حسن شجاعی- دبیر گروه فرهنگی
تاریخ جنگ‌ها مملو از اتفاقاتی است که در گرماگرم رویدادها یا فراموش می‌شوند یا مستندنگاران جنگ، فرصت ثبت و ضبط آن را ندارند و به همین خاطر در ادوار مختلف تاریخ گم می‌شوند. در این میان یکی از مهم‌ترین ابزارهایی که می‌توان این تاریخ را برای نسل‌های آینده روایت کند، بهره‌مندی از تاریخ‌نگاری شفاهی افرادی است که درصحنه‌های مختلف جنگ حضورداشته و پس‌ازآن در خصوص نحوه و چگونگی رویدادها اظهارنظر می‌کنند.در جنگ تحمیلی نیز یکی از مسائلی که موردتوجه قرار گرفت ثبت وقایع و رویدادهای جنگ بود که در ابتدا به دلیل بی‌تجربگی و نبود پیشینه لازم در این زمینه شاید مورد غفلت نیز قرار گرفت، اما در ادامه این روایت‌ها برای ثبت در تاریخ و استفاده در مراحل مختلف جنگ به‌طورجدی دنبال شد و پس از پایان جنگ نیز این روند با ثبت تاریخ شفاهی در قالب گفت‌وگو با یادگاران دفاع مقدس بیش از گذشته موردتوجه قرار گرفت.سردار سرتیپ دوم پاسدار علی‌محمد نائینی مشاور فرمانده کل سپاه پاسداران و رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در حاشیه مراسم واکاوی عملیات ثامن‌الائمه و رونمایی از دومین جلد از تاریخ شفاهی سردار رحیم صفوی در گفت‌وگو با «رسالت» حفظ و انتشار آثار شفاهی دفاع مقدس را ازجمله وظایف مهم این مرکز برشمرد و بابیان این نکته که در این روایات عقلانیت و تدبیر در بخش‌های مهم جنگ قابل‌مشاهده است، گفت: همان‌گونه که فرمانده معظم کل قوا نیز در بیانات روزهای اخیر خود فرمودند این عقلانیت سبب شد تا شاهد موفقیت بزرگی در طول جنگ تحمیلی باشیم و تلاش‌های دشمنان به‌ویژه دشمنان رسانه‌ای ملت ایران برای وارونه جلوه دادن این موضوع راه به‌جایی نخواهد برد.
وی بابیان این‌که در مرکز اسناد و تحقیقات دفاع‌مقدس مستندات فراوانی از این رویکرد فرماندهان دوران جنگ تحمیلی وجود دارد که همگی نشان از تدابیر تاکتیکی و برنامه‌ریزی جنگی است، یادآور شد: در این زمینه تلاش دارم تا با استفاده از روایات شفاهی فرماندهان و یادگاران دفاع مقدس این موضوعات را بیشتر از گذشته مورد واکاوی و معرفی به جامعه قرار دهیم تا نسل جدید از خدمات و ارزش‌های فرزندان غیور خود در سال‌های جنگ تحمیلی بیش از گذشته آشنا شود.سردار نائینی با تأکید بر این نکته که تاریخ شفاهی رزمندگان و فرماندهان دوران دفاع مقدس می‌تواند به‌عنوان یک ثروت ارزشمند و میراث ملی مورد استفاده قرار گیرد، گفت: در دورانی قرار داریم که دشمنان مردم ایران با استفاده از ابزار تحریف تلاش دارند تا واقعیت‌های جنگ و نیز رشادت‌ها و دلاورمردی‌های جوانان این مرزوبوم را زیر سؤال ببرند و تلاش برای ثبت و ضبط تاریخ شفاهی دفاع‌مقدس از زبان یادگاران دفاع مقدس این حربه دشمنان را نقش بر آب خواهد کرد. دشمن در این زمینه تلاش‌های زیادی را در دستور کار دارد و با بهره‌مندی از ابزارهای رسانه‌ای و اطلاعاتی خود سعی می‌کند تا این بخش مهم و ارزشمند تاریخ انقلاب و کشور را با تحریف واقعیات به انحراف بکشد، به همین دلیل وظیفه ماست که در مقابل این حربه دشمن ایستادگی کنیم و بابیان روایات جنگ به انحای مختلف تلاش کنیم تا نسل جدید با واقعیات بیش از گذشته آشنا شود.رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در پایان خاطرنشان کرد: تاریخ‌نگاری و ثبت تاریخ شفاهی دفاع مقدس از مهم‌ترین وظایف این مرکز تلقی می‌شود و همکاران ما با دقت جزئیات را از زبان یادگاران و فرماندهان جنگ تحمیلی به رشته تحریر درمی‌آورند و امیدوارم بتوانیم در این زمینه با وسواس و دقتی که به کار می‌بریم دین خود را به شهدا و ایثارگران دفاع مقدس و نیز نسل‌های آینده ادا نماییم.