‌|نفیسه امامی ‌|
اگر چرخی در بازار لوازم خانگی بزنیم بیش از هر چیزی، قیمت‌های سرسام‌آور توجه ما را به خود جلب می‌کند. گزارش‌ها حاکی از آن است که قیمت لوازم‌خانگی نسبت به اوایل فروردین ماه امسال شاهد افزایش ۳۰ تا ۶۰ درصدی است درحالی‌که طبق اعلام منابع رسمی ۲۵ درصد افزایش قیمت داشته‌ایم. به عنوان نمونه قیمت ماشین ظرف‌شویی ایرانی قبل از عید هفت میلیون تومان فروخته می‌شد درحالی‌که همان کالا اکنون با قیمت ۱۱ میلیون تومان به فروش می‌رسد. این در شرایطی است که فروشنده‌ها در فروش کالاها اکراه دارند، چراکه به گفته آن‌ها، به سختی می‌توانند از شرکت‌ها کالا تهیه و در مغازه‌های خود بگذارند.
از مهم‌ترین دلایلی که می‌توان برای بالارفتن قیمت‌ها عنوان شود نوسانات نرخ ارز و تأثیر مستقیم آن بر مواد اولیه و در نتیجه محصول نهایی است که خودنمایی می‌کند.  از سوی دیگر، واردات کالاهای این بخش هم از سال ۱۳۹۷ و در پی محدودیت‌های ارزی ممنوع شد و در پی این اعلام در سال گذشته افزایش قاچاق کالا و افزایش چشمگیر قیمت‌ها در بازار نمایان شد به‌طوری‌که به نظر می‌رسد گاهی بازار در سیطره کالای قاچاق و یا کالاهای غیراصلی اما به نام اصلی قرار گرفته است. 
اکبر پازوکی نایب رئیس اتحادیه لوازم‌خانگی تهران در گفت‌وگو با «رسالت» درباره افزایش قیمت‌ها در بازار لوازم‌خانگی گفت: لوازم‌خانگی افزایش قیمتی در بهمن‌ماه سال گذشته داشتند و افزایش ۲۵ درصدی فعلی نسبت به آن افزایش بهمن‌ماه است و نه قیمت‌هایی که اکنون در بازار وجود دارد. بسیاری از کاسب‌ها و فروشنده‌ها مقصر گران‌فروشی هستند، زیرا هم قیمت‌ها را بالا می‌برند و هم عده‌ای سودجو کالای درجه ۷ و ۸ غیراصلی چینی را که قبل از تحریم‌ها کسی به آن نگاه نمی‌کرد به اسم برند می‌فروشند. قاچاق معضل بزرگی است اما به فروش کالای غیر اصلی با این روش ارجحیت دارد. 
وی با تأکید بر اینکه باید تنوع در قیمت و مدل کالا در بازار وجود داشته باشد، گفت: متأسفانه مشتری در انتخاب محدودیت دارد، زیرا هم کالا گران شده و هم واردات وجود ندارد. در نتیجه رقابت در بازار شکل نمی‌گیرد و تنوع و به‌ روز رسانی
 کم می‌شود. 
 نایب رئیس اتحادیه لوازم‌خانگی تهران با انتقاد از عدم حمایت دولت از تولیدکننده‌های لوازم‌خانگی گفت: دو سال قبل و بعد از تشدید تحریم‌ها، تولیدکنندگان لوازم‌خانگی قول دادند در صورت تأمین مواد اولیه توسط دولت به میزان لازم کالا تولید کنند اما با گران شدن مواد اولیه و نوسان در قیمت‌ها تولیدکنندگان هیچ آینده‌نگری
 نمی‌توانند از بازار و قیمت‌ها داشته باشند. 
پازوکی تصریح کرد: سال ۹۶ تخمین زده شد که ۳/۳ میلیارد دلارفروش لوازم‌خانگی وجود دارد که از این میزان ۱/۱ میلیارد دلار به تولید داخل و ۲/۲ میلیارد دلار به واردات اختصاص داشت و حالا باید بعد از دو سال ۲/۲ میلیارد دلار واردات در داخل تأمین شود، اما با توجه به اینکه شرکت‌های تولیدی از ۲۰ تا ۵۰ درصد افزایش تولید داشتند نتوانستند بازار را اشباع کنند. تولید داخل باید نسبت به دو سال قبل ۱۰۰ درصد افزایش داشته باشد تا بازار اشباع شود. در صورت حمایت دولت از تولیدکننده این اتفاق می‌افتد، ولی این اتفاق قطره‌چکانی بوده است.  
*گرانی و نایابی مواد اولیه لوازم‌خانگی
بهروز  زرندی، فعال در حوزه لوازم‌خانگی، مهم‌ترین عامل در گرانی شدید لوازم‌خانگی را، تورم در مواد اولیه عنوان کرد و به «رسالت» گفت: لوازم‌خانگی داخلی به علت گران شدن مواد اولیه و لوازم‌خانگی خارجی به دلیل نوسانات ارزی و حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و نیمایی، افزایش زیادی داشتند و باعث وارد آمدن شوک قیمتی به بازار شدند. 
وی افزود: قبل از عید امسال، لوازم‌خانگی ۱۰ درصد افزایش قیمت داشتند اما در سال ۹۹ تولیدکننده‌ها با افزایش قیمت مواد اولیه، مجددا قیمت‌ها را بالا بردند. مواد اولیه برای تولید لوازم‌خانگی از کارخانه‌هایی مانند فولاد مبارکه  و ذوب‌آهن اصفهان تهیه می‌شود. باید از فولاد مبارکه به‌عنوان تولیدکننده ورق سؤال شود دلایل گرانی ورق چیست. این در حالی است که با وجود گرانی مواد اولیه، به سختی می‌توان آن‌ها را تهیه کرد زیرا نایاب شده‌اند. 
