متا دیکتاتور - روزنامه رسالت | روزنامه رسالت
شناسه خبر : 58270
  پرینتخانه » اجتماعی, فرهنگی, مطالب روزنامه, ویژه تاریخ انتشار : ۲۱ دی ۱۴۰۰ - ۶:۱۴ |
نکاتی در باب سرکوب ابراز علاقه‌ها به قهرمان ملی و دینی ایرانیان در پلتفرم اینستاگرام

متا دیکتاتور

تقریبا دو-سه ماهی می‌شود که شرکت تحت ریاست مارک زاکربرگ یهودی‌تبار، نام خود را از «فیسبوک» به «متا» تغییر داد. دلیل این تغییر نام‌گذاری این بود که این شرکت ادعا می‌کرد به سمت اهداف بزرگ‌تری از شبکه‌های اجتماعی می‌رود.
متا دیکتاتور
جواد شاملو
تقریبا دو-سه ماهی می‌شود که شرکت تحت ریاست مارک زاکربرگ یهودی‌تبار، نام خود را از «فیسبوک» به «متا» تغییر داد. دلیل این تغییر نام‌گذاری این بود که این شرکت ادعا می‌کرد به سمت اهداف بزرگ‌تری از شبکه‌های اجتماعی می‌رود. به سمت ساخت اینترنتی مسلط‌تر، همه‌جایی‌تر، واقعی‌تر، ملموس‌تر، بزرگ‌تر. اینترنتی که می‌تواند اصطلاح «فضای مجازی» را تبدیل به‌اصطلاح «جهان مجازی» کند. اینترنتی قابل تعامل و بسیار هوشمند که سطح دیگری به جهان واقع خواهد افزود و سهم بیشتری از زندگی بشر را به خود اختصاص خواهد داد: متاورس. اما راستش را بخواهید، توصیه نمی‌کنیم متاورس شرکت «متا» را برای زندگی انتخاب کنید؛ چراکه بر آن رژیمی حاکم خواهد بود که روی تمام نظام‌های دیکتاتوری جهان را سفید خواهد کرد. 
برای اینکه بدانیم شرکت متا چه جایگاهی در عرصه شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های اینترنتی دارد، باید بدانیم در میان پنج پلتفرم پرکاربر جهان، سه پلتفرم از محصولات این شرکت حضور دارند. فیسبوک با دومیلیارد و هشتصد و نودوپنج میلیون کاربر، صدرنشین این جدول است. واتساپ با دو میلیارد کاربر، سومین و اینستاگرام یا یک میلیارد و سیصد و نودوسه میلیون کاربر، چهارمین شبکه اجتماعی پرکاربر در جهان است. با این حساب شاید بتوان فیسبوک یا متا را در کنار گوگل، صاحب پرکاربرترین سرویس‌های اینترنتی دانست و بعدازاین دو، شرکت‌های دیگری همچون آمازون، مایکروسافت و… قرار دارند. «متا» با این ابعاد و قامت، سفت و سخت‌ترین برخورد ممکن را در عرصه یک محتوای به‌خصوص داشته است و آن محتوا نیز مربوط به کشور ایران است. نظارت شدیدی که متا در این مورد از خود نشان داده است، در مورد محتوای دیگری سابقه نداشته است. این در حالی است که شرکت زاکربرگ، اساسا خیلی سختگیر هم نیست. هنوز خیلی نگذشته از دعوای شدید جو بایدن با این شرکت بر سر انتشار بی‌حساب محتوای ضد واکسن در فیسبوک. زمانی که بایدن به‌صراحت گفته بود فیسبوک در حال «کشتن مردم» است. درواقع فیسبوک چالش‌های فراوانی بر سر محتوا  داشته است. چالش‌هایی که پدید نمی‌آمد، اگر فیسبوک سختگیری‌ای که در مورد محتوای سردار سلیمانی به خرج می‌داد، در مورد تمام محتواهای ممنوع انجام می‌داد.
