گروه فرهنگی
رمضان نه‌تنها ماه روزه که ماه روضه است و نه‌تنها ماه عبادت که ماه ولایت است و نه‌تنها ماه کتاب خدا که ماه انسان خدا است. ماه توبه دوباره به‌سوی خدا است و ماه بیعت دوباره با ولی خدا. خدا، یگانه مقصد است و امام، یگانه راهبر. هر زمان که به مقصد توجه کردیم باید به راهبر نیز توجه کنیم. شاید از همین است که از اعمال لیله‌القدر، زیارت حضرت اباعبدالله الحسین است. ما از شب قدر، شبی الهی‌تر و عبادی‌تر نداریم اما در همان شب نیز باید به مقام ولایت و امامت متوجه باشیم. بین این دو مرزی نیست، بین بنده خدا بودن و یار امام بودن. ازاین‌رو هم عبادت ما باید ولایت‌مدارانه باشد و هم ولایت‌مداری باید عابدانه باشد. باید به روضه سیدالشهدا و هرگونه یاری ذوات مقدسه به چشم عبادت خدا نگاه کرد و همچنین باید به عبادت، به نماز و روزه و دعا و اشک و توبه نیز به چشم یاری امام نگریست. همان‌گونه که پیامبر خود می‌فرماید مرا با سجده‌های طولانی یاری کنید. ما در مسیر خدا، هیچ‌گاه از امام گذر نمی‌کنیم بلکه همواره در معیت امام می‌مانیم. در این میان حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام به‌عنوان سمبل ولایت و نماد مقام امامت اهمیت ویژه و متمایزی دارند. شب‌های قدر که قله ماه مبارک است با ذکر و نام او توأم است و در طول ماه مبارک نیز شناخت بیشتر حضرت و ذکر فضائل ایشان لذت و صفای به خصوصی در پی خواهد داشت. چنانکه روضه‌های امام حسین هم در رمضان لطف دیگری دارد. رمضان ماه تلاوت قرآن است و توجه به مقام امام نیز همچون تلاوت قرآن ناطق. در این شب‌ها یکی از برنامه‌های خوب سیما، برنامه «سوره» است که از شبکه چهار پخش می‌شود و در این فصل به سراغ نهج‌البلاغه رفته است. سوره،‌ یک برنامه علمی و دین‌پژوهانه است که با زیر ذره‌بین بردن برهه‌های گوناگون و رازآلود تاریخ اسلام، درخشش رفتار و گفتار معصومین علیهم‌السلام را بیش‌ازپیش عیان می‌کند و در این مقام از اساتید مبرز و بنام حوزه و دانشگاه بهره می‌گیرد. در این فصل از برنامه سوره، پیرامون به قطع معروف‌ترین و به گمان مهم‌ترین کتابی که پیرامون شخصیت امیرالمؤمنین تهیه‌شده سخن گفته می‌شود. نهج‌البلاغه سید رضی که گفت و سخن پیرامون آن فراوان است. این کتاب هرچند که در تاریخ بسیار ستایش‌شده و شرح‌های گوناگونی نیز بر آن نگاشته شده؛ انتقاداتی را هم به خود پذیرفته است. انتقاداتی که در پاره‌ای موارد، جنبه اتهام نیز به خود می‌گیرد و سوره در این چند شب ابتدایی ماه، در خلال گفت‌وگوی دکتر مجید معارف _پژوهشگر  نهج‌البلاغه_ و مسعود دیانی _مجری و کارشناس برنامه_ به بررسی این انتقادات و اتهامات و همچنین انواع ترجمه‌ها و شرح‌های این کتاب می‌پردازد. درواقع نهج‌البلاغه و بحث‌های پیرامون آن، بهانه‌ای برای شناخت بیشتر خود حضرت مولا علی است.
