ثریا زیر چتر دانشمندان پارسی - روزنامه رسالت | روزنامه رسالت
شناسه خبر : 38528
  پرینتخانه » اجتماعی, مطالب روزنامه, ویژه تاریخ انتشار : 18 بهمن 1399 - 7:00 |
جایگاه و موقعیت علمی ایران اسلامی در آستانه سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی بررسی شد؛

ثریا زیر چتر دانشمندان پارسی

ایرانیان را فاتحان علم و دانش می‌نامند. مردمانی که دانش حتی اگر در ثریا نیز باشد، به آن دست خواهند یافت
ثریا زیر چتر دانشمندان پارسی
علی پژوهش
ایرانیان را فاتحان علم و دانش می‌نامند. مردمانی که دانش حتی اگر در ثریا نیز باشد، به آن دست خواهند یافت. مردمی که امروز میراث‌دار انقلابی عظیم هستند؛ نهضتی ۴۳ ساله، که روحیه خودباوری را در قلب آن‌ها زنده کرد . یکی از شبهاتی که در طول حیات ۴۳ ساله جمهوری اسلامی توسط کسانی که منافع خود را در این کشور از دست داده‌اندهمواره مطرح‌شده است، عقب‌ماندگی کشور از تولید علم در جهان است .
استدلالاتی که برای اثبات ادعای خود به کار می‌برند، بسیار سطحی و مملو از اشکال است، به‌نحوی‌که مثال‌های نقض متعددی برای رد صحبت‌های ایشان می‌توان مطرح کرد. برای مثال می‌گویند خودروسازی ایران و کره جنوبی در یک باز ه زمانی شروع به فعالیت کرده‌اند اما امروز در کره کمپانی‌های هیوندا و کیا موتورز خودروهایی در طراز جهانی تولید می‌کنند که در اروپا و ایالات‌متحده آمریکا با محصولات لوکس غربی رقابت می‌کنند ولی خودروهای ایران در این
 ۴ دهه فقط در بخش ظاهر تغییریافته‌اند. برای رد این ادعا توجه به چند نکته کافی است؛ نخست آنکه حضرت امام خمینی، در همان روزهای پیروزی نهضت فرمودند؛ ما غربی‌ها را از این مملکت بیرون کردیم اما مدت‌ها زمان می‌برد که از شیفتگان غرب رها شویم. (نقل به مضمون) به این معنا که درست است نهضت اسلامی در این کشور به پیروزی رسید اما تفکر انقلابی به‌طور کامل در برخی از دستگاه‌ها نهادینه نشد؛ هرچند در همین صنعت هم دستاوردهایی مانند تولید «موتور ملی» را شاهد بودیم. رمز موفقیت‌هایی که در خودروسازی یا هر صنعت و شاخه دیگر علمی برای ایران اسلامی کسب‌شده است، اعتماد به جوانان انقلاب اسلامی و تقویت روحیه خودباوری در کنار شعار ما می‌توانیم در قلب ایشان است .
یکی از نکاتی که در خصوص وضعیت علمی ایران پیش از انقلاب در میان جوانان ایرانی وجود داشت، همین عدم خودباوری است.در آن مقطع بسیاری از جوانان ایرانی پس از تحصیلات مقدماتی برای تکمیل دانش خود به دانشگاه‌های غربی اعزام می‌شدند، دانشگاه‌هایی که در فرآیند طبیعی در تلاش بودند از مزیت‌های کشور خود بگویند. چارت و محتوای درسی که در دانشگاه‌های چندملیتی مطرح می‌شود، جملگی برتری کامل کشور میزبان نسبت به سایر ملت‌ها را تبلیغ می‌کند. این سیستم آموزشی در اختیار همان سیستم سیاسی است که در تلاش  برای گسترش هژمونی خود در سراسر جهان است.البته این معضل صرفا مربوط به آن سال‌ها نیست، امروزه نیز در مدیریت کلان کشور شاهد هستیم دانشمندی که داخل ایران تحصیل‌کرده است، پدافند هسته‌ای تولید می‌کند، کیت کرونا می‌سازد و دست‌آخر هم توسط شبکه جهانی صهیونیسم ترور می‌شود، اما مسئول دیگری که در سیستم آموزشی سلطه‌طلب غربی توسط آمریکا یا انگلیس آموزش‌دیده است، باور نمی‌کند می‌توان روی پای خود ایستاد و قوی بود . تصور می‌کند سیستم دفاعی کشورش با فشردن یک کلید از کار می‌افتد یا فرد دیگری معتقد به مذاکره ولو به قیمت اسارت برای زنده ماندن است، چراکه فکر می‌کند اگر سلطه‌گر نیستی باید سلطه‌پذیر باشی و در سیستم تحصیلی غربی این‌طور رشد کرده است. ازنظر این گروه آزادگی معنا ندارد بنابراین قریب به ۸ سال کشور معطل تکه کاغذی می‌شود که روح و جسمش مرده است .
