حسن هانی‌زاده، کارشناس مسائل منطقه در گفت‌وگو با «رسالت» ضمن اشاره به مواضع جمهوری اسلامی ایران نسبت به طالبان به تحولات افغانستان گریزی زد و گفت: تسلط کامل طالبان و کلیه مناطق افغانستان ازجمله دره استراتژیک پنجشیر این کشور نشان می‌دهد که افغانستان وارد مرحله جدیدی از بحران شده است.
 طالبان هنوز سیاست‌های شفافی را اتخاذ نکرد‌ه‌اند
وی افزود: طالبان هنوز سیاست‌های داخلی منطقه‌ای و بین‌المللی خودش را با شفافیت اعلام نکرده است و نگرانی‌هایی در جامعه جهانی از رفتار سیاسی و اجتماعی آن‌ها وجود دارد و احتمال حضور القاعده و داعش در افغانستان نیز این نگرانی‌ها را در میان کشورهای جهان و منطقه تشدید کرده است. لذا افغانستان اکنون شرایط کاملا دشواری را پشت سر می‌گذارد و بااین‌که طالبان اعلام کرده‌است به‌زودی دولت جدید خودش را معرفی می‌کند اما هنوز این نگرانی‌ها در مورد آینده افغانستان در میان قومیت‌ها و طیف‌های سیاسی افغانستان وجود دارد.کارشناس مسائل بین‌الملل معتقد است که تا ثابت شدن وضعیت طالبان و دولت‌سازی در افغانستان و انتقال قدرت از دولت اشرف غنی به دولت طالبان همچنان این نگرانی‌ها وجود خواهد داشت.هانی‌زاده ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران نیز به دلیل داشتن مرزهای طولانی با افغانستان تحت تأثیر فضای این کشور قرار دارد و مهاجرت ‌ده‌ها هزار افغان به سمت مرزهای ایران تأثیر منفی در اوضاع امنیت ایران خواهد داشت. طبیعتا جمهوری اسلامی ایران تحرکات طالبان و افغانستان را رصد می‌کند و باید هرگونه تحرکی در مرزهای خود با این کشور را به‌صورت هوشمندانه رصد کند.
او تصریح کرد: البته ایران نگرانی چندانی در مورد طالبان ندارد، بلکه حضور داعش و القاعده در افغانستان نگرانی بزرگتری از طالبان است. ممکن است حضور آن‌ها در افغانستان به‌واسطه آشوب‌های فعلی، ناامنی‌های مرزی در ایران ایجاد کند. اکنون افغانستان یک دوره گذار را پشت سر می‌گذارد باید در انتظار شکل‌گیری دولت جدید و رفتار اجتماعی و سیاسی دولت طالبان باشیم تا ایران در پرتو آن، سیاست دائم خودش را در مورد افغانستان اعلام کند.
سؤال‌هایی که طالبان هنوز برای آن پاسخی ندارند چیست؟
کارشناس مسائل منطقه خاطرنشان کرد که اکنون افغانستان یک مرحله خاکستری و غبارآلود را پشت سر می‌گذارد. لذا وضعیت باید در این کشور شفاف شود. باید مشخص شود که آیا شکل‌گیری امارت اسلامی با حضور طالبان موفقیت‌آمیز خواهد بود یا خیر؟ آیا طیف‌های سیاسی و قومیتی ازجمله شیعیان افغانستان در امنیت خواهند بود یا خیر؟ همچنین سؤال است که آیا در دولت آینده قومیت‌های مختلف افغانستان شرکت خواهند کرد یا خیر؟ طالبان باید به تمام این سؤال‌ها پاسخ دهد. هانی‌زاده متذکرشد: تاکنون وضعیت شفاف نشده و تازمانی که این شرایط ادامه دارد نیروهای امنیتی و نظامی ایران باید به‌دقت مرزهای افغانستان را کنترل کنند. زیرا احتمال حضور داعش و القاعده در افغانستان خطر بالقوه‌ای است که امنیت منطقه را تهدید می‌کند.ظاهرا  طالبان در طول روزهای گذشته اظهارات مثبتی نسبت به قومیت‌ها و مذاهب و طیف‌های سیاسی افغانستان داشته که تا حدودی نشان می‌دهد طالبان از رفتارهای گذشته خشونت‌آمیز خود فاصله گرفته‌اند.
  آمریکا، عربستان و امارات به‌دنبال ایجاد ناامنی در مرزهای شرقی ایران هستند
تحلیلگر مسائل بین‌الملل عنوان کرد: اما باید منتظر تشکیل دولت جدید طالبان باشیم‌ طبیعتا اکنون ایران نمی‌تواند یک موضع ثابتی نسبت به طالبان داشته باشد چراکه سیاست‌های طالبان در داخل افغانستان و منطقه شفاف نشده‌است. به نظر می‌رسد آمریکایی‌ها، سعودی‌ها و اماراتی‌ها پشت ناامنی‌ها هستند و اگر این کشورها بخواهند همچنان در سیاست‌گذاری آینده طالبان ایفای نقش کنند طبیعتا ناامنی‌ها در آینده در افغانستان تشدید خواهد شد.هانی‌زاده درانتها یادآورشد که عربستان همچنان به‌دنبال بحران‌سازی و ایجاد ناامنی در مرزهای شرقی ایران است. لذا جمهوری اسلامی ایران باید هوشمندانه تمام تحرکات کشورهای منطقه و طالبان را رصد کند.