گروه اقتصادی
طبق آمار وزارت صمت، صادرات پوشاک امسال در مدت‌زمان ۶‌ماهه از ابتدای سال جاری نسبت به دوره مشابه با افزایش ۱۲ درصدی مواجه شده است. پوشاک یکی از صنایعی است که می‌تواند هم در بخش کوچک، متوسط و بزرگ به خدمت اشتغال کشور آمده و بخشی از رشد اقتصادی کشور را به دوش بکشد، دنیا نیز به این صنعت نگاه خاصی دارد و پویایی این صنعت می‌تواند صنایع مرتبط با آن به‌ویژه صنعت نساجی ایران را نیز قوتی دوباره بخشد.
طبق آمارهای سازمان تجارت جهانی در سال ۲۰۰۰ میلادی در حدود۱۲ میلیون و ۲۰۰هزار نفر به‌طور مستقیم در واحدهای صنعتی تولیدکننده پوشاک در سراسر جهان مشغول به کار بوده‌اند. بنابراین صنایع پوشاک به‌عنوان یکی از اشتغال‌زاترین صنایع در کشورهای مختلف، بخش عمده‌ای از میزان اشتغال را به خود اختصاص داده‌است.
اتحادیه صنف تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک تهران با ۲۰ هزار عضو لباس‌فروش و تولیدکننده لباس و پوشاک به‌صورت عمده و خرده‌فروش در ردیف یکی از بزرگ‌ترین و منسجم‌ترین اتحادیه‌های صنفی است، اما این صنعت مانند هر صنعت دیگر با چالش‌هایی روبه‌رو است. در گفت‌وگو با احمد سلیمانی یکی از اعضای اتحادیه پوشاک آخرین وضعیت این صنف را بررسی کردیم.
 آقای سلیمانی در ابتدا به موضوع ویروس کرونا بپردازیم. این ویروس چقدر صنعت پوشاک را تحت‌الشعاع قرار داد؟ 
کشور ما همچون تمامی نقاط دنیا از ویروس کرونا آسیب فراوانی دید و در حوزه فروش و تقاضا با مشکلات بسیاری روبه‌رو شد. به همین خاطر می‌توان عنوان کرد که ویروس کرونا صنعت پوشاک را تا حد بسیاری تحت تأثیر خود قرارداد چراکه درآمد خانوار به‌موجب شیوع این بیماری کاهش پیدا کرد. 
 آسیب‌های وارده بر حوزه پوشاک چگونه جبران شد؟ در حال حاضر چه مشکلاتی گریبانگیر صنعت پوشاک است؟ 
همان‌طور که گفتیم در زمان شیوع ویروس کرونا درآمد خانوار کاهش پیدا کرد و از طرفی هزینه‌ها در حال افزایش‌ بود. بی‌شک چنین امری شرایط اقتصادی دشواری را برای خانوارها رقم زد و موجب کاهش تقاضا در حوزه پوشاک شد. افزون بر کاهش تقاضا، قاچاق پوشاک امروز به یکی از معضلاتی جدی این صنعت تبدیل‌شده و مشکلات را دوچندان کرده است. دراین میان برخی مشکلات حاشیه‌ای و اجتماعی شرایط را سخت‌تر کرده و به میزان قاچاق دامن زده است. 
 آمار دقیقی از قاچاق پوشاک در کشور وجود دارد؟ 
نه‌تنها ما و سایر فعالان حوزه پوشاک بلکه در هیچ صنفی اطلاعات دقیقی از میزان قاچاق پوشاک وجود ندارد. ازنظر علمی نیز برآورد دقیق این میزان غیرممکن است چراکه قاچاق ثبت نمی‌شود و هیچ‌گونه اطلاعاتی نیز از آن در  دسترس نیست. مفهوم قاچاق کالا نیز همین است؛ ورود محصولی که اطلاعات آن در گمرک و سامانه‌های خدماتی دولت ثبت نمی‌شود. متأسفانه اطلاعات آماری دقیقی از این حوزه وجود ندارد و چنانچه عددی مطرح شود، به‌صورت برآوردی و تقریبی است. 
اطلاعات تقریبی از میزان قاچاق قابل استناد نیست. افزون بر این تولیدکننده‌های بسیاری در کشور وجود دارند که به‌صورت زیرزمینی فعالیت می‌کنند و اطلاعات تولید‌شان ثبت نمی‌شود. بااین‌وجود در سطح عالی عرضه قرار داریم و در مقایسه با سایر کشورهای دنیا از قیمت‌های بسیار مناسبی برخوردار هستیم. 
 درحال حاضر ابعاد قیمتی پوشاک ما در مقایسه با سایر کشورها چگونه است؟ 
به‌هیچ‌عنوان قابل‌مقایسه نیست. به‌جرئت عنوان می‌کنم که در سطح عالی عرضه و قیمت قرار داریم. در سفری که به‌تازگی داشتم قیمت پوشاک در کشور ترکیه را با ایران مقایسه کردم که بسیار جالب‌توجه بود. در حال حاضر یک کاپشن بسیار خوب در داخل ایران باقیمتی حدود  یک میلیون و ۷۰۰ تومان عرضه می‌شود درحالی‌که مشابه همان کاپشن در کشور ترکیه به ۶ میلیون تومان می‌رسید. بنابراین ازلحاظ قیمتی، نرخ پوشاک در کشور ایران با سایر کشورهای دنیا قابل قیاس نیست. تنها تفاوت موجود، تنوع بیشتر است و آن‌هم به سبب حضور فعالان تخصصی و تقاضای مردم است. 
