پیمان سلامتی
دكتر Saverio Stranges  متخصص پزشكی پیشگیری یكی از دوستان كانادایی من است. چند ماه قبل كه آمار مرگ ناشی از كرونا در ایتالیا به بالاترین سطح در جهان رسید مسئولین آن كشور از وی خواستند كه برای كمک به كشور زادگاهش برود.
در یک اجماع نخبگان آن‌ها موفق شدند كه در طی چند ماه آمار مرگ از بیماری را از ۸۰۰  به ۵ نفر در روز كاهش دهند. در روزهای سیاهی از تاریخ این مرزوبوم قرار داریم. با ورود به كانال مرگ‌های كرونایی بیش از ۴۰۰ نفر در روز در شمار پر تلفات ترین كشورهای دنیا هستیم. شوربختانه آنكه به اذعان مسئولین، آمار واقعی چند برابر آمار رسمی است و وضعیت همچنان رو به وخامت است.
چرا به این نقطه رسیدیم؟ آیا مشكلات مالی، تحریم‌ها، نبود تكنولوژی‌های پیشرفته و … ما را در این باتلاق فروبرد؟ معتقدم گر چه عوامل فوق در تشدید وضعیت جاری نقش غیرقابل‌انکاری دارند اما یكی از مشكلات اصلی ما ناتوانی در استفاده از خرد جمعی است.
چندی قبل رئیس محترم جمهور با استناد به گزارش وزارت بهداشت گفت: ۲۵ میلیون جمعیت ایرانی از کرونا عبور کرده‌اند و بقیه جمعیت در معرض ابتلا در ماه‌های آینده خواهند بود.
در روزهای اخیر نیز دو تن از اعضای كلیدی كمیته علمی ستادمبارزه با كرونا با اشاره به موضوع ایمنی گله‌ای  (Herd immunity)  عنوان كردند كه هنوز بخش عمده‌ای از جامعه مستعد به ابتلا هستند.
در طرف مقابل، اخیرا ۶۴۰۰ نفر از متخصصان علوم بهداشتی دنیا بیانیه مهمی در خصوص رد استراتژی ایمنی گله‌ای در بیماری كووید تحت عنوان  John Snow Memorandumمنتشر كردند.
به‌عنوان یكی از امضاکنندگان این نامه بیان داشته‌ایم كه مدت ایمنی ناشی از ابتلا نامعلوم، خطر ابتلای مجدد کاملا محتمل و با توجه به ریسک ایجاد بیماری طول كشیده 
(Long COVID)  تبعیت از این راهبرد  غیرعلمی و اشتباه خطرناكی است كه نه‌تنها اپیدمی را خاتمه نمی‌دهد بلكه موجب طغیان‌های مكرر بیماری خواهد شد. نكاتی كه متعاقبا توسط دبیر کل سازمان جهانی بهداشت نیز ابراز شد.
با مراجعه به لیست اعضای كمیته علمی ستاد كرونا متوجه می‌شویم كه از بیست‌وچند نفر اعضای منصوب وزیر بهداشت، فقط یک نفر از حوزه بهداشت حضورداشته و سایر افراد عمدتا از اساتید فرهیخته بالینی كشور هستند كه رسالت اصلی آن‌ها تشخیص و درمان بیماران و نه برنامه‌ریزی برای مدیریت بیماری در سطح جامعه است.
آیا بی‌اعتنایی ستاد كرونا به رویكرد پیشگیری محور و نه درمان محور در ۹ماه گذشته و توجه اعضای كمیته به راهبرد منسوخ ایمنی گله‌ای كه در سخنان رئیس‌جمهور نیز به آن اشاره‌شده است از همین‌جا ریشه نمی‌گیرد؟ درحالی‌که خوشبختانه در حال حاضر كشور از وجود صدها نفر از اعضای هیئت‌علمی برجسته  پزشكی اجتماعی، اپیدمیولوژی و بهداشت بهره می‌برد، جای تأمل است كه چرا از ظرفیت‌های این عزیزان استفاده نمی‌شود؟
علاوه بر این‌ها، شخصا اساتید مبرز بازنشسته در حوزه‌های مرتبط و بسیاری از پژوهشگران ایرانی مقیم خارج از كشور را می‌شناسم كه حاضرند باجان و دل تجربیات قبلی خود و یا راهكارهای موفق سایر كشورها را به ما انتقال بدهند. همچنین عدم توجه به سایر گروه‌های ذی‌نفع همچون سازمان نظام پزشكی به‌عنوان نماینده جامعه پزشكی كشور بخش دیگری از حلقه مفقوده ماجراست.  
از سوی دیگر كرونا به‌غیراز حوزه علوم پزشكی تمام اركان جامعه را تحت تأثیر قرار داده و استفاده از ظرفیت‌های كارشناسان سایر حوزه‌های ذیربط در كمیته علمی اجتناب‌ناپذیر است.  
به‌عنوان‌مثال در خلال همین روزهای بحرانی، شاهد برگزاری انواع تجمعات از کنسرت‌های موسیقی در جزیره كیش هستیم، چرا مردم شرکت‌کننده و مسئولین مجوز دهنده به این‌گونه مراسم شرایط موجود را درک نمی‌کنند؟ آیا این مشكلات نباید توسط  متخصصان جامعه‌شناسیروانشناسی اجتماعی، حقوق و … آسیب‌شناسی و چاره‌اندیشی شوند؟
جان كلام آنكه رویكرد كلینیسین سالاری در وزارت بهداشت آن‌چنان حاكم است كه در مواجهه با یک همه‌گیری بهداشتی نیز توان استفاده از مغزهای متفكر خود را ندارد.
به نظر می‌رسد كه وقت آن رسیده كه با تجدیدنظر در رویكرد خود از پتانسیل فوق‌العاده اساتید غیر علوم پزشكی، بازنشستگان، ایرانیان خارج از كشور و سازمان نظام پزشكی استفاده نماییم.