رسانه‌های آمریکایی، این روزها به‌صورت مشترک در حال مانور بر روی «موافقت اکواس با مداخله نظامی در اسرع وقت در نیجر» برای مهار کودتای نظامی اخیر در این کشور هستند. امری که زنگ خطر آغاز یک جنگ نیابتی جدید آمریکا، این بار در غرب آفریقا را به صدا درمی‌آورد.

کودتای فرماندهان یک گروه نظامی در نیجر که خود را «شورای ملی حفاظت از میهن» می‌نامند، در ۲۶ جولای گذشته بدون شلیک حتی یک گلوله، رقم خورد و یک روز بعد، فرماندهان نظامی عضو این شورا از طریق تلویزیون رسمی کشور، کودتای خود را اعلام کردند. در جریان این کودتا،«محمد بازوم» رئیس‌جمهور خلع و در مقر ریاست‌جمهوری تحت بازداشت قرار گرفت، تمامی مرزهای کشور بسته شد، پارلمان و دولت منحل و قانون اساسی به دلیل «بدتر شدن وضعیت امنیتی و بحران اجتماعی و اقتصادی کشور»، تعلیق شد.کودتاچیان در ادامه نخست‌وزیر جدید نیز انتخاب کردند. 

 نقشه شوم غرب 
وبگاه شبکه المیادین با انتشار یادداشتی در این خصوص با تیتر «کودتای نیجر؛ بیرون کردن استعمار قدیم ؛ و واشنگتن برای جنگ نیابتی نظامی آماده می‌شود» نوشت: این اقدامات برای شماری از نهادهای تصمیم‌گیرنده در ایالات‌متحده که مدت‌ها درباره درخواست کشورهای آفریقایی برای اخراج نیروهای فرانسوی از خاکشان گمانه‌زنی می‌کردند، شوکه‌کننده بود. این در حالی است که نیجر همچنان، طبق توافقات سابق میان واشنگتن و محمد بازوم، از نیروهای آمریکایی در خاک خود استقبال می‌کند. به گزارش خبرگزاری فارس، بر اساس این یادداشت، «موفقیت کودتای  «مسالمت‌آمیز »نیجر با تشکیل اجلاس سران روسیه- آفریقا در روز بعد، در سن‌پترزبورگ با حضور و علاقه چشمگیر ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، نمایندگان «نیروهای امنیتی و دفاعی» (شورای نظامی) و حدود ۴۹ نفر از رهبران آفریقا، ازجمله ۱۷ رئیس دولت، به اوج خود رسید».

 تحولاتی که نمی‌توان نادیده گرفت 
نویسنده در ادامه تصریح می‌کند که این باور وجود ندارد که این دو تحول با یکدیگر ارتباط مستقیمی دارند، «اما اهمیت آن در پیام‌هایی است که شرکت‌کنندگان در این نشست می‌خواستند به‌وضوح به جهان منتقل کنند؛ این‌که آفریقا در حال ورود به دوره جدیدی است که در آن حاکمیت خود را اعمال خواهد کرد، از ثروت خود محافظت خواهد کرد و استعمار فرانسه را اخراج می‌کند. ضمن این‌که بازتاب برگزاری نشست سن‌پترزبورگ، نشان‌دهنده ظهور یک جهان چندقطبی و قطع عدم تعادل تجاری قبلی موجود میان آفریقا و اروپای استعماری و جایگزینی آن با فرمول عادلانه‌تر و سودمندتر بین کشورهای آفریقایی و روسیه تحت عنوان «حاکمیت غذایی» است».

نویسنده در ادامه به کارنامه روسیه در حمایت از جنبش‌های آزادی‌بخش در آفریقا از زمان اتحاد جماهیر شوروی، اشاره کرد و نوشت که روسیه «دانشگاه دوستی ملل پاتریس لومومبا» را در ۵ فوریه ۲۰۲۳ احیا کرد تا نقش تاریخی این بنا را در «توسعه روابط بین‌المللی آموزشی و علمی و تربیت کادر‌های کلی در کشورهای دوست فدراسیون روسیه» را همان‌طور که وزارت خارجه روسیه اعلام کرد، افزایش دهد. 

