تحریمهای شورای امنیت رنگ و بوی اقتصادی ندارد
نفیسه امامی
آمریکا بعد از شکست در تمدیدتحریم تسلیحاتی ایران دست به سناریوی جدیدی زده است. این کشور که در پی تلاش مذبوحانهاش نتوانست تمدیدتحریم تسلیحاتی ایران را تمدید کند، این بار در راستای کارزار فشار حداکثری به دنبال استفاده از ظرفیت مکانیسم ماشه است. وزیر خارجه آمریکا در روزهای اخیر درخواست واشنگتن برای بازگشت تمام تحریمهای بینالمللی علیه ایران را با این ادعا که ایران تعهدات خود مطابق توافق هستهای و برجام را نقض کرده است، به شورای امنیت ارائه کرده است.
آمریکا که پیشازاین با خروج از برجام بیشترین تحریمهای اقتصادی را به ایران تحمیل کرده بود، به دنبال واردکردن تحریمهای بیشتر بر ایران است درحالیکه در شرایط فعلی قسمت قابلتوجهی از اثر تحریمهای اقتصادی آمریکا در اقتصاد ایران تزریقشده است و تحریمهای شورای امنیت هرگز به گستردگی و تنوع تحریمهای آمریکا نبوده و نیست. به نظر میرسد دولت آمریکا با دست زدن به چنین اقداماتی به دنبال کسب امتیاز در انتخابات ریاست جمهوری است تا میوه تحریمهای جدید را بچیند.
هنوز مشخص نیست که شورای امنیت با درخواست آمریکا چه برخوردی میکند، اما آنچه واضح و مشخص است در صورت بازگشت تحریمهای شورای امنیت، اقتصاد ایران با مشکلات جدی و جدیدی روبه رو نخواهد شد، زیرا تحریمهای سرسختانه آمریکا قبل از آن اعمالشده بود.
تحریمهای شورای امنیت که در قطعنامه ۱۹۲۹ در سال ۲۰۱۰ اعمال شدند، تحریمهایی به لحاظ اقتصادی کمحجم بودند که عمدتا نهادهای نظامی و اتمی کشور هدف قرارگرفته بود و هیچ اشارهای به موضوع فروش نفت و مسائل مبادلات بانکی نکرده بود. به همین علت هم آمریکا بهصورت مستقیم تحریمهای گستردهای را علیه اقتصاد ایران اعمال کرد.
حسین حاجیلو کارشناس بینالملل در گفتوگو با «رسالت»، با اشاره به تحرکات اخیر آمریکا برای فعالسازی مکانیزم ماشه و بازگرداندن تحریمهای شورای امنیت، گفت: آمریکاییها ادعا میکنند میتوانند مکانیسم ماشه را از طریق قطعنامه ۲۲۳۱ فعال کنند و از ظواهر قطعنامه هم اینطور برمیآید که چنین ظرفیتهایی برای سوءاستفاده آمریکا وجود دارد، لذا دولت باید خط قرمز روشن و محکمی برای بازگشت تحریمهای سازمان ملل قائل شود.
وی ادامه داد: مهمترین بخش از تعهدات ایران در برجام، امکان نظارت و بازرسی از مراکز هستهای است و در مقابل مهمترین بخش از تعهدات طرف مقابل که تاکنون باقیمانده است، رفع تحریمهای سازمان ملل است. اگر این تحریمها هم بازگردد، بهطورقطع باقی ماندن در برجام هیچ امتیازی برای ایران نخواهد داشت. بنابراین خط قرمز ایران در پایبندی به این توافقنامه باید بازگشت تحریمهای سازمان ملل باشد و در پاسخ به بازگشت این تحریمها، دولت میبایست بازرسان آژانس را اخراج و دوربینهای آن را جمعآوری کند.
حاجیلو ادامه داد: متأسفانه نشانههایی وجود دارد که دولت به امید انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و پیروزی جو بایدن دموکرات، پای جنازه برجام ایستاده است تا بایدن به برجام برگردد، اما این اتفاق خوبی برای کشور نخواهد بود، زیرا دوباره اقتصاد کشور به یک امر خارجی گرهزده میشود و بلاتکلیفی و شرطی شدن اقتصاد ادامه مییابد.
