| نفیسه امامی|
با تصمیم شورای عالی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری مقرر شد تا از اول اردیبهشت امسال، نرخ سپرده‌های بلندمدت با نرخ ۱۵ درصد افتتاح شود. این تصمیم بانک مرکزی در کاهش نرخ سود بانکی می‌تواند به کاهش سپرده‌گذاری در بانک‌ها و انتقال بخشی از نقدینگی به بازارهای دیگری همچون مسکن، بورس، طلا و ارز منجر گردد. در بخش مسکن کاهش نرخ سپرده‌های بانکی در میزان رهن و اجاره ماهانه و میزان خریدوفروش تأثیرگذار است، هرچند احتمال می‌رود با توجه به رشد شاخص بورس سرمایه‌گذاران به‌جای بازار مسکن، این بار به بازار سهام سوق پیدا کنند. 
کاهش نرخ سود بانکی به‌طور معمول با بالا رفتن نرخ اجاره همراه است و موجر کاهش سود را در اجاره ماهانه لحاظ می‌کند به‌خصوص که این اقدام بانک مرکزی با آغاز فصل جابه‌جایی مستأجران یا تمدید قراردادهای اجاره مسکن همراه شده است و یا برخی از صاحب‌خانه‌ها رقم ودیعه مسکن را به‌طور نامتعارفی افزایش می‌دهند. 
از سوی دیگر سپرده‌گذاران با مبالغ بالا در بانک‌ها سرمایه خود را خارج کرده و به خرید ملک اقدام می‌کنند، اما به نظر می‌رسد با توجه به افزایش بالای قیمت مسکن در دو سال گذشته بازار فعلی بالا رفتن سرسام‌آور قیمت‌ها را دوباره تجربه نکند. 
در مجموع کاهش نرخ سود بانکی می‌تواند بر قیمت مسکن چه اجاره و یا خرید مؤثر باشد و موجبات افزایش آن را فراهم کند، اما در صورتی که کاهش نرخ سود بانکی با تمهیدات دولت و بانک مرکزی به عرضه تسهیلات با نرخ بهره پایین به تولیدکنندگان مسکن همراه شود در آینده به کم شدن قیمت تمام شده خانه منجر می‌گردد و مسکن با قیمت پایین‌تر و واقعی‌تری به دست خریدار می‌رسد.
سید محمود فاطمی عقدا، رئیس سابق مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی درباره کاهش نرخ سود بانکی و تأثیرات آن بر بازار مسکن به« رسالت» گفت: کاهش سود بانکی اگر در راستای افزایش تولید و پایداری آن، توانمند شدن اقتصاد جامعه و اشتغالزایی صورت بگیرد، می‌تواند به بهبود وضعیت بازار مسکن منجر شود، اما اگر کاهش سود بانکی به‌صورت دستوری باشد نمی‌تواند تأثیرات مثبتی به همراه داشته باشد. تأثیر پایدار منجر به نهادینه شدن این مسئله می‌شود. 
وی با اشاره به قیمت تمام‌شده مسکن و تأثیرات آن در بازار افزود: قیمت مسکن تابع قیمت تمام‌شده آن است و اگر دولت قیمت تمام‌شده را کنترل کند قیمت مسکن هم کنترل می‌شود. 
فاطمی عقدا ادامه داد: مسکن‌های فعلی با هزینه‌های تولید خاصی ساخته شدند که قیمت آن‌ها را بالا برده است، اما می‌توان با برنامه‌ریزی صحیح در آینده مسکن ارزان‌تر ساخت.وی معتقد است: کاهش نرخ سود بانکی می‌تواند تأثیرگذاری مثبتی بر این بازار داشته باشد تا تسهیلات دولت با سود پایین، بخش اعظمی از هزینه‌های تولید مسکن را پوشش دهد. این تسهیلات به‌طور قطع می‌تواند قیمت را کنترل کند. 
