وزیر نیرو دیروز درحالی به ترکمنستان سفر کرد که در این سفر ۵ محور مهم با مقامات ترکمنستان مورد بحث و رایزنی قرار می گیرد؛ یکی از محورها از سرگیری تبادل انرژی میان دو کشور و امکان ترانزیت برق به ترکمنستان است اما، سوال این است آیا ایران شرایط صادرات برق دارد و این اقدام چه قدر می تواند برای کشور ارز آوری داشته باشد؟
علی اکبر محرابیان، وزیر نیرو در سفر به ترکمنستان با «بردی محمد اف» رئیس جمهور این کشور، معاون رئیس الوزرا و جمعی از وزرا و مقامات ارشد ترکمنستان دیدارکرد.
از سرگیری تبادل انرژی بین دو کشور، امکان ترانزیت برق ترکمنستان، توسعه همکاری‌ها درزمینه انرژی، لایروبی و ساماندهی رودخانه‌های هریرود و اترک، تعامل ایران و ترکمنستان درتهیه موافقتنامه سه جانبه همکاری ایران، ترکمنستان و افغانستان در خصوص رودخانه هریرود، از جمله محورهای مذاکره و  ملاقات وزیر نیروی ایران با مقامات ترکمنستان خواهد بود.
اما یکی از مهمترین مطالبی که مورد توجه دو طرف قرار دارد صادرات برق است. با این حال صادرات و واردات انرژی یکی از موارد چالش برانگیز است که همواره سوالاتی را به دنبال داشته است.
بسیاری بر این باورند کشور ما به علت قرار گیری در کریدور شمال–جنوب می‌تواند به هاب انرژی در دنیا تبدیل شودوباید برای آن برنامه ریزی کرد. 
این گروه تاکید دارندکه مزیت ایران برای صادرات برق بعد فیزیکی و جغرافیایی است و ایران می‌تواند هزینه تمام‌شده کمتری برای صادرات برق داشته باشد به شرط اینکه پروژه‌ها را اجرایی کنیم، اما این موضوع را هم در نظر داشته باشیم اگر نتوانیم نسبت به تامین برق کشورهای متقاضی اقدام کنیم از مبادی دیگر هرچند غیراقتصادی واردات خواهند داشت اما در شرایط رقابتی با توجه به فاکتور قیمت و مسافت، فروشنده قالب ما هستیم.
بسیاری بر این باورند باید از یک سو نیازهای مصارف داخلی تامین و از سوی دیگر با برنامه ریزی باید مصرف داخلی را بهینه کرد تا با احداث خطوط انتقال شبکه برق، بتوانیم برق را به سایر کشور‌ها هم صادر کنیم.
 نگاهی به ظرفیت صادرات برق 
بنا بر آمار وزارت نیرو ایران با ۸ کشور همسایه تبادلات برقی دارد که در این میان بیشترین صادرات برق به کشور عراق طی چند سال گذشته صورت گرفته است.
چندی پیش وزیر نیروپس از سفر به ترکیه گفت: در این سفر دو مسئله دردستور کار قرار داشت یکی مذاکره با وزارت انرژی ترکیه برای مبادلات برق که اخیراً در مرز ترکیه سیستم بک تو بک (مبادله) نصب شده و از طریق این سیستم امکان مبادله برق فراهم شده است.
همچنین به گفته آرش کردی، مدیر عامل شرکت توانیر این طرح تا کنون پیشرفت۶۰ درصدی داشته و کشور در حال حاضر به ترکیه صادرات برق ندارد. وی افزود : اکنون و در مرحله تست و راه اندازی پست بک تو بک وان هستیم و تاکنون نیز۶۰ تا ۷۰ درصد از  مرحله هستیم که به دنبال بهره برداری آن،  می‌توانیم صادرات را آغاز کنیم.
وی ادامه داد: صادرات برق ما به کشورهای عراق، افغانستان و پاکستان  واز کشورهای ترکمنستان، ارمنستان و آذربایجان واردات برق صورت می‌گیرد.
