ایران در مرحله‌ گذار ساختار سنی قرارگرفته است و انتظار می‌رود در چندین دهه‌ بعد، پدیده‌ سالخوردگی جمعیت را تجربه کند. با توجه به کاهش سریع باروری و  پیش‌بینی افزایش درصد سالمندان جامعه در سال‌های آینده، برنامه‌ریزی برای حل مشکلات آن‌ها و برخورداری از بیمه سالمندی ضروری است. افزایش جمعیت کهنسالان، به معنای افزایش هزینه‌های درمان، رفاه و تأمین اجتماعی، بیمه و مانند آن خواهد بود و درنتیجه بخش بزرگی از سرمایه‌های ملی که می‌تواند به رشد و  توسعه اختصاص یابد، باید برای حمایت از مو سفیدان صرف شود. بنابراین، می‌توان گفت که فشار بر منابع ملی برای تأمین هزینه‌های درمان و حمایت از سالمندان نیز افزایش می‌یابد. این در حالی است که به نظر می‌رسد وضعیت بیمه‌های درمانی در کشور به‌هیچ‌وجه مناسب نیست و برخی مسئولان از اَبَر چالش بیمه‌های درمانی و تأمین اجتماعی کشور سخن به میان آورده‌اند.در این معنا جمعیت بازنشستگان و مستمری‌بگیران کشور آن‌قدر افزایش خواهد یافت که بیمه‌ها به‌سادگی قادر نخواهند بود این هزینه‌ها را تأمین نمایند. در این وضعیت چاره‌ای نیست جز آن‌که از منابع ملی و ذخایر ارزی برای تأمین منابع مالی بیمه‌ها استفاده کرد. 
از سوی دیگر برخی شهروندان جوان و بزرگ‌سال امروز و سالمندان آینده، فاقد بیمه بوده و طبیعتاحق بیمه‌ای را به صندوق‌های بازنشستگی پرداخت نمی‌کنند. درحالی‌که وقتی افراد قدم به سالمندی می‌گذارند، خطرات بسیاری ازجمله بیماری‌های مزمن در آن‌ها افزایش‌یافته و دچار بیماری‌های غیرواگیر بیشتری به نسبت جوانان می‌شوند. درنتیجه این موضوع، سالمندان ازنظر هزینه در نظام سلامت، چالش‌های بیشتری برای دولت‌ها ایجاد می‌کنند. این بحث نیازمند برنامه‌ریزی و نگاه اجتماعی آینده‌نگر در نظام سلامت است تا بتوان برای تک‌تک افراد جامعه، پیش از رسیدن به دوران سالمندی، زندگی سالم‌تری را مهیا کرد و به همین واسطه هزینه‌های ناشی از بیماری‌های غیرواگیر در دوران سالمندی را کاهش داد. 
 اختصاص درصد بیشتری از درآمد به‌سلامت در دوران سالمندی
نتایج مقالات و پژوهش‌هایی که در خبرگزاری ایرنا منتشرشده، حاکی از آن است که افراد در دوران سالمندی به نسبت جوانی، درصد بیشتری از درآمد خود را به بهداشت و درمان اختصاص می‌دهند و با توجه به تغییر هرم سنی جامعه ایرانی و سالمندتر شدن جمعیت، می‌توان این‌طور پیش‌بینی کرد که در دهه‌های آینده حوزه بهداشت و درمان برای خانواده‌ها پرهزینه‌تر خواهد بود. 
برهمین اساس عرفانه دوخایی، کارشناس بیمه می‌گوید: با توجه به این‌که سالمندان عمده‌ترین مصرف‌کنندگان دارو بوده و درصد قابل‌توجهی از درصد اشغال تخت بیمارستانی را شامل می‌شوند، اهمیت مراقبت از سالمندان در منزل بیش‌ازپیش آشکار می‌شود. موضوعی که در برخی سازمان‌های  بیمه‌گر به آن پرداخته‌شده و موردتوجه قرارگرفته است. سالمندی جامعه در دهه‌های آینده، اهمیت روزافزون ارتقای سطح کمیت و کیفیت در بیمه‌های درمانی این جامعه ارزشمند را آشکار می‌کند.
 استفاده از تجارب جهانی در مراقبت از سالمندان
یکی از موارد مهم در حوزه بیمه‌های درمانی، تحقیق و پژوهش و سپس الگوبرداری از تجربه کشورهای موفق در حوزه مراقبت از سالمندان است. در این راستا، اقدامات برخی کشورها و توصیه‌های سازمان جهانی بهداشت برای برنامه‌ریزی‌ در این حوزه قابل‌استفاده است.
