جواد شاملو 
سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر –ساترا- اخیرا گزارشی از محتوای وی‌اودی‌ها ارائه کرده است که نکاتی مثبت و منفی در مورد گردش محتوایی این صنعت را برای ما بازگو می‌کند. در این گزارش، همچنین آمار مربوط به سایت‌‌های دانلودی و سرویس استریم بزرگ نتفلیکس هم ارائه می‌شود. ساترا با تعریف شاخص‌های مثبت و منفی برای بررسی محتوای سریال‌ها، نموداری از وضعیت محتوایی سریال‌ها تهیه کرده که شمایی کلی از وضعیت محتوایی نمایش خانگی به ما نشان می‌دهد. در ابتدای این گزارش، مقدمه‌ای به قلم صادق امامیان، رئیس ساترا آورده شده که در آن امامیان، به هجوم محتوای آمریکایی در قالب سرویس‌های اینترنتی این کشور، به سبد مصرف فرهنگی کشورهای دیگر جهان اشاره می‌کند و محتوای بومی را به مثابه یک مزیت رقابتی برای مقابله با این موج حجیم و قدرتمند عنوان می‌کند که سلاحی برای حفاظت از فرهنگ بومی ملل گوناگون جهان است. طبق ادعای امامیان در اغلب کشورها، بیش از ۹۰ درصد مشترکان، مشتری سرویس‌های استریم ویدئوی آمریکایی هستند و از این جهت، محتوای بومی و مقابله با جهانی‌سازی آمریکایی، دغدغه‌ای جهانی است. از این رو افزایش تولید محتوای بومی و ترغیب مخاطب به تماشای آن، راهبرد نهادی تنظیم‌گر همچون ساترا است. اکنون در ایران، محتوای بومی کم‌مخاطب نیست و این جای خشنودی دارد؛ اما سؤال اینجا است که ما کدام اثر را بومی می‌خوانیم؟ آیا اثری که صرفا تولیدگرانی ایرانی داشته باشد اما در عمل بر ضد فرهنگ ایرانی تبلیغ ‌کند شایسته عنوان بومی می‌شود؟ در این مورد نباید خودمان را گول بزنیم، ما از محتوای فرهنگی صحبت می‌کنیم نه مثلا ابزارآلات کارخانه‌ای که مشتی آهن و فلزند و در محتوای فرهنگی، باید دید اثر به کدام فرهنگ، به کدام جامعه و به کدام تمدن وفادار است، نه اینکه صرفا ساخت کدام کشور است. اگر با این دیدگاه به محتوای بومی نگاه کنیم، محتوای بومی وضعیت خوبی در ایران ندارد چرا که به گزارش نهاد تنظیم‌گر، فرهنگ ایرانی-اسلامی از وضعیت خوبی در میان تولیدات برخوردار نیست. 
هم‌نشینی کفه محتوای ایرانی و خارجی در ترازوی ساترا
از میان ۵۳ رسانه استریم ویدئو، فیلیمو بیش از همه درخواست مجوز تولید داشته است و در این میان از بین مسابقه، برنامه ورزشی، برنامه ترکیبی و سریال، درخواست مجوز سریال از باقی بیشتر بوده است به طوری که در ۶ ماه نخست سال ۱۴۰۰، سی و دو سریال درخواست مجوز داشته‌اند. سرویس نماوا بعد از فیلیمو، بیشترین درخواست مجوز تولید سریال را داشته است. درصد محتوای خارجی این ۵۳ رسانه،۹۱و نیم درصد است اما با این حال سهم تماشای هر کدام از این دو دسته، تقریبا نصف نصف است و محتوای ایرانی، قدری بیشتر تماشا می‌شود. محتوای ایرانی حدود ۵۸ و محتوای خارجی حدود ۴۷ درصد از دقایق تماشا را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که برخی سریال‌های خارجی، حتی قابل سانسور هم نیستند که در سرویس‌های ایرانی در دسترس مخاطبان قرار بگیرند و عملا در این آمار نشانی از آن‌ها نیست و با احتساب مصرف دانلودی می‌توان خوشبینانه گفت مصرف محتوای داخلی و خارجی در ایران برابر است. باید توجه داشت خصوصا برای مخاطب عامه، تماشای محتوایی که به فرهنگ او نزدیک‌تر است بسیار خوشایندتر است و این برابری مصرف، طبعا نشان‌گر برابری کیفیت نیست. 
