فخرالدین اسدی
تحلیلگر حوزه روابط بین‌الملل 
 هراندازه زمان می‌گذرد، معمای اوکراین و حل‌وفصل آن در میان تنش‌های به وجود آمده میان مسکو و واشنگتن سخت‌تر و پیچیده‌تر می‌شود. عقب‌نشینی آمریکا و اعضای اروپایی ناتو از طرح «گسترش ناتو به شرق» که عضویت اوکراین در پیمان آتلانتیک شمالی نیز یکی از مصادیق آن محسوب می‌شود، به معنای شکست آن‌ها در منازعات اخیر با روسیه خواهد بود. از سوی دیگر، اصرار آن‌ها بر عضویت اوکراین در ناتو و حمایت از ایده گسترش ناتو به شرق نیز به معنای آغاز منازعه‌ای پرهزینه، پایدار و مزمن میان ارتش روسیه و ناتو خواهد بود. موضوعی که مطابق نظرسنجی‌های صورت گرفته، شهروندان اروپایی و آمریکایی شدیدا با آن مخالف هستند.
 هشدار ناتو به‌جای ارائه راهکار
کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی در دیدار با نمایندگان روسیه، خواست این کشور برای بستن درهای این سازمان به روی هر عضو تازه‌ را رد کردند و به‌منظور رفع نگرانی مسکو دربارۀ امنیت در اروپا، خواستار گفت وگو برای کاهش تسلیحات و چگونگی استقرار و آرایش موشک‌ها شدند. ناتو در این مذاکرات که در بروکسل انجام گرفت، از روسیه خواست نیروهای خود را از مرز اوکراین دور کند و هشدار داد که هرگونه اقدام تهاجمی از سوی این کشور با مجازات سنگین روبه رو خواهد شد.بااین‌حال مقامات روسی نیز هشدار داده‌اند که استفاده از ادبیات تهدید در قبال مسکو ، قطعا در حل‌وفصل معضلات به وجود آمده کارساز نخواهد بود.
 مواضع روسیه چیست؟
مواضع روسیه در منازعه اخیر با غرب کاملا مشخص است: اینکه خط قرمز استراتژیک مسکو مبنی بر عدم گسترش ناتو به شرق نباید زیر پا گذاشته شود. در مقابل، کشورهای عضو ناتو در بروکسل روسیه را به گفت وگو برای کاهش تنش و تهدید در اروپا فراخواندند و انتظارات این کشور برای «تعیین سیاست‌های این سازمان» را «زیاده‌خواهی» و غیرقابل‌قبول» دانستند. روسیه پیش‌ازاین خواستار تعهد ناتو به خودداری از پذیرش پیوستن اوکراین و گرجستان به این سازمان شده و چنین چشم‌اندازی را تهدیدی برای امنیت در اروپا توصیف کرده بود. روسیه همچنین از ناتو خواسته بود استقرار نیروهای خود در کشورهای متحد پیشین مسکو را محدود سازد.بااین‌حال مقامات روسی معتقدند که احاطه‌ نظامی و استراتژیک کشورهای همسایه (  که قرار است درآینده عضو ناتو شوند ) بر خود را هرگز برنمی‌تابد. بنابراین، جنس منازعه به وجود آمده بر سر اوکراین راهبردی می‌باشد. در چنین شرایطی هر گزینه‌ای که غرب به آن متوسل شود، برای آمریکا و اعضای اروپایی پیمان آتلانتیک شمالی هزینه‌ساز خواهد بود. 
 نشست بی‌نتیجه میان آمریکا و روسیه
بی‌نتیجه ماندن نشست معاونین وزرای امور خارجه روسیه و آمریکا ، منجر به پیچیده‌تر شدن ماجرا دراوکراین شده است. بر اساس گزارش رادیو فرانسه، وندی شرمن، نمایندۀ آمریکا در مذاکرات اخیر  که در ژنو با همتای روس خود دراین‌باره گفت وگو کرده بود، در پایان نشست گفت «اگر روسیه چنین احتمالی را تهدیدکنندۀ امنیت می‌داند، بهترین اقدام شرکت در گفت وگو برای تحکیم آن است، مگر آنکه این موضع بهانه‌ای بیش نباشد».
