‌|نفیسه امامی‌|
پیش‌نویس سند «همکاری‌های جامع ایران و چین» که دربرگیرنده ۲۵ سال نقشه راهبردی روابط دو کشور است در روزهای اخیر در هیئت دولت بررسی و تأیید شد. همکاری‌های جامع دو کشور در امور سیاسی، شامل دوجانبه و منطقه‌ای و بین‌المللی، همکاری‌های دو کشور در حوزه دفاعی و امنیتی، ازجمله مبارزه با تروریسم و افراطی‌گری و حوزه اقتصادی ازجمله انرژی، آی‌تی، تکنولوژی و زیرساخت‌ها در این سند پیش‌بینی‌شده است.
از نکات بسیار مهم این سند می‌توان به توافق بر سر تجارت با ارز‌های ملی اشاره کرد که بدین‌وسیله سایه معامله با دلار و فشار تحریم‌های آمریکا از تجارت میان دو کشور برداشته می‌شود.  همچنین در این سند بار‌ها به طرح بزرگ چین به نام «یک کمربند- یک‌راه» که طرحی بر بستر مسیر جاده ابریشم است، اشاره‌شده است. ضمن اینکه بر اساس این برنامه راهبردی، چین واردکننده ثابت نفت از ایران خواهد بود تا تلاش‌های آمریکا در جهت به صفر رساندن فروش نفت ایران را بی‌ثمر کند.  
 به‌طورقطع برنامه همکاری‌های جامع ایران و چین با چشم‌انداز۲۵ ساله می‌تواند نقشه راه روشن و ریل‌گذاری اصولی را برای روابط دو کشور در دنیای آینده ترسیم کند، چراکه بر هیچ‌کس پوشیده نیست که چین در حال حاضر جزو مهم‌ترین قدرت‌های اقتصادی در جهان محسوب می‌شود و انتظار می‌رود در آینده نزدیک در جایگاه اقتصاد برتر جهان بایستد. بنابراین ایران با داشتن برنامه راهبردی بلندمدت با این کشور قدرتمند آسیایی می‌تواند از منافع این برنامه برخوردار باشد.  به نظر می‌رسد توسعه روابط اقتصادی و تجاری میان این دو کشور با پارامتر استقلال از قدرت‌های غربی به دستاویزی برای رسانه‌های غربی و معاند تبدیل‌شده است تا از این ظرفیت به‌دست‌آمده در جهت تخریب این سند همکاری استفاده نمایند و با ایرادات واهی ازجمله واگذاری جزیره کیش و حضور نیروهای نظامی چینی در ایران، اذهان عمومی جامعه را در راستای
 سیاه نمایی از این سند راهبردی سوق دهند.  
کمیل طیبی کارشناس اقتصاد بین‌الملل در گفت‌وگو با «رسالت»، درباره انتفاع ایران از قرارداد همکاری ۲۵ ساله میان ایران و چین گفت: در سند همکاری‌های گسترده و بلندمدت میان دو کشور، جذب سرمایه‌گذاری خارجی در جهت توسعه اقتصادی و صادرات، انتقال تکنولوژی و بهبود بهره‌وری منابع انسانی اهمیت زیادی پیدا می‌کند، همان‌طور که کشورهای پیشرفته با جذب سرمایه‌گذاری خارجی در اقتصاد متحول شدند. ما امروزه در صنایع نفتی و تولید فرآورده‌های آن به سرمایه‌گذاری خارجی نیاز داریم تا بتواند در تولید محصولات نفتی به کشور کمک کند، زیرا متأسفانه تکنولوژی ما در تولید فرآورده‌های نفتی از تکنولوژی روز دنیا عقب‌افتاده است. سند همکاری ۲۵ ساله میان ایران و چین، دربرگیرنده چنین مزیتی برای ایران است. وی بابیان اینکه چین شریک استراتژیک ایران در مسائل اقتصادی و سیاسی شناخته می‌شود، افزود: توسعه روابط تجاری در همکاری‌های بلندمدت از دیگر موضوعات مهم در همکاری‌های تجاری میان کشورهاست. توسعه پایدار میان ایران و کشورهای دیگر متضمن تداوم و پویایی در روابط تجاری است که بستر ایجاد تجارت استراتژیک را فراهم می‌کند. در تجارت استراتژیک هر دو طرف برای گسترش تبادل تجاری تلاش می‌کنند. با توجه به انتشار بخش‌هایی از این سند، قرار است تجارت استراتژیک در میان‌مدت و بلندمدت میان دو کشور شکل می‌گیرد تا الگوی تجارت در ایران بر اساس آن تعریف شود. 
