بایدن فرصت زیادی ندارد
گروه بینالملل
جوبایدن، رئیسجمهور دموکرات آمریکا، پس از حضور در رأس معادلات سیاسی و اجرایی واشنگتن درصدد «بازگشت پوچ به برجام» برآمد. به عبارت بهتر، بایدن درصدد آن بود تا از یکسو، خود را نسبت به توافقات چندجانبه در نظام بینالملل پایبند نشان داده و از سوی دیگر، در عمل اقدامی در مسیر رفع واقعی تحریمهای اقتصادی علیه جمهوری اسلامی ایران صورت ندهد. با آغاز دوباره مذاکرات وین، بایدن و همراهانش دریافتند که نقشه و تاکتیک آنها در خصوص احیای ظاهری برجام، راه بهجایی نخواهد برد. اکنون ، از یکسو واشنگتن و تروئیکای اروپایی درصددند با تقویت فاکتورهای فرامتنی و محیطی شرایط خود در مذاکرات وین را تقویت کرده و از سوی دیگر، از ارائه تضمینهای اساسی به کشورمان در مسیر احیای توافق هستهای جلوگیری کنند.
ادعای بایدن
رئیسجمهور آمریکا در کنفرانس مطبوعاتی به مناسبت سالگرد شروع کارش در این مقام گفت: «هنوز زمان آن نرسیده که مذاکرات بازگشت به توافق اتمی سال ۲۰۱۵ را ترک کنیم.»
جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا به مناسبت اولین سالگرد شروع کارش در این مقام در یک کنفرانس مطبوعاتی در کاخ سفید شرکت کرد.بایدن درباره مذاکرات بازگشت به برجام که در وین در حال انجام است، گفت: «هنوز زمان ترک این مذاکرات نرسیده است.پیشرفتهایی در این مذاکرات حاصل شده است.گروه ۱+۵ باهم توافق دارند اما باید صبر کرد و دید چه پیش میآید.»
مذاکرات بازگشت به توافق اتمی برجام میان ایران و چهار کشور آلمان، انگلیس ، فرانسه، روسیه و چین و با حضور غیرمستقیم آمریکا از فروردینماه آغاز شده و هشتمین دور آن در حال حاضر در وین در حال برگزاری است.آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا هفته گذشته گفت: تنها چند هفته برای نجات توافق اتمی فرصت باقی مانده و تأکید کرد در صورت شکست مذاکرات، ایالاتمتحده برای سایر گزینهها آماده است.در مقابل، جمهوری اسلامی ایران تأکید کرده است که اسیر شانتاژ و بازی تبلیغاتی مقامات غربی در مذاکرات وین و تغییر مطالبات اساسی خود در این معادله نخواهد شد. درهرحال، مذاکرات وین وارد فاز سرنوشت سازی شده است. در این مرحله، مقامات آمریکایی و تروئیکای اروپایی ناچارند تصمیم نهایی خود را در خصوص بازگشت واقعی یا عدم بازگشت واقعی به برجام صورت دهند. برخلاف آنچه آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه و جیک سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا میپنداشتند، گزینهای به نام«بازگشت بدون خاصیت به توافق هستهای » در این معادله محلی از اعراب نخواهد داشت.
