مصطفی هدایی
در یکی از اولین واکنش‌ها به حمله به سه روحانی در حرم امام رضا در روز سه‌شنبه، تنفرپراکنی و تفرقه‌افکنی میان ایرانیان و افغانی‌ها از سوی کاربران ضدانقلاب و معاند شبکه‌های اجتماعی در دستور کار قرار گرفت. سیاست تفرقه بیفکن و حکومت کن، سیاست کثیف انگلیسی است که قرن‌ها در سرزمین‌های تحت استعمار و نفوذ روباه پیر استفاده می‌شده و همچنان نیز به انحای مختلف موردتوجه است. نگاهی به برنامه‌های شبکه جهانی بی‌بی‌سی گویای واقعیت تفرقه‌افکنی با دامن‌زدن به مباحث قومیتی، مذهبی، زبانی و … است. در سال‌های گذشته همچنین شاهد تفرقه‌افکنی بین ایران و عراق با محوریت واردکردن اتهاماتی به زوار عراقی امام رضا در مشهد بودیم. اگر این را در کنار چالش‌های جدی بین شیعه و سنی در این شهر قرار دهیم متوجه می‌شویم مشهد در روند تفرقه‌افکنی دشمن نقش مهمی ایفا می‌کند.
این‌طور که پیدا است شهر مشهد  روندی که دشمن در برابر ایران در پیش‌گرفته، جنگ ترکیبی شامل اقتصاد، رسانه، فرهنگ، سیاست و امنیت و اطلاعات است. بسیاری از حوادث و تحولات امنیتی و حتی نظامی در ایران و منطقه را باید بر اساس همین جنگ ترکیبی تحلیل کرد. 
حمله با چاقو در حرم رضوی و شهادت یک روحانی و زخمی شدن دو روحانی دیگر، گمانه‌زنی‌های بسیاری به همراه داشت. ولی همان‌گونه که گفته شد، فرد متهم را به افغانی‌های مهاجر ساکن در حاشیه مشهد منتسب کردند و برخی نیز خواهان برخورد با مهاجرین و جلوگیری از ورود آن‌ها به ایران شدند. این را در کنار اخبار دیگر تفرقه‌افکن در روزهای اخیر باید گذاشت. خبری مبنی بر تجاوز بیست‌وپنج افغانی در جزیره کیش به یک دختر و تصویری از یک بنر که در آن درج شده بود که اهالی استان فارس خواهان اخراج افغانی‌ها از این استان هستند، همگی گویای یک سناریو در ایجاد تفرقه‌افکنی و نفرت پراکنی در کشور و منطقه دارد. این اخبار بیشتر پررنگ شده‌اند و گزارش‌های دیگری نیز از چنین برخوردها و شایعاتی وجود دارد و باید با دقت رصد شود. سیاست تفرقه پراکنی در ایران سال‌هاست که دنبال می‌شود و ازجمله اهداف آن نیز در بلندمدت تجزیه سرزمین ایران با رودررو قراردادن اقوام مختلف و ایجاد  شکاف و گسست در جامعه است. در راهبردهای غرب که تا به امروز از اتاق فکر و نقشه‌های جدید منطقه به‌دست‌آمده، طرح خاورمیانه جدید یکی از برجسته‌ترین آن‌هاست و تقسیم منطقه غرب آسیا به کشورهای کوچک قومی و مذهبی، طرحی است که به‌ روش‌های متنوع در حال پیگیری است. برای نمونه عراق می‌بایست به سه کشور سنی، شیعی و کردی تقسیم شود. برای سوریه نیز همین تقسیم‌بندی در نظر گفته‌شده و ایران نیز باید به چند کشور تقسیم‌شده یا بخشی از آن به کشورهای دیگر ملحق شود. نگاهی به نقشه‌های افشاشده نشان می‌دهد که دشمنان از طرق مختلف ازجمله جنگ، تفرقه‌افکنی، جنگ داخلی و جنگ رسانه‌ای و روانی به دنبال اجرای این نقشه‌های شوم است. حال بخشی از این سیاست در منطقه غرب آسیا به دلیل اهمیت بالای جایگاه ایران در میان ملت‌های منطقه، به اشکال دیگری نیز پیگیری می‌شود. در سال ۹۸ برخی از رسانه‌های اصلاح‌طلب مانند ایسنا و روزنامه شرق گزارش‌هایی درباره خدمات جنسی به  زائران عراقی و عرب در مشهد منتشر کردند و موجی از نفرت و خشم در افکار عمومی علیه گردشگران و زائران عرب ایجاد شد. گزارش‌های کذبی که هیچ منبع و مدرکی آن را تائید نکرد. حال در ماه‌های اخیر این سناریو علیه افغانی‌ها پررنگ شده است. در سال‌های قبل رسانه‌های معاند ایرانیان را متهم به نژادپرستی علیه مهاجرین افغان می‌کردند ولی در حال حاضر تحولات و حوادثی را پررنگ می‌کنند که یک‌طرف آن افغانی‌ها هستند و آن‌ها را متهم به ایجاد ناامنی می‌کنند. احتمال زیاد باید در سال جاری شاهد چنین حوادثی باشیم و اینجا علاوه بر نظارت‌های دقیق دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی، رسانه‌ها نیز می‌بایست به دنبال شفاف‌سازی و جلوگیری از ایجاد تفرقه توسط دشمنان باشند. نقش رسانه‌ها بسیار اهمیت دارد، چراکه هر نوع خبررسانی و گزارش‌های غلط، غیرشفاف و یک‌سویه می‌تواند عاملی باشد برای تفرقه و سوءاستفاده دشمنان از اخبار رسانه‌های داخلی در جهت مطامع دشمن. رویکرد نظام جمهوری اسلامی وحدت میان تمام مسلمانان و انسجام ملی است و این سیاست تاکنون توانسته به همدلی میان ملت‌های منطقه بینجامد و ایران را به‌عنوان محور گفتمان مقاومت مطرح سازد، هرگونه خدشه‌ای به آن بازی در پازل دشمنان خواهد بود. در حادثه حرم رضوی، علمای شیعه و سنی حادثه را محکوم کردند و مسئولان نیز به‌خوبی از متهم کردن مهاجرین پرهیز کردند ولی از سوی دیگر مدیریت شایعات در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی نیز باید مدنظر قرار گیرد تا روایت درست و صحیح از سوی رسانه‌ها و مسئولین ارائه شود و افکار عمومی نیز مرجعیت آن‌ها را پذیرا باشند.