وحید عظیم‌نیا
پنجاه و نهمین انتخابات ریاست جمهوی آمریکا بناست روز سه‌شنبه ۱۳ آبان برگزار شود و مردم این کشور به‌ظاهر از بین «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور فعلی و نامزد حزب جمهوری‌خواهان و «جو بایدن» معاون دولت «باراک اوباما» و نامزد حزب دموکرات‌ها یکی را انتخاب کنند.
سه وجه «پیروزی ترامپ»، «پیروزی بایدن» و «اغتشاشات داخلی» برای نتیجه انتخابات ریاست جمهوری رژیم آمریکا متصور است، اما فارغ از اهمیت پیروزی چه کسی در این انتخابات، نتیجه و تأثیر آن بر سیاست خارجی کشورمان ایران قابل‌بررسی است.
تأثیر انتخابات ریاست جمهوری رژیم آمریکا در امور ایران اسلامی قابل‌انکار نیست، اما کیفیت و سطح آن و از همه مهم‌تر واقعی بودن این تأثیر قابل‌تأمل است. قبل از ورود به این بحث، باید یادآوری شود که جریان داخلی غرب‌گرا در توسعه تأثیرپذیری امور داخلی کشورمان ازجمله حوزه اقتصادی با انتخابات ریاست جمهوری رژیم آمریکا نقش مهمی داشته‌اند. این طیف ادامه همان جریانی است که از حدود ۲۰۰ سال قبل با غرب‌زدگی عامل واپس‌ماندگی ایران بوده و هنوز هم در تلاش هستند با زیبا جلوه دادن چهره لیبرال دموکراسی به‌عنوان نظام سیاسی غرب ازجمله آمریکا مانع توسعه کشورمان بر اساس الزامات بومی باشد.
در ناکارآمدی نظام لیبرال دموکراسی همین بس است که در یک قرن گذشته، جز خشونت و خونریزی و مکیدن خون انسان‌های بی‌گناه توسط سرمایه‌داران، اقدام مثبتی به‌جا نگذاشته است و امروز نیز سیاه‌پوستان آمریکا در کشور و خانه خودشان نه‌تنها امنیت روانی، بلکه امنیت جانی هم ندارند، چراکه در این نوع نظام سیاسی، ارزش‌های انسانی جای خود را به کالا‌های گران‌قیمت داده و کسانی که کالا‌های گران‌قیمت ندارند ولو این‌که انسان‌های شریفی باشند، حق زندگی ندارند، حتی ماده۳ اعلامیه جهانی حقوق بشر تأکید کرده بود: «هر کس حق زندگی، آزادی و امنیت ملی دارد.»
به‌هرروی، ترامپ و بایدن در داخل دایره نظام سیاسی لیبرال دموکراسی به رقابت پرداخته‌اند و در صورت پیروزی هرکدام از آن‌ها، تغییر چندانی در قبال کشورمان را شاهد نخواهیم بود، چراکه اعمال تحریم‌های ظالمانه، از سوی آمریکا باهدف آنچه آن را مهار جمهوری اسلامی ایران در مقابل نظام لیبرال دموکراسی می‌نامند، انجام می‌شود ازاین‌جهت طبق قاعده هرگز این تحریم‌ها رفع نخواهد شد.
به عقیده کارشناسان، در صورت پیروزی ترامپ، وضع فعلی یعنی «حذف برجام»، «تشدید تحریم‌ها» و آنچه راهبرد «فشار حداکثری» می‌نامند، ادامه خواهد داشت، از این رو ساختار تحریم‌ها که از قضا در دوران «باراک اوباما»ی‌ دموکرات تشدید شد، ادامه خواهد یافت. از طرفی شکاف اروپا و آمریکا که بعضا دیده می‌شود، رفع خواهد شد چرا که اروپا از ترس ترامپ دیگر توان و اراده‌ای برای مخالفت با آمریکا نخواهد داشت. این طیف که به عنوان طبقه الیت شناحته می‌شوند، معتقدند در صورت پیروزی بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، شاهد تغییر تاکتیکی در نوع مواجهه رژیم آمریکا با ایران خواهیم بود، اما به لحاظ راهبردی و عملی تغییری درباره سیاست‌های رژیم آمریکا در خصوص ایران اسلامی شاهد نخواهیم بود چرا که مشکل رژیم آمریکا با کشورمان ماهوی است و شاید به لحاظ موردی تاکتیکی تغییراتی داشته باشد، اما هرگز تغییر راهبردی نخواهد داشت.
این جریان همچنین معتقد هستند که در صورت پیروزی بایدن، بازهم شکاف بین قاره سبز با کارنامه سیاه  و رژیم آمریکا ترمیم می‌شود، چراکه این سری اروپایی‌ها نه از ترس، بلکه به‌خاطر همفکری با دموکرات‌ها به سمت آمریکا تغییرشیفت می‌دهند.
