تنظیم‌گری؛ ماهیتی تعاملی
جواد شاملو
در سال‌های اخیر شاهد حمله گسترده‌ای از سوی دشمنان ایران و معاندان سفت‌وسخت نظام به شرکت‌هایی بودیم که ماهیت استارتاپی دارند و در حوزه اینترنت فعالیت می‌کنند و عملا آجرهایی برای بنای شبکه ملی اطلاعات ایران هستند. این شرکت‌ها متشکل از جوانانی هستند که هیچ‌گونه فعالیتی در راستای سوگیری‌های سیاسی ندارند. تحصیل‌کرده رشته‌های ریاضی و کامپیوترند و نخبه‌‌هایی‌اند توانا که توانسته‌انددر حوزه تحصیلشان، کسب‌وکارهای بزرگ و مستقل و موفقی راه بیندازند. در یک سال اخیر نوک حمله معاندان به سمت شرکت ابرآوران بود؛ استارتاپی که در حوزه ذخیره‌سازی ابری و ایجاد فضا برای ذخیره اطلاعات سایت‌ها فعالیت می‌کند. این حمله با یورش سایبری به دیتاسنترهای این شرکت آغاز شد اما به همین ختم نشد. حمله بزرگ‌تر، حمله‌ای آبرویی بود که علیه کارکنان این شرکت در توییتر به راه افتاد. اسامی و تصویر کارکنان جوان این شرکت را منتشر می‌کردند و آن‌ها را به‌عنوان هم‌دستان حکومت در سرکوب اینترنتی آبان‌ماه نودوهشت عنوان می‌کردند. اما درواقع جرم آن‌ها این بود که در این مملکت تحصیل‌کرده بودند و از تحصیلشان در همین مملکت استفاده می‌کردند. این مواجهه با استارتاپ‌های اینترنتی به‌اندازه مواجهه با داستان فم تریپ
و حمله به فعالیت‌های ورزشی کشور، به نحو حیرت‌انگیزی ایران‌ستیزانه و ضد مردمی بود. گویی جوان این مملکت نباید در این کشور فعالیت کند و موفق شود، چون یک‌مشت اپوزیسیون معتقدند نظام به پشتوانه این استارتاپ‌های فناوری ارتباطی می‌تواند اینترنت را محدود کند. بله! زور اپوزیسیون تنها به چند جوان تحصیل‌کرده و علاقه‌مند می‌رسد! طبق کدام منطق برای مخالفت با یک حکومت باید با فعالیت مردمی که در راستای منافع ملی کشور است مبارزه کرد؟
بااینکه ابرآوران مهم‌ترین قربانی این عملیات رسانه‌ای بود، اما هدف، تمام فضای استارتاپ فناوری ارتباطات بود. یعنی از صنعت ویدئوآنلاین گرفته تا صنایع زیرساختی و پیام‌رسان‌ها و پلتفرم‌های کتاب الکترونیکی و پلتفرم‌های موسیقی و پلتفرم‌های مربوط به حمل‌ونقل و فروشگاه‌های اینترنتی و هرگونه پلتفرم پخش محتوای مبتنی بر داخل، هدف حمله بود؛ چراکه داشت شبکه ملی اطلاعات ایران را تقویت می‌کرد. اگر عده‌ای با افراط در نگاه بسته به اینترنت به شبکه ملی اطلاعات آسیب می‌زنند باید حواسمان به متحجرهای آن‌طرف هم باشد که هیچ عنصر ملی را برای اینترنت ایران نمی‌پذیرند.
