علیرضا رضازاده
روز خدا، روزی است که جلوه قدرت الهی و خواست و مشیت ربانی آشکار می‌شود. روز خدا روزی است که جریان حق در آن، دست برتر را دارد و به پیروزی و نصرتی دست می‌یابد که با عنایت خداوندی همراه بوده است. این روزها، هرکدام یک نشانه و چراغ‌اند برای روزهایی که شر، در آن‌ها غالب است. این روزها خاطراتی‌اند که تجدیدشان، ایمان ما را محکم می‌کند و از ناامیدی می‌رهاندمان. گواهی هستند برای نصرت خدایی تا برای سؤال «متی نصرالله» پاسخی داشته باشیم. در تاریخ کشور اسلامی ما، دی‌ماه پر از روزهای خدا است. در بیانات رهبر گرامی انقلاب، یکی از جاهایی که بحث ایام‌الله و ضرورت ذکر آن و برپا کردن آن سخن گفته‌شده، نماز جمعه تاریخی دی‌ماه نودوهشت است. بعد از دو هفته که از عجیب‌ترین برهه‌های تاریخ ایران بود. در آن هفته، روز جمعه شهادت حاج قاسم یک یوم‌الله بود چراکه واکنش ملت به خبر ترور سردار دل‌ها، سریع، پرشور و خروش و باعظمت بود. روزهای تشییع هرکدام یک یوم‌الله بود. روز حمله به‌عین الأسد یوم‌الله و حتی خود آن نماز جمعه بی‌نظیر و حیرت‌انگیز یک یوم‌الله بود. در آن نماز جمعه، رهبر انقلاب مثل همیشه آرام بودند. آن‌قدر آرام، که بحث خود را به روال معمول خطبه‌های نماز جمعه با توصیه به اخلاق آغاز کردند و سپس مدخل بحث را، بیانی عالمانه در باب آیه‌ای از قرآن قراردادند. نه آن‌گونه که گویی هیچ اتفاقی نیفتاده، بلکه به آن صورت که وقایع و اتفاقات، صبر ما را کم نکرده و در همان‌ها هم‌دست یاری و حکمت خداوند را دیده‌ایم. رهبر گرامی انقلاب در آن خطبه می‌فرماید: «یک آیه‌ پُر مغز و پُر مضمونی -مثل بقیّه‌ آیات قرآن- در سوره‌ ابراهیم هست. امروز بحث من پیرامون این آیه و آیات بعدازاین آیه است. می‌فرماید که وَ لَقَد أَرسَلنا موسى بِآیاتِنا أَن أَخرِج قَومَکَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النّورِ وَ ذَکِّرهُم بِأَیّامِ اللَّهِ؛ توصیه می‌کند، دستور می‌دهد حضرت موسی را که «ذَکِّرهُم بِأَیّامِ الله». دو احتمال در معنای «ذَکِّرهُم بِاَیّامِ ‌الله» هست که در مقصودی که ما از این آیه داریم فرقی نمی‌کند. یک احتمال این است که منظور این است که ایّام‌الله را به یاد آن‌ها بیاور؛ یک احتمال هم اینکه مقصود این است که به‌وسیله‌ ایّام‌الله خدا را، دین را، قیامت را به یاد آن‌ها بیاور. اهمّیّت ایّام‌الله در اینجا معلوم می‌شود که موسی پیامبر عظیم‌الشأن الهی مأمور است که ایّام‌الله را به یاد مردم بیاورد. بعد می‌فرماید: إِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِکُلِّ صَبّارٍ شَکورٍ ایّام‌الله آیه‌اند، نشانه‌اند، دلیل راهند. برای چه کسانی؟ برای کسانی که این دو صفت رادارند: صبّارند و شکورند. صبّار یعنی کسی که سرتاپا استقامت و صبر است، یک سره اهل صبر و استقامت، شکور یعنی آن‌کسی که نعمت را می‌شناسد و شکرگزاری می‌کند.» 