نقطه مقابل این تفکر این است که ما سلطه‌گر نیستیم اما سلطه‌پذیر هم نخواهیم بود. ایرانی، آزاده است و بر وفق گفتمان شیعه جعفری در هر نقطه‌ای از عالم که آزاده‌ای ندای هل من ناصر ینصرنی سر دهد، به کمک او خواهد شتافت. این تفکر، ماهواره در مدار قرار می‌دهد؛ این باور موشک‌هایی می‌سازد که سپر کیان ایران‌زمین باشد؛ این اراده نانو و رادیو دارو را در ایران گسترش می‌دهد واین خواستن، توانستنی را برای ایران محقق می‌کند که ماحصل آن کسب رتبه پانزدهم جهان در تولید علم است. همین مسئله مهم باعث شد تا در حاشیه ۲۵۵ نشست کارشناسی جبهه انقلاب اسلامی در فضای مجازی که به همت اندیشکده ژرفا برگزار می‌شد، پای صحبت دکتر کاظم فولادی، عضو هیئت‌علمی و سرپرست آزمایشگاه پژوهشی سایبر  دانشگاه تهران نشستیم تا بدانیم چه حقایقی باعث می‌شود بتوانیم به گذشته علمی انقلاب اسلامی افتخار کنیم و نقطه مطلوبی که جامعه دانشگاهی ما باید برای رسیدن به آن تلاش کند، چیست.
 به نظر شما چرا باید به مسیر علمی که انقلاب اسلامی در طول حیات ۴۳ ساله خویش پیموده است افتخار کرد ؟
 اولین نکته‌ای که باید به آن توجه داشت، دستیابی کشور به یک جامعه علمی بزرگ پس از ۴ دهه حیات پربرکت انقلاب اسلامی است ؛ حقیقتی که شایسته ملتی بزرگ با پیشینه تاریخی و فرهنگی ملت ایران است اما متأسفانه ما در طول حکومت قاجار و به‌خصوص پهلوی از آن محروم بودیم، درحالی‌که تمام دنیا به سمت پویایی علمی حرکت می‌کرد و پیشرفت‌های شگرف علمی در جهان بروز پیداکرده بودند ولی کشور ما از این قافله فاصله داشت. وقوع انقلاب اسلامی با تمام کاستی‌ها و مشکلاتی مانند جنگ، نفوذ، محاصره اقتصادی و … که به‌اجبار قدرت‌های غربی با آن روبه‌رو شد، خوشبختانه تا امروز باعث شده که بخشی از این فاصله جبران شود. این دستاورد کمی نیست و معتقدم واقعا می‌توان به آن بالید و افتخار کرد.
جایگاه و موقعیت جامعه دانشگاهی ما در آستانه ورود به دهه پنجم حیات خود را چطور ارزیابی می‌کنید؟  پویایی علمی در ایران تا چه اندازه محقق شده است و به نظر شما نقاط ضعف حرکت علمی کشور، چه هستند؟
جامعه علمی ما امروز بالغ‌بر ۸۰ هزار عضو هیئت‌علمی، تعداد زیادی دانشجو و فارغ‌التحصیل دانشگاهی است و  وجود همین افراد یکی از نقاط قوت علمی انقلاب اسلامی است . نقطه‌ضعف جامعه علمی کشور ازنظر بنده، مدیریت غیرتخصصی است.متأسفانه مدیران ما از این ظرفیت بزرگ برای یک پیشرفت جهشی استفاده نمی‌کنند. معتقدم برخی از شرایط و قوانین غیرضروری خواسته یا ناخواسته سبب ایجاد اختلال و توقف‌های مقطعی در این حرکت  بزرگ می‌شوند .با اتکا به همین جامعه علمی است که امروز می‌توانیم بخش اعظم وابستگی‌های موجود به خارج از مرزها را قطع کنیم. متخصصان ایرانی در داخل کشور توان تولید و رفع نیازهای ضروری کشور رادارند. اگر برخی از کالاها در داخل کشور تولید نمی‌شوند به دلیل نبود علم آن نیست، بلکه بیشتر جنبه اقتصادی دارد .  تصور مدیران این است که واردات از تولید برخی از کالاها به‌صرفه‌تر است . چنانچه روزی این مسیر بسته شود و نگاه مسئولین به سمت داخل مرزها بچرخد، شاهد خواهند بود که از منظر علمی هیچ محدودیتی برای رفع بسیاری از احتیاجات ضروری کشور وجود ندارد، البته تحقق این اراده زحمت دارد و ممکن است که رسیدن به کیفیت کالایی از یک کشور خاص، در زمانی کوتاه محقق نشود و نیاز به ممارست بیشتری داشته باشد اما عرض این است که مسیر دستیابی به این هدف راه صعب‌العبوری نیست و فتح قله‌های آن برای جامعه علمی ایران ممکن است .
 برای مصداق سازی مفاهیمی که فرمودید، برخی از مصادیق پیشرفت‌های ایران اسلامی را در حوزه هوش مصنوعی به‌عنوان تخصص خود می‌فرمایید ؟
می‌توانم به ضرس قاطع عرض کنم که ایران اسلامی امروز در تمام عرصه‌های هوش مصنوعی حرف‌های بسیاری برای گفتن دارد. شرکت‌های بزرگی در این حوزه فعال هستند و محصولات خوبی را روانه بازار کرده‌اند . ما تقریبا در حوزه هوش مصنوعی کاملا خودکفا هستیم؛ برای مثال در حوزه بینایی ماشین و انواع دوربین‌های کنترل ترافیک در شهر یا ابزارآلات کنترل کیفیت در کارخانه‌ها توسط دانشمندان داخلی طراحی‌شده‌اند و آن دسته که هنوز بومی‌سازی نشده هم به‌راحتی قابل پیاده‌سازی هستند، البته لازم است بازهم تأکید کنم که آنچه تا امروز بومی‌سازی نشده، بیشتر وابسته به عوامل اقتصادی بوده و توان علمی این کار در کشور وجود دارد . 
 چشم‌انداز علمی ایران اسلامی چیست؟ با توجه به وضعیت جاری کشور تا چه حد آن را دست‌یافتنی می‌دانید؟
چشم‌انداز علمی کشور بر مبنای سند چشم‌انداز افق انقلاب اسلامی در ۱۴۰۴ تدوین می‌شود که بر اساس آن قرار است ایران اسلامی،جایگاه علمی اول منطقه را داشته باشد وبرای سایر ملت‌ها الهام‌بخش باشد؛ اهدافی که تا حد زیادی ازنظر کمی محقق شده‌اند اما معتقدم در ایران باید در جست‌وجوی موفقیت‌هایی فراتر از این سطح باشیم. ایران با نقطه‌ای که از دیدگاه قرآنی در مسیر علم باید فتح کند، فاصله زیادی دارد چراکه ما هنوز نقشه راه دقیق خود را نیز تعریف نکرده‌ایم.در گام اول، این نقشه راه باید تعریف شود، سپس برای آن برنامه‌ریزی کنیم که محقق شود، بنابراین معتقدم آینده علمی ایران اسلامی، بسیار روشن است. بر اساس گام دومی که مقام معظم رهبری برای آینده انقلاب اسلامی ترسیم کردند، همان‌طور که می‌دانید تأکید ایشان در بند اول این سند مسائل علمی و پژوهشی بوده، مسئله‌ای که نشان از اراده نظام جمهوری اسلامی برای تحقق آرمان‌های بلند علمی دارد ولی تحقق این آرمان در بازه زمانی کوتاه مستلزم ترسیم نقشه علمی کشور بر اساس دیدگاه قرآنی است . معتقدم ما  برای تحقق این آرمان امکانات کافی را داریم، اما همت و اراده کافی وجود ندارد، البته انسان‌های ساعی در این کشور به‌وفور یافت می‌شوند اما واضح‌تر بخواهم بگویم در برخی از مدیران ما این همت و اراده برای دستیابی به آرمان‌های بلند انقلاب اسلامی وجود ندارد، شاید عده‌ای برای دستیابی به اهداف دیگری به کرسی‌های مدیریتی تکیه زده باشند.من به شما اطمینان می‌دهم امکانات و افرادی که بتوانند این هدف را محقق کنند وجود دارند. متأسفانه گروهی به دنبال استحاله جمهوری اسلامی هستند برای همین به این آرمان‌ها روی خوش‌نشان نمی‌دهند. آن‌ها علاقه‌مند هستند که جمهوری اسلامی از کارکرد اصلی خود بازمانده، جزئی از نظام سلطه جهانی باشد و حرف متفاوتی را در جهان مطرح نکند؛ روندی که در اصطلاح به آن «نرمالیزه کردن» می‌گویند .
 نقش دانشگاه، استاد و دانشجو درحرکت دانشگاه از وضع موجود به وضع مطلوب چیست ؟ 
به‌زعم بنده تمام این نهادها نقش مختص خود را دارند اما فکر می‌کنم نقش اساتید از سایر نهادها بیشتر است. به تعبیر مقام معظم رهبری،  اساتید فرماندهان جنگ نرم هستند و تصور بنده نیز بر همین اصل استوار است که اساتیدفرماندهان و دانشجویان افسران جنگ نرم هستند . نقش استاد بر همین اساس نقش کلیدی‌تری است اما فکر می‌کنم برای این‌که استاد بتواند نقش اصلی خود را اجرا کند  قوانین موجود وی را کمک نمی‌کند. قوانین فعلی بیشتر اساتید را به سمتی سوق می‌دهد که در اتاق‌های خود به‌صورت فردی مشغول نوشتن مقالات نظری شوند، چراکه ارتقای شغلی و امتیازات دیگر آن‌ها منوط به تحقق مسائلی این‌چنین است و تعامل استاد با دانشجو مانع پیشرفت شغلی او می‌شود و  همین مسائل تحقق پویایی علمی نهاد دانشگاه را کمی به تأخیر می‌اندازد .
نویسنده : علی پژوهش |
به اشتراک بگذارید
تعداد دیدگاه : دیدگاه‌ها برای ثریا زیر چتر دانشمندان پارسی بسته هستند

مجوز ارسال دیدگاه داده نشده است!

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.