جواد شاملو
مهمونی ۱۰ کیلومتری یکی از دو پدیده سال ۱۴۰۱ بود. مهمونی ۱۰ کیلومتری در کنار سلسله اجتماعات سرود سلام فرمانده، دو مراسم آیینی نوین بودند که هیچ سابقه ای در میان فرهنگ مناسک شیعی مردم ایران نداشتند اما شدیدا مورد استقبال مردم قرار گرفتند. چیز دیگری در مورد هر دوی این پدیده ها صادق بود، حمایت کامل حاکمیت از آن ها بود. حمایتی که گاه، رنگ تصدی گری به خود می گرفت و آن را کم و بیش رنگ و جلایی حکومتی می بخشید. اما آنچه سلام فرمانده را تبدیل به یک پدیده می کرد، بدون شک استقبال ناب مردمی بود. مهمانی ۱۰ کیلومتری هم اگرچه یک ایده حکومتی بود، استقبال مردمی از آن باعث می شود نتوانیم آن را یک حرکت حکومتی بدانیم. هرچند که حاکمیت با تمام ابزارهایی که در دست داشت، به حمایت تبلیغی و زیرساختی از آن می پرداخت.
آیا این که حکومتی بتواند با اقتباس از مناسک پیشین دست به خلق مناسکی بزند که با استقبال مردم مواجه شود، پدیده منفی ای به شمار
 می آید و از اصالت دینی برخوردار نیست؟ پاسخ این سؤال از آن جهت خیر است که پویایی در ذات مناسک و نتیجه احساسات زنده دینی است. بدعت، مفهومی است که در مناسک مصداق چندانی نمی تواند پیدا کند. بخواهیم یا نخواهیم احساسات دینی، خلاقیت انسان را مانند هر منبع الهام دیگری بر می انگیزد. مناسک در اغلب موارد، از حس و ذوق دینداران پیروی می کند و نه از عقل و منطق صرف. حکومت ساخته بودن مناسک نیز نمی تواند به خودی خود یک آسیب شمرده شود، چراکه اگر آن ها توسط مردم امضا شوند و مورد استقبال قرار بگیرند، تبدیل به آیین هایی مردمی می شوند. 
اضافه بر این، هیچ آیینی بدون حمایت حکومت ها، نمی تواند فراگیر و ماندگار شود. صدها سال بود که علما و شیعیان، تک به تک و مخفیانه از نجف تا کربلا را به قصد زیارت امام حسین علیه السلام پیاده می رفتند، چرا هیچ گاه اربعین این عظمت فعلی را نیافت؟ حتی مراسم عزاداری در ایران تا حد زیادی مدیون حمایت های صفویان است.
مهمونی ۱۰ کیلومتری، بستری است که حکومت ایجاد کرده، به دلیل ظرفیتی که در جامعه آن را احساس کرده است. وقتی حکومت تنها به آزاد شدن ظرفیت های جامعه کمک می کند، نمی توان نام چنین مراسمی را حکومت ساخته نامید.