چرا این‌ها را می‌گوییم؟ حالا که بحث چالش ساترا با پلتفرم‌های وی‌اودی دوباره مطرح‌شده، فارغ از اشتباهاتی که از سمت دو طرف ماجرا وجود دارد، ابتدا لازم است هر دو طرف، این صحنه و میدان بزرگ و خطیر را که در آن پای ایران وسط است در نظر داشته باشند. دشمنان ایران و نظام بر روی کسب‌وکارهای بزرگ و پایه‌ای اینترنت حساس هستند و چشم دیدن آن‌ها را ندارند. آن‌ها این کسب‌وکارها را عملا به‌عنوان قلعه‌های نظام در فضای مجازی می‌بینند. شرایط کشور امروز به‌گونه‌ای است که در حکمرانی داخلی، باید مدام میدان‌های بزرگ‌تر و تهدیدات خارجی را در نظر داشته باشیم و یک‌دم از سایه‌ای که دشمن ایجاد کرده غافل نباشیم و ایران را جزیره‌ای بی‌ارتباط با خارج در نظر نگیریم. این تذکری است که فارغ از بحث‌های دیگر باید به آن توجه داشت.
صنعت ویدئوآنلاین امروز نیازمند تعامل است. برخورد قانونی در مواقع لزوم بی‌شک ضروری است اما نباید فراموش کرد نظارت کاملا بازدارنده و ریل‌گذاری شده و کنترل صد در صد، با ذات تنظیم‌گری تغایر داشته و فرقی با قانون‌گذاری ندارد. پا نهادن نهاد تنظیم‌گر به این دلیل بوده که حکمرانی پلتفرم‌ها خصوصا در عرصه محتوا، سرعت عمل و انعطاف و روزآمد بودن بیشتری از دیگر سطوح حکمرانی طلب می‌کند. ساترا نه یک‌نهاد ناظر قانون‌گذار، که یک‌نهاد تنظیم‌گر است و خصلتی پویا و تعاملی دارد. این سخن به این معنا نیست که چشم بر خط قرمزهای خود و تخلف رسانه‌ها ببندیم، مشکل اینجاست که نامه رئیس محترم ساترا به ریاست سازمان صداوسیما، نظارت سفت‌وسخت و بازدارندگی‌ای را تداعی می‌کند که در آن دیگر خبری از خصلت تعاملی تنظیم‌گری نیست. وقتی این نوع سختگیری هم‌زمان می‌شود با انتشار آمارهای نه‌چندان دلگرم‌کننده از وضعیت مخاطبان صداوسیما، طبیعی است که برخی گمان کنند این سازمان در حال حذف رقبای خود است. ولو که این‌گونه نباشد و ساترا حوزه عملکرد مستقل خود را داشته باشد. همچنین به نظر می‌رسد چالش ساترا با پلتفرم‌ها، ریشه‌ای هم در چالش این نهاد با وزارت فرهنگ و ارشاد دارد.
در حکمرانی پلتفرم‌های اینترنتی، باید تفاوت ذاتی و ماهوی مدیوم‌های مختلف رسانه را نیز در نظر داشت. اینترنت، مخاطبان متفاوتی از تلویزیون دارد که توقعشان از اینترنت با توقعشان از تلویزیون یکسان نیست. اینترنت ذاتی آزاد، دم‌دستی، بسیار مبتنی بر عنصر جذابیت و سرگرمی، غیررسمی و انفرادی دارد. ما پیش‌تر در «رسالت» از اینکه شبکه نمایش خانگی تبدیل به حیاط‌خلوتی شود که در آن خانواده و ارزش‌های فرهنگی پایمال می‌شوند احساس خطر کرده و هشدار داده بودیم، اما این به معنای آن نیست که محتوای تلویزیونی را با محتوای نمایش خانگی یکسان ببینیم؛ این با اقتضائات رسانه و جامعه در تعارض است.
رسانه‌های وی‌اودی هم باید متوجه باشند مردم ازلحاظ تأمین حقوق مصرف‌کننده و کیفیت تولیدات دل‌خوشی از آن‌ها ندارند و بهتر است با درک پایه‌های متزلزل مردمی خود، دستکم با نهادهای ناظر تعامل داشته باشند.
استارتاپ , جواد شاملو , حمله سایبری
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.