بازی مرگبار بایدن در شرق آسیا
گروه بینالملل
طی روزهای اخیر، شاهد شکلگیری تنشهای جدیدی میان آمریکا و چین هستیم. این تنشها پس از سفر بایدن به تایوان و وعده وی در خصوص دفاع نظامی از تایپه در صورت جنگ با چین وارد فاز سختتری شده است. اما سؤال اصلی اینجاست که انگیزههای واشنگتن در این تقابل پرهزینه و بازی مرگبار چیست؟ سؤال دیگر اینکه آیا سیاستهای سلبی آمریکا در قبال چین نتیجهای به سود واشنگتن داشته است یا خیر؟
نگرانیهای بیپایان آمریکا در قبال پکن
یکی از اصلیترین نگرانیهای ایالاتمتحده آمریکا در قبال قدرت گرفتن چین، مربوط به تسخیر بازارهای بینالمللی توسط پکن است. نتایج تازهترین تحقیقات از سوی مرکز مطالعات اقتصادی و تجاری انگلیس (CEBR) حاکی از آن است که چین تا سال ۲۰۲۸، با پیشی گرفتن از آمریکا به برترین قدرت اقتصادی دنیا تبدیل خواهدشد. بهاینترتیب، برتری اقتصادی چین پنج سال زودتر ازآنچه پیشبینی میشد، محقق خواهد شد که این نتیجه عملکرد بهتر پکن در مهار کووید ۱۹ است.انتظار میرود رشد اقتصادی چین در بازه زمانی سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۵، سالانه ۷/۵درصد باشد و در بازه زمانی سال ۲۰۲۶ تا ۲۰۳۰ به ۵/۴درصد کاهش پیدا کند. این در حالی است که در بازه زمانی سال ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۴، رشد اقتصادی سالانه آمریکا به ۹/۱درصد کاهش پیدا خواهد کرد حال آنکه بعدازاین دوره نیز سالانه ۶/۱درصد برآورد میشود. ژاپن تا اوایل دهه۲۰۳۰ سومین قدرت اقتصادی جهان باقی خواهد ماند و سپس جایگاه خود را به هند واگذار میکند. بهاینترتیب، آلمان هم از رتبه چهارم اقتصادی به رتبه پنجم تنزل خواهد یافت. جایگاه انگلیس هم که در حال حاضر پنجمین اقتصاد برتر دنیاست تا سال ۲۰۲۴ به رتبه ششم تنزل پیدا میکند. همچنین انتظار میرود مسائل زیستمحیطی تأثیری جدی بر شکل اقتصاد جهان در ۱۵سال آینده داشته باشد، چراکه انتظار میرود تأثیرات گرمایش زمین، سریعتر ازآنچه پیشبینی میشد، بروز پیدا کند. پایبندی به مسائل زیستمحیطی میتواند به کاهش تقاضا برای سوختهای فسیلی و درنتیجه، قیمت پایینتر نفت منجر شود.
هشدارهای کيسینجر
در این میان، مشاورههای نادرست برخی استراتژیستهای آمریکایی به سیاستمداران این کشور نیز در شکلگیری منازعاتی مانند آنچه میان واشنگتن و پکن مشاهده میکنیم بیتأثیر نبوده است. یکی از این افراد، هنری کيسینجر وزیر اسبق خارجه و مشاور پیشین امنیت ملی آمریکا و مشهورترین تئوریسین حوزه سیاست خارجی این کشور است. کیسینجر چندی پیش دریکی از سخنان خود درباره تشدید مناقشات میان واشنگتن و پکن شدیدا هشدار داد:
«سران آمریکا و چین باید محدودیتهایی را تعیین کنند تا فراتر از آن به تهدید یکدیگر نپردازند. شاید بگویید این کار کلا شدنی نیست اما اگر این روند ادامه داشته باشد، ما وارد شرایطی شبیه جنگ اول جهانی خواهیم شد.»