 آقای سلیمانی، وضعیت صادرات به چه شکل است؟ 
در حوزه صادرات پوشاک فعالیت‌ها‌ چندان نیست. برخی شرکت‌های تولیدکننده لباس کودک مشغول به صادرات هستند اما میزان صادراتشان اندک و قابل‌توجه نیست. در علم اقتصاد سفارش دوخت و ارسال پوشاک نیز نوعی از صادرات محسوب می‌شود و ما در حال حاضر بیش از آنکه مشغول صادرات باشیم، مشغول سفارش دوخت هستیم. بدین معنا که یک برند خارجی به تولیدکننده داخل مراجعه کرده، پارچه و اقلام ابتدایی دوخت را در اختیار او قرار داده و در مقابل تقاضا کرده از یک لباس به میزان موردنیاز او دوخته شود. مشابه چنین اقداماتی در دستورکار است و همان‌طور که گفتیم در علم اقتصاد نیز صادرات محسوب می‌گردد اما شکل دیگری از صادرات که صفر تا صد تولید در دست تولیدکننده داخل باشد، وجود ندارد. بنابراین اگر بخواهیم از وجود صادرات در حوزه پوشاک بگوییم، می‌توانیم عنوان کنیم که بله، در حوزه بازرگانی پوشاک از صادرات برخوردار هستیم. ضرورت دارد تا میزان صادرات پوشاک در کشور افزایش پیدا کند چراکه از ظرفیت بسیار خوبی در این حوزه برخوردار هستیم. چنانچه زمینه صادرات فراهم شود، می‌‌توانیم بسیار موفق عمل کنیم. متأسفانه در حال حاضر امکانات صادرات در کشور وجود ندارد و از زیرساخت‌های صادراتی به سبب اعمال تحریم‌ها برخوردار نیستیم. 
 وضعیت واردات چطور؟ امروزه کدام کشورها بیشترین واردات پوشاک به ایران رادارند؟
اطلاعات دقیقی از واردات پوشاک وجود ندارد چراکه واردات پوشاک به کشور ممنوع است. بنابراین هرآنچه كه وارد می‌شود، پوشاک قاچاق است و همان‌طور که در ابتدای گفت‌وگو گفته شد، از قاچاق آمار دقیقی در دست نیست و به همین سبب نیز نمی‌توان عنوان کرد که بیشترین حجم قاچاق از کدام کشورهاست. واردات پوشاک ممنوع است و اگر پوشاک خارجی در سطح عرضه وجود دارد، به طورکل قاچاق است. ممنوعیت واردات و ورود کالای قاچاق تنها مختص پوشاک بی‌نام‌ونشان است. کلیه پوشاک خارجی که با تابلو رسمی مشغول فروش هستند نیز قاچاق محسوب می‌شوند و فعالیتشان غیررسمی است. 
  اگر بخواهید راهکارهای بهبود صنعت پوشاک را نام ببرید، به چه مواردی اشاره خواهید کرد؟ 
درحال حاضر با توجه به تحریم‌های اعمال‌شده، درآمد مردم، کاهش تقاضا، افزایش هزینه‌ها و مسائل اقتصادی که گریبانگیر مردم و سایر صنایع شده راهکاری به‌جز کنترل و جلوگیری قاچاق وجود ندارد. جلوگیری از قاچاق پوشاک می‌تواند مانع از هدررفت فعالیت تولیدکنندگان داخل و افزایش عرضه تولید داخل شود. به‌موجب جلوگیری از قاچاق فضای بیشتری در اختیار تولیدکنندگان داخل کشور قرار خواهد گرفت. بخش عمده کالای قاچاق در حوزه پوشاک، ورود پوشاک استوک( کالایی که معیوب شده و از قیمتش کاسته شده است) می‌باشد. ورود پوشاک استوک آسیب بسیاری به فعالان وارد کرده است. بی‌شک هیچ‌یک از فعالان پوشاک مخالف واردات سایر برندها در بازارپوشاک نیستند و مشکل تنها در ارتباط با قاچاق پوشاک استوک است. هنگامی‌که عوارض و حقوق گمركی پرداخت نمی‌شود، قیمت تمام‌شده کالای قاچاق در مقایسه با تولید داخل رقابتی‌تر می‌شود و این امر تولیدکنندگان داخل را از دور خارج خواهد کرد. 
 استفاده از نیروی کار ایرانی در برابر خارجی‌ها
طبق گفته‌های احمد سلیمانی قیمت یک‌قلم کالای پوشاک ایرانی به‌هیچ‌وجه قابل‌مقایسه با نوع خارجی نبوده این در حالی است که کیفیت اجناس ایرانی نیز در جایگاه بالایی قرار دارد، با استفاده از همین مزیت ایران می‌تواند، مشاغل متوسط و بزرگی را در صنعت پوشاک ایجاد کرده و خود را هاب منطقه ازاین‌جهت قرار دهد.
طبق بررسی‌های انجام‌شده در صنایع بزرگ، هزینه دستمزد کارگر به میزان ۵ درصد از هزینه‌های عملیاتی بوده و ازاین‌جهت نیز می‌توان به توسعه این صنعت مهم در کشور پرداخت  تا اجناس باکیفیت و باقیمت مناسب در سبد صادراتی ایران قرار گیرد و بتوان از این مزیت به‌درستی استفاده کرد.