مسعود پزشکیان صبح روز جمعه ۲۰ مهر ۱۴۰۳ با استقبال رئیس جمهور ترکمنستان وارد اجلاس «ارتباط متقابل زمان‌ها و تمدن‌ها-مبنای صلح و توسعه» شد. او در همایش بین‌المللی «ارتباط متقابل زمان‌ها و تمدن‌ها-مبنای صلح و توسعه» که به مناسبت بزرگداشت سیصدمین سالگرد مختومقلی فراغی، شاعر شهیر ترکمن برگزار شد گفت: از رئیس جمهور و رهبر ملی ترکمنستان بابت دعوت از اینجانب و میزبانی نشست فرهنگی بزرگداشت شاعر شهیر مختومقلی فراغی صمیمانه تشکر می کنم. وی افزود: در قلمروی بزرگ سیاسی- فرهنگی که امروز ایران و ترکمنستان در قلب آن جای گرفته اند و در زمان سلجوقیان و شاعران و تاریخ نگاران سرحد آن را از جیحون تا فرات و گاه از کاشغر تا حلب ذکر کرده اند، از دیرباز مردمانی با صلح و صفا زندگی می کنند که با وجود گوناگونی و تنوع در قوم و زبان، میراث تمدنی و فرهنگی مشترکی دارند.

به گزارش ایرنا، رئیس جمهور ادامه داد: در این قلمروی سرزمینی گسترده، ساختار فرهنگی کما بیش واحدی حاکم بوده؛ با وجود اقوام گوناگون و گویش ها، زبان ها و لهجه های متفاوت و برآمدن و برافتادن سلسله های حکومتی مختلف، نمودهای فرهنگی این پهنه عظیم همواره از آبشخورهای یکسان سیراب شده است، از این رو جلوه های گوناگون فرهنگ، هنر و ادبیات چنان مشابهت و نزدیکی دقیقی دارد که جز با قائل شدن به زیرساخت فرهنگی واحد، قابل توصیف و توجیه نیست.

روابط و دوستی ایران و ترکمنستان سازنده و مبتنی بر منافع متقابل بوده است

وی تاکید کرد: روابط و دوستی دو ملت ایران و ترکمنستان به عنوان دو همسایه با مرزهای طولانی همواره روابطی دوستانه، برادرانه، سازنده و مبتنی بر منافع متقابل بوده و از روندی رو به رشد در همه عرصه های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی برخوردار است.

وی تصریح کرد: بخش های مهمی از تاریخ، ادبیات و فرهنگ مردم ایران با مردم حوزه تمدنی آسیای مرکزی از پیوستگی بالایی برخوردار است و به سان نوری است که از یک منشور تابیده و جهان پیرامون ما را غرق در شکوه و وسعت گیرای خود ساخته است.

رئیس جمهور ادامه داد: وجود دین اسلام و گسترش آیین های اسلامی از مسیر ایران و آسیای مرکزی و تبادل فرهنگی در کنار قرابت زبانی میان اقوام ایرانی با قومیت های ساکن در گستره آسیای مرکزی بر رونق و غنای تمدن مشترک افزوده است.

مختوم‌ قلی فراغی پرچمدار اعتلای فرهنگ و زبان ترکمن است

پزشکیان با تاکید بر این که تبادل اندیشه و تعاملات فرهنگی میان گروه‌های انسانی خارج از اراده دولت‌ها شکل گرفته و مرز و حصار نمی‌شناسد، گفت: در این میان نقش اسطوره‌های شعر و ادب ما همچون فردوسی و رودکی و سعدی و خیام و بسیاری دیگر از ستاره‌های آسمان علم و هنر در معرفی فرهنگ ناب غنای تمدن مشرق زمین بر کسی پوشیده نیست.

وی تصریح کرد: ادیب فرزانه و شاعر بزرگمان مختوم قلی فراقی نیز مصداق بارزی از این سیر تمدنی و پرچمدار اعتلای فرهنگ و زبان ترکمن است، کسی که در طول حیات پر ثمره خویش تاثیر شایسته و مهمی را در رشد مفاهیم ارزشمند انسانی بر جای گذاشته و جاذبه هنر و اشعار زیبایش گلستان ادبیات ما را معطر ساخته است.وی ادامه داد: بسیاری از دلایل ماندگاری آداب سنن و گویش‌های زبانی ما مدیون تلاش وافر بزرگانی بوده است که از جان مایه گذاشته‌اند، اگر زبان فارسی شاعران بزرگی چون فردوسی را برای احیای خود دیده است زبان و ادب ترکمن نیز مدیون تلاش شاعران و ادیبان بزرگی است که نقش بی بدیلی برای حفظ ادبیات ترکمن از خود بر جای گذاشته است.

