تبیین روح مقام تعلیم
جواد شاملو
عموما افراد تازه وقتی میخواهند خیلی مقام معلم را تحویل بگیرند، از نقشی که او در جامعه دارد سخن میگویند. هرچند این فهمیدنیترین نقش معلم است اما در نگاهی کلانتر، باید به نقش معلم در ساختار خلقت توجه کرد. آن زمان میفهمیم که مصادیق این واژه بسی بزرگتر است کلاس درس و مدسه و مکتب و دانشگاه و کالج است. هدف خلقت، رشد آدمی است. تمام ادیان که ابلاغ شدند و تمام انبیایی که ارسال شدند و تمام شهدایی که شهید شدند، در راستای این هدف گام برداشتند. هدف دین، این است که مردم راه درست را از غلط تشخيص دهند. اگر غیر از این بود، خدای رحمان همه را به اراده خویش هدایت میکرد. در عوض، او تبیین کرد: «قد تبین الرشد من الغی». هدف این است که این تبیین الهی انجام پذیرد. انبیا نیامدند که همگان را با قوه قهریه در یک نظام دینی جای بدند، آنان آمدند که تبیین کنند و به سمت رشد فرابخوانند. منظور از نظام البته حکومت نیست؛ چراکه برای تبیین، حکومت هم لازم است. هدف از شکلگیری حکومت، تبیین راه رشد است، پس حکومت هم در ساختار حق، چیزی جز معلمی نیست. حفظ حکومت به هر قیمت، خط قرمز اولیای خدا و بزرگان راه حق نبوده و نیست بلکه خط قرمز، حفظ رشد و تبیین است. امام حسین علیهالسلام قیام کرد و شهید شد چون این شهادت، رشدآفرین، تبیینگر و روشنکننده بود. امام حسن علیهالسلام صلح کرد چون جنگ و شهادت در آن زمان، به رشد مردم کمکی نمیکرد و آن زمان باید با
روش دیگری مردم را به سمت رشد فرا میخواند.
معلمی مهمترین نقش خلقت است چراکه مستقیما با هدف خلقت در ارتباط است. کار معلم، تنها تعلیم نیست؛ او علوم و معلومات را تبیین میکند. معلم صرفا انتقالدهنده دادهها و آموزهها نیست، او هدف و جهت این دادهها را نیز معین میکند. معلمی که مبین نباشد، چه فرقی میکند با گوگل و اینستا و تلگرام؟ اساسا در دنیای امروز جایگاه تعلیم و تعلم کمرنگ شده و رفته رفته بیشتر هم آسیب میبیند. تا وقتی چتجیپیتی هست، دیگر چرا معلم؟ دور و بر ما پر شده از ابزارهایی که اطلاعات را در اختیار ما قرار میدهند؛ ابزارهایی که به لطف هوش مصنوعی و یادگیری ماشین و متاورس و اینترنت و… هر روز پیشرفتهتر هم میشوند. در این روزگار که منابع اطلاعات گسترده شده، اهمیت معلم کمتر از گذشته نشده که بیشتر هم شده است. در زمانی که سیل اطلاعات بدون جهت و ترتیب خاصی به سمت ما روانه است، ما نیاز به کسی داریم که به ما جهت، چارچوب و شیوه بهرهگیری از اطلاعات را بیاموزد.
علاوه بر این، آنچه به اهمیت مقام معلم و مبین در این روزگار میافزاید، این است که همین منابع بسیاری از اوقات اطلاعات را به صورت هدفمند و برای شکلگیری یک جهان ذهنی خاص و طراحیشده برای ما، به سمت ما ارسال میکنند. در اینجا معلمانی نیاز است که ذهنهای ما را از سیطره این منابع اطلاعاتی، آزاد و رها سازند و از واقعیت جهان پرده بردارند. این کاری بود که شهید مطهری با جامعه میکرد. او نه تنها به جامعه علم میبخشید، با قلم خود به جامعه قدم هم می داد. علم شهید مطهری برخاسته از ایمانش بود و عقبه فعالیت سرد و دقیق علمی او، آتشی بود که از علمش برخاسته بود.
جواد شاملو , روز معلم , شهید مطهری
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.