روز نخست شهادت حاج قاسم و یکی دو روز پس‌ازآن، در فضای مجازی و خصوصا اینستاگرام، انفجاری از عکس‌ و مطلب در خصوص سردار رخ داد چنانکه اینستا نیز همچون خیابان‌ها و همچون تلویزیون، پر از سلیمانی شده بود. دشمن، سلیمانی را در فرودگاه بغداد تکه‌تکه کرده بود، اما در اصل او به میلیون‌ها قلب، میلیون‌ها مشت گره‌کرده، میلیون‌ها (یا شاید میلیاردها) قطره اشک، میلیون‌ها قدم پیاده در خیابان‌های شهرهای ایران و عراق و پاکستان و یمن و… . دشمن جسم او را تکسیر کرده بود اما یاد او، روح او در میان ملت و امت تکثیرشده بود. پس از دو سه روز نخست، حذف پست‌ها و استوری‌ها و انهدام صفحه‌ها آغاز شد. روالی سفت‌وسخت که هرگز در آن دو سه روز محدود نماند و در تمام این دو سال با جدیت ادامه یافت. دلیل این حذف‌ها از زبان مالک اینستاگرام، تعهد این شرکت به تحریم‌های آمریکا عنوان شد. نه مبارزه با خشونت یا تروریسم یا این قبیل عناوین خوش‌ظاهر که از زبان غرب مهمل است؛ بلکه صراحتا همراهی با تحریم‌های آمریکا. اینستا سعی دارد نام و نشان کسی را حذف کند، که با خشونتی بی‌مانند سلاخی شده است و حذف او، خود ادامه خشونت است. دیگر در اینستاگرام نمی‌شد اسم او را گفت؛ نمی‌شد حتی بخشی از عکس او را استفاده کرد؛ اینستاگرام با الگوریتم‌هایی بسیار هوشمند و حساس این محتوا را سانسور می‌کرد. حاج‌قا…م، س‌ل‌ی‌م‌ا‌ن‌ی، سل….انی، این‌ها اشکالی بود که باید نام غرورآفرین و زیبای شهید سپهبد حاج‌قاسم سلیمانی را بنویسیم. اسم او نیز همچون جسم او شد؛ اربا اربا. آدم گاهی دلش نمی‌آید این نام زیبا را که حتی پیش از شهادت صاحبش در میان نوحه‌های ما یافت می‌شد این‌طور تکه‌تکه کند و بهتر می‌بینید تنها بنویسد «او» یا به هر شکل دیگری، تنها به اشاره‌ای اکتفا کند. اما آیا این به نفع قاتلان سرداری است که نخستین قلمروی که فتح کرد، ارض مقدس «دل» بود؟ ما معتقدیم این ظلم هم به نفع این حکومت جائر فضای مجازی، که فضایش آدم را یاد رمان ۱۹۸۴ جورج اورول و ممالک کمونیستی می‌اندازد، نیست. این رفتار، سایه یاد و ذکر شهید عزیز را غلیظ‌تر می‌‌کند.
درواقع، این هم برکت دیگری از خون او بود. اویی که خودمان هم با دیدن نگاه‌هایش، «هو» کشیدنمان می‌آمد، اما حالا به لطف برادر بزرگ، رفیق زاکربرگ توفیق اجباری شد همچون عاشق‌هایی که شرم‌ دارند نام‌ معشوق‌شان را جلوی دیگران بر زبان‌آورند، در اینستاگرام تنها بگوییم او. همچون عارفان خدا و همچون والهان مولا. اینستاگرام دارد او را تبدیل به چیزی می‌کند که هست اما نیست و این همان عیان کردن از راه مخفی کردن است. حضور حاضر غایب، سنگین‌تر، محسوس‌تر و زیباتر از حضور حاضر شاهد است. درواقع کاری که اینستا می‌کند، این است که وجود «او» را هرچه بیشتر، تبدیل به حضوری ذهنی و فرهنگی می‌کند. حالا چهره «او» ناخواسته تبدیل به تابو می‌شود و همین به قدسیت و حرمت آن چهره می‌افزاید. اینستا با دست خودکاری می‌کند که به او اشاره‌های هنری و نمادین داشته باشیم، با دست خود او را در پرده‌ای از ایما و هنر فرومی‌برد و این بهترین روشی است که‌ می‌توان در تعظیم کسی به کاربرد. 
عشق، سعی دارد معشوق را تبدیل به یک راز کند و او را هرچه بیشتر در نشانه‌هایش بجوید. عشق میل دارد دست عاشق را هر آن از معشوق کوتاه‌تر کند و دستاویزهایی دور و دورتر از معشوق به او دهد. متا دارد «او» را از یک قهرمان تبدیل به یک معشوق می‌کند. این قاعده‌ای همیشگی و همه‌جایی است، کسی را از جلوی چشم‌ها حذف کن، آن‌وقت او دیگر در همه‌جا هست. 
این ظلم عیان شرکت متا مانند هر ظلمی از سوی باطل، درنهایت به جلوه حق می‌افزاید. یاد یک‌ شخصیت محبوب با  بایکوت شدن، درون سینه‌ها عمیق‌تر می‌شود. اگر شرکت‌های دیگر اینترنتی این‌گونه مانند «متا» توحش نشان نمی‌دهند نیز دلیلش صدق لاف آزادی بیان نیست؛ بلکه آنان می‌دانند «او» با این کارها قهرمان‌تر می‌شود همان‌گونه که با شهادتش قهرمان‌تر از سابق شد. متا، ترامپ‌گونه‌ترین شرکت سیلیکون ولی است و حالا فرض کن چه جهنمی باشد متاورس زاکربرگ!
این هم برکت دیگری از خون «او» بود که نشان داد آزادی بیان، چیزی جز جاده‌صاف‌کن جهانی‌سازی فرهنگ غرب نیست و چماقی بر سر ملت‌ها و حکومت‌هایی که در مقابله با این یورش جهانی‌سازی، سعی در دفاع از هویت خوددارند. «آزادی بیان»، دژکوب فرهنگ غرب است.