چرا دولت بایدن غافلگیر شد
بدون شک یکی از اصلیترین عوامل غافلگیری دولت بایدن در مذاکرات وین، پافشاری هوشمندانه جمهوری اسلامی ایران بر روی خطوط قرمز ترسیمشده در مسیر رفع تحریمها بوده است. از سوی دیگر، رئیسجمهور آمریکا تصور میکرد ایران خواستار «احیای برجام به هر قیمت ممکن»خواهد بود اما این تصور وی نیز خطا بود. در چنین شرایطی رئیسجمهور آمریکا و همراهانش در کاخ سفید و حتی شرکای اروپایی واشنگتن، فرصت بسیار اندکی برای انتخاب میان دو گزینه پیش رو ، یعنی احیای واقعی برجام و استمرار مسیر قبلی دارند. البته تبعات انتخاب گزینه دوم برای غرب بسیار سنگین و غیرقابلجبران خواهد بود. چندی پیش، نشریه انگلیسی « اسپکتیتور»در یادداشتی تحلیلی، با نگاهی بر آنچه در این خصوص گذشته و رخ داده است، رویکرد ایالاتمتحده آمریکا درروند گفتوگوها را «بهشدت ناکارآمد» و «فاجعهبار» ارزیابی میکند و به نتیجه نرسیدن این مذاکرات را یکی از شکستهای بزرگ سال ۲۰۲۱ غرب در حوزه سیاست خارجی دانسته است .در این مقاله آمده است :
«روند مذاکرات بهطرز تأسفباری ناکارآمد بوده است.این مذاکرات نهتنها با شکستی چشمگیر در گرفتن هرگونه امتیاز از تهران همراه نشده ، بلکه مذاکرهکنندگان غربی طی مذاکرات در منازعات داخلی، دستورکارهای رقابتی و تنش گرفتار شدهاند .
البته همه اینها نعمتی برای ایرانیها محسوب میشود. آنها سال ۲۰۲۲ را از «جایگاهی آمرانه» آغاز کردهاند.» در خصوص آنچه نشریه اسپکتیتور مینویسد، دو نکته مهم وجود دارد که لازم است موردتوجه قرار گیرد.نخست اینکه ( چنانچه اشاره شد )، جمهوری اسلامی ایران از ابتدای حضور بایدن درکاخ سفید، فریببازی تاکتیکی مقامات غربی مبنی بر «احیای ناقص برجام» را نخورد و در مقابل، با تأکید بر مؤلفههایی مانند لزوم رفع واقعی تحریمها و لزوم ارائه تضمین در خصوص آینده برجام ، این معادله خطرناک را بر هم زد.بخش مهمی از منازعات داخلی بازیگران غربی که در مقاله اسپکتیتور نیز به آن اشاره شده است، معطوف به همین اقدام هوشمندانه است: برخی بازیگران غربی معتقدند که باید بازی«احیای تزئینی برجام» به سود اهداف آمریکا و تروئیکای اروپایی را فراموش کرد و واقعبین بود. اما برخی دیگر از این بازیگران غربی بر این باورند که باید کماکان به فکر بازی با کلمات پشت میز مذاکرات وین و جلوگیری از دستیابی ایران به حقوق حداقلی خود در برجام بود. قطعا استمرار این رویکرد، هزینههای غرب را در مذاکرات وین بهصورت تصاعدی افزایش خواهد داد.
پیششرطهای احیای واقعی برجام
در این میان، پیشنیازهای احیای واقعی توافق هستهای نیز بهصورت کمی و کیفی از سوی جمهوری اسلامی ایران ، خطاب بهطرف مقابل ارائه شده است. تأکید جمهوری اسلامی ایران بر سه مؤلفه رفع واقعی تحریمها، راستی آزمایی و ارائه تضمین در خصوص آینده برجام ، سه پیششرط مهم برای احیای یک توافق از دست رفته محسوب میشود. واشنگتن و تروئیکای اروپایی طی ادوار اخیر مذاکرات بارها تلاش کردهاند اقدامات خود در خصوص خروج یکجانبه از برجام و بی تعهدی محض در برآورده سازی خواستههای اقتصادی و تجاری ایران پسازآن را در میان هیاهوی ناشی از بازیهای تبلیغاتی و سیاسی کتمان کنند. بااینحال جمهوری اسلامی ایران بارها اعلام کرده است که طرف مقابل ( غرب) جهت احیای توافقی که خود آن را زیر پا گذاشته است، باید تن به یک سلسله قواعد و ملزومات انکارناپذیر دهد. درهرحال، قرار نیست در سال ۲۰۲۲ میلادی گارد جمهوری اسلامی ایران در برابر غرب ( خصوصا در قبال مطالبات بر حق کشورمان در مذاکرات وین ) باز شود.
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.