علی‌اصغر مونسان
 وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی
در آستانه آئین کهن یلدای ایرانی رویدادی فرخنده، کام مردم فرهنگ دوست ایران اسلامی را شیرین کرد. ثبت جهانی دو پرونده میراث ناملموس، شامل پرونده چندملیتی هنر نگارگری (مینیاتور) مشترک میان ایران و سه کشور دیگر و مراسم زیارت کلیسای تادئوس مقدس (قره‌کلیسا) در پرونده‌ای مشترک با کشور ارمنستان، در پانزدهمین اجلاس مجازی کمیته بین‌الدول میراث فرهنگی ناملموس یونسکو در فهرست میراث جهانی قرار گرفت و به‌عنوان پانزدهمین و شانزدهمین میراث ناملموس ایران در یونسکو به ثبت رسید. این موفقیت بار دیگر جایگاه کشورمان را از منظر هویتی و تاریخی ارتقا  بخشید و مهر دیگری بر پیشینه غنی فرهنگی سرزمین ایران زد. جای بسی خشنودی است که پرونده آئین یلدا نیز مسیر جهانی‌شدن را طی می‌کند و وزارت میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع‌دستی با توجه به اهمیت حفاظت از میراث ناملموس و در راستای کنوانسیون پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در تلاش است تا در سال ۱۴۰۰ (۲۰۲۱) پرونده یلدا را در یونسکو به ثبت برساند. این پرونده پس از ثبت، قابلیت پذیرش و همراهی دیگر كشورها را دارا است و ایران به‌عنوان هماهنگ‌کننده، همان‌طور كه در مورد پرونده نوروز انجام شد می‌تواند مدیریت این پرونده چندملیتی را عهده‌دار باشد. پرونده یلدا درعین‌حال تمام اقوام ایران‌زمین را موردتوجه قرار داده  و در آن اسامی مختلف این جشن كه در میان هر قوم ایرانی ممكن است با گویش یا زبان دیگر بیان شود، آورده شده است. یلدا و آئین‌های پیوسته آن یکی از دیرینه‌ترین دلبستگی‌های بشر بوده است. درواقع از یک منظر می‌توان گفت قدمت یلدا به‌عنوان یک پدیده طبیعی اثربخش بر تقویم زندگی بشر به قدمت زیست انسان در این پهنه جغرافیایی بازمی‌گردد و نمی‌توان برای آن تاریخ و پیشینه دقیقی در نظر گرفت. اما همچون بسیاری دیگر از آئین‌های برآمده از پیوستگی فرهنگ و جغرافیا، به‌مرورزمان تبدیل به یک مجموعه فرهنگی شده است و زیباترین و عمیق‌ترین جلوه‌های آن را می‌توان در ایران به تماشا نشست. یلدای ایرانی همچون بسیاری دیگر از جلوه‌های میراث معنوی و ناملموس ایران‌زمین در آمیزه‌ای زیبا با آموزه‌های اسلامی پیام‌آور مفاهیمی متعالی همچون چیرگی امید و روشنایی بر یأس و تاریکی، غلبه صلح و دوستی بر کینه و دشمنی و تجلی مناسبات ارزشمندی همچون صله ارحام، احترام به بزرگان و تجارب آنان، همدلی و صمیمیت در خانواده است. یکی از ویژگی‌های برجسته یلدا توجه به ارزش‌های خانوادگی است و ازجمله معدود آئین‌هایی است كه به‌صورت «درون خانوادگی» و در خانه‌های بزرگان هر فامیل جشن گرفته می‌شود و در آن كودكان و نوجوانان ارزش‌های فرهنگی را از بزرگ‌ترهای خود می‌آموزند. در حقیقت یلدا یکی از مهم‌ترین آئین‌های انتقال فرهنگی به نسل‌های بعد محسوب می‌شود. برحسب یک سنت دیرینه در شب یلدا اعضای فامیل در خانه بزرگان و سالمندان جمع می‌شوند تا در قالب مراسمی نشاط‌بخش و متنوع این آئین زیبا را به‌جا بیاورند. سنتی که امسال به دلیل همه‌گیری بیماری کرونا  بی‌تردید رفتاری دیگر را می‌طلبد. امید است مردم عزیزمان همچون یک سال گذشته که صبورانه برای شکست کرونا همراهی می‌کنند، امشب نیز با رعایت دقیق پروتکل‌های بهداشتی و به‌ویژه برای سلامتی سالمندان، از مهمانی و تجمع پرهیز نموده و مهربانی را جایگزین دورهمی کنند. می‌توانیم از طریق ارتباط‌های تلفنی و مجازی جویای حال یکدیگر باشیم تا در آینده‌ای نزدیک شاهد ریشه‌کنی کامل این بیماری و بازگشت به گرمای صله ارحام و مراودات خویشاوندی باشیم. ان‌شاء الله.