 چه باید کرد؟
در مقابل این ظلم، باید عقب کشید یا باید جنگید؟ اگر باید جنگید، چگونه؟ رهبر گرامی انقلاب در دیدار اخیر خود با خانواده معظم سردار دل‌ها فرمودند: «امروز هم مستکبران از نام او وحشت دارند، از یاد او وحشت دارند؛ ببینید در فضای مجازی ــ لابد بیشتر از من ‌اطلاع دارید دیگر  ــ     با اسم او چه برخوردی دارند می‌کنند؛ این هم یک تنبیه دیگری است، تنبّه بیشتری است برای ما و مسئولین فضای مجازی کشور که بفهمند چه‌کار باید بکنند، تا دشمن نتواند هر جور دلش می‌خواهد، با هرجایی که دلش می‌خواهد رفتار کند. و خب فضای مجازیِ موجود دنیا زیر کلید مستکبران است دیگر؛ از اسمش هم می‌ترسند و از تکثیر او وحشت دارند؛‌ الگو یعنی این؛ می‌ترسند که تکثیر بشود.» رهبر انقلاب این رفتار اینستاگرام و دیگر پلتفرم‌های شبکه اجتماعی را دلیل مضاعفی بر حکمرانی فضای مجازی شمردند. دال مرکزی گفتمان حکمرانی فضای مجازی در بیان رهبر معظم انقلاب، شبکه ملی اطلاعات است. بااین‌حال در این مورد به‌خصوص، به نظر نمی‌رسد منظور ایشان، مسدودسازی این پلتفرم و جایگزین کردن  پلتفرم‌های مشابه آن باشد. برداشت ما از سخنان ایشان این است که باید با دشمن در آن سطح مقابله کرد. دشمن از تکثیر شهید سلیمانی می‌ترسد و ما را محدود می‌کند، حال واکنش منطقی این نیست که این میدان جنگ را ترک کنیم و زحمت دشمن را کم! برخی معتقدند در قبال این رفتار، باید همچون بسیاری از کشورهای دیگر، به مذاکره و جدال دیپلماتیک با این شبکه‌ها رو آورد و نمونه‌های موفق بسیاری هم ذکر می‌کنند. درواقع انواع گوناگونی از مواجهه با پلتفرم‌های غالبا آمریکایی در جهان وجود دارد. یک مدل، چین است که با استفاده از ظرفیت‌های به‌خصوص خود، شبکه ملی اطلاعات قدرتمندی طراحی کرده و ضمن بایکوت شرکت‌های اینترنتی آمریکایی، توانسته پلتفرم‌های صادراتی بسیار موفقی هم داشته باشد. چین تقریبا در این ویژگی بی‌نظیر است و بیشتر کشورها، به بده و بستان و قانون‌گذاری روی آورده‌اند. اما ایران هم از جهتی بی‌نظیر است: تحریم. دشمنی آمریکا با ایران، وضعیت ما را از تمام کشورها متمایز می‌کند. در آستانه دومین سالگرد شهادت حاج‌قاسم، ایران هم‌قدمی درراه مذاکره با شرکت متا برداشته شد. «به نقل از مرکز روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، همزمان با دومین سالگرد شهادت سردار قاسم سلیمانی و افزایش دوباره حذف و سانسور مطالب مرتبط با این شهید والامقام در شبکه اجتماعی اینستاگرام، مدیرکل حقوقی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در نامه‌ای خطاب  به مدیران متا و اینستاگرام ضمن محکوم کردن این اقدام خواستار توضیح این پلتفرم‌ها درباره این سیاست غیرقانونی برای کاربران شد. در بخشی از این نامه که خطاب به مارک زاکربرگ، مدیرعامل شرکت متا پلتفرم کورپوریشن نوشته‌شده و رونوشت آن برای آدام موسری، رئیس اینستاگرام و جسیکا روزن وورسل، رئیس کمیسیون ارتباطات فدرال ایالات‌متحده ارسال‌شده آمده است که حذف و سانسور تصاویر و مطالب مرتبط با سردار شهید قاسم سلیمانی، قهرمان مبارزه با تروریسم و محوکننده داعش جنایتکار با هیچ‌یک از معیارهای بین‌المللی سازگاری ندارد.» 
به نظر می‌رسد استراتژی ایران، باید ترکیبی باشد. ما هم باید شبکه ملی اطلاعات و پلتفرم‌های مشابه و قدرتمند و پرطرفدار و حتی صادراتی را جدی بگیریم، هم باید مذاکره با پلتفرم‌ها را جدی بگیریم، هم در سطح مبارزه مردمی، مثل آنچه اخیرا در نمره‌دهی به اینستاگرام در گوگل پلی رخ داد، فعال، مبتکر و جدی باشیم و تولید محتوای خود را نیز چنان هوشمند کنیم تا دشمن ببیند ادامه این فیلترینگ و سانسور بی‌تأثیر است، هم با ایجاد مزاحمت‌های جدی سایبری، هزینه این اعمال محدودیت‌ها را برای دشمن بالا ببریم.  
نویسنده : جواد شاملو |
به اشتراک بگذارید
تعداد دیدگاه : ۰
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.