کشورهای غربی  از انتقال نزدیک به یک صد هزار سرباز و سلاح‌های سنگین و تجهیزات جنگی به مرز اوکراین شدیداً ابراز نگرانی کرده و خواستار دور کردن آن‌ها هستند. اما مسکو اعلام کرده است که تا زمان عدم ارائه تضمین از سوی آمریکا و اروپا در خصوص عدم عضویت ناتو در اوکراین، هرگز چنین خواسته‌ای محقق نخواهد شد.  ولادیمیر پوتین هرچند اطمینان می‌دهد که بسیج این نیروها تهدیدی علیۀ کشور همسایه نیست، اما تعهدی نسبت به کاهش نفرات و یا دور کردن آن‌ها از مرز نسپرده است.نمایندگان
 ۳۰ کشور عضو ناتو به‌منظور رفع نگرانی روسیه و تحکیم امنیت در اروپا، این کشور را به شرکت در گفت وگوهای
 برقراری اعتماد، محدود ساختن رزمایش‌های تهدیدکننده و کاهش استقرار موشک‌ها فراخواندند، بدون آنکه خود اقدامی در مسیر کاهش تنش‌ها در مرز روسیه و اوکراین صورت دهند! به عبارت بهتر، اعضای ناتو از یک‌سو خواستار ادامه تنش‌زایی خود در مرز روسیه و از سوی دیگر، سکوت و انفعال مسکو در قبال این مسئله هستند. 
دبیر کل ناتو حقایق را نمی‌گوید
ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو، در کنفرانس مطبوعاتی خود در پایان نشست چهارساعتۀ اخیر تأکید کرده است :  که «نمایندگان روسیه برای اعلام پاسخ نیاز به زمان‌دارند.درهرحال باید بپذیریم که دربارۀ این مسائل میان اعضای ناتو و روسیه اختلاف‌نظر فراوان وجود دارد.« دبیرکل ناتو تأکید دارد  که روسیه از هیچ حقی برای جلوگیری از پیوستن اوکراین به ناتو برخوردار نیست. استولتنبرگ مدعی است که اوکراین به‌عنوان یک کشور مستقل و برخوردار از حاکمیت ملی حق دفاع از خود را دارد و تهدیدی علیه روسیه به شمار نمی‌آید.بااین‌حال طی سال‌های گذشته و اخیر، اوکراین رسما تبدیل به مهره بازی غرب در برابر مسکو شده است. همین موضوع، ادعای استولتنبرگ در خصوص استقلال این کشور را مخدوش می‌سازد. 
سیاست درهای باز ناتو 
در این میان، مناقشه غرب و روسیه بر سر آنچه «سیاست درهای باز ناتو» خوانده می‌شود وارد مرحله حساس و سرنوشت سازی شده است. همان‌گونه که اشاره شد، خروجی و نتیجه‌ این منازعه قطعا به سود غرب، خصوصا بازیگران اروپایی( که بیشتر در معرض منازعه با روسیه قرار دارند) نخواهد بود. وندی شرمن، معاون وزیر امور خارجۀ آمریکا، در پایان نشست با همتای روسی خود  با اشاره به سیاست «درهای باز ناتو»، مدعی شده است که  «گسترش این سازمان هرگز بازور و براندازی انجام‌نشده است. این انتخاب آزادانۀ هر کشوری است که به ناتو روی آورد و خواستار پیوستن به آن باشد». وندی شرمن گفت که در نشست اخیر،  آمریکا و متحدان این کشور در ناتو صریحاً به روسیه اعلام کردند که هرگز سیاست درهای باز این سازمان را کنار نخواهند گذاشت». 
اما دیمیتری پسکوف، سخنگوی رئیس‌جمهوری روسیه در پاسخ به این ادعا تأکید کرده است :
« سیاست درهای باز ناتو و تداوم گسترش آن به‌سوی مرزهای روسیه، دقیقاً همان چیزی است که ازنظر ما تهدید به شمار می‌آید. ما در این زمینه خواستارضمانت‌های حقوقی معتبر و تعهدآور هستیم».