وضعیت قرمز در اوکراین
گروه بینالملل
اگرچه مذاکرات پشت پرده روسیه و برخی کشورهای اروپایی بر سر بحرانهای جاری در مرز اوکراین ادامه دارد، اما هیچکس تا این لحظه احتمال وقوع جنگ میان روسیه و اوکراین را منتفی ندانسته است. بسیاری از تحلیلگران معتقدند آمریکا ، نسبت به بازیگران اروپایی نقش پررنگتری در هدایت اوکراین بهسوی نبرد دارد. مقامات اوکراینی طی روزهای اخیر بارها از مقامات آمریکایی خواستهاند تا کی یف را به میدان بازی خونین میان روسیه و ناتو تبدیل نکنند!
صورتمسئله چیست؟
اوکراین یک جمهوری سابق شوروی است که با روسیه و اتحادیه اروپا هممرز است.این کشور عضو ناتو نیست اما یک «کشور شریک» است به این معنا که ممکن است در آینده به این کشور اجازه داده شود به ناتو بپیوندد.روسیه به دنبال آن است از قدرتهای غربی این تضمین را بگیرد که اوکراین هیچگاه عضو ناتو نمیشود؛ درحالیکه کشورهای غربی آماده دادن این تضمین نیستند.تعداد زیادی از شهروندان اوکراینی از اقوام روسی هستند و پیوند فرهنگی و اجتماعی نزدیکی با روسیه دارند. ازنظر استراتژیک، روسیه اوکراین را حیاطخلوت خود میداند.آنچه مسلم است گسترش ناتو به شرق، معنایی جز جنگافروزی ناتو و آمریکا علیه روسیه نداشته و نخواهد داشت. ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه ادعا میکند که قدرتهای غربی از متحدان خود برای محاصره روسیه استفاده میکنند. او خواهان آن است که ناتو فعالیتهای نظامی خود در اروپای شرقی را متوقف کند.
او همچنین بارها استدلال کرده که آمریکا در سال ۱۹۹۰ تضمین داده ناتو به سمت شرق گسترش نیابد، اما به گفته آقای پوتین این قول شکسته شده است.
اختلاف عمده در ناتو
در این میان، نمیتوان از اختلافات عمدهای که میان اعضای پیمان آتلانتیک شمالی وجود دارد ، بهسادگی گذشت. آمریکا به دلیل موقعیت جغرافیایی خود که از میدان نبرد احتمالی در اوکراین دورتر است، ریسکپذیری بیشتری در خصوص آغاز منازعه در این منطقه دارد و در مقابل، برخی بازیگران اروپایی خود را قربانی مطلق هرگونه نبردی در اوکراین قلمداد میکنند. جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا مدعی شده است با رهبران اروپایی بر سر اوکراین «اتفاقنظر کامل» وجود دارد اما در میزان حمایتی که کشورهای مختلف نشان دادهاند، تفاوتهایی وجود دارد.
آمریکا میگوید ۹۰ تن تسلیحات و مهمات به «مدافعان خط مقدم» اوکراین فرستاده است. محمولهای که آن را کمک مهلک نامیده است. بریتانیا هم به اوکراین موشکهای ضدتانک با برد کوتاه میدهد.بعضی اعضای ناتو ازجمله دانمارک، اسپانیا، فرانسه و هلند برای تقویت قوای دفاعی کشورهای اروپای شرقی، جنگنده و ناو میفرستند.بااینحال آلمان درخواست اوکراین برای تسلیحات دفاعی را رد کرده و گفته ارسال سلاح خلاف سیاست این کشور است که به مناطق درگیری تسلیحات مرگبار نمیفرستد. آلمان گفته در عوض، کمک پزشکی ارسال خواهد کرد.امانوئل ماکرون رئیسجمهور فرانسه، در این میان خواهان گفتوگو با روسیه شده تا از تنش بکاهد.