گویی ایام‌الله، گل‌هایی هستند که در خارستان زمانه می‌رویند. ماه و ستاره‌هایی‌اند در ظلمات شب. کسی که صبر و شکر نداشته باشد، از شب جز تاریکی چیزی نمی‌بیند و توانایی دیدن گل‌ها را در میان انبوه خارها ندارد. صبور، پس از پاسی از شب، چشمش به طلیعه روشن می‌شود. شاکر، سرش را برای شکر بالا می‌گیرد و آن‌وقت که ستاره‌ها را می‌بیند. مگر همین نبود حکایت دی نودوهشت و تمام برهه‌های سخت دیگر که بر نهضت ما گذشته است؟ مگر در کنار تلخی‌ها، شیرینی‌ها و حماسه‌ها را نمی‌دیدیم؟ رهبر عزیز انقلاب در ادامه می‌فرماید:
 « این دوهفته‌ای که بر ما گذشت، دو هفته‌ی پُرماجرا و استثنایی بود؛ ماجراهای تلخ، ماجراهای شیرین، حوادث درس‌آموز در این دو هفته برای ملّت ایران پیش آمد. یوم‌الله یعنی چه؟ یعنی آن روزی که دست قدرت خدا را انسان در حوادث مشاهده می‌کند؛ آن روزی که ده‌ها میلیون در ایران و صدها هزار در عراق و بعضی کشورهای دیگر به‌پاس خونِ فرمانده سپاه قدس به خیابان‌ها آمدند و بزرگ‌ترین بدرقه‌ جهان را شکل دادند، این‌یکی از ایّام‌الله است. آنچه اتّفاق افتاد، کار هیچ عاملی جز دست قدرت خدا نمی‌توانست باشد. آن روزی هم که موشک‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، پایگاه آمریکایی را در هم کوبید، آن روز هم یکی از ایّام‌الله است. ما این دو روز را جزو ایّام‌الله در همین چند روز گذشته، در همین دو هفته‌ گذشته، در مقابل چشم خودمان ما ملّت ایران مشاهده کردیم؛ این‌ها روزهای نقطه‌ عطف تاریخ‌اند، روزهای تاریخ‌سازند، روزهای عادّی نیستند…»
تاریخ انقلاب مردمی ایران گواه برآن است که بدون تحمل مشقت‌ها و سربلندی در فتنه‌ و امتحان‌ها یوم‌الله محقق نخواهد شد. یوم‌الله ۲۲ بهمن سال ۱۳۵۷ یک رویداد دفعی و ناگهانی نبود که بدون عبور از گردنه‌ها به‌دست‌آمده باشد، بلکه ملت بزرگ ایران بارها و بارها آزمون‌های سنگین و دشواری را پشت سر گذاشتند تا یوم‌الله ۲۲ بهمن محقق شد. تجربه‌ برخوردهای وحشیانه و کشتار گسترده از سوی رژیم ستم‌شاهی، پیش چشم مردم قرار داشت و برای همه کاملاً آشنا بود بااین‌وجود، مردم دست از تلاش خود در جهت احقاق حق و مبارزه با باطل برنداشتند و عقب ننشستند.  بر این اساس، کاملا معلوم بود که حرکت اعتراضی مردم قم در ۱۹ دی ۱۳۵۶ با واکنش شدید و سرکوب رژیم پهلوی مواجه خواهد شد اما حتی یقین به چنین برخوردی هم سبب نشد تا در مقابل اهانت به حضرت امام خمینی (رحمةالله‌علیه) ساکت و بی‌اعتنا باشند و اعتراض خود را اعلام نکنند. بااینکه آن شماره از روزنامه‌ اطلاعات که حاوی مقاله‌ توهین‌آمیز بود هنوز به قم نرسیده بود -چون رسیدن روزنامه‌های صبح تا عصر طول می‌کشید- ولی انتشار خبر چنین گستاخی بی‌شرمانه‌ای کافی بود تا شهر به جوش‌وخروش درآید. مردم شهر مقدس قم در گام اول و به‌محض ورود