این اقتصاددان اضافه کرد: با بسته شدن توافق تجاری میان دو کشور، سایه سنگین تحریم‌ها هم به‌واسطه فعالیت بخش‌های خصوصی کمتر می‌شود. در چارچوب سند «همکاری‌های جامع ایران و چین»، بخش‌های خصوصی دو کشور با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند و دولت‌ها نظارت‌کننده هستند و اولویت‌ها را مشخص می‌کنند. 
طیبی درباره مزایای تعامل اقتصادی بلندمدت با چین که قدرت بزرگ اقتصادی در دنیا محسوب می‌شود، گفت: امضای سندهای بلندمدت، تعریف‌کننده رابطه استراتژیک و بلندمدت اقتصادی میان کشورهاست که رابطه برد – برد را نشان می‌دهد، به این صورت که با سرمایه‌گذاری چین در ایران، شرایط برای تولید محصولات باکیفیت و صادرات آن‌ها فراهم می‌گردد. چین اکنون پتانسیل تبدیل‌شدن به قدرت اقتصادی برتر در دنیا را دارد و انتظار می‌رود به‌زودی اقتصاد آمریکا را پشت سر بگذارد و تبدیل به اقتصاد اول جهان شود بنابراین همکاری بلندمدت ایران با این کشور می‌تواند در چشم‌انداز طولانی‌مدت ایران را در منافع این کشور سهیم کند.
طیبی با تأکید بر اینکه دولت باید درباره پایبندی چین به تعهدات خود در این سند شفاف‌سازی کند، افزود: انجام سرمایه‌گذاری و انتقال فناوری زمان‌بر است و وقتی در چارچوب سند همکاری باشد، تعهد را برای هر دو طرف به وجود می‌آورد. درباره این مسئله دولت باید شفاف‌سازی کند، زیرا ابهاماتی به وجود آمده است و رسانه‌های غربی هم به آن دامن می‌زنند. دولت باید منافع حاصل از این سند همکاری را برای مردم بیان کند. 
این استاد دانشگاه با اشاره به دلایل ایجاد تبلیغات مسموم پیرامون این سند همکاری در رسانه‌های معاند گفت: با توجه به جو رسانه‌ای حاکم بر جامعه، حق هر شهروندی است که درباره مسائل کلان آگاهی نسبی داشته باشد تا منجر به حمایت افکار عمومی شود. مخالفان این سند به دنبال ایجاد فضایی هستند تا ابعاد مثبت این سند همکاری مسکوت بماند و با درج موارد غیرواقعی مانند حق دخالت نظامی چین در ایران، صدور خاک یا واگذاری جزایر قشم به چین افکار عمومی را نسبت به این طرح مخدوش کنند، درحالی‌که هیچ دولتی به موارد ذکرشده تن نمی‌دهد. 
طیبی بابیان اینکه علاوه بر ایران، کشور چین هم از انعقاد این سند همکاری منتفع خواهد شد، گفت: چین  تولیدکننده مهمی در دنیاست که اقتصاد بزرگی را اداره می‌کند و به‌طورقطع در آینده نزدیک، تبدیل به اقتصاد برتر دنیا می‌شود. چنین اقتصادی نیاز به انرژی فسیلی دارد که ایران هم دارای این منابع سرشار است. چین می‌تواند به مشتری دائم نفت ایران و دیگر منابع انرژی فسیلی تبدیل شود تا با ایجاد بسترهای مناسب، نیازهای خود در حوزه انرژی را از منابع کشورمان برطرف نماید.
وی اظهار کرد: از سوی دیگر چین در طرح بزرگ «یک کمربند- یک‌راه» به دنبال گسترش بازارهای خارجی و منطقه‌ای است تا نیازهای خود را رفع کند و بازاری برای کالا و خدمات خود داشته باشد. ایران در منطقه استراتژیک خاورمیانه قرار دارد که موقعیت کشورمان را خاص و ویژه کرده است. برای چین اجرای طرح «یک کمربند- یک‌راه» که از مسیر جاده ابریشم می‌گذرد، ایران می‌تواند به کشوری مهم تبدیل شود تا بسترهای لازم در عملیاتی شدن این طرح را فراهم کند. کشور ما شریک استراتژیکی برای چین محسوب می‌شود و داشتن این امتیازات انگیزه‌ای برای چین به وجود می‌آورد تا وارد این توافق شود.