جریانی که در دو انتخابات ریاست‌جمهوری سال‌های ۱۳۹۲ و ۱۳۹۶ با دادن آدرس غلط به مردم، قریب به اتفاق کرسی‌های مدیریتی را تصاحب کرد و بعد از ۷ سال مدیریت که «اگر چوب اختیارات آن‌ها را داشت کاری می‌کرد» برای رفع گرانی کمرشکن، به جای تدبیراندیشی، مردم را به دعاکردن فرامی‌خواند، در حال تکرار همان رویه است تا چنین وانمود کند در صورت پیروزی دموکرات‌ها، مشکلات داخلی کشورمان حل می‌شود؟!
اما کیست نداند که دردناک‌ترین تحریم‌های کشورمان در زمان همان دموکرات‌ها و به ویژه دولت «باراک اوباما» تحمیل و اعمال شد. دلیل این ادعا، اظهارات «ریچارد نفیو» مسئول تیم طراحی تحریم‌ها علیه ایران و تیم پشتیبان‌کننده آمریکایی در توافق موسوم به برجام است که پیش از آن به مدت ۱۰ سال، مسئول امور ایران در شورای امنیت ملی کاخ سفید و قائم مقام هماهنگی سیاست تحریم در وزارت خارجه ایالات متحده بوده است. 
این چهره آمریکایی ضدِمردم ایران که از او به عنوان فرمانده «چریک‌های کت و شلواری» جنگ تحمیلی تحریم آمریکا علیه ایران یاد می‌شود، در کتاب «هنر تحریم‌ها، نگاهی از درون میدان»، به تشریح چارچوب فکری و عملی خود در طراحی تحریم‌ها علیه ایران با هدف افزایش حداکثری تأثیر و موفقیت آن‌ها می‌پردازد و توضیح می‌دهد که درد تحریم‌ها را چه زمانی، چگونه و بر کجا می‌توان وارد کرد. نویسنده ضد ایرانی این کتاب در حالی با افتخار از اعمال فشار اقتصادی به مردم ایران و به عبارتی از تحمیل «درد» به مردمان ایران اسلامی ابراز افتخار می‌کند که این موضوع با اراجیف سردمداران رژیم آمریکا مبنی بر دوستی با مردم ایران در تناقض شدید است.
اگر رژیم آمریکا در دولت اوباما در پای میز مذاکره با ایران حاضر نشد، نه یک انتخاب از سر مردم‌دوستی و احترام به حقوق ملت ما بلکه یک اجبار بود تا از این طریق مانع پیشرفت هسته‌ای شود، کما این‌که اوباما ۱۹ آذر ۱۳۹۵ در یک ویژه برنامه شبکه تلویزیونی CNN گفت: «بدون جنگ و بمباران برنامه هسته‌ای ایران را متوقف کردیم.»
یادمان باشد اگر «توانایی هسته‌ای» و «توان دفاعی» نبود، که مرهون رشادت‌های قهرمانان ملی همچون شهید مجید شهریاری و حسن طهرانی‌مقدم، هنر دیپلماسی به خودی خود کاری از پیش نمی‌برد و کسی هم به خودش جرئت نمی‌داد که در گرمای اصطکاکی انتخابات از رقیب بپرسد: «شما بلدید مذاکره کنید؟!» مذاکره‌ای که نتیجه آن برجامی شد که نه تنها نتوانست تحریم‌ها را لغو کند بلکه گره آن‌ها را کورتر کرد. به هر صورت، پیروزی ترامپ یا بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا شاید به لحاظ تاکتیکی تغییراتی کند و مثلا بایدن اقداماتی ظاهری انجام دهد، اما مطمئنا در راهبرد هیچ تغییری نخواهد کرد چرا که بایدن به راحتی حاضر نخواهد شد ساختار‌های تحریمی میراث ترامپ را نادیده بگیرد.
مسئولان اجرایی کشورمان باید به این نکته واقف باشند که به‌جای گره زدن رفع مشکلات داخلی به نتیجه انتخابات آمریکا و دوختن کلاهی از آن برای انتخابات ۱۴۰۰، بهتر است به فکر رفع مشکلات اقتصادی باشند که ریشه آن‌ها در داخل است. بنابراین بهتر است مسئولان اجرایی، انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را پوشش برای پوشاندن ضعف ۷ ساله خود قرار ندهند و دست از شرطی کردن اقتصاد بردارند.
ضمنا از جنگ رسانه‌ای نیز نباید غافل باشیم؛ مفروض اخبار «جنوب به شمال» – و بالعکس – برای اهالی رسانه آشناست. در این روش از ارتباط، کشور‌های به اصطلاح پیشرفته با عنوان «شمال» و کشور‌های در حال گذار یا کمتر برخوردار با عنوان «جنوب» یاد می‌شود. رهیافت پوشش خبری در این مشی نیز، وارونه جلوه‌دادن اخبار کشور‌های جنوب به شهروندان کشور‌های شمال است. باید ضمن مقابله با این روند، به روند افول نظام لیبرال‌دموکراسی کمک کنیم.