دوخایی با اشاره به این مسئله بیان می‌کند: مدل‌های مراقبت از سالمندان با توجه به مسائل اقتصادی و اجتماعی در کشورهای دیگر موردبررسی و تحقیق قرارگرفته است. کشورهای اروپایی مثل سوئیس، دانمارک، اتریش، فنلاند و انگلیس در حوزه سالمندی بسیار پیش‌ رو هستند. در این رتبه‌بندی، شیلی و بولیوی از روسیه و ایتالیا بهتر هستند و ایران در درجه‌بندی کشورها ازنظر موضوع سالمندی از میان ۹۸ کشور جهان در رتبه ۷۵ قرارگرفته است. در کشورهای پیشرفته موضوع سالمندان تقریبا به ثبات رسیده و در این کشورها بیمه مراقبتی از سالمندان وجود دارد و برای این نوع بیمه از زمان جوانی برنامه‌ریزی‌شده است. درواقع پولی برای زمان سالمندی به نام بیمه مراقبتی پس‌انداز می‌شود، درحالی‌که در کشورهای توسعه‌نیافته و کمتر توسعه‌یافته، هزینه‌های مراقبت از سالمندان زیاد است و باید در این زمینه به دنبال راه‌حل‌های ابتکاری بود. کشورهای اسکاندیناوی مانند سوئد، نروژ، فنلاند و دانمارک به سیاست‌ها و استانداردهای بالای حمایت از خانواده و سطح رفاه مطلوب، مشهور هستند. این کشورها بین ثروتمندترین کشورهای جهان قرار داشته و درعین‌حال دولت بخش قابل‌توجهی از منابع اقتصادی را به‌طور هدفمند میان کسانی که بیشترین نیاز اقتصادی رادارند توزیع می‌کند.
دوخایی مثال می‌زند که «تعداد سالمندان در سوئد به شکل قابل‌ملاحظه‌ای در حال افزایش است. نسل متولدشده در این کشور پس از جنگ جهانی دوم، دوران بازنشستگی را می‌گذرانند و به همین دلیل، سوئد با افزایش جمعیت سالمند جوان یعنی افراد بین ۶۵ تا ۷۰ سال روبه‌رو شده است. پیش‌بینی‌شده که در دهه ۲۰۲۰ تعداد سالمندان پیر در این کشور یعنی افراد بالای ۸۰ سال افزایش پیدا کند. علت افزایش جمعیت سالمندان در این کشور به دلیل مواردی مانند کاهش مرگ‌ومیر و افزایش میانگین سن امید به زندگی است.»
به گفته کارشناسان، سیاست دولت سوئد این است که سالمندان در این کشور بتوانند به شکل مستقل و بدون نیاز به کمک دیگران زندگی مطلوبی داشته باشند. در این زمینه خدمات اجتماعی برای سالمندان در سه سطح مختلف در نظر گرفته‌شده است. سطح اول این‌که دولت سوئد و پارلمان این کشور، اهداف سیاست‌های اجتماعی سالمندان را از طریق ارائه قوانین و تعیین بودجه لازم معین می‌کند. سطح دوم این‌که انجمن‌های محلی وظیفه تهیه و تدارک مراقبت‌های بهداشتی و دارویی و همچنین ارائه خدمات نگهداری سالمندان را بر عهده‌دارند. سطح سوم هم این‌که ۲۹۰ واحد فعال در شهرداری‌ها وظیفه ارائه خدمات مراقبتی، بهداشتی، پرستاری، حمل‌ونقل، مسکن و موارد دیگر را بر عهده‌دارند. 
بر اساس آمارها، ۸۷ درصد از سالمندان در سوئد در شرایط و منازل استاندارد زندگی می‌کنند و از مستمری مبتنی بر حق بیمه، مستمری تضمینی، مستمری مبتنی بر درآمد و طرح بیمه‌های تکمیلی برخوردار هستند. سالمندان در این کشور همچنین از برنامه‌های بهداشتی و درمانی، تفریحی و ورزشی مطلوب نیز بهره می‌برند. 
شرایط درباره نروژ، دانمارک و فنلاند نیز تقریبا به همین صورت است. عرفانه دوخایی، کارشناس بیمه در این زمینه به ایرنا می‌گوید: دولت نروژ نیز مانند سایر کشورهای اسکاندیناوی ازجمله دولت‌های ناظر بر رفاه عمومی محسوب می‌شود. دولت‌های محلی و مرکزی مسئول نظارت بر مدارس، بیمارستان‌ها، مستمری بازنشستگان و خدمات اجتماعی هستند. خدمات رفاهی برای خانواده شامل خدمات درمانی، پرداخت به بیماران و ناتوانان، پرداخت مستمری و بیمه بازماندگان است. 
این کارشناس بیمه درباره کشور دانمارک نیز بیان می‌کند: در دانمارک خدمات اجتماعی و سیاست‌های مربوط به خانواده برای تمام شهروندان فراهم است و بخش عمومی وظیفه دارد تا خدمات باکیفیت مطلوب را به شهروندان ارائه کند. در این میان به سالمندان، کسانی که ناتوانی جسمی دارند، کودکان و بیماران بیشتر توجه می‌کنند. این خدمات شامل سرویس‌های گسترده نگهداری، برنامه برای گروه‌های خاص، مستمری برای سالمندان، حقوق برای مادران و کمک‌های مالی به افراد با ناتوانی خاص است. 
