هشدار برجامی مسکو به واشنگتن
گروه بینالملل
طی روزهای اخیر و به دنبال توقف نسبی مذاکرات ایران و اعضای ۱+۴ در وین، گمانهزنیها و تحلیلهای مختلفی در خصوص نقاط اختلافی، آینده توافق هستهای و شیوه برگزاری مذاکرات مطرح میشود. در این میان، میکائیل اولیانوف نماینده روسیه در مذاکرات برجام تأکید کرده است که کار بر روی احیای برجام تقریبا ۹۰ درصد تکمیل شده، برخی موارد سیاسی ازجمله موضوعات مربوط به تعهدات آمریکا باقیمانده است.به عبارت بهتر، اولیانوف در عمل تأکید کرده است که مذاکرات فنی و کارشناسی میان طرفهای مذاکرهکننده به اتمام رسیده و این آمریکاست که باید در خصوص اجرایی شدن یا نشدن این توافقات، تصمیمگیری کند.
مذاکرات آغاز میشود اما …
به نظر میرسد مذاکرات وین در آیندهای نزدیک دوباره آغاز خواهد شد اما تا زمانی که واشنگتن تصمیم نهایی و واقعی خود را در خصوص رفع واقعی تحریمهای کشورمان نگیرد، خبری از احیای توافق هستهای نخواهد بود.آنچه مسلم است اینکه برجام به صورت ظاهری و با ادعای مقامات آمریکایی احیا نمیشود، بلکه در این معادله، اقدام آمریکا برای رفع تحریمها اصالت و موضوعیت دارد.
اظهارات اخیر اولیانوف ، نشاندهنده بی تعهدی مطلق آمریکا تا این لحظه مذاکرات بوده است. مطابق اخبار موثق، تا پایان دور پنجم مذاکرات، توافقات فنی و کارشناسی میان طرفهای مذاکرهکننده صورت گرفته است اما دولت بایدن حاضر به پذیرش واضحترین تعهدات خود در خصوص احیای توافق هستهای نشده است.اولیانوف در این خصوص میگوید:«مذاکرات احیای برجام در وین احتمالا حداقل ۱۰ روز دیگر و یا دیرتر آغاز خواهد شد.روسیه امیدوار است که واشنگتن در راستای احیای برجام از شکستهای خود درس بگیرد؛ سیاست فشار کارساز نیست. اگر توافق بر سر احیای برجام حاصل شود، تحریمهای اصلی ایران ازجمله تحریمهای نفتی احتمالا در ماه آگوست برداشته خواهد شد.»
سؤالی معقول که بدون پاسخ مانده است
در این میان،نماینده ارشد روسیه در مذاکرات وین به نکتهای اشاره کرده است که میتوان از آن به عنوان پاشنه آشیل مذاکرات یاد کرد. این مسئله، همان عدم ارائه تضمین( در خصوص حفظ برجام در آینده) توسط آمریکاست. بر این اساس، آمریکاییها مدعی هستند که قانون آنها اجازه دادن هیچ تضمینی را نمیدهد. بر همین اساس، اگر یکی از طرفین شروع به بدرفتاری کند، طرف دیگر میتواند بلافاصله پاسخ دهد. اگر آمریکاییها شروع کنند، ایران دوباره در مسیر کاهش تعهدات خود در توافق هستهای پیش میروند؛ و این برای همه ازجمله آمریکاییها بسیار ناخوشایند خواهد بود و بالعکس.بر اثر بدعهدیهای ایالاتمتحده کار به جایی رسید که ایران برای اولین بار در عمل شروع به غنیسازی اورانیوم تا ۶۰ درصد کرد و در حال حاضر تولید فلز اورانیوم غنیشده تا
۲۰ درصد را آغاز کرده است.
تضمین گریزی آمریکا ادامه دارد
بدون شک تضمین گریزی آمریکا در خصوص احیای برجام، یکی از اصلیترین مؤلفههای توقف مذاکرات در نقطهای معین محسوب میشود. اصرار دولت بایدن و دموکراتها بر عدم ارائه تضمین در قبال توافق هستهای، بیانگر رویکرد کلان آنها نسبت به برجام میباشد. اینکه واشنگتن این توافق را بهمثابه یک توافق حقوقی مدنظر قرار نداده و نگاهی ابزاری و غیرحقوقی نسبت به آن دارد.
رمزگشایی از مواضع اولیانوف و دیگر کسانی که در مذاکرات وین حضور دارند چندان دشوار به نظر نمیرسد. به عبارت بهتر، ایالاتمتحده آمریکا و اتحادیه اروپا هر دو ، نهایت تلاش خود را به کار گرفتهاند تا جمهوری اسلامی ایران را از دو مطالبه اصلی ، حقوقی و منطقی خود منصرف کند : یکی «رفع تمامی تحریمهای هستهای ایران» و دیگری«راستی آزمایی غرب توسط ایران بر اساس ارائه تضمینهای واقعی آمریکا-اروپا». بدون شک تا زمانی که این واشنگتن و همپیمانان آن بر روی این خواستههای خود اصرار ورزند و از تأمینترین مطالبات حقوقی کشورمان سرباز زنند، معادله به همین نحو پیش میرود. فاصلهگیری از رویکرد
« تعهد محور» و استناد به رویکرد «تضمین محور»، بهنوعی خط قرمز ایالاتمتحده و تروئیکای اروپایی در مذاکرات وین محسوب میشود. در پروسهای که از سوی غرب« احیای برجام» نامگذاری شده است، نباید کمترین تفکیک و تمایزی میان واشنگتن و شرکای اروپایی آن قائل شد زیرا این خطای محاسباتی، به پاشنه آشیل مجدد ما در برجام تبدیل میشود. از سوی دیگر، قطعا در این آوردگاه نباید ذرهای از دو مطالبه حکیمانه و حقوقی مطرحشده از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی یعنی «رفع تضمینشده تحریمها» و « راستی آزمایی» آن کوتاه آمد. بدیهی است که آمریکا و شرکای اروپایی آن، میتوانند در خصوص حفظ توافق هستهای در آینده، تضمینهایی را ( در قالب جریمه خروج از برجام یا خسارات سنگینی که در صورت ابطال برجام باید متحمل شوند) بپردازند. این مانع آمریکایی-اروپایی باید جهت احیای توافق هستهای از بین برود.
بایدن مدام بهانه میآورد
مذاکرهکنندگان آمریکایی اعلام کردهاند که فعلا فضایی برای اقناع کنگره در خصوص نقاط اختلافی وجود ندارد و بایدن نیز اگر از حق وتوی خود علیه کنگره در این نقطه استفاده کند، حتی از سوی برخی دموکراتها و هم حزبیهای خود نیز مورد سرزنش قرار خواهد گرفت! تیم مذاکرهکننده آمریکا اعلام کرده است که هرگونه بازگشت واشنگتن به برجام، منوط به «اقناع سناتورهای کنگره»خواهد بود!با استناد به این دو مؤلفه، رابرت مالی بارها در مذاکرات وین پیشنهاد طرح «گام به گام» را داده است .آخرین اخبار نشان میدهد که طرف آمریکایی هنوز بر سر این موضوع اصرار دارد و تروئیکای اروپایی نیز علیرغم پذیرش ظاهری استدلالهای ایران ، روسیه و چین مبنی بر «قصور اولیه آمریکا در خروج از توافق هستهای » و « لزوم جبران این مسئله از سوی واشنگتن»، بر رفع گام به گام تحریمها تأکید دارند. بدیهی است که این اقدامات آمریکا، نشاندهنده عدم عزم و اراده آنها در خصوص بازگشت به برجام است!
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.