 وضعیت سرویس‌های خارجی در ایران
نتفلیکس ابتدا به کشورهای محدودتری دسترسی داشت که ایران هم جزء آن‌ها نبود. اکنون این سرویس به صد و پنجاه کشور جهان به جز چین دسترسی دارد اما از سال ۹۴ که این استریم به ایران دسترسی داد، بلافاصله از سوی ما فیلتر شد. دلیل این فیلترینگ نامناسب بودن محتوا و فرصت‌سوزی برای پا گرفتن سرویس‌های بومی بود. مخاطب ایرانی عملا طعم نتفلیکس و دیگر وی‌اودی‌های بزرگ از قبیل هولو، آمازون پرایم، اپل‌تی‌وی، دیزنی پلاس، اچ‌بی‌او مکس و… را نچشید و مواجهه‌ای با هیچ استریم خارجی نداشت، چراکه استریم‌های خارجی یا به ایران اجازه دسترسی نداده‌اند و یا فیلترند. این قضیه به استریم‌های داخلی فرصت بالیدن و پا گرفتن داد اما از مخاطب ایرانی، فرصت مقایسه و انتخاب آزاد و مطالبه‌گری بر اساس استانداردهای جهانی را گرفت. نبود نمونه خارجی در کنار ضعف دستگاه‌های نظارتی و کوتاهی رسانه‌ها در پرداخت به حقوق مصرف‌کننده، موجب پایین آمدن استانداردهای سرویس‌دهی استریم‌های ایرانی شد. اگر در برخی سریال‌های نمایش خانگی رشد نسبی کیفیت را شاهدیم، باید آن را مدیون آگاهی مخاطب ایرانی از استانداردهای فیلم و سریال در جهان دانست. با این‌همه برای اشتراک در نتفلیکس هم راه‌هایی برای کاربران ایرانی وجود دارد که لازمه اش وی‌پی‌ان قدرتمند و خرید اکانت از سایت‌هایی که اکانت اختصاصی تولید کرده و می‌فروشند است. به گزارش ساترا به دلیل استفاده کاربران از وی‌‌پی‌ان، نمی‌توان فهمید نتفلیکس چند کاربر ایرانی دارد اما اپ این سرویس تنها در کافه بازار، هشت میلیون و در مایکت، یک میلیون خرید داشته است! خرید اکانت‌های اختصاصی استریم های خارجی، برخی مواقع تفاوت قیمت فاحشی با استریم‌های ایرانی ندارد، اما کیفیت بسیار بالاتری به کاربر خود ارائه می‌کند. قشری که اقدام به خرید اکانت اختصاصی سرویس‌های خارجی می‌کند، مخاطب پیگیر و حرفه‌ای فیلم و سریال است. مصرفش بیش از آن است که بخواهد از سایت‌های دانلودی استفاده کند و با فیلم و سریال زبان اصلی و بدون دوبله و زیرنویس هم مشکلی ندارد.
 خانواده، مظلوم‌ترین ارزش!
ترویج ارزش‌های ملی و انقلابی، ارائه الگوهای مثبت ایرانی-اسلامی و نقد سازنده اجتماعی و سیاسی، سه شاخص مثبتی هستند که توسط ساترا تعریف شده‌اند و این سه مؤلفه، کمترین حضور را در میان مؤلفه‌های محتوایی سریال‌ها دارند! در مقابل شاخص «آسیب به ارزش‌های نهاد خانواده» پربسامدترین مؤلفه در میان سریال‌ها بوده است. در این میان سریال‌های «دل» و «ممنوعه» بیش از سایر سریال‌ها این مؤلفه آسیب‌زا را نمایش داده‌اند. مؤلفه پرتکرار دیگر «بی‌ادبی، بدزبانی و رفتار مشمئزکننده» است که این مؤلفه نیز به نوبه خود، برای نهاد خانواده آسیب‌زا است. مؤلفه‌های «الکل، مواد مخدر و قمار» و «ناهنجاری و انحراف جنسی» و «خشونت» نیز پرتکرارند و گویای این حقیقت که سازندگان در شبکه نمایش خانگی، از چه راهی سعی در ایجاد جذابیت در آثار خود دارند. کم‌بسامدترین محتواها، مربوط به مؤلفه «ترویج تعصب نژادی، قومی وجنسیتی» و «ارائه الگوهای مثبت ایرانی- اسلامی» بوده است. به نظر می‌رسد این شاخص‌ها چندان کافی نیست و در هر دو دسته مؤلفه‌های مثبت و مؤلفه‌های منفی، می‌شد عناوینی را اضافه یا کم کرد اما بر مبنای همین دسته‌بندی نیز، نمی‌توان به محتوای بومی تولیدشده دلخوش کرد. 
تا جایی‌که در برخی موارد حتی تماشای محتوای غیر بومی ممکن است کمتر آسیب‌زا باشد!  ساترا مدعی است سریال‌هایی که از این نهاد مجوز گرفته‌اند، نمره بالاتری از سریال‌های که از وزارت ارشاد مجوز گرفته‌اند کسب می‌کنند به طوری که نمره سریال‌های دارای مجوز از ساترا ۸۴ و نمره سریال های دارای مجوز از ارشاد ۳۳ درج شده است. در مجموع گاهی بهتر است اعتراف کنیم؛ وضعیت خوب نیست و به قول عزیزی «خیلی اوضاع خیط است!»