روزنامه‌ها به شهر، آن‌ها را از بین بردند و سپس شاهد تعطیلی کلاس‌های درس علما و تعطیلی کامل حوزه‌ علمیه بودیم. تجمع و راهپیمایی طلاب که با شعارهایی نظیر «مرگ بر این حكومت‌ یزیدی» و «درود بر خمینی» همراه بود، به مقابل بیت علما کشیده شد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به حضور درمقابل بیت مرجع بزرگوار آیت‌الله گلپایگانی (رحمه‌الله) اشاره کرد. آن بزرگوار در اجتماع طلاب و روحانیون فرمودند: «وحدت خود را حفظ كنید و به اعتراض آرام خود ادامه دهید و مقاومت كنید… این‌ها دروغ می‌گویند كه ما باکارهای آنان موافقیم، همه‌‌ علما مخالف‌اند.» تعطیلی حوزه و اعتراض حوزویان در هجده دی هم ادامه یافت اما حرکت اصلی که با همراهی مردم قم و تعطیلی گسترده‌ بازار همراه شد، در روز ۱۹ دی انجام گرفت. حرکت مردمی و اعتراض گسترده ولی آرام مردم با دخالت کماندوها و پلیس پهلوی به خشونت کشیده شد و رژیم شاهنشاهی به‌جای عذرخواهی از هتاکی، روش سرکوب و ارعاب را در پیش گرفت. ابتدا باتوم بود که به بدن تظاهرکنندگان زده می‌شد و سپس شلیک هوایی انجام شد تا مردم را بترسانند اما هیچ تأثیری در اراده‌ مردم نداشت و اینجا بود که تیراندازی مستقیم به اعتراض آرام مردم بی‌دفاع انجام شد و تعدادی را شهید و زخمی کرد. موج حرکت شجاعانه و غیورانه‌ مردم قم، به‌سرعت، دیگر نقاط ایران را فراگرفت و منجر به ابراز همدردی مردم در گوشه و کنار کشور و ابراز انزجار شدید از اقدامات سلطنت گردید. نکته‌ قابل‌توجه این است که ایرانیان باوجوداینکه خشونت و بی‌رحمی شاه را با تمام وجود، درک کرده و کشتار مردم ازجمله در قم را دیده بودند ولی بااین‌حال، ترس به خود راه نمی‌دادند و برای بزرگداشت شهدای ۱۹ دی در قم، اقدام به برگزاری مراسم در شهرهای مختلف ازجمله تبریز، یزد، جهرم، اصفهان و نجف‌آباد کردند.این موج‌های سهمگین و پیاپی، بنیان رژیم پهلوی را هرروز سست‌تر نمود تا درنهایت، آن را از بیخ وبن کند و به زباله‌دادن تاریخ فرستاد. با این توصیف، حرکت غیرتمندانه، هوشمندانه و به‌موقع مردم قم در ۱۹ دی ۱۳۵۶ را باید سراشیبی سقوط رژیم شاه به‌حساب آورد که پس‌ازآن، حکومت پهلوی، هرگز نتوانست شرایط را تحت مدیریت درآورد تا اینکه درنهایت، سیزده ماه بعد، انقلاب شکوهمند اسلامی به پیروزی رسید و با مجاهدت مداوم ملت و رهبری داهیانه‌ امام راحل، گام اول برای رسیدن به قله‌ تمدن و امت اسلامی برداشته شد و یوم‌الله ۱۹ دی محقق شد. بدون شک همه روزها روز خدا و از ایام‌الله است، اما قرار گرفتن کلمه «الله» در کنار کلمه «ایام» و ترکیب «ایام‌الله» طبق آیات قرآن و روایات به‌روزهای خاصی اشاره دارد که در آن‌ها اتفاقات مهمی روی‌داده است و یا به علل دیگر، از اهمیت خاصی برخوردار هستند و طبق فرمایشات امامین انقلاب باید آن روز را گرامی داشت.