مدیرعامل شرکت توانیر اضافه کرد: ظرفیت صادرات ایران نزدیک به ۱۵۰۰-۱۶۰۰ مگاوات است و ظرفیت واردات نزدیک به ۵۰۰ مگاوات است.
همچنین گفته می شود ایران سالیانه۱۲۰۰ مگاوات برق به عراق صادر می کند اما، در زمان کمبود این میزان به ۲۰۰ مگاوات می رسد.
همچنین میزان صادرات برق  ایران به افغانستان ۸۰ مگاوات و به پاکستان ۱۲۰ مگاوات می باشد. 
از سویی دیگر حائری ،معاون وزیر نیرونیز در این زمینه گفت: با تمام کشورهایی که مرز خاکی دارند، صادرات و واردات برق داشته‌ایم، میزان صادرات برق ایران به کشورها ۲۵۰۰ مگاوات به مبلغ ۶۰۰ میلیون دلار است که قرار است این تبادل را به ۱۰ هزار مگاوات برسانیم. در حال حاضر میزان صادرات ۲یا ۳ برابر واردات است
وی درباره میزان تبادل برق با روسیه گفت: تا زمانی که قرارداد، نهایی نشود میزان و ظرفیت تبادل مشخص نیست، اما ظرفیت برقی روسیه بسیار عظیم است و ما باید علاوه بر نیاز خودمان، صادرات را نیز انجام دهیم، در هر حال طبق تفاهم نامه اولیه باید سنکرون‌سازی انجام شود و درگام اول شبکه انتقال آذربایجان و گرجستان را تقویت کنیم.
در این میان حتی صحبت هایی در مورد صادرات برق ایران به اروپا به گوش می رسد و بسیاری تاکید دارند در صورت صادرات مثبت برق به ترکیه می تواند به آرزوی دیرینه ایران برای تبدیل شدن به هاب منطقه و رسیدن برق ایران به اروپا رنگ واقعیت ببخشد.
 قیمت برق صادراتی 
مدیرعامل شرکت توانیر درباره قیمت فروش برق قابل تبادل بین دو کشور نیز بیان داشت: قیمت بر اساس میزان برق صادراتی و همچنین با لحاظ کردن ترانزیت برق و توجه به بعد مسافت و همچنین قدرت صادراتی ما تعیین می‌شود، در هر حال همه اینها معادله است و باید آنچه به سود ما است اجرایی کنیم و این امر تا منتج به قرارداد نشود، مشخص نیست.
 مسئولین وزارت نیرو و مردم اما قبض های هنگفت پول برق و  تابستان هایی که اکثر با خاموشی های مکرر در بسیاری از نواحی کشور با آن مواجه هستیم موضوعی است که سبب شده تا مردم رویکرد مثبتی نسبت به صادرات برق نداشته باشند.
با این حال حائری، معاون وزیر نیرو در این باره گفت: در زمان پیک مصرف صادراتی به کشور‌های دیگر نداشتیم. طبق قرارداد اگر ایران برق اضافه داشته باشد، می‌تواند آن را  صادر کند و بنابراین در زمان کمبود اجازه صادرات نداشته‌ایم.
کارشناسان بر این باورند متاسفانه در سال های اخیر مسئولان این بخش تنها تا نوک بینی خود را دیده اند. 
شمس اردکانی، عضو اتاق بازرگانی ایران درباره تبدیل شدن ایران به هاب انرژی اظهار داشت: می‌توانیم به هاب انرژی تبدیل شویم. باید در این خصوص یک ابر مرد انرژی داشته باشیم که به صورت مستقیم با رئیس جمهوری کار کند و به وی گزارش دهد و اجازه دخالت بوروکرات ها را در این بخش ندهد. هر دو وزارت نیرو و نفت را با هم داشته باشد و برای هر وزارتخانه وظیفه و سهمش را مشخص کند که هم نیاز داخل تأمین شود و هم سوآپ و صادرات به درستی انجام شود. 
بدون شک تبدیل‌شدن بازار برق ایران به یک بازار رقابتی و فراهم کردن زمینه ورود بخش خصوصی در آن،  مستلزم همکاری دولت با سیاست‌گذاران این صنعت و برنامه‌ریزی و تدوین استراتژی‌های دقیق است.