هزینه برای تربیت‌معلم، سرمایه‌گذاری است
گروه اجتماعی
ابراهیم سحرخیز، معاون سابق متوسطه سازمان آموزش‌وپرورش اهمیت جایگاه دانشگاه فرهنگیان را مستلزم درک اهمیت و جایگاه معلم می‌داند و در این خصوص به « رسالت» می‌گوید:« موتور محرکه یا پیشران تحول در آموزش‌وپرورش معلم است. برای توسعه و پیشرفت آموزش‌وپرورش، مؤلفه‌های بسیاری می‌تواند دخیل باشد که ما از آن به‌عنوان زیر نظام‌های نظام آموزشی یا مؤلفه‌های تأثیرگذار در برون دادها و پیامدهای نظام آموزشی می‌توانیم نام ببریم، اما معلم بی‌بدیل‌ترین و حیاتی‌ترین عنصر اثرگذار در فرآیند تعلیم و تربیت و رشد و پیشرفت آموزش‌وپرورش است اما متأسفانه به مسئله نیروی انسانی و مدیریت بر منابع انسانی آموزش‌وپرورش آن‌گونه که بایدوشاید یا مورد انتظار بوده بها ندادیم و توصیه‌های جدی مقام معظم رهبری را در عمل به کار نگرفتیم. ایشان در سخنرانی‌هایشان در دیدار عام با معلمین و یا دیدار خاص با مسئولین آموزش‌وپرورش همواره بر جایگاه بی‌بدیل معلم، ارتقای منزلت و جایگاه اجتماعی و معیشتی او تأکید کرده‌اند.»
سحرخیز معتقد است تا زمانی که می‌خواهیم آموزش‌وپرورش را ارزان اداره کنیم و به دنبال خصوصی کردن آن هستیم دانشگاه فرهنگیان برایمان موضوعیت و ضرورتی نخواهد داشت: «عده‌ای به دنبال این بودند که آموزش‌وپرورش ارزان اداره بشود. دنبال این بودند که به‌تدریج مردم به آموزش‌وپرورش خصوصی عادت کنند. مرکز مطالعات استراتژیک ریاست جمهوری، سال ۱۳۹۶ گزارشی به رئیس‌جمهور می‌نویسد و در بخش آموزش‌وپرورش به‌صراحت می‌آورد، تنها موضوعی که مانع توسعه خصوصی شدن آموزش‌وپرورش در ایران است، مدارس سمپاد و نمونه دولتی است.
این‌ها باید تعطیل شوند. در اوایل دولت، کارشناسی در سازمان مدیریت رسما اعلام کرد ما نباید به دنبال استخدام نیرو باشیم و استخدام رسمی و پیمانی باید از سیستم اداری ما حذف بشود. یعنی معلم قراردادی و روزمزد بگیریم و چیزی به اسم معلم استخدام رسمی یا پیمانی نداشته باشیم. آقایانی که اکنون از مخالفین دانشگاه فرهنگیان هستند منتها با شعار رقابتی کردن جذب معلم این حرف را می‌زنند، اعلام کردند دولت باید به تقلید از برخی کشورها به سمت کوپنی کردن آموزش‌وپرورش پیش برود. یعنی منابع و بودجه تخصیصی دولت باید با رویکرد تقاضامحور باشد. یعنی یارانه‌ای را مثل یارانه سوخت به تمام مردم بدهند. یارانه به معنای تعطیلی مدارس دولتی است. این تفکر، رویکرد و پارادایم، دیگر احتیاجی به دانشگاه فرهنگیان ندارد، چراکه به دنبال ارزان اداره کردن آموزش‌وپرورش است. البته بعدها مقام معظم رهبری، یک‌تنه به میدان آمدند و برای اولین بار در دانشگاه فرهنگیان با دانشجویان دیدار کردند و آن سخنان مهم و اثرگذار را برای آموزش‌وپرورش و دانشگاه فرهنگیان گفتند و امسال نیز در دیدار ویدئویی با رؤسای آموزش‌وپرورش و در آستانه بازگشایی مدارس اعلام کردند مانع ورود نیروهای بی‌کیفیت بشوید و هرکسی که می‌خواهد به آموزش و پرورش بیاید باید از فیلتر دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی عبور کند، آقایان راه را بر خود بسته دیدند. این بار نیز با ترفندی دیگر و از طریق وزیر علوم و آن نامه به‌ظاهر زیبا به رهبر به میدان آمدند.»
