سیگنال سیاست به اقتصاد
احیای روابط و توافق ایران و عربستان بعد از هفت سال می تواند موجب تحولات اقتصادی در کشور شود . همچنین به باور تحلیلگران سیاسی روابط ایران و عربستان به دلیل اهمیت این دو کشور در منطقه و تأثیری که بر روی سایر بازیگران منطقهای دارند، از اهمیت زیادی برخوردار است.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه در یادداشتی در فضای مجازی نوشت: بازگشت روابط طبیعی میان جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی ظرفیتهای بزرگی را در اختیار دو کشور، منطقه و جهان اسلام قرار می دهد. عبدالناصر همتی، رئیس سابق بانک مرکزی نیز در یادداشتی در فضای مجازی نوشت: توافق با آژانس و عربستان دو اقدام مثبت بودند. تفاهمات بین المللی و تنش زدایی به تدریج آثار خود را بر کاهش انتظارات تورمی نشان میدهد. حتی در یک روز تعطیل!
محمدصادق الحسینی، اقتصاددان درباره توافق ایران و عربستان همچنین نوشت: ایران در معرض ریسکهای پرشماری قرار گرفته که تبعات آنها برایش نامشخص است. از سرگیری رابطه با عربستان نشاندهنده کاهش دو ریسک بزرگ و همزمان است: اول حذف ریسک تخاصم با عربستان و دوم نقش جدید چین در خاورمیانه که ریسک حماقت اسرائیل را کاهش میدهد. که دومی بسیار مهمتر از اولی است.
البته رقابت منطقهای را هم باید در نظر گرفت، در مقطعی امارات دنباله روی عربستان بود اما اکنون توافق با عربستان فرصتهای بیشتری برای کشورمان ایجاد میکند. وقتی به عربستان نزدیک شویم، در آینده امارات هم وارد شرایط رقابتی می شود. باید توجه داشته باشیم که اصول و نگاه کشورهای حوزه خلیج فارس، به مسائل اقتصادی است و اقتصاد در محور قرار دارد، بنابراین هر چه اقتصاد را از محور خارج کند از جمله سیاست، در اولویتهای بعدی قرار میگیرد. به طوریکه شاهد آن هستیم که با همه فشارهایی که بر روی امارات وارد میکنند، امارات در حال حاضر بالای ۲۲ میلیارد دلار با ایران مراوده اقتصادی دارد و این رقم برای ایران رقم بزرگی محسوب میشود و برای امارات هم ارزنده است.
رویدادی مثبت در اقتصاد ایران
عباس علوی راد، اقتصاددان در این رابطه گفت: توافق ایران و عربستان برای ازسرگیری روابط دوجانبه در شرایطی که اقتصاد ایران به طور عام و بازار ارز به طور خاص با انتظارات تورمی عقلانی مواجه است، بدون تردید رویداد مثبتی است. به اعتقاد این اقتصاددان، سناریوی اول این است که این توافق مجزا از سایر تنشهایی بین المللی که کشور درگیر آنهاست، تلقی شود. سناریوی دوم این است که این توافق بخشی از فرآیند احیای برجام باشد و سناریوی سوم حتی میتواند این باشد که این توافق آغاز یک پارادایم شیفت در تعاملات بین المللی کشور باشد.علوی راد
ادامه داد: هر سناریویی رخ داده باشد، بهبود و حفظ ارزش پول ملی از مجرای تحول در متغیرهای بنیادی محیط اقتصاد کلان ایران در کوتاه مدت دور از انتظار بوده و این بدان علت است که بیش از یک دهه است خرابیهای آنها انباشت شده و اساسا ترمیم شان زمان بر است.
ریزش دلار
یکی از تغییرات و تحولات اقتصادی که به دنبال این رویداد سیاسی به وقوع پیوست ریزش دلار در بازار غیررسمی است . مطابق با اطلاعات برخی کانالها دلار تا ۴۷/۶۵۰ تومان کاهش پیدا کرده و کارشناسان معتقدند که با این توافق ،قیمت دلار روند کاهشی به خود میگیرد.
رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین نیز عنوان کرد: در روزهای آینده قیمت ارز در بازار غیررسمی بیشتر کاهش خواهد یافت.
مجیدرضا حریری در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: یکی از (نتایج) توافق پکن، سرازیر شدن درهم از طرف امارات متحده عربی(خواهد بود) که از یک شنبه کلید میخورد.
رئیس اسبق اتاق بازرگانی ایران و امارات نیز اظهار داشت: ایران با چین هم مراودات اقتصادی سنگینی دارد و موضوع پولهای بلوکه شده ایران در چین مطرح است و اگر این پولهای بلوکه شده از چین به شکل درهم از امارات برگردد، به طور قطع این درهمها در بازار ارز ایران اثر میگذارد.