اما اهمیت محوری امام علی در ماه رمضان و  مجموعه دین ما از کجا نشئت می‌گیرد؟
راز صراط مستقیم 
خداوند متعال انسان را خلق کرد و زمینه را برای رسیدن او به کمال فراهم ساخت. برای رسیدن انسان به هدف، دو حجت؛ یکی باطنی که همان عقل است و دیگری ظاهری که همان انبیا و رسولان الهی هستند، قرار داد. هر دو حجت دست در دست یکدیگر راه مستقیم رسیدن به کمال را به انسان نشان دادند و در این راه، بعضی پذیرفته و طی مسیر کرده و هدایت یافتند و برخی سرپیچی کرده و گمراه شدند؛ همان‌گونه که خداوند فرمود: «إِنَّا هَدَيْنَاهُ السَّبِيلَ إِمَّا شَاكِرًا و إِمَّا كَفُورًا؛ ما راه را به او نشان دادیم یا سپاسگزار خواهد بود یا ناسپاس.» شیطان به‌عنوان دشمن قسم‌خورده، بزرگ‌ترین مانع برای دستیابی انسان به صراط مستقیم و رسیدن او به سعادت است. ازآنجایی‌که شیطان راه و چاه را خوب می‌شناسد و به صراط مستقیم آگاهی کامل دارد زمانی که از درگاه الهی طرد شد خطاب به ذات باری‌تعالی چنین گفت: «قَالَ فَبِمَا أَغْوَيْتَنِي لَأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِرَاطَكَ الْمُسْتَقِيمَ؛   که چون تو مرا گمراه کردی من نیز البته در کمین بندگانت در سر راه راست تو می‌نشینم.»
سؤالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که این صراط مستقیم که شیطان در آنجا کمین کرده است تا مردم را گمراه کند کدام است؟
ازآنجایی‌که پروردگار می‌فرماید: «وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ؛ تفسیر واقعی و حقیقی قرآن را جز خدا و استواران در دانش نمی‌داند.» و امام صادق فرمودند: «نَحنُ الرّاسِخونَ فِي العِلمِ، ونَحنُ نَعلَمُ تَأويلَه؛ ما اهل‌بیت، راسخان در دانش هستيم و ما تأويل قرآن را می‌دانیم.» برای رسیدن به پاسخ این سؤال، دست به دامان این امام همام می‌شویم.
امام صادق علیه‌السّلام در توضیح این آیه چنین فرمودند: «الصِّراطُ الَّذي قالَ إبليس «لَأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِراطَكَ الْمُسْتَقِيمَ- ثُمَّ لَآتِيَنَّهُمْ مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ‌» هو علی؛ راهی که ابلیس گفت: البته در کمین بندگانت در سر راه راست تو می‌نشینم سپس از پیش رو و از پشت سر، و از طرف راست و از طرف چپ آن‌ها به سراغشان می‌روم؛ این راه، همان علی علیه‌السلام است.»
آری، صراط مستقیم که مردم را از گمراهی نجات داده و به کمال می‌رساند امیرالمؤمنین است که هرروز در نماز از خداوند متعال تقاضا می‌کنیم «اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ؛ ما را به راه راست هدایت کن.» و امام صادق در تفسیر آیه چنین فرمودند: «الصِّراطَ الْمُسْتَقِيمَ‌ هُوَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ وَ مَعْرِفَتُهُ؛ راه مستقیم، امیرالمؤمنین و معرفت او است.» 
شیطان با شناخت راه مستقیم و کمین کردن در آن، مانع می‌شود که مردم به سمت امیرالمؤمنین و معرفت او بروند. اهل سنت نیز روایتی از پیامبر نقل کرده‌اند که بر این مطلب صحه می‌گذارد.
پیامبر اکرم فرمودند: «وَإِنْ تُؤَمِّرُوا عَلِيًّا وَلَا أُرَاكُمْ فَاعِلِينَ تَجِدُوهُ هَادِيًا مَهْدِيًّا، يَأْخُذُ بِكُمُ الطَّرِيقَ الْمُسْتَقِيمَ؛ اگر امارت على را بپذيريد (از على فرمان بگيريد) و نمى‌بينم چنين كنيد، اگر اطاعت كرديد، خواهيد ديد او هدايت‌كننده و هدایت‌شده است، و شمارا به راه راست هدايت خواهد نمود.»
در این روایت که منابع معتبر اهل تسنن آن را نقل کرده‌اند پیامبر به‌صراحت می‌فرماید اگر امیرالمؤمنین را امام خود قرار دهید اگرچه می‌دانم قرار نخواهید داد، شمارا به صراط مستقیم هدایت کرده و به کمال انسانی دست می‌یابید.