وی بابیان این‌که دانشگاه فرهنگیان ریشه عمیق یک‌صد ساله در تاریخ آموزش‌وپرورش ایران دارد، مخالفت‌ها با این دانشگاه را در نگاه کالایی به آموزش‌وپرورش دانسته و عنوان می‌دارد: « از نامه وزیر علوم به رهبر چنین برمی‌آید که ما می‌خواهیم دانشگاه فرهنگیان را تعطیل و تبدیل به یک مرکز آموزش ضمن خدمت بی‌خاصیت کنیم که دیگر مدرک ندهد و دوره چهارساله نگیرد. اما چرا دانشگاه فرهنگیان باید دوره چهارساله بگیرد؟ ما قرار است چهار سال بر روی نیروی جوان دبیرستانی که در کنکور قبول‌شده است کارکنیم. برخی فکر می‌کنند دانشگاه فرهنگیان همین ساختمان واقع در شهرک غرب است که اساسنامه‌اش در آذر ۹۰ تصویب شد فلذا یک‌نهاد نوپای هشت،نه‌ساله است و احساس می‌کنند با فعالیت روزافزون دانشگاه فرهنگیان، برخی از دانشگاه‌های غیردولتی تعطیل می‌شوند. متأسفانه در این داستان رگ و ریشه‌های منافع را می‌بینم. برخی می‌گویند، آموزش‌وپرورش ۱۹۰ هزار معلم کم دارد، بیاییم دانشگاه فرهنگیان را تعطیل کنیم تا دوباره صندلی‌هایمان از دانشجو پر شود. دوباره بازارمان سکه شود. بر همین اساس وزیر علوم در نامه‌شان اعلام کردند ما به دنبال رقابتی کردن جذب معلم هستیم. این حرف قشنگی است.
گفتند ما به دنبال این هستیم که نخبگان جذب آموزش‌وپرورش بشوند. این هم حرف قشنگی است. یا اخیرا اعلام کردند ما نامعلمان دانشمند سایر دانشگاه‌ها را در اختیار آموزش‌وپرورش قرار می‌دهیم تا در قالب یک دوره یک‌ساله این افراد تبدیل به معلمان ارزشمند شوند. این جمله اخیر عین جمله استاد مهر محمدی است. خب من از ایشان سؤال دارم. در شرایطی که تمام هم‌وغم خود را روی جذب معلمان خرید خدمات آموزشی گذاشته‌ایم و نزدیک به ۴۰ تا ۵۰ هزار معلم خرید خدمات آموزشی را بدون حساب‌وکتاب و از طریق مؤسسین مدارس غیردولتی گرفتیم که مشخص نیست چطور این معلم را جذب کرده است آیا این‌ها نامعلمان دانشمند هستند؟ دوم این‌که با این وضع معیشت کدام‌یک از نخبگان دانشگاه صنعتی شریف، امیرکبیر یا شهید بهشتی حاضر هستند به آموزش‌وپرورش بیایند ؟ اگر ما به دنبال رقابتی کردن جذب معلم هستیم اولین کاری که باید انجام دهیم این است که پایگاه و منزلت اجتماعی و معیشتی معلم را بالا ببریم. آیا نخبه کشور با ماهی دو، سه میلیون تومان حاضر است برود معلم روستا شود؟ اصلا چرا شما دانشگاه فرهنگیان را تعطیل می‌کنید؟ شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس محترم یک ماده‌واحده تصویب کند و بگوید چنانچه در این کشور نخبه دانشگاهی حالا طبق تعریفی که معاونت علمی ریاست جمهوری از نخبه ارائه داده است، تمایل داشت به آموزش‌وپرورش بیاید ما بدون آزمون او را می‌پذیریم. برای او دوره می‌گذاریم و اصلا نیاز نیست به دانشگاه فرهنگیان برود.»