با این حال، اما فروشندگان هم بیکار ننشستند و توانستند قیمت معاملات غیررسمی را به سطح ۴۹ هزار تومان بازگردانند. در این بین، اما نتیجه همین تلاش هم چندان پایدار نبود و سمت خریداران پرقدرتتر ظاهر شدند تا در نهایت تا لحظه تنظیم این گزارش، قیمت دلار در معاملات غیررسمی، به ۴۷ هزار و ۷۰۰ تومان رسیده باشد.
در همین حال بسیاری از تحلیلگران اقتصادی تأکید دارند كه اگر توافق ایران و عربستان در طول توافق ایران و آژانس بین المللی هستهای در تهران و پازلی از احیای برجام (سناریوی دوم) باشد و طی روزهای آینده این سناریو شفافتر و قطعیتر شود، قیمت دلار احتمالا به کمتر از ۴۰ هزار تومان هم خواهد رسید.
اقدامات بانک مرکزی
از سوی دیگر کارشناسان اعلام کردند که از روز گذشته( شنبه بیستم اسفندماه ۱۴۰۱ )بانک مرکزی به شکل گسترده ارزهای نفتی و پتروشیمیها در بازار عرضه کرد و افت دلار را تشدید کرد.
این گروه تأکید دارند افزایش فروش ارز باعث میشود که فشار از روی بازار برداشته شود و نوسانگیرها فروشنده شوند چراکه افق بازار را افزایشی نمیبینند.
از سوی دیگر شنیدهها از فعالان اقتصادی نيز حاکی از آن است که گشایش در روابط بین بانکی با کشورهای حاشیه خلیج فارس و تسهیل عرضه منابع وسیع درهم از طریق امارات، بخشی از نتایج ازسرگیری روابط دیپلماتیک ایران و عربستان خواهد بود.
به نظر میرسد سفر رئیس کل بانک مرکزی در آینده نزدیک به یکی از کشورهای منطقه در همین راستاست.
کانالهای تلگرامی و بازار غیر رسمی ارز پس از اعلام توافق ایران و عربستان برای ازسرگیری روابط دوجانبه به آن واکنش نشان دادند.به طوری که نرخ دلار از کانال ۵۰ هزار تومانی به کانال ۴۷ هزار تومان سقوط کرد.
«احسان عسگری»، کارشناس بازار در این باره گفت: زمانی که ریسک سیاسی در کشور کاهش یابد با ۲ تأثیر مهم این اتفاق در کاهش تحریمها و افت نرخ دلار مواجه خواهیم شد.
وی افزود: پیشبینیهای انجام شده نشان از آن دارد که نرخ دلار تحت تأثیر چنین اتفاقی و نیز کاهش ریسک سیاسی کشور تا حد زیادی کاهش پیدا میکند.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: با توجه به چنین اتفاقی به نظر میرسد هر گشایش که در کشور رخ دهد در بلندمدت به نفع بازار سهام خواهد بود، اما کاهش قیمت دلار به صورت مقطعی و با شدت زیاد ممکن است برای مدتی شرکتهای صادرات محور را تحت تأثیر قرار دهد.
عسگری تأکید کرد: البته باید توجه داشت که نرخ ارز بازار غیر رسمی در صورتهای مالی برخی شرکتهای بورسی تأثیری ندارد و این نرخ لحاظ نمیشود که با ریزش آن، سود آوری شرکتها با کاهش مواجه شود و نرخ بازار نیما و یا مرکز مبادله ارز و طلای ایران در صورتهای مالی شرکتها تأثیر دارد.
وی گفت: اگر فرض را بر این بگیریم که نرخ تولید و فروش تغییر نکند؛ بنابراین درآمد ارزی شرکتها به دلیل کاهش قیمت دلار کاهش پیدا میکند، اما این موضوع باید مدنظر باشد که گشایش سیاسی میتواند طرح توسعه شرکتها را افزایش دهد و دسترسی به منابع سرمایهگذاران خارجی را بیشتر کند، اما به طور حتم همه این مسائل کنار یکدیگر برای بازار سرمایه بسیار مثبت خواهد بود.
توافق با عراق در راه است
آمریکا اجازه پرداخت ۵۰۰میلیون دلار از پولهای ایران در بانکهای عراقی را داده است.
کارشناسان اعتقاد دارند از راههایی که میتوان با سرعت بیشتری پولهای خود را در عراق آزاد کنیم، سرمایهگذاری در خود این کشور است که منجر به بهرهوری نیز میشود یا اینکه با تجار عراقی برای واردات کالا باید هماهنگی شود.
بر اساس اطلاعات به دست آمده، ایران بیش از ۴۰۰ میلیارد دلار منابع مسدود شده ارزی در عراق دارد که تا هفته گذشته بیش از ۸۰۰ میلیون دلار آن در مراحل مختلف طی دو ماه گذشته آزاد شده است.
دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق با تأیید این خبر افزود که این امر میتواند به معنای بازتر شدن دست بازارساز برای مدیریت منابع ارزی کشور باشد؛ به شرط آنکه پولهای آزادشده به صورت اسکناس و نه در معنای تهاتر کالا و معادلسازی به دست ایران برسد.
