عصر تصویر
جواد شاملو
آپارات مهمترین محصول هلدینگ صباایده است. این هلدینگ که از ابتدا به عنوان توزیعکننده آثار ویدئویی فعالیت میکرد، اکنون صاحب پربازدیدترین سایت ایرانی در رتبهبندی الکسا است. این در حالی است که در مقیاس جهانی نیز یوتیوب، پرطرفدارترین شبکه اجتماعی است و همچنین پربازدیدترین سایت جهان پس از گوگل. حالا رتبه نخست آپارات نشان میدهد در ایران هم همانند جهان، تصویر حکم میراند و یک پلتفرم بیمحدودیت مخصوص ویدئو، بیش از هر چیز برای مخاطبان امروز جذاب است. سلطنت پلتفرمهای ویدئویی بر اینترنت، همچنین نشان از دنیای تصویری شده ما است؛ دنیایی که شیوه ارتباط در آن از خواندن و نوشتن، به سمت دیدن و دیده شدن رفته. پلتفرمهای ویدئویی، در مدت همهگیری کرونا رشد قابل توجهی یافته و مؤلفه کرونا را نباید در افزایش مخاطبان آنها نادیده گرفت. آنچه یوتیوب و آپارات برای ما فراهم میآورند، اقیانوسی از محتوای ویدئویی است. جذابیت ویدئو در کنار تنوع موضوعی، میتواند مهمترین عامل پرطرفدار بودن پلتفرمهای ویدئویی باشد که به اختصار آنها را«یوجی سی» میخوانند. یوجیسیها آن دسته از خدمات ویدئویی را تشکیل میدهند که کاربرپایهاند و محتوا توسط کاربران در آن بارگذاری میشود. آپارات همچنین تنها سایت ایرانی است که در رتبهبندی الکسا، جزء پنجاه سایت نخست جهان از جهت آمار بازدید است.
سیارهای با قواعد زمانی خاص!
بر طبق گزارش سالیانه آپارات، از تیر نود و نه تا تیر هزار و چهارصد، به اندازه بیست هزار سال ویدئو تماشا شده است که این نشان میدهد آپارات همچون سیارهای است هر یک سال در آن، معادل بیست هزار سال زمین است. همچنین در این سال هر ماه ده میلیارد دقیقه ویدئو تماشا شده است. شما هنوز یاد میانستارهای کریستوفر نولان نیفتادهاید؟
اگر بخواهیم تأثیر کرونا را در افزایش این آمار درک کنیم، گزارش به ما میگوید امسال آمار مدت زمان بازدید از سایت نسبت به مدت مشابه در سال قبل رشد هفتاد و هفت درصدی داشته است. این علاوه بر تأثیر کرونا بر آپارات تماشا کردن مردم، نشانگر ماهیت این تماشا است. اگر همزمان با کرونا و گسترش اوقات فراغت آمار بازدید از این سایت افزایش یافته، پس این بازدید ذیل هر موضوعی که بوده باشد، ماهیت سرگرمی داشته است. آپارات را علاوه بر سیاره، با یک کشور هم میتواند مقایسه کرد. چراکه در این یک سال، شصت میلیون کاربر یکتا به این سایت سر زدهاند. این به معنای آن است که شصت میلیون نفر دستکم یک بار وارد آپارات شدهاند. در آمار مربوط به کاربر یکتا، تعدد ورود یک کاربر در نظر گرفته نمیشود.