گفتمان وفاق نیاز امروز جامعه جهانی است

وی با تاکید بر این که بخش‌های مهمی از جهان اسلام، در معرض تهدید افراط و رشد گروه‌هایی است که فلسفه وجودی خود را در افتراق جامعه اسلامی می‌بینند، گفت: وقتی بزرگانی همچون مختومقلی صحبت از همگرایی و اتحاد جوامع اسلامی می‌کنند به خوبی از زوایای تاریک و مصائب جدایی آگاه هستند.

رئیس جمهور افزود: تاثیر آیه «وَاعتَصِموا بِحَبلِ اللَّهِ جَمیعًا وَلا تَفَرَّقوا» بهترین و موثرترین راه برای جلوگیری از نفاق و ایجاد وحدت در جامعه کنونی است، وفاق فقط مختص به جامعه اسلامی نیست بلکه صحبت از صلح و پی‌ریزی گفتمان وفاق نیاز امروز جامعه بین المللی است اما در این گذر هنوز هم مولفه‌های یکجانبه گرایی همزیستی جامعه جهانی را با اختلال مواجه کرده است.

وحدت در جوامع بین‌المللی امروز، راهی برای مقابله با افراطی‌گری و خشونت است

پزشکیان با تاکید بر این که وحدت اسلامی نیرویی برای مقابله با تهدیدات و جلوگیری از نفاق است، اظهار داشت: تفرقه میان مسلمانان تنها به نفع دشمنان است و باید با همدلی به مقابله با آن پرداخت.

وی تاکید کرد: آموزه‌های اسلامی همواره بر اهمیت اتحاد و اجتناب از افتراق تأکید دارند، با پایبندی به اصول اسلام، به جامعه‌ای مبتنی بر برادری و تفاهم خواهیم رسید، وحدت در جوامع بین‌المللی امروز، راهی برای مقابله با افراطی‌گری و خشونت است.

عمق بحران غزه و ادامه حملات وحشیانه به لبنان خارج از توصیف است

وی گفت: مصداق یکجانبه گرایی در مسئله فلسطین و نادیده گرفته شدن حقوق ملتی است که دارای تاریخ، فرهنگ و عناصر فرهنگی مختص به خود هستند، عمق بحران غزه و ادامه این جنگ نابرابر و ادامه حملات وحشیانه به لبنان خارج از توصیف است.

پزشکیان ادامه داد: از مصادیق شعر مختومقلی را درک درست و ترس وی از جهل و آسیبی بود که با دوری از اخلاق می‌توانست جامعه بشری را به سوی انقیاد و یا بی اخلاقی سوق دهد.

وی تاکید کرد: از دولت محترم ترکمنستان بابت این نشست مهم فرهنگی تشکر می‌کنم و امیدوارم در توسعه همکاری‌های فرهنگی گامی مهم در معرفی مفاخر و گنجینه‌های ادبی مشترکمان برداریم.

دیدار با رئیس‌جمهور ترکمنستان

پزشکیان ظهر روز جمعه در ادامه برنامه‌های سفر به ترکمنستان، در دیدار با سردار بردی محمداف، رئیس جمهور این کشور، با اشاره به سیاست اصولی جمهوری اسلامی ایران و نیز تاکید مقام معظم رهبری مبنی بر توسعه ارتباطات با همسایگان و از جمله ترکمنستان گفت: ما همسایه بوده و مرز مشترک طولانی داریم و علاوه بر همسایگی، خویشاوند نیز هستیم.

وی با تاکید بر اینکه امروز در دنیا نیاز به صلح و برادری داریم، تصریح کرد: ما باید در منطقه با محبت و برادری زندگی کنیم و ارتباطات فیمابین را توسعه دهیم. پزشکیان با اشاره به برگزاری آیین بزرگداشت سیصدمین سالگرد «مختومقلی فراغی» در سطح بین‌المللی خاطرنشان کرد: امروز شاهد برگزاری بسیار خوب این همایش بودیم و پیام آن برای منطقه و جهان بسیار ارزشمند و پرمحتوا بود.

سردار بردی محمداف، رئیس جمهور ترکمنستان نیز در این دیدار ضمن خوش‌آمدگویی و تقدیر از حضور دکتر پزشکیان در آیین گرامیداشت سیصدمین سالگرد «مختومقلی فراغی» گفت: از جنابعالی تشکر می‌کنیم که دعوت ما را پذیرفته و در همایش شرکت کردید.