این کارشناس اقتصاد سیاسی تصریح کرد: نشانههای فراوانی از دموکراتها وجود دارد که منظور آنان از بازگشت به برجام، بازگشتن به قبل از ۱۸اردیبهشت ۹۷ و کاهش تحریمها نیست. برخی از دموکراتها صریحا گفتهاند که بدون اخذ امتیازات جدی از ایران، به برجام برنخواهند گشت.
وی با مقایسه اهمیت تحریمهای آمریکا نسبت به تحریمهای شورای امنیت گفت: دولت در ابتدا با این تصور غلط که تحریمهای شورای امنیت مهمتر از تحریمهای آمریکاست و اگر تحریمهای شورای امنیت لغو شوند، پایه تحریمها سست میشوند، وارد مذاکرات شد، درحالیکه مشکل معیشتی و اقتصادی کشور به لحاظ تحریمی، زمانی جدیتر شد که تحریمهای بانکی و نفتی آمریکا در سال ۹۰ و۹۱ اعمال گردید. ضمن اینکه بعد از خروج آمریکا در سال ۹۷، مشکلات جدی اقتصادی در حوزه تحریمها بازگشت. بنابراین اثرگذاری تحریمهای آمریکا بسیار بیشتر از تحریمهای شورای امنیت است.
حاجیلو بابیان اینکه تحریمهای آمریکا عمدتا مربوط به منابع تولید ثروت مانند نفت و ابزارهای بانکی میشود، افزود: تحریمهای اقتصادی در قطعنامههای شورای امنیت نسبت به تحریمهای اقتصادی آمریکا بسیار کمتر است. برای مثال تحریمهایی مانند سرمایهگذاری در صنعت نفت و گاز، خرید نفت از ایران، همکاری با صنعت خودرو ایران، تحریمهای ثانویه بانکی و امثال آن در قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل نبوده و از سوی آمریکا اعمالشده است.
وی اضافه کرد: تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل بیشتر مربوط به فعالیتهای هستهای و نظامی بوده و بُعد اقتصادی آن بسیار کم است. بنابراین با بازگشت تحریمهای سازمان ملل به لحاظ اقتصادی اتفاق خاصی برای کشور نمیافتد. به همین علت باید به نظارت بازرسان آژانس خاتمه دهیم و از تحریمهای آن هراس نداشته باشیم. درهرحال، اگر مکانیسم ماشه فعال شود، تحریمهای سازمان ملل بازخواهند گشت.
حاجیلو درباره تفاوت تحریمهای شورای امنیت با تحریمهای آمریکا و میزان تبعیت کشورها از آن گفت: به دلیل قدرت اقتصادی آمریکا، میزان تبعیت بازیگران اقتصادی از تحریمهای آمریکا بیشتر است، زیرا ضمانت اجرای محکمی به نام «جریمه نقض تحریم» دارد.
این پژوهشگر بینالملل بابیان اینکه فشار تحریمها به لحاظ اقتصادی ازآنچه امروز وجود دارد، بیشتر نمیتواند باشد، افزود: تحریمها تاکنون حداکثر تأثیرات خود را گذاشتهاند و ما از قسمت سخت آن گذر کردهایم و امکان افزایش اثرگذاری تحریمها وجود ندارد. اعمال تحریمهای جدید توسط آمریکا منجر بهاتفاق جدیدی نمیشود، بلکه باعث ضخیمتر شدن دیوار تحریم میشود تا برای روزی که بخواهند آنها را لغو کنند و با ایران معاملهای کنند، امتیازات بیشتری دریافت کنند.وی با اشاره به تأثیرگذاری روانی بازگشت تحریمهای سازمان ملل توسط آمریکا گفت: اکنون صرفا بحث روانی تحریمها مطرح است و آمریکاییها میخواهند در این آتش بدمند تا قبل از انتخابات اینطور وانمود کنند که ایران تحتفشارهای بیشتری قرارگرفته و وضعیت بغرنجتری پیداکرده است.حاجیلو در پایان سخنانش، برجام را باعث متضرر شدن اقتصاد کشور دانست و افزود: متأسفانه اقتصاد کشور ما به دلیل مذاکرات برجام ضربه سختی را متحمل شد و دلیل آنهم تعمیق شرطی شدن اقتصاد کشور است. باوجوداینکه برجام تمامشده است اما جنازه آن همچنان اقتصاد و معیشت مردم را شرطی میکند و تنها راهحل بهبود اقتصاد کشور، قطع امید از برجام و طرف غربی است.
آمریکا , تحریم تسلیحاتی , شورای امنیت
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.