خواست نتیجه این نباشد و نتیجه دلخواه خودش حاصل شود. این تنها به معنای قبول نداشتن نتیجه اين انتخابات نیست، بلکه به معنای زیر سؤال بودن قانون است؛ تمام انتخابات‌ها به این معنا قابل خدشه بود. زیر سؤال رفتن قانون، حال و آینده یک مملکت را با چالش مواجه می‌کند. فارغ از هر دولت یا حکومتی، کشور باید قانون داشته باشد و اگر بتوان راحت زیر یک قانون زد، هر قانونی در هر حکومتی احترام خودش را از دست خواهد داد و ساختارهای کشور سست می‌شود. ملت به بی‌قانونی خو می‌گیرد و کشور همچون یک قرن پیش، به شکل نیمه‌بدوی اداره می‌شود.   
  دفاع از کشور
فتنه آبروی یک ملت و یک کشور را خدشه‌دار می‌کند. خدشه آبرویی، زمینه را برای افزایش فشار دشمنان مهیا می‌کند. همانگونه که فتنه هشتاد و هشت زمینه را برای آغاز جنگ اقتصادی آمریکا ایجاد کرد. جنگ اقتصادی خود بهانه را برای فتنه‌های دیگر مهیا می‌کند و به همین دلیل می‌توان فتنه هشتاد و هشت را ام‌الفتن را خواند. فتنه هشتاد و هشت برای کشور هزینه‌های بین‌المللی تراشید و این هزینه‌تراشی ادامه داشت اگر ملت ترمز دستی آن را نمی‌کشید.