وی سخنرانی رئیس جمهور کشورمان در این مراسم را ارزشمند توصیف و تصریح کرد: امروز سخنرانی بسیار پرمحتوایی ارائه کردید. در ادامه این دیدار طرفین بر ضرورت توسعه همکاری‌های فرهنگی، اقتصادی و سیاسی تاکید کردند.

دیدار با رئیس‌جمهور روسیه

رئیس جمهوری اسلامی ایران در حاشیه حضور در این همایش با رئیس جمهور روسیه دیدار و گفت وگو کرد. رئیس جمهور با ابراز خرسندی از فرصت دیدار با همتای روس خود گفت:‌ از نظر اقتصادی و فرهنگی ارتباطات ما روز به روز تقویت شده و قوی‌تر می‌شود. روند رو به رشد همکاری‌های ایران و روسیه با توجه به اراده رهبران عالی دو کشور به ضرورت تقویت این ارتباطات باید تسریع شود.

پزشکیان با بیان اینکه ایران و روسیه ظرفیت‌های متقابل و مکمل خوبی دارند و می‌توانند به یکدیگر کمک کنند، افزود: مواضع ما در دنیا خیلی نزدیک‌تر از دیگران به یکدیگر است.

رئیس جمهور با ابراز امیدواری نسبت به تسریع در امضای سند راهبردی مشارکت ایران و روسیه، بر توسعه همکاری‌های فیمابین تاکید کرد و اظهار داشت: امیدوارم در جریان حضور در اجلاس بریکس در روسیه، این معاهده را نهایی کنیم.

پزشکیان با اشاره به وضعیت بحرانی منطقه تصریح کرد: رژیم صهیونیستی هیچ‌ چارچوب حقوقی و انسانی بین‌المللی را رعایت نمی‌کند و شرایط در منطقه بحرانی است؛ ‌کشورهای اروپایی و آمریکا نمی‌خواهند ارتباطات کشورهای منطقه در بستر آرامی ادامه یابد.

رئیس جمهور روسیه نیز در این دیدار ضمن ابراز خرسندی از این گفت وگو اظهار داشت: همکاری‌های دو ‌کشور برای ما اولویت بالایی دارد و توسعه روابط و افزایش حجم تجارت میان دو طرف خیلی خوب در حال انجام است.

ولادیمیر پوتین ضمن دعوت از رئیس جمهوری اسلامی ایران برای شرکت در اجلاس بریکس و برگزاری نشست مشترک دوجانبه گفت: ما به طور مشترک در سطح بین‌المللی همکاری می‌کنیم و ارزیابی‌ها و رویکردهای جهانی ما یکسان است.

پزشکیان همچنین در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره اقدامات رژیم صهیونیستی گفت: رژیم صهیونیستی باید دست از کشتار بردارد، انسان‌های بی گناه را نکشد، خانه‌ها را بمباران نکند. وی افزود: رژیم صهیونیستی با قدرتی که در دست دارد همه قوانین بین‌المللی، حقوق بشر و هر چیزی را زیر پا گذاشته است و کسی هم نمی‌تواند حرفی به او بزند برای اینکه آمریکا و اروپا از او پشتیبانی می‌کنند.

رئیس جمهور در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه رابطه با روسیه را چگونه می‌بینید، عنوان کرد: ما به طور کلی با کشورهای همسایه از قدیم ارتباط خوبی داشتیم. پزشکیان با بیان اینکه شعار امسال سازمان ملل متحد صلح، امنیت و کرامت انسان است این یعنی ما باید براساس صلح، امنیت و کرامت با همه برخورد کنیم. وی خاطرنشان کرد: چه در ارتباط با روسیه که ارتباط قدیمی با ما دارد و چه همه کشورهایی که در منطقه هستند ما دوست داریم با همه آنها در صلح و آرامش و حفظ کرامت انسانی زندگی کنیم.

محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی صبح روز جمعه ۲۰ مهر ماه در کنفرانس بین المللی سی‌امین سالگرد قانون اساسی جمهوری تاجیکستان، بر لزوم امضای پیمان هم‌گراییِ پارلمانی میان کشورهای منطقه تاکید کرد.

به گزارش مهر، متن کامل سخنرانی رئیس مجلس به شرح زیر است:

بسم الله الرحمن الرحیم

جناب آقای رئیس، نمایندگان عالی قدر، رؤسای محترم مجالس و مردم شریف تاجیکستان

با سلام و درود

قانون اساس خانه و بام است

بی قانونی شکستن خام است

بسیار خرسندم که به مناسبت سی‌امین سالگرد تصویب قانون اساسی جمهوری تاجیکستان، در این نشست بین‌المللی بین پارلمانی، در کