گروه اقتصادی
بهبود فضای کسب‌وکار باعث افزایش تولید در جامعه خواهد شد، برای بهبود در فضای کسب‌وکار باید تغییرات را در زمینه‌های مختلف به رسمیت بشناسیم؛تغییرات به دلایل زیادی در محیط کسب‌وکار اعمال می‌شوند؛ به‌عنوان‌مثال، کمک به عملکرد بهتر کسب‌وکار، روش‌های بهتر کار کارکنان، موقعیت بهتر برای سازمان در یک صنعت رقابتی. یک سازمان برای موفقیت باید دستخوش تغییرات شود و آن را بپذیرد. همچنین باید محصولات و خدمات را ارتقاء داده، فناوری‌ها را بهبود بخشیده و به کارکنان آموزش دهد تا مهارت‌های خود را ارتقاء دهند تا بتوانند آن‌ها را در سیستم جدید تغییریافته پیاده‌سازی کنند.
تغییرات اعمال‌شده در محیط کسب‌وکار می‌تواند اثرات مثبت و منفی بر افرادی که در آن محیط کار می‌کنند داشته باشد. البته بسیاری از تغییرات در شرایط فعلی اقتصاد کشور تغییر در سطح کلان و قانون‌گذاری است که باید توسط مجلس و دولت اعمال شود، برای واکاوی بیشتر موضوعات کلان در بهبود کسب‌وکار با حمید حاج اسماعیلی از فعالان حوزه کسب و کار به گفت‌وگو نشسته‌ایم.
 آقای حاج اسماعیلی در ابتدای امر‌ به اهمیت بهبود فضای کسب‌وکار‌ بپردازیم. فکر می‌کنید این موضوع تا چه اندازه اهمیت دارد؟ 
به طورحتم بسیار! بهبود فضای کسب‌وکار‌ یک امر ضروری است و مجلس شورای اسلامی نیز دراین‌باره قانونی را مصوب کر‌ده است. دراین راستا ضرورت دارد تا دولت قوانین را اجرا کند و مجلس نیز بر اجرای قوانین نظارت داشته باشد تا آنچه که به‌عنوان هدف برنامه‌ریزی‌شده، تحقق پیدا کند و موانع کسب‌وکار برداشته شود. بی‌شک رفع موانع از فضای کسب‌وکار موجب آرامش تولیدکنندگان خواهد شد و هنگامی‌که تولیدکننده از آرامش برخوردار باشد، فضای تولید مسیر درست خود را طی خواهد کرد. بدین منظور نیاز است تا آرامش فضای تولید را از مسیر حمایت رقم بزنیم. 
 ازنظر شما مهم‌ترین عامل برای بهبود فضای کسب‌وکار در شرایط حال حاضر چیست؟ 
مؤلفه‌های بهبود فضای کسب‌وکار بسیارند. به‌عبارت‌دیگر یک زنجیره از عوامل و ابزار در بخش تولیدی وجود دارد که می‌تواند بر عملکرد تولید اثرگذار باشد. نخستین عامل، ثبات است. وجود ثبات در عرصه اقتصادی می‌تواند بر حوزه تولید اثرهای خوب خود را اعمال کند. بنابراین به‌منظور بهبود فضای کسب‌وکار ضرورت دارد تا ثبات اقتصادی به‌منظور حمایت از تولیدکنندگان ایجاد شود. به‌طورمثال نوسانات ارزی و نرخ تورم یا افزایش نرخ مواد اولیه می‌تواند شرایط را برای تولیدکنندگان دشوار کند چراکه دیگر قادر به برنامه‌ریزی میان‌مدت و بلندمدت نخواهند بود. تولیدکننده برای توسعه و جریان خود نیاز به وضع قرارداد و خرید مواد اولیه دارد و این امر تنها از طریق ثبات اقتصادی ممکن خواهد بود. افزون براین ضرورت دارد تا ریسک کارهای تولیدی کاهش پیدا کند. وجود دلالان، واسطه‌گران و نیروهای خدماتی موجب شده تا افراد کمتر به سمت‌وسوی فعالیت‌های تولیدی بروند چراکه فعالیت تولیدی دیربازده، پرزحمت و پر ریسک است. وجود این خطرات موجب می‌شود که افراد از انجام کارهای تولیدی امتناع کنند و حاضر به تولید نباشند. چنانچه ریسک تولید کاهش پیدا کند و مشوق‌های حمایتی برای تولیدکننده در نظر گرفته شود، حضور تولیدکنندگان نیز پررنگ خواهد شد. 
 کاهش ریسک تولید چه نتایجی خواهد داشت؟ 
اگر ریسک تولید کاهش پیدا کند، سرمایه‌گذاری‌ بیش‌تر خواهد شد. یک فرد به‌منظور سرمایه‌گذاری خواهان اطمینان و نبود خطرات احتمالی تولید است. بنابراین اگر ریسک تولید کاهش پیدا کند و فرد سرمایه‌گذار اطمینان حاصل کند که خطر و فشاری در انتظار کار او نیست، اشتیاق بیش‌تری نسبت به تولید و ارائه خدمات پیدا خواهد کرد. 
 سومین عامل اثرگذار در بهبود فضای کسب‌وکار چیست؟ آیا مشوق‌ها در این زمینه نقشی دارند؟ 
سومین عامل در بهبود فضای کسب‌وکار تعریف مزیت است. ممکن است برایتان سؤال شود که تعریف مزیت به چه معناست. تعریف مزیت یعنی اینکه مشوق‌هایی برای فرد در نظر گرفته شود. برای آنکه یک فرد وارد فضای تولیدی شود، می‌بایست مشوق‌هایی را برای او در نظر گرفت تا تمایل بیشتری نسبت به  تولید پیدا کند. تعریف مزیت‌های نسبی در کارهای تولیدی می‌تواند موجب افزایش انگیزه و رغبت در افراد برای حضور در میدان‌های تولیدی شود. 