رقابت جناب خان با باب اسفنجی
گزارش سالیانه آپارات، بر اساس تعداد جستجوهای کاربران و تعداد بازدید ویدئوهایی که حاوی کلیدواژه مربوط به شخصیتها بودهاند، ده شخصیت محبوب آپارات را استخراج کرده است. این ده شخصیت که در گزارش به ترتیب حروف الفبا آورده شدهاند عبارتاند از: باب اسفنجی، جناب خان، حسن ریوندی، شهید حاجقاسم سلیمانی، علی اکبر رائفیپور، کریستیانو رونالدو، مجتبی شکوری، محمدرضا شجریان، محمود احمدینژاد و حاجمحمود کریمی. این ده شخصیت، میتوانند پازل سلیقه مخاطب عامه ایرانی را برای ما کامل کنند. باب اسفنجی همچنان یکی از محبوبترین کارکترهای انیمیشنی در میان کودکان است، برنامه خندوانه با شخصیت جناب خان برای مردم جذاب است، ویدئوهای مربوط به حاج قاسم در این یک سال که از شهادت سردار دلها میگذرد همواره بازدید شدهاند، حسن ریوندی محبوبترین کمدین و رائفیپور محبوبترین سخنران است. محتوای مربوط به علیاکبر رائفی پور، بستر بهتری هم از آپارات ندارد چراکه از این طریق میتوان سخنرانیهای طولانی او را دنبال کرد. مجتبی شکوری هم به تمامه یک پدیده است! کارشناس روانشناسی و مشاوره برنامه کتابباز که از رهگذر روانشناسی و ادبیات، درباره زندگی با مردم سخن میگوید و میتواند آنها را در تجربه زیسته خود شریک گرداند. از قسمتهای مربوط به آقای شکوری، محتوای ویدئویی در سطح دیگر شبکههای اجتماعی نیز به وفور تولید شده و مورد بازدید قرار میگیرد. محمود کریمی هم همچنان مداح مورد علاقه ایرانیها است. شمای نسبتا خوبی به ما میدهد این فهرست ده نفره از ذائقه فرهنگی مردم.
شش محتوای پرطرفدار هم عبارتاند از: مذهبی، کارتون، آموزشی، گیم، تفریحی و موسیقی. در مورد گیم، میتوان به رشد پدیده گیمرها و مشاهده سیر طی شدن یک بازی توسط یک گیمر اشاره کرد. گیمرها از جمله پرطرفدارترین تولیدکنندگان محتوا در یوجیسیها هستند.
عصر تصویر
تکنولوژی بیش از هر گونه ارتباطی دیگری در خدمت تصویر بوده است. از اختراع دوربین و عکاسی گرفته تا سینما و تلویزیون و امروز با انواع پلتفرمهای تصویری و ویدئویی اینترنتی. تمدن جدید تصویر را در صدر گونههای ارتباطی دیگر نشانده و تمام آنها را از صوت گرفته تا نوشته در خدمت آن درآورده. به بیان دیگر محتوای تصویری، محتوای کلامی را زیرمجموعه خودش ساخته و بیش از آنها توسط مخاطب انتخاب میشود.
محتوای تصویری با خود تفکر تصویری میآورد و اندیشه و زندگی بشر را بدون تغییر نمیگذارد. حرکت فرهنگ بشری از فرهنگ مکتوب تا نیمه دوم قرن بیستم به فرهنگ مصور از نیمه دوم قرن بیستم به بعد، توجه متفکران و هنرمندان را در همان قرن بیستم و پیش از ظهور بنگاههای سترگ تصویری همچون یوتیوب، به خود جلب نمود.
صنعت چاپ و فرهنگ مکتوب با رمان و روزنامه به اوج خود رسید. به طوری که قرن بیستم «عصر رمان» خوانده میشد و در حقیقت میشد قرن نوزدهم و بیستم را «عصر کلام» خواند. اما با دیدن تحولات فضای مجازی و اقبال هرچه بیشتر مردم جهان به محتوای تصویری، به یاد رمان «فارنهایت ۴۵۱» نوشته ری بردبری رماننویس آمریکایی میافتیم. این رمان جهانی را تصور میکند که «تصویر» حاکمیتی مطلق یافته و کلام، نطق یا تفکر از میان رفته است. بردبری هنوز اینترنت را درک نکرده بود اما به قول شهید آوینی «تقابل کلام و تصویر» را در ذات تمدن غرب دیده بود. این رمان که مورد اشاره آوینی در کتاب «آینه جادو» نیز هست، آیندهای را ترسیم میکند که در آن رژیم خودکامه و توتالیتر، به دنبال برادر بزرگتر و سرک کشیدن در زندگی مردم آنطور که جورج اورول در ۱۹۸۴ ترسیم میکند نیست؛ بلکه تنها مراقب است مردم به سمت کتاب، شعر و ادبیات نروند. در این صورت مردم شبیه به انسانهای نخستین میاندیشند. مانند زمانی که زبانی وجود نداشت و انسانهای نخستین تنها با کنار هم گذاشتن تصاویر میاندیشیدند.
به هر روی، اگر قرن بیستم را میشد عصر رمان یا به عبارتی عصر کلام خواند، با نظر انداختن به تشکیلات عظیمی مثل یوتیوب در جهان و آپارات در ایران، بیشک میتوان قرن بیستویکم را عصر تصویر خواند.
آپارات , اینترنت , تصویر , جواد شاملو
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.