کیسینجر قبل از شیوع کرونا نیز درباره وقوع جنگ سرد جدید بین آمریکا و چین هشدار داده بود. جالب است بدانیم پس از پیروزی ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۱۶، کیسینجر مهمترین استراتژیستی بود که با رئیسجمهور آمریکا دیدار کرد. او در چندین دیدار پنهان با ترامپ«که البته بعدها از سوی رسانههای آمریکایی افشا شد» به رئیسجمهور سابق آمریکا توصیه کرد استراتژی «فشار هدفمند بر پکن» را بهصورت جدی در دستور کار قرار دهد. ترامپ نیز دقیقا به توصیه کیسینجر عمل کرده و چین را تبدیل به «سیبل اصلی حوزه سیاست خارجی آمریکا» و «دشمن اصلی واشنگتن در نظام بینالملل» کرد.
بایدن همان راه ترامپ را میرود
امروز بایدن نیز همان مسیر رئیسجمهور سابق آمریکا را طی میکند و حتی مداخلهگرایی نظامی در شرق آسیا را منتفی نمیداند! امروز سالها منازعه مطلق واشنگتن با پکن را مشاهده میکنیم. آمریکا در جنگ تجاری با پکن ناکام مانده و برخلاف آنچه ترامپ رئیسجمهور سابق آمریکا تصور میکرد، بسیاری از شرکتهای آمریکایی مستقر در چین حاضر نشدند فعالیتهای تجاری و اقتصادی خود را به داخل خاک ایالاتمتحده منتقل کنند. صادرات چین به آمریکا نهتنها کاهش پیدا نکرد، بلکه شاهد افزایش آن و درنتیجه، افزایش دوباره کسری تجاری آمریکا«در قبال تجارت با چین» بودیم.پسازاین ناکامی، ترامپ و مقامات کاخ سفید دامنه منازعه با چین را به صورتی کنترلنشده افزایش دادند. اکنون آمریکا در دریای چین جنوبی مشغول ماجراجویی است و صادرات تسلیحات به تایوان را باهدف مواجهه با پکن از سر گرفته. حتی آمریکا سازمانهای بینالمللی را مجبور کرده میان «انزوای پکن» و «قطع کمکهای رسمی آمریکا»یک گزینه را انتخاب کنند.
فریادهایی که شاید بایدن دیر بشنود!
در چنین شرایطی صدای فریاد کیسینجربه آسمان برخاسته است. گویا او بهدرستی اما بسیار دیر احساس کرده است «تدوین یک نقشه راه استراتژیک» و عملیاتی کردن آن، بدون در نظر گرفتن توانایی بازیگر یا بازیگران برای «خطکشی ابعاد بحران» و «مدیریت تنشها» امکانپذیر نیست. کیسینجر باید از همان ابتدا درک میکرد «تنشزایی با پکن» میتواند نتایج فاجعهباری برای آمریکا در حوزه امنیت و سیاست خارجی داشته باشد و حتی بهمانند دوران جنگ سرد «میان آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی»بخش اعظمی از توان راهبردی و درآمدهای عمومی آمریکا را نیز صرف این منازعه کند. کیسینجر بسیار دیر و در ۹۷ سالگی، متوجه مشاوره نادرست خود به ترامپ شده است، اما این اعتراف غیرمستقیم و بسیار دیرهنگام، نمیتواند اتهام بزرگ او یعنی ایجاد بحرانهای غیرقابلپیشبینی در جهان را از بین ببرد!
در این میان، نگاه کلی ایالاتمتحده آمریکا
«اعم از دموکراتها و جمهوریخواهان»نسبت به چین تهدید محور است. اغلب مصادیق تاریخی نشان میدهد که نرخ رشد بالای اقتصادی در بلندمدت محرک حیاتی ظهور هژمون های جدید بوده است و ظهور هژمون های جدید با گسترش منافع و نفوذ منطقهای و بینالمللی آنها همراه بوده است.
به نظر میرسد ایالاتمتحده نگران تفوق و سلطه منطقهای خود در آسیا پاسیفیک است که بهطور فزایندهای در پی رشد چین به چالش کشیده میشود
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.