هادی حق‌پرست
از بدو مطرح شدن سیاست صدور انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ همه شخصیت‌های علمی و سیاسی بر این سیاست اتفاق نظر داشتند، اما در شیوه و روش‌های اجرایی آن همواره دو دسته اساسی وجود داشت. دسته اول معتقدند که باید از طریق فعالیت‌های فرهنگی و رسانه ای مردمان جهان و به خصوص کشورهای جهان سوم را آگاه کرد تا حقوق خود را شناخته و از آن دفاع کنند و مسیر انقلاب اسلامی را سرلوحه خود قرار دهند. دسته دوم به استفاده از همه روش ها، از ابزار رسانه و فرهنگی گرفته تا تجهیزات نظامی و تسلیحات معتقد بودند. آنها استدلال می‌کنند که بسیاری از گروه ها، جریان و جنبش های آزادی خواه در جهان و کشورهای مسلمان، حتی پیش از انقلاب اسلامی حرکت خود را آغاز کرده‌اند، اما به دلایلی مانند عدم داشتن رهبری قدرتمند یا عدم حمایت‌های بین المللی و خارجی موفق به رسیدن نتیجه مطلوب نشده‌اند. لذا ما ضمن حمایت فکری و معنوی به آن‌ها، باید تجهیزات لازم دفاعی و سخت افزاری را در اختیارشان قرار دهیم.
بدون قضاوت به درستی و ضرورت در اولویت قرار دادن این دو دسته نظر، در این میان و در دهه چهارم انقلاب اسلامی، ایران می تواند مسیر سومی را در صدور انقلاب و دستاوردهای آن پیگیری کند و آن دیپلماسی سازندگی است. 
تصور کنید یک شهروند ژاپنی در خیابان‌های تهران قدم می زند و با دیدن بیلبوردهای عظیم و متعدد SONY یا دیدن خودروهای ژاپنی TOYOTA، NASSAN و MITSUBISHI و… چه احساسی به او دست می دهد؟ و در کنار او به شهروند ایرانی با استفاده کردن از این محصولات و تجربه کیفیت تولیدات ژاپنی چه تصوری نسبت به این کشور و کشور خود پیدا خواهد کرد؟ حتما از تصورات جامعه ایرانی نسبت به ژاپن، فرهنگ عمومی و کار آن‌ها مطلع هستیم، این نگاه اغراق آمیز از همین تجربه های کوچک و مهم شکل می‌گیرد.
حال می‌توان تصور کرد که یک شهروند ایرانی در عراق، سوریه، لبنان و آذربایجان هنگام بازدید از اماکن دیدنی این کشورها متوجه ساخت یک سد، بزرگراه و راه آهن توسط قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا (ص) می شود. چه احساسی به او دست خواهد داد؟ یا در کنار او شهروندان عراق، سوریه و آذربایجان نیز با مشاهده توانمندی ایران و مهندسان آن چه تصوری نسبت به ایران پیدا خواهند کرد؟ اینجاست که شالوده همه تبلیغات و فعالیت‌های رسانه‌ای علیه ایران فرو می ریزد. چون اینجا سخن از تبلیغات و پروپاگاندا  نیست، سخن از تجربه و لمس خدمات ایران و توانمندی های اوست که در مقابل چشمان مردمان جهان قرار دارد. دیپلماسی سازندگی با توجه به شرایط نظام بین الملل باید در دستور کار دستگاه دیپلماسی کشور قرار گیرد، چرا که مفهوم صدور انقلاب و شیوه های آن و همچنین ضرورت آن مقداری با دهه‌های گذشته متفاوت است. صدور انقلاب تلاشی است که یک نظام انقلابی برای گسترش ایده و آرمان انقلابی خود به دیگر کشورها صورت می‌دهد و این زمانی مطرح می‌شود که آرمان تازه‌ای وجود داشته باشد. تلاش فرانسه انقلابی برای گسترش ایده آزادی و ملی گرایی به سراسر اروپا و تلاش اتحاد شوروی برای گسترش دیکتاتوری طبقه کارگر به سراسر جهان و تلاش ایالات متحده آمریکا برای گسترش آزادی و دموکراسی در جهان، نمونه هایی از این دست است(نورانی:۱۳۹۶).هدف صدور انقلاب اسلامی در دهه اول انقلاب نیز طرح الگو برای مبارزه ملت‌ها با حکومت‌های دیکتاتور و مستبد و همچنین استعمار خارجی بود، که با توجه به ساختارهای سیاسی کشورهای جهان سوم و خاورمیانه و کشورهای همسایه ایران به درستی هدف گذاری شده بود، اما در دهه چهارم و با توجه به جریان بیداری اسلامی و انقلاب های اخیر و تغییرات نظام بین الملل، اولویت اول دولت ملت‌ها نه مدل مبارزه با حکومت‌ها، بلکه شیوه حکمرانی و اداره حکومت به شکل مطلوب است، که اگر رویکردهایی مانند دیپلماسی سازندگی در سیاست خارجی کشور لحاظ نگردد، صرف فعالیت‌های فرهنگی، مذهبی و رسانه ای آنچنان که باید نتیجه نخواهد داد و به عنوان مثال در مورد مصر و بعضی از کشورهای عربی، ایرادی که به شیوه حکمرانی ایران وارد می‌شد از همین ضعف بود که ما موفق نشده‌ایم آنچنان که دولت‌های وابسته به آمریکا و غرب در منطقه(امارات متحده یا قطر) پیشرفت کرده‌اند، پیش برویم. حال ممکن است در بسیاری از زمینه‌ها خلاف واقع به نظر برسد و جمهوری اسلامی ایران در منطقه و حتی جهان جزء کشورهای پیشرو باشد، اما برای مردم جهان آنچه که برای آنها عرضه می شود اهمیت دارد، نه آنچه که ما در اختیار خود داریم. حال برای جبران این کوتاهی، در کنار فعالیت‌های رسانه‌ای و انعکاس دستاوردهای انقلاب اسلامی، باید دیپلماسی سازندگی را فعال کرد تا مردم و نخبگان جوامع مختلف توانمندی و ظرفیت‌های اجرایی جمهوری اسلامی را در خیابان ها
 و شهرهای خود مشاهده کنند.دیپلماسی سازندگی برخلاف دیپلماسی اقتصادی و تجاری در مدل‌های غربی، که به استثمار و غارت و ایجاد فرهنگ مصرف گرایی می پردازد، در جهت پیشرفت و توسعه واقعی کشورها فعالیت می کند، دستاوردی جز دوستی و صلح نخواهد داشت. دیپلماسی سازندگی تلاش می کند با استفاده از دیپلماسی توان، تجربه مهندسی و ظرفیت های سازندگی جمهوری اسلامی ایران را به سایر کشورهای درحال توسعه صادر کند. که قطعا بنا به رسالت ما در جمهوری اسلامی کشورهای همسایه و همسو در اولویت قرار خواهند گرفت.