زرندی اضافه کرد: در اردیبهشت سال ۹۷ ورق استیل کیلویی ۱۳ تا ۱۴ هزار تومان خریداری می‌شد اما اکنون این ورق کیلویی ۵۱ هزار تومان به فروش می‌رسد. چه اتفاقی طی این دو سال افتاده که ورق استیل تا به این اندازه افزایش داشته است. این ورق که از مهم‌ترین مواد اولیه تولید در لوازم‌خانگی است، باید از خارج از کشور و چین وارد شود.  واردات از آن کشور هم‌زمان بر هستند و کیفیت مناسبی ندارند. مواد پتروشیمی هم برای تزریق پلاستیک در لوازم‌خانگی مورداستفاده قرار می‌گیرند که قیمت آن‌ها هم گران شده است به‌طوری‌که رقم آن‌ها در نیمه دوم سال ۹۸ تاکنون افزایش چند برابری داشته است. 
وی با انتقاد از نوسان نرخ ارز و تأثیرگذاری آن در تعیین ارقام کالاها گفت: وقتی ارز تحت کنترل نباشد، قیمت مواد اولیه کالاها هم افزایش پیدا می‌کند درحالی‌که وقتی نرخ ارز پایین می‌آید، قیمت بالای کالاها کاهش پیدا نمی‌کند.  
این فعال بخش لوازم‌خانگی درباره علت عرضه پایین لوازم‌خانگی در بازار گفت: کارخانه‌ای که مواد اولیه را به‌سختی و با قیمت بالا تأمین می‌کند به طور قطع کالا تولید می‌کند تا گردش پول داشته باشد اما اگر عرضه محدود می‌شود به دلیل گرفتن آخرین قیمت برای فروش است. 
*قدرت انتخابی برای مصرف‌کننده نیست
ابراهیم خلیلی رئیس انجمن ملی حمایت از حقوق مصرف‌کننده در گفت‌وگو با «رسالت»، درباره لزوم حمایت و نظارت بر حقوق مصرف‌کننده در قبال تورم بالا در لوازم‌خانگی گفت: نظارت در استان‌ها به عهده اداره کل‌های صمت و سازمان حمایت از تولیدکننده و مصرف‌کننده است اما به دلیل وجود قوانین بالادستی اجازه ورود به خود نمی‌دهند. باید دولت و نهادهای نظارتی در شرایط فعلی برای جلوگیری از اجحاف به مصرف‌کننده‌ها ورود کنند. 
خلیلی ادامه داد: سازمان حمایت از تولیدکننده و مصرف‌کننده تلاش می‌کند به نفع مصرف‌کننده فعالیت کند اما راه‌حل رفع مشکل تورم به دست این سازمان نیست. این سازمان در تهران فقط نفوذ زیادی دارد، اما وزارت صمت در ۳۱ استان اداره کل دارد و می‌تواند در عملکرد آن‌ها نظارت کند. 
وی با اشاره به نقش واسطه‌ها در بالارفتن قیمت‌ها  افزود: بعضی از کارخانه‌های داخلی بر اساس ضوابط، کالا را با قیمت منطقی و درست عرضه می‌کنند اما به دلیل وجود دلالان، کالا با چند برابر قیمت به دست مصرف‌کننده می‌رسد و نتیجه آن قیمت چند برابری میان کارخانه و فروشگاه است. برخورد با چنین مشکلی نیازمند نظارت دقیق وزارتخانه، سازمان تعزیرات و اتحادیه‌های صنفی است. 
خلیلی با تأکید بر اینکه در مواقع بروز تورم بالا دخالت دولت ضروری است، گفت: بالا رفتن قیمت خودرو در این اواخر از جمله مواردی بود که دولت در آن دخالت کرد. تا قبل از این شورای رقابت قیمت‌ها را تعیین می‌کرد اما دولت قیمت‌گذاری را به عهده گرفت و به این مسئله ورود کرد. هرچند که نتیجه کار مشخص نیست. با توجه به تورم بالا در لوازم‌خانگی  هم دولت باید به این قضیه وارد شود . بازار لوازم‌خانگی را نباید به حال خود رها کرد.
وی با اشاره به عدم ورود آزادانه کالا به کشور افزود: ما برای ورود کالا آزاد نیستیم. اگر ما حمایت از تولیدکننده داخلی می‌کنیم باید از مصرف‌کننده هم حمایت نماییم درحالی‌که این مورد چالش این روزهای ماست. مصرف‌کننده باید در انتخاب کالای داخلی و خارجی آزادانه تصمیم بگیرد . وقتی ورود کالا به کشور آزاد نیست، مصرف‌کننده قدرت تصمیم‌گیری ندارد درحالی‌که باید کالای داخلی و خارجی در بازار عرضه شوند و با یکدیگر رقابت کنند. 
رئیس انجمن ملی حمایت از حقوق مصرف‌کننده، درباره وجود کالای  قاچاق لوازم‌خانگی در بازار گفت: دولت سخت‌گیری زیادی برای ورود قاچاق به کشور می‌کند ولی کانال‌های مخفی زیادی وجود دارند که قاچاق از آنجا وارد می‌شود. هزینه‌های زیادی برای وجود این کانال‌ها می‌شود تا راهی برای عرضه قاچاق در کشور باشند. 
خلیلی تصریح کرد: وقتی در بازار نیاز وجود داشته باشد و تقاضا کم شود، زمینه قاچاق فراهم می‌شود. درصورتی‌که واردات به کشور نباشد و تولیدات داخلی هم کیفیت لازم را نداشته باشند، کالای قاچاق در بازار انباشته می‌شود.