این استاد دانشگاه اضافه کرد: اگر تسهیلات ساخت خانه ۲۰ تا ۲۵ درصد از هزینه‌ها را پوشش دهد نمی‌تواند قیمت‌ها را مدیریت کند و در صورتی که تسهیلات بانکی با نرخ سود کمتر به خریدار عرضه شود، امکان مدیریت کنترل قیمت و هزینه‌ها وجود نخواهد داشت و تورم را به همراه می‌آورد. 
فاطمی عقدا با تأکید بر این‌که نباید کاهش نرخ سود بانکی صاحب‌خانه‌ها را به فکر افزایش اجاره‌بها وادار کند افزود: نباید چنین تفکری شکل بگیرد و موجر کم شدن سود بانکی را با افزایش اجاره‌بها جبران نماید یا رقم رهن را افزایش دهد. 
وی عرضه تسهیلات بانکی با نرخ سود پایین را باعث کاهش قیمت مسکن دانست و گفت: چنانچه با کاهش نرخ سود بانکی تسهیلات کم‌بهره به سازندگان و انبوه‌سازان داده شود و از آن‌ها حمایت صورت بگیرد می‌تواند به کاهش قیمت مصالح ساختمانی و قیمت تمام‌شده مسکن منجر گردد. 
این استاد دانشگاه عرضه تسهیلات بانکی را به عهده بانک‌ها دانست و ادامه داد: عرضه چنین تسهیلاتی از وظایف بانک‌هاست که مصوبات آن توسط بانک مرکزی تعیین می‌شود و دستگاه‌های نظارتی باید بر ارائه آن به تولید‌کنندگان مسکن رسیدگی کنند تا بانک‌ها در قبال کاهش نرخ سود، تسهیلات با بهره پایین را به تولیدکنندگان بدهند. 
فاطمی عقدا تصریح کرد: اگر نرخ سود بانکی به ۱۵ درصد کاهش پیدا کند، سود تسهیلات بانکی هم می‌تواند به همین میزان پایین بیاید و وام موردنیاز تولیدکننده مسکن با این نرخ بهره پرداخت شود. این کار یکی از اقدامات خوب دولت در حوزه مسکن خواهد بود. 
*بازار مسکن، کشش افزایش مجدد قیمت را ندارد
مهدی غلامی کارشناس مسکن در گفت‌وگو با« رسالت» درباره تأثیر کاهش نرخ سود بانکی در بازار مسکن گفت: اگر این کاهش نرخ سود زمان دیگری رخ داده بود امکان داشت باعث بالا رفتن قیمت‌ها در بازار مسکن شود، اما قیمت مسکن در دو سال قبل افزایش زیادی داشت و رشد سه برابری کرده است و اکنون بازار کشش دوباره افزایش قیمت را ندارد. 
وی با اشاره به استقبال از بازار بورس در مقایسه با دیگر بازارها افزود: در این شرایط سرمایه‌گذار تمایلی به سمت بازار مسکن پیدا نمی‌کند. اکنون در مقایسه میان بازار مسکن با بازارهای موازی، بورس بسیار مورد توجه قرار گرفته است و این مسئله باعث می‌شود بازار مسکن از تورم دوباره مصون بماند. 
غلامی تصریح کرد: در صورت کاهش نرخ سود بانکی ما افزایش قیمت‌ها را در بازار مسکن نخواهیم داشت و یا میزان آن از تورم کشور پایین‌تر خواهد بود. 
وی با اشاره به امکان افزایش اجاره‌بها در پی کاهش نرخ سود بانکی گفت:  کاهش نرخ سود می‌تواند صاحب‌خانه‌ها را ترغیب به افزایش عدد اجاره‌ها نماید که این اتفاق هم طبیعی است مگر این‌که موجر پول خود را وارد بازار بورس کند اما به نظر می‌رسد بیشتر موجران بخشی از رهن را به اجاره تبدیل بکنند و میزان اجاره‌بها بالاتر برود.