نفیسه امامی 
بهای جهانی نفت روز جمعه در پی نگرانی از کاهش رشد اقتصادی کشورها به علت اوج‌گیری دوباره همه‌گیری سویه جدید کرونا و عرضه مازاد در سه‌ماهه نخست سال آینده میلادی به پایین‌ترین میزان در چند ماه اخیر یعنی کمتر از ۸۰ دلار برای هر بشکه کاهش یافت. بهای معاملات نفت برنت برای سومین روز معامله با یک دلار و ۶۹ سنت معادل ۲/۱ درصد کاهش، به ۸۰ دلار و ۵۳ سنت در هر بشکه رسید. بهای معاملات وست تگزاس اینترمدیت آمریکا با دو دلار و چهار سنت معادل ۲/۶ درصد کاهش، به ۷۶ دلار و ۳۵ سنت رسید. 
پیدایش و گسترش سریع سویه جدید کرونا در آفریقای جنوبی، بسیاری از کشورهای آسیایی و اروپایی را به ازسرگیری اعمال محدودیت‌ها و قرنطینه و همچنین توقف پروازها از آفریقای جنوبی واداشته است. سازمان جهانی بهداشت هم ضمن ابراز نگرانی ازاین‌گونه جدید اعلام کرد که  به هفته‌ها فرصت برای درک ماهیت و جزئیات گونه تازه نیازمند است.
سویه جدید ویروس کرونا که قدرت سرایت‌پذیری بیشتری نسبت به سویه‌های گذشته دارد، می‌تواند منجر به ایجاد محدودیت و قرنطینه‌های سراسری در اروپا شود و بر افت میزان مصرف نفت اثرگذار گردد. این مسئله توانسته بر کاهش قیمت نفت تأثیرگذار باشد.  بازار نفت بیش از سایر بازارها از همه‌گیری ویروس کرونا تأثیر گرفت زیرا با تعطیلی برخی از بخش‌های اقتصاد برای مقابله با شیوع این ویروس، تقاضا برای نفت خام کاهش چشمگیری پیدا کرد.
 از سوی دیگر کاخ سفید هم اعلام کرده است آمریکا و شماری از کشورهای دیگر ازجمله چین برای مقابله با افزایش قیمت نفت بخشی از ذخایر راهبردی نفت خود را استفاده خواهند کرد. در بیانیه کاخ سفید آمده است که ایالات‌متحده ۵۰ میلیون بشکه از ذخایر نفتی خود را آزاد خواهد کرد.
قیمت جهانی نفت پیش‌ازاین در آستانه اعلام تصمیم جو بایدن مبنی بر آزادسازی بخشی از ذخایر نفتی آمریکا کاهش‌یافته بود. قیمت نفت در معاملات روز جمعه تحت تأثیر نگرانی‌ها نسبت به مازاد عرضه جهانی در سه‌ماهه نخست سال آینده در پی برداشت هماهنگ آمریکا و مصرف‌کنندگان دیگر از ذخایر استراتژیک و شیوع واریانت جدید ویروس کرونا، بیش از ۲ درصد سقوط کرد.
 وجود نوسان در قیمت نفت تا برطرف شدن ترس از کرونا
سعید ساویز، کارشناس نفت و انرژی در گفت‌وگو با «رسالت» درباره شیوع سویه جدید ویروس کرونا و تأثیر آن بر قیمت‌های جهانی نفت گفت: تا مادامی‌که ترس از کرونا برطرف نشده است، نوسان در قیمت نفت ادامه خواهد داشت چون مؤلفه‌ای که اکنون در بازار، قیمت نفت را تعیین می‌کند عرضه و تقاضا نیست، بلکه شاخص ترس و شاخص اشتیاق است که طی روزهای گذشته قیمت نفت را در حدود ۷ تا ۸ دلار کاهش داده است. 
وی ادامه داد: اکنون بخش عمده‌ای از نفتی که در بازار خریداری می‌شود برای مصرف ذخیره می‌شود یعنی با توجه به اینکه بعضی از کشورها انتظار گشایش بزرگی در مصرف و ازسرگیری دوباره کسب‌وکارها دارند، اقدام به خرید نفت ارزان و ذخیره آن کرده‌اند. علتی هم که قیمت نفت تا پیش‌ازاین بالا می‌رفت، امیدواری به بهبود اوضاع کسب‌وکارها بوده است. 
ساویز با اشاره به اینکه شرایط زندگی در دنیا هنوز به روال عادی بازنگشته است، افزود: جهت‌گیری‌ها در کنفرانس‌های بین‌المللی مانند کوپ ۲۶، تلاش جهان در عبور از استفاده از سوخت‌های فسیلی و جایگزینی انرژی‌های نو و ترسی که از شیوع سویه جدید ایجادشده است، باعث شده قیمت نفت سقوط کند. البته سرازیر شدن ذخیره استراتژیک کشورهای چین و آمریکا به بازار هم بسیار مؤثر بوده‌اند. تا مادامی‌که ویروس کرونا از بین نرفته است نمی‌توان درباره تقاضای واقعی نفت صحبت کرد. با مهار این ویروس می‌توان درباره فعالیت کسب‌وکارها و میزان استفاده از نفت اظهارنظر کرد. 
