محمد مهرعلی
جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا وارد تهران شده است تا در خصوص آخرین تحولات مربوط به پرونده هسته‌ای کشورمان و مذاکرات وین مذاکراتی را با مقامات کشورمان صورت دهد. این سفر در حالی صورت گرفته است که نقش سلبی تروئیکای اروپایی در صدور قطعنامه ضد ایرانی اخیر، منجر به نارضایتی شدید کشورمان از این کشورها و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شده است. بدیهی است که تروئیکای اروپایی در این معادله، در کسوت یک کاتالیزور ( به سود اهداف آمریکا) یا در بیشترین حالت ممکن به‌مثابه میانجی گر  یا   انتقال‌دهندگان پیام  عمل کرده‌اند .اگر جوزف بورل بخواهد همین نقش‌آفرینی را ادامه دهد ، قطعا سفر وی تأثیری در حل‌وفصل اختلافات جاری در مذاکرات وین نخواهد داشت.
اروپای منهای ابتکار عمل، آن چیزی است که در مذاکرات وین شاهد آن بوده‌ایم.بی‌دلیل نیست که اکنون نقش بازیگران منطقه‌ای ( به‌عنوان انتقال‌دهندگان پیام) به‌مراتب از اروپائیان پررنگ‌تر شده است زیرا سران کشورهای آلمان، انگلیس و فرانسه به‌عنوان بازیگران متعهد در توافق هسته‌ای هرگز وارد عمل نشده و اقدامی واقعی نیز در راستای احیای توافق هسته‌ای صورت نداده‌اند.
بر اساس آنچه رسانه‌ها گزارش داده‌اند، رایزنی‌هایی در روزهای اخیر میان تهران و کمیسیون سیاست خارجی اتحادیه اروپا به‌منظور زمینه‌سازی برای سفر بورل به تهران صورت گرفته بود. بورل و انریکه مورا معاون او طی چند ماه گذشته پیام‌‌ها را میان تهران و واشنگتن ردوبدل کردند، بر همین اساس احتمالا او پیامی از طرف آمریکا با خود آورده است. بااین‌حال فراموش نکنیم که انریکه مورا نیز در همین کسوت ( انتقال‌دهنده پیام) ایفای نقش کرد و پس از بازگشت به اروپا، بار دیگر به تنظیم رفتار بازیگران اروپایی و خصوصا تروئیکا، در چارچوب تاکتیک مدنظر آمریکا یعنی  بازگشت پوچ به برجام  پرداخت. بورل در حالی به تهران سفرکرده است که انریکه مورا معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، شامگاه پنج‌شنبه، از رایزنی «عمیق» با «رابرت مالی»، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران درباره برجام خبر داده است. بااین‌حال، مورا صرفا از عزم راسخ آمریکا در خصوص بازگشت به توافق خبر داده‌اند! این جملات طی ماه‌های اخیر بارها از سوی مقامات کاخ سفید و وزارت خارجه آمریکا تکرار شده است، اما در میدان مذاکرات هنوز اتفاق دلگرم‌کننده‌ای که نشان‌دهنده عقب‌نشینی آمریکا و اروپا از بازی سیاسی-تبلیغاتی در جهت عدم بازگشت واقعی به توافق هسته‌ای داشته باشد، مشاهده نشده است. نکته دیگری که در جریان سفر قبلی مورا به ایران  خطاب به وی بیان شد و اکنون در جریان سفر جوزف بورل به تهران موردتوجه قرار خواهد گرفت، هشدار به اروپا در خصوص تکمیل پازل ضد ایرانی آژانس و آمریکا خواهد بود. بدون شک در این خصوص بورل قادر به توجیه رفتار سیاسی و غیرحقوقی مقامات کاخ سفید نیست. نکته پایانی اینکه مقامات اروپایی بارها تلاش کرده‌اند از مخالفت کنگره آمریکا با توافق احتمالی وین، به‌مثابه یک اهرم فشار علیه تهران یادکرده و متناظر با آن، از کشورمان بخواهد تا امتیازاتی را جهت راضی کردن جمهوری‌خواهان و دموکرات‌های سنا به واشنگتن دهد. بعدازاینکه ترامپ از توافق هسته‌ای با ایران خارج شد بسیاری  تصور کردند که ارتباط اروپا با آمریکا بر سر خروج واشنگتن از برجام مخدوش می‌شود. متأسفانه این تصور، به یک پیش‌فرض در حوزه سیاست خارجی کشورمان تبدیل شد.