 نقش آمریکا در کودتاهای مختلف
در ادامه این یادداشت آمده است: «آنچه که برای ما در این تحول مهم است، ماهیت و ارزیابی پاسخ آمریکا به کودتای فرماندهان نظامی است که به برآورد دستگاه رسانه‌ای آمریکایی، باانگیزه‌های میهن‌پرستانه و ملی‌گرایانه صورت گرفته است. آنچه که اکنون مهم است، این است که آمریکا که خود در طول تاریخ، کودتاهای مختلف را در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین  رقم‌زده که آخرین آن، به کودتای پاکستان علیه عمران خان، نخست‌وزیر منتخب بود، چه در جعبه دارد؟».

در درجه نخست باید گفت؛ ما نمی‌توانیم مطمئن باشیم که دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا از قبل، در جریان کودتای جدید در نیجر بودند. زیرا شواهد مختلف خلاف این را نشان می‌دهد و تقسیم وظایف و مأموریت‌های کشورهای غربی در آفریقا تقویت می‌شود: فرانسه در مستعمرات سابقش و ایالات‌متحده به‌عنوان یک‌طرف حامی   در سه پایگاه نظامی آمریکا در نیجر، حضور دارد. هرچند که پنتاگون اعتراف می‌کند که تنها یک پایگاه در آن‌جا دارد و پایگاه دیگری برای پهپادها است. 

 نیت آمریکا در تحولات نیجر 
آنچه که ثابت است، این است که ایالات‌متحده آمریکا، رسما کودتا در نیجر را محکوم کرد و متحدان بریتانیایی و فرانسوی او نیز همین موضع را گرفتند و خواستار بازگشت اوضاع به وضعیت سابق شدند و روسیه و گروه واگنر را مسئول نفوذ در آفریقا برای به‌چالش کشیدن آمریکا اعلام کردند.  

شخصیت اصلی این کودتا، «عبدالرحمن چیانی» رئیس گارد ریاست‌جمهوری نیجر است که با حمایت شماری از فرماندهان ارشد ارتش و نیروهای مسلح دست به چنین کاری زد. امری که از تشدید وضعیت عمومی نارضایتی در میان فرماندهان نظامی و وخامت اوضاع امنیتی حکایت دارد. بارزترین دلیل این نارضایتی نیز تبعیت رئیس‌جمهور بازوم از اجرای الزامات فرانسه ازجمله حق درخواست مداخله نظامی در کشورش و گسترش تجارت غیرقانونی از ثروت ملی طلا است.

نویسنده در ادامه می‌نویسد: واشنگتن قصد خود برای دخالت نظامی، بازگرداندن رئیس‌جمهور بازوم به قدرت، امضای توافقنامه‌های نظامی و امنیتی جدید برای حمایت از منافع آمریکا را پنهان نمی‌کند. اما آنچه که در این شرایط خاص، مانع آن می‌شود، عواملی است که در صورت نبود آن، قطعا، ما شاهد تکرار جنگ‌های لیبی و عراق بودیم. ازجمله این عوامل می‌‌توان به حساسیت موضوع داخلی درنتیجه هدررفت منابع آمریکا در جریان جنگ اوکراین بدون وجود افقی روشن و گسترش دامنه خشونت و خودکشی در میان سربازان بازگشته از جنگ‌های افغانستان و عراق     و گسترش حضور نیروهای نظامی آمریکا در سراسر جهان، تشدید حضور آن در مقابل چین و روسیه و پنهان کردن میزان آمادگی رزمی و نظامی مشکوک نیروهای آمریکایی، از چشم رسانه‌ها اشاره کرد. 

در ادامه این یادداشت آمده است: «در خصوص میزان آمادگی آمریکا، نشریه نیوزویک از شکست تاکتیک‌های رزمی آمریکا در اوکراین با استناد به گزارش داخلی پنتاگون خبر می‌دهد. ازجمله مواردی که این گزارش ارائه می‌کند، سردرگمی رهبران راهبردی آمریکا به دلیل عدم پیشرفت محسوس در برابر روسیه است.  شاید «تمرینات رزمی در حد و سطح مورد انتظار، موفق نبوده است».