سحرخیز با اشاره به برداشت اشتباهی که موافقان و مخالفان از ماده ۲۸ اساسنامه دانشگاه فرهنگیان می‌کنند، این برداشت را منجر به تعطیل شدن دانشگاه فرهنگیان می‌داند و تأکید می‌کند: « ماده ۲۸ اساسنامه‌ای که در سال ۹۰ به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده است می‌گوید در رشته‌هایی که دایر کردن آن برای دانشگاه فرهنگیان مقدور نیست به آموزش‌وپرورش اجازه داده می‌شود از طریق آزمون، معلم جذب کند. به‌عنوان‌مثال شما برای یک‌رشته فنی در هنرستان درکل کشور ۱۵ دبیر می‌خواهید و دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری لازم برای تربیت دبیر در این رشته را ندارند و اساسا برایشان صرفه ندارد. از طرفی دانشگاه تهران همین رشته را دارد. به دانشگاه تهران می‌گوید من در این رشته تخصصی خاص که خودم امکان برگزاری آن را ندارم با شما قراردادی می‌بندم که طبق آن ۱۵ نفر مهندس در این رشته برایم تربیت کنی. این اشکال ندارد. بنده نیز با ماده ۲۸ به این شکل موافق هستم، اما آقای مهر محمدی، رئیس وقت دانشگاه فرهنگیان به چه حقی و بر اساس کدام رویکرد حقوقی ماده ۲۸ را در هیئت‌امنای دانشگاه فرهنگیان تغییر دادند به این‌که ماده ۲۸ یعنی دانشگاه فرهنگیان اجازه دارد در تمام رشته‌ها بدون استثنا آزمون و دوره یک‌ساله برگزار کند؟ این تفسیر را چه کسی کرده است؟ این تفسیر غلط و خلاف حقوقی است. من تعجب می‌کنم چرا سازمان بازرسی کل کشور، نهادهای نظارتی مثل مجلس از وزیر آموزش‌وپرورش سؤال نمی‌کنند که شما با استناد به چه چیزی ماده ۲۸ را تفسیر به رأی کرده‌ای ؟ چنانچه قرار باشد از ماده ۲۸ چنین تفسیری بشود باید برود در شورای انقلاب فرهنگی بررسی شود. اکنون به دنبال این هستند دوره‌های چهارساله به‌تدریج تعطیل شود. چرا؟ زیرا هزینه آن بالاست. می‌گویند چرا ما هزینه خوابگاه بدهیم، چرا چهار سال پول‌خرج‌کنیم معلم تربیت کنیم ؟ درحالی‌که در کشور آن‌قدر فارغ‌التحصیل بیکار داریم. برای این افراد یک آزمون و یک دوره یک‌ساله می‌گذاریم و جذب می‌کنیم.
شما از دانشگاه دیگری لیسانس می‌گیرید و می‌روید در دوره یک‌ساله دانشگاه فرهنگیان شرکت می‌کنید. آن دوره یک‌ساله دیگر مدرک حساب نمی‌شود لذا دانشگاه ضرورتی ندارد. می‌شود یک مرکز آموزش ضمن خدمت. این به معنای تعطیل شدن دانشگاه است. چه تضمینی وجود دارد بعدازاین‌که آقای غلامی رفتند و وزیر بعدی آمد نگوید شما که دوره یک‌ساله می‌گذارید، مدرک هم نمی‌دهید خب دانشگاه را تعطیل کنید بروید بخش خصوصی یک ساختمانی اجاره کنید و برای کسانی که آموزش‌وپرورش از آن‌ها آزمون می‌گیرد، دوره‌ای بگذارید و هزینه‌اش را نیز از خود کسانی که قبول می‌شوند بگیرید. کما این‌که در زمان آقای مهر‌محمدی همین اتفاق افتاد. در سال‌های وزارت آقای فانی اعلام کردند هر که طبق ماده ۲۸ قبول‌شده است هزینه آموزش یک‌ساله را خودش بپردازد. بعد که اعتراض شد گفتند ما از اولین حقوقتان