 دولت چگونه می‌تواند به بهبود فضای کسب‌وکار کمک کند؟ 
دولت می‌تواند در حوزه بیمه و مالیات نقش‌آفرینی کند و با حمایت خود از این بخش‌ها به تولیدکننده کمک کند و سهولت فضای کسب‌وکار را رقم بزند. همچنین درنظرگیری و ارائه تسهیلات دقیق و مشخص برای تولیدکنندگان نیز می‌تواند به‌عنوان یک عامل اثرگذار حمایتی از سوی دولت مطرح شود. اگر تولیدکننده تحت‌فشار قرار نگیرد و کارهایش به‌موقع و به‌درستی پیش برود، به بازدهی قابل‌قبول خواهد رسید. هنگامی‌که تولیدکننده به بازدهی قابل‌قبول‌ برسد می‌توا‌ند تعهدات خود را نسبت به قوانین حاکم به‌درستی اجرا کند و تولید خود را رونق و توسعه ببخشد.
 فکر می‌کنید حضور و مشارکت کارآفرینان در بهبود فضای کسب و کار چه نقشی دارد؟ این مشارکت در صورت نیاز‌ چگونه موجب توسعه تولید می‌گردد؟ 
یکی دیگر از عوامل اثرگذار در بهبود فضای کسب‌وکار‌ که متأسفانه در سال‌های اخیر مورد کم‌توجهی و غفلت قرارگرفته است، مشاوره‌های فنی و تخصصی است. بدیهی است که در میان کارآفرینان و تولیدکنندگان برخی با بازارهای صادراتی، رقبا، خطرات و ریسک‌های رقابتی آشنا نیستند. دراین راستا ضرورت دارد تا فضای مشاوره‌های فنی و تخصصی ایجاد شود تا تولیدکننده و کارآفرین با بازارهای صادراتی، رقبا، خطرات و ریسک‌های رقابتی آشنا شوند. این اقدام باید به‌صورت رایگان و با رویکرد حمایتی باشد. اگرچه درحال حاضر چنین فضایی در کشور وجود ندارد اما دولت می‌تواند این نقش را عهده‌دار شود و چنین فضایی را برای آشنایی بیش‌تر تولیدکنندگان و کارآفرینان با فضای تولید به‌منظور جلوگیری از خطرات احتمالی رقم بزند. 
 در‌پایان این گفت‌وگو به اهمیت نقش تولیدکنندگان بپردازیم و اینکه تولیدکنندگان در مقابل حمایت‌های دولت باید چه کنند؟ به‌عبارت‌دیگر تولیدکنندگان در قبال حمایت‌های دولتی چه وظایفی دارند؟ 
تولیدکنندگان سرمایه‌های کشورند. به طورحتم هنگامی‌که تولیدکننده فعالیت می‌کند، سرمایه کشور بیشتر و توسعه اقتصادی در جریان خواهد افتاد. در کشورهای ثروتمند دنیا می‌بینیم که تولید همواره در جریان است و به‌خوبی پیش می‌رود و اصلا از همین مسیر بوده که به ثروت‌اندوزی رسیده‌اند.  بنابراین بهبود تولید و حمایت از تولید می‌تواند موجب ثروت بیش‌تر کشور و رونق اقتصادی شود. تولیدکنندگان در پیشرفت فناوری نیز تأثیرگذارند و می‌توانند موجب شکوفایی این فضا شوند. اگر از تولیدکننده حمایت شود و آن‌ها بدانند که منفعت‌های خوبی به لحاظ سودآوری از محل تولید برایشان کسب می‌گردد، توسعه منافع ملی را نیز شاهد خواهیم بود. نباید فراموش کنیم که گسترش و‌ توسعه تولید موجب تقویت زیرساخت‌های کشور می‌شود. ضرورت دارد تا این اهداف را از مسیر دانش‌بنیان‌ها تحقق ببخشیم.  امروز شرکت‌های دانش‌بنیان و تولیدی در کشور‌ می‌توانند جنبه‌های صادراتی تولید را فراهم کنند و موجب بهبود اقتصاد به‌واسطه ارزآوری و بازار پیش روی‌شان شوند.
 بنابراین می‌بایست فضای حمایت از تولیدکننده را در کشور رقم زد تا آن‌ها نیز در مقابل با استفاده از دانش و تکنولوژی خود، تولید را توسعه ببخشند. 
 تخصص محوری راه رونق کسب‌وکار
به گزارش«رسالت»، در ۳۰سال اخیر توسعه دانشگاه ها به‌شدت افزایش‌یافته اما به‌موازات آن متخصص و کاربلد در حوزه‌های مختلف اقتصادی وجود ندارد، بسیاری از فعالیت‌های دانشگاهی به‌صورت کاربردی نبوده و فرد برای این‌که به یک نیروی متخصص در حوزه خود تبدیل شود نیاز به مهارت‌آموزی و فعالیت‌های کاربردی دارد، برای توسعه و رونق کسب‌وکار اولین گام به روزسازی آموزش در کشور بوده و فرد همگام با شناسایی استعدادها باید آن را در مرحله دانشگاه شکوفا شده ببیند، توسعه مهارت‌های فردی در رشته‌های دانشگاهی می‌تواند برکات زیادی برای اقتصاد کشور داشته باشد.