 چالش‌ تأمین منابع مالی سلامت 
در اغلب کشورها، پوشش خدمات جامع وسهم سالمندان به‌ویژه در زمان دریافت خدمات سلامت ناچیز است. این موضوع به‌ویژه درباره سالمندان بی‌بضاعت بسیار مهم است. 
دوخایی در رابطه با وضعیت منابع مالی برای سلامت سالمندان اظهار می‌کند: در ژاپن منابع مالی از طریق مالیات و بیمه مراقبت بلندمدت پرداختی‌های مشارکتی تأمین می‌شود. سالمندان بخشی از هزینه‌ها و یا ۱۰ درصد آن را می‌پردازند و سالمندان کم‌درآمد در ژاپن حق مشاوره پرداخت نمی‌کنند. در آمریکا، مالیات‌ها و حق بیمه و کمک مرکز مدیریت مالی مراقبت‌های بهداشتی و درمانی وظیفه تأمین منابع مالی را برعهده دارد و نیمی از هزینه مراقبت‌های بهداشتی در آمریکا توسط سالمندان پرداخت‌شده و کل هزینه درمان افراد فقیر توسط مدیکر پرداخت می‌شود. در کشور ما نیز نقص سیاست‌های بیمه پایه برای پوشش هزینه‌های خدمات ضروری مراقبت سالمندی و بهره‌مندی از خدمات خاص، دوره سالمندی را به یک چالش تبدیل کرده است. گزارش مجلس در مورد وضعیت اقتصادی سالمندان نشان داده که ۲۵ درصد سالمندان بیمه ندارند و بیمه پایه خدمات موردنیاز آن‌ها را پوشش نمی‌دهد و همین موضوع منجر به این شده که دسترسی سالمندان به خدمات سلامت محدود شود. از طرفی به علت افزایش هزینه‌های درمان و توان‌بخشی، طراحی بیمه سلامت سالمندان با پوشش کافی ضروری است. همچنین هزینه‌های مراکز مراقبت سالمندان توسط بیمه پایه یا مکمل پوشش داده نمی‌شود.
 توصیه‌های سازمان جهانی بهداشت برای تأمین مالی سلامت سالمندان
سازمان جهانی بهداشت، توسعه مکانیسم‌های تأمین مالی پایدار را توصیه کرده است. مکانیسم‌هایی که قادر باشند از سالمندان و خانواده‌های آن‌ها در برابر بار مالی سنگین محافظت کنند و انگیزه کافی برای ارائه خدمات موردنیاز آن‌ها را تأمین کنند.
بر اساس توصیه این سازمان، طراحی مکانیسم‌هایی برای تضمین دسترسی سالمندان به خدمات بدون بار مالی، حیاتی است. همچنین نظام تأمین مالی سلامت ملی برای دسترسی به خدمات سالمندان در زمان نیاز و محافظت در برابر مواجهه با هزینه‌های کمرشکن سلامت با حذف یا کاهش پرداخت از جیب نیز ضروری است. 
شایع‌ترین کمبود بسته خدمات سلامت این است که مداخلات مربوط به حفظ ظرفیت ذاتی و توانایی عملکردی سالمندان مانند جراحی‌های ترمیمی، وسایل کمکی، مکمل‌های تغذیه‌ای، توان‌بخشی و مراقبت‌های بلندمدت را در برنمی‌گیرد. بنابراین طراحی و تأمین مالی پوشش همگانی برای سلامت و مراقبت بلندمدت باید شامل مداخلاتی باشد که بیشترین تأثیر را بر سالمندی داشته و شامل سرمایه‌گذاری بر مراقبت‌های ادغام یافته سلامت و اجتماع باشد. 
همچنین بر اساس توصیه سازمان جهانی بهداشت، پوشش برنامه‌های بیمه اجتماعی باید به بازنشستگان، خویش‌فرمایان و سالمندانی که همه عمر خود را در بخش غیررسمی گذرانده‌اند و یا برای زنان سالمند گسترش‌یافته و دولت‌ها یا سهم مشارکت سالمندان آسیب‌پذیر را پوشش داده یا خدمات را به‌طور مستقیم به این افراد ارائه کنند.  بر اساس تأکید سازمان جهانی بهداشت، توجه به ارتباط بین پوشش همگانی سلامت وسالمندی جمعیت برای تحقق هدف سالمندی سالم بسیار ضروری است. 
در کشور ما نیز نظام سلامت و بیمه‌های درمانی باید به این سمت حرکت کنند که سالمندی در دهه‌های آینده به‌عنوان یک مخاطره محسوب نشده و نیازهای این دوران از قبل پیش‌بینی شود. هرچند اقدامات مؤثری در کشور در زمینه بیمه‌های درمانی و نگاه به آینده و دوران سالمندی انجام‌شده، اما در حوزه سالمندی باید به این نکته کلیدی توجه داشت که پیشگیری از ابتلا به بیماری‌ها، غربالگری به‌موقع وزندگی سالم در دوران جوانی می‌تواند سالمندی سلامت‌تری را به همراه داشته باشد. نتیجه این اقدامات در دوران جوانی می‌تواند منجر به ارتقای ظرفیت سالمندان و استفاده جامعه از تجارب ارزشمند سالمندان شود.