نگرانی اوکراینیها از تکرار ماجرای گرجستان
ماه آگوست سال ۲۰۰۸ میلادی، میخائیل ساکاشویلی، رئیسجمهور وقت گرجستان با تصور اینکه از حمایت مطلق غرب و ناتو در منازعه با مسکو برخوردار است، به تصرف مناطق خودمختار (طرفدار روسیه) در کشورش دست زد. در مواجهه با این موضوع، روسها وارد نبرد مستقیم با گرجستان شدند و این کشور را بهصورت کامل محاصره کردند. کار بهجایی رسید که نیروهای روس تا ۳۰ کیلومتری تفلیس پیشروی کردند و در آستانه تسخیر این شهر قرار گرفتند. بااینحال درنهایت، با عقبنشینی کامل دولت ساکاشویلی، این جنگ کوتاه به اتمام رسید. پس از رسیدن به صلحی ناپایدار و پایان درگیریها، دیمیتری مدودف، رئیسجمهور وقت روسیه در نطقی تلویزیونی، استقلال جمهوریهای اوستیای جنوبی و آبخازیا را اعلام کرد و دومای روسیه نیز رأی به استقلال این ۲ منطقه داد. در مقابل، اعضای اتحادیه اروپایی و ناتو، بهویژه دولت آمریکا که محرک گرجیها در تقابل با مسکو بودند، جملگی به صدور بیانیههای شدیداللحن اکتفا کرده و صرفا از پذیرش رسمی استقلال آبخازیا و اوستیای جنوبی امتناع کردند! درنتیجه این جنگ، گرجستان یک میلیارد دلار خسارت دید و تا سالها شاهد کاهش رشد اقتصادی این کشور بودیم. به نظر میرسد اکنون تاریخ در حال تکرار است! آنچه امروز در «دونتسک» و دیگر مناطق شرق و جنوب شرق اوکراین میگذرد، بهوضوح بیانگر تکرار یک خطای استراتژیک از سوی ناتو و مهره بازی این مجموعه یعنی کییف است. درحالیکه آمریکا تلاش میکند کشورهای غرب را برای حمایت از ایده موهوم حمله احتمالی روسیه به اوکراین پشت سر خود جمع کند اما رسانهها از اختلافنظر برلین با واشنگتن دراینباره خبر میدهند. مخالفت اعضای اروپایی ناتو با رویکرد آمریکا در قبال اوکراین و تحولات این کشور، ریشه در موقعیت ژئوپلیتیک اوکراین و مختصات میدان نبرد احتمالی میان مسکو و کییف دارد. در این معادله، قطعا اروپا به لحاظ راهبردی و جغرافیایی بهمراتب آسیبپذیرتر از آمریکا خواهد بود!
هزینههای جنگ اوکراین سنگین است
بدیهی است در چنین موقعیتی بسیاری از اعضای اروپایی ناتو نمیخواهند هزینه حمایت آمریکا و اقدامات تحریکآمیز کییف را پرداخت کنند. شاید بهتر بود دولت زلنسکی در اوکراین قبل از بازی چشمبسته در زمین کاخ سفید به دو سؤال مهم که حتی در ذهن غربگرایان این کشور نیز نقش بسته است، پاسخ میداد: نخست: چرا بهرغم گذشت هفت سال از سرنگونی دولت یانوکوویچ بر اثر کودتای غربگرایان، کشورهای به اصلاح دلسوز اروپایی که اکثر آنها عضو ناتو هستند اقدامی در راستای عضویت رسمی اوکراین در این دو مجموعه صورت ندادهاند؟ دوم: اگر اقدامات تحریکآمیز اوکراینیها و بازی دولت زلنسکی در زمین واشنگتن و ناتو منجر به نبرد مستقیم با روسها شود، کییف تا چه اندازهای میتواند روی حمایت واقعی غرب از خود حساب باز کند؟ اوکراینیها بهصورت خودخواسته، به مهره بازی ناتو در مواجهه با کاخ کرملین تبدیلشدهاند، بدون آنکه چشماندازی از آینده تاریک خود در هرگونه نبرد احتمالی با مسکو داشته باشند. بهتر است زلنسکی سرنوشت ساکاشویلی در نبرد سال ۲۰۰۸ میلادی را یکبار مرور کند! میان ماجراجویی گرجیها و اوکراینیها در دو دهه ابتدایی هزاره سوم تفاوت چندانی وجود ندارد و نتیجه هر دو این اقدامات تحریکآمیز یکسان است. جو بایدن، ماکرون، اولاف شولتس و دیگر مقامات غرب درنهایت پس از استفاده ابزاری از دولت اوکراین، دولت زلنسکی را نیز قربانی مطامع و اهداف توسعهطلبانه خود خواهند کرد و درنهایت نه خبری از دولت غربگرا در اوکراین خواهد بود و نه خبری از گسترش ناتو به شرق!
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.