حمید حسینی در ارتباط با پولهای بلوکهشده ایران در کشور عراق اظهار داشت: عراق پول برق و گاز ایران را در حساب بانکی به نام شرکت ملی گاز و توانیز واریز میکند، اما این به معنی دسترسی ایران به این پولها نیست.
وی افزود: پولهای ایران در بانکی است که تحت نظارت آمریکا است و تنها اجازه واردات کالاهایی داده میشود که تحریم نیست، بهطوری که سال گذشته در اسفند ماه یک میلیارد دلار کالا از این مسیر به ایران وارد شد و بدهی ایران به ترکمنستان نیز از این محل پرداخت شد.
دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق گفت: در سفر اخیر وزیر امور خارجه عراق، اجازه پرداخت ۵۰۰ میلیون دلار از پولهای ایران در بانکهای عراقی داده شده است.
نفت و انتفاع بازیگران
در این میان بسیاری از کارشناسان تأکید دارند که این توافق می تواند زمینه ساز همکاری عربستان در معادلات نفتی با ایران باشد و از این جنبه هر دو نفر منتفع شوند. امارات همیشه از افزایش تجارت با ایران انتفاع داشته و همیشه علاقهمند به بهبود روابط ایران و
عربستان بوده است.
در این میان عده ای تأکید دارند که با گرم شدن روابط ایران با عربستان همراه باشد می توان پیش بینی کرد که دو کشور به همراه روسیه در زمینه تولید نفت هماهنگ خواهند بود.
ایران بی چون و چرا مشتاق افزایش صادرات خواهد بود.
همزمان سعودی ها و اماراتی ها آماده اند تا تولید خود را کاهش دهند تا قیمت ها را به راحتی بالا نگه دارند. بدون شک ایران با قیمتهای بالاتر مخالفت نمیکند و این یک بازی برد – برد است.
از سوی دیگر فرزنگان، رئیس اسبق اتاق مشترک ایران و امارات تأکید کرد: برخی از شرکتها هم در امارات و هم در عربستان دفتر دارند اما شرط عربستان برای همکاری با شرکتها این است که اگر دفتر مرکزی شرکتهای چند ملیتی در عربستان نباشد نمیتوانند از مشوقها و تسهیلات این کشور استفاده کنند تمام اینها نشان میدهد که اثرگذاری عربستان در منطقه غیرقابل انکار است.
در عین حال باید در نظر داشت جمع شدن کشورهای عضو اوپک اثرگذاری بهتری از تقابل این کشور با یکدیگر در بازارهای انرژی جهان دارند. هر کشوری و هر منطقهای معادلات خاص خود را دارد و باید به آن معادلات به دیده عمیقتر ، دقیقتر و جامعتر نگریست. ایران نمیتواند به تنهایی با عربستان در محیط بینالمللی زندگی کند.
نقش اقتصادی پررنگ چین در منطقه
به نظر می رسد این توافق می تواند منجر به پررنگتر شدن نقش اقتصادی چین در منطقه باشد .
چین هم همواره نگاهی به بازار ایران داشته و در توافقات ایران با چینیها، پکن همواره به این موضوع اشاره کرده است که در صورت عادیسازی شرایط نسبت به اجرای پروژه موردنظر اقدام میکند. در همین پیوند فیصل بن فرحان آل سعود، وزیر امور خارجه عربستان اوایل این هفته در لندن، از مناسبات عربستان سعودی با چین دفاع کرد و گفت: «چین بزرگترین شریک تجاری ما است. همچنین بزرگترین شریک تجاری اکثر کشورهاست؛ و این واقعیتی است که ما باید با آن کنار بیاییم. چین برای ریاض شریک مهم و ارزشمندی در بسیاری از زمینهها است. ما روابط کاری عالی در بسیاری از بخشها داریم. اما این را گفته ایم و تکرار میکنیم، ما به دنبال منافع خودمان در شرق و غرب خواهیم بود.»
هر چند این توافق می تواند آغازی برای دوران اقتصادی پسا آمریکا باشد اما بازی در این میان تنها به این اقدام بستگی ندارد، بسیاری بر این باورند که این اقدام می تواند گام اولیه ای برای توافق با غرب و اروپا باشد اما برخی دیگر نیز تأکید دارند که آمریکا راهبرد اقتصاد محور پکن را بر نمی تابد و پیشبینی میشود که واکنش آمریکا، ایجاد بحرانهای جدید در منطقه خاورمیانه باشد؛ یعنی تا پیش از رسیدن به سال ۲۰۳۰ در منطقه قفقاز یا غرب آسیا بحرانی جدی ایجاد کند که منجر به تنش نظامی شود. چین وابستگی بیش از ۷۰ درصدی به انرژی خاورمیانه دارد و اگر چنین تنشی اوج بگیرد، این بازیگر نه به منابع خاورمیانه دسترسی خواهد داشت و نه به بازارهای آفریقا و اروپا.
روابط ایران و عربستان
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.