مذاکره برای مذاکره ممنوع است
گروه بینالملل
ایالاتمتحده آمریکا و تروئیکای اروپایی اصرار ویژهای در خصوص برگزاری هر چه سریعتر نشست ایران و اعضای ۱+۴ دارند. در این میان، برخی منابع خبری تأکیددارند که واشنگتن ، پاریس، برلین و لندن قصد دارند از فرصت برگزاری نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در این خصوص بهره گیرند. در این میان، سؤالات زیادی در خصوص نحوه برگزاری نشست و مباحثی که قرار است در آن مطرح شود وجود دارد که لازم است موردتوجه و تحلیل قرار گیرد.
تبدیل مذاکرات دوجانبه به چندجانبه
اظهارات اخیر سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان نشان میدهد که برگزاری نشست احیای برجام در نیویورک بعید به نظر نمیرسد. خطیبزاده، با اعلام اینکه امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه برای حضور در مجمع عمومی سالانه سازمان ملل به نیویورک سفر میکند، گفت: ایران برنامهای برای ملاقات با مقامات آمریکایی در نیویورک ندارد.سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان دراین خصوص میگوید:« در خصوص نشست وزرای خارجه ۱+۴ باید این نکته را تأکید کنم که اگر ما ببینیم این ملاقات میتواند در مسیر آنچه که ما گفتیم یعنی مذاکره سودمند مفید باشد، تصمیم آن را اتخاذ خواهیم کرد. اکنون تصمیمی اتخاذ نشده است. باید ببینیم موضوع این جلسه چه میتواند باشد و بر اساس آن تصمیم بگیریم. البته نکته مهم آن است که وزیر خارجه با تمام وزرای ۱+۴ ملاقاتهای جداگانه و دوجانبه خواهد داشت. اگر دستور کار ویژهای بود میتواند نشستی بین ایران و ۱+۴ نیز برگزار شود. وزیر خارجه حدود ۴۵ ملاقات دوجانبه در حاشیه نشست سازمان ملل خواهد داشت.»
رمزگشایی از سخنان سخنگوی وزارت امور خارجه چندان دشوار به نظر نمیرسد، خصوصا آنکه آمریکا و تروئیکای اروپایی سعی دارند به هر نحو ممکن از ظرفیت دیپلماتیک نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در راستای تعیین تکلیف نهایی توافق هستهای استفاده کنند. در این میان، قطعا ملاقاتی میان هیئت ایرانی و مقامات وزارت امور خارجه آمریکا در نیویورک صورت نخواهد گرفت. در این میان، تنها احتمال دارد «مذاکرات دوجانبه» وزیر امور خارجه کشورمان با همتایان اروپایی، چینی و روسی خود، درنهایت منجر به برگزاری نشست کمیته مشترک برجام ( نشست اعضای باقیمانده در برجام یا همان نشست ایران و اعضای ۱+۴) در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک شود.
شکل برگزاری مذاکره موضوعیت ندارد
در این میان، رئیسجمهور و وزیر امور خارجه کشورمان بارها اعلام کردهاند که به «مذاکرات ثمربخش» فکر میکنند و مذاکرات را برای مذاکره نخواهند خواست. این همان موضعی است که طی سالهای گذشته، متأسفانه از سوی دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی کشورمان موردتوجه قرار نگرفت .
از سوی دیگر، تشکیل مثلث «آمریکا-آژانس- اتحادیه اروپا» در تقابل با حقوق حقه هستهای جمهوری اسلامی ایران و ممانعت این مثلث از تحقق مطالبات بر حق کشورمان در قبال توافق هستهای، سبب شده است تا فعلا چشماندازی برای ثمربخشی مذاکرات وجود نداشته باشد. بااینحال، جمهوری اسلامی ایران بهطرف مقابل بارها اعلام کرده است که در صورت رعایت خطوط قرمز کشورمان و عقبنشینی غرب از خواستههای نامعقول و غیرحقوقی خود در مسیر احیای توافق هستهای، احیای برجام در دسترس خواهد بود. بدون شک مذاکرات دوجانبه وزیر امور خارجه کشورمان و هر یک از وزرای اروپایی، تا حدود زیادی آمادگی غرب برای انجام واقعی تعهداتش در برجام را مشخص خواهد کرد. درصورتیکه تروئیکای اروپایی( که در نیویورک نیز به نیابت از آمریکا مذاکره خواهند کرد) ، سیگنالهای مشخص و شفافی در این خصوص ارسال کردند، احیای برجام در قالب مذاکرات کمیته مشترک برجام در دسترس خواهد بود. در آن صورت، بدیهی است که واشنگتن باید تضمینهای لازم جهت بازگشت به توافقی که خود از آن بهصورت یکجانبه خارجشده است را ارائه دهد و در مسیر رفع تحریمهای ضد ایرانی، مانعتراشی نکند. این قاعده در خصوص تروئیکای اروپایی نیز صادق است.
مواضعی که برای غرب هزینهساز است
جمهوری اسلامی ایران بارها اعلام کرده است که زیر بار تهدیدات غرب نرفته و در آینده نیز نخواهد رفت. نوع مواجهه قدرتمندانه کشورمان با استراتژی
« فشار همهجانبه» از سوی دولت ترامپ اثبات کرد که کشورمان قصد عقبنشینی در مواجهه با تهدیدات غرب را نخواهد داشت. بااینحال هنوز مقامات دولت دموکرات جوبایدن، حداقل در آشکار اقدامی در تغییر مسیر نادرست و مخرب خود در قبال برجام صورت ندادهاند. اخیرا آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا در خصوص سرنوشت توافق هستهای با ایران و احیای آن اظهار کرده است :
«دولت آمریکا به این نقطه نزدیکتر میشود که توافق هستهای با ایران را رها کند.البته هنوز به این نقطه نرسیدهایم اما ممکن است در آینده به آن برسیم!»
واقعیت امر این است که احیای برجام در گروی عمل واقعی و تضمینشده به تعهدات مندرج در توافق هستهای و از سوی دیگر، در گروی عدم هزینهسازیهای سیاسی و تبلیغاتی آمریکا و اروپا در این پروسه میباشد .اصرار آمریکا بر احیای برجام از یکسو و هشدار واشنگتن در خصوص پایان مذاکرات از سوی دیگر، نشاندهنده عدم صداقت غرب در این روند میباشد.این بیصداقتی، هم در خصوص واشنگتن و هم در خصوص شرکای اروپایی آن صادق است. از سوی دیگر، دولت بایدن تاکنون دریافته است که خلق «برجام یکطرفه» یا « توافق هستهای دفرمه شده»، دیگر محلی از اعراب در قاموس سیاست خارجی ایران ندارد. دموکراتها حتی قبل از پیروزی بایدن در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰، بر روی گزینهای به نام احیای صوری برجام تأکید کرده و خواستهاند «برجام دفرمه شده» را به نقطه ثقلی جهت انعقاد توافق جامع( توافق موشکی-هسته ای-
منطقهای ) با ایران تبدیل شود. بدیهی است که مذاکرات دوجانبه یا احیانا چندجانبه در نیویورک، بهوضوح اثبات خواهد کرد که میزان آمادگی غرب در خصوص گذار از این رویکرد خطرناک و هزینهساز چگونه خواهد بود. درهرحال، توپ در زمین آمریکا و اروپاست و البته زمان برای بازی این دو نیز بسیار محدود است! قطعا جمهوری اسلامی ایران تا ابد به واشنگتن و تروئیکای اروپایی در این خصوص فرصت نخواهد داد.
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.