ساویز درباره آغاز سال جدید میلادی و شروع تعطیلات کریسمس و احتمال افزایش مسافرت‌ها در این ایام گفت: میزان استفاده بیشتر از نفت در این ایام بستگی به اعمال قرنطینه و لاک داون شدن شهرها دارد. اکنون گمانه‌هایی مبنی بر ایجاد محدودیت‌ها در اروپا زده می‌شود و مسافرت‌ها از آفریقا به اروپا هم ممنوع شده است. وی با اشاره به نقش اوپک پلاس در تعیین قیمت نفت بیان کرد: در اوپک پلاس بازیگران مهمی مانند روسیه حضور دارند و به‌طور سنتی مانند اوپک شامل کشورهای تولیدکننده نفت نیستند. عربستان درگذشته در اوپک تعیین‌کننده قیمت نفت بود ولی امروز باوجود روسیه، این کشور تعیین‌کننده بازار نفت است و حکمرانی در اوپک پلاس انجام می‌دهد. ضمن اینکه ایران هم به‌عنوان یکی از تولیدکنندگان مهم نفت به دلیل وجود تحریم‌ها تقریبا از بازار رسمی به‌طور کامل حذف‌شده است. 
این کارشناس حوزه نفت و انرژی اضافه کرد: نگاه روسیه به اقتصاد نفتی، کوتاه‌مدت است و در هر حالتی سعی می‌کند منفعت و سود خود را بالا ببرد و از هر ابزاری هم استفاده می‌کند. درنتیجه اگر قیمت نفت پایین بیاید و قرار باشد عرضه کاهش پیدا کند تا جلوی شیب کاهشی قیمت گرفته شود، روسیه منافع خود را در آن می‌بیند و کشور عربستان مجبور می‌شود بار کاهشی را بیشتر به دوش بکشد. 
ساویز بابیان اینکه در تطابق تولید کشورها با تعهدشان یک سری انحرافاتی به وجود می‌آید، گفت: این مسئله به بازی‌های سیاسی کشورها بازمی‌گردد. گاهی کشوری اعلام می‌کند تولید خود را کاهش داده اما به میزانی که تعهد داده کم نمی‌کند تا قیمت نفت بالا برود و از این طریق بازی رسانه‌ای راه‌اندازی می‌شود که بر بازار نفت مؤثر می‌شود اما گاهی کشورها منظم و بر اساس تعهدی که داده‌اند جلو رفته‌اند و هماهنگی و اتحاد بین اوپک و اوپک پلاس باعث شده بازار کنترل شود.
وی ادامه داد: اکنون در فصل سرما روسیه گاز و میعانات گازی تولید می‌کند که جزء تعهدات این کشور بوده است اما آیا میعانات گازی جزء تعهدات کشورها محسوب می‌شود یا اقدامی جداگانه است. روسیه تولیدکننده عمده گاز است و برای این کشور مهم خواهد بود که میعانات گازی جزء تعهدات نفتی این کشور باشد یا خیر.ساویز درباره تأثیر سیاست‌های زیست‌محیطی و تأثیر آن در کاهش میزان مصرف نفت توسط کشورها گفت: این مسئله‌ای جدی است و ایران و عراق در میان کشورهای خاورمیانه در خواب غفلت به سر می‌برند. سوخت‌های فسیلی ازنظر اقتصادی به‌صرفه هستند اما اکنون دنیا از اقتصاد عبور کرده است زیر دچار اثرات گرمایش زمین شده که آسیب‌زننده است. وی تصریح کرد: دنیا به سمت کاهش انتشار کربن و گازهای آلاینده حرکت کرده تا از افزایش دمای کره زمین جلوگیری کند، اما اگر این سیاست تاکنون موفق نبوده به علت وجود طوفان‌ها و ازکارافتادن توربین‌های بادی و پنل‌های خورشیدی بوده است. به همین علت امروز بر روی حامل‌های جدیدی از انرژی مانند هیدروژن در حال فعالیت هستند که به‌تدریج جای نفت و گاز را می‌گیرند چون در هر نقطه‌ای که آب وجود داشته باشد و یا از مدل‌های گیاهی امکان تولید هیدروژن وجود دارد، قابل‌تولید است.
ساویز در پایان سخنانش بیان کرد: انرژی هیدروژن انرژی جدیدی است که قدرت زیادی دارد و قابل‌حمل است اگرچه دردسرهایی هم داراست و تکنولوژی آن در آینده به‌تدریج نفت و گاز را ازمیدان به درخواهد کرد.