بعد از استخدام کسر می‌کنیم. » معاون سابق متوسطه سازمان آموزش‌وپرورش معتقد است: مطالعات دقیق و مستند حاکی از آن است که عملکرد شغلی دانشجو معلمان چهارساله‌ای که در دانشگاه فرهنگیان درس‌خوانده‌اند باکسانی که از طریق ماده ۲۸ جذب شدند، تفاوت فاحشی وجود دارد: «فارغ‌التحصیلان مراکز تربیت‌معلم در معلمی یک‌سر و گردن بالاتر از معلمینی هستند که از دانشگاه‌های دیگر آمده و جذب‌شده‌اند. در رسانه‌ها اعلام می‌کنند ما می‌خواهیم انحصار تربیت‌معلم را از دانشگاه فرهنگیان بگیریم و به نخبگان سایر دانشگاه‌ها بدهیم. من اگر جای رئیس دانشگاه فرهنگیان یا معاون ایشان بودم با عدد و رقم اعلام می‌کردم کدام دانشگاه صنعتی شریفی آمده و معلم شده است؟ کدام نفر اول کنکور یا فارغ‌التحصیل نخبه این کشور آمده و در آموزش‌وپرورش را زده است و ما گفته‌ایم چون شما از دانشگاه فرهنگیان نیامدید به شما احتیاج نداریم؟ چرا مغلطه می‌کنید؟
زیرا آقایان نگران صندلی‌های خالی دانشگاه‌های دیگر هستند. زیرا بازار آن‌ها با دانشگاه فرهنگیان کساد شده است ؟ بودجه دانشگاه فرهنگیان را در سال ۱۴۰۰ ببینید. چند سال است از ۸۰۰ میلیارد تومان بالاتر نرفته است. ظاهر را که نگاه کنید ۱۸۰۰ میلیارد تومان است اما گفته‌شده است ۱۰۰۰ میلیارد آن باید از محل درآمدهای اختصاصی دانشگاه تأمین شود. سنگ بزرگ علامت نزدن است. دانشگاه فرهنگیان ۱۰۰۰ میلیارد درآمد اختصاصی را از کجا بیاورد؟ چرا در بین دانشگاه‌های کشور کمترین سرانه را به دانشگاه فرهنگیان اختصاص دادید؟ شما اگر برای فرمایشات مقام معظم رهبری و نگاه بلند ایشان احترام قائل هستید چرا به دانشگاه فرهنگیان با هفتاد هزار دانشجو ۸۰۰ میلیارد تومان بودجه می‌دهید؟ چرا در جذب هیئت‌علمی خست به خرج می‌دهند؟ نزدیک به ۴۰۰ تا ۵۰۰ مدرس دانشگاه فرهنگیان بلاتکلیف هستند و در طول ۸ سال گذشته برای تبدیل وضعیت آن‌ها کارشکنی کردند. کلاه سرشان گذاشتند.به اسم هیئت‌علمی تحقیقی ،انگیزه را از مدرسین گرفته‌اند. این چوب لای چرخ دانشگاه فرهنگیان گذاشتن است. اخیرا نامه محترمانه وزیر علوم که در مقدمه‌اش می‌گویند برای ما سند تحول و تربیت‌معلم مهم است اما در ادامه می‌گویند بهتر است دانشگاه فرهنگیان بر روی دوره‌های یک‌ساله متمرکز شود و فارغ‌التحصیلان بیکار را جذب کند.»
وی در پاسخ به این پرسش که آیا سطح علمی فارغ‌التحصیلان دانشگاه فرهنگیان از دیگر دانشگاه‌ها پایین‌تر است یا خیر عنوان می‌دارد: « این دانشگاه در بین دانشگاه‌های دولتی در تولید مقالات داخلی، رتبه سوم را دارد. این رتبه‌بندی مربوط به سال ۹۹ بوده و خود وزارت علوم ارائه داده است. بله ممکن است در شاخص نسبت دانشجو به استاد به دلیل کارشکنی‌ها در جذب استاد و هیئت‌علمی کردن مدرسین دانشگاه، ما به‌ظاهر در اعداد و ارقام به‌مانند دانشگاه‌های دیگر نباشیم.»
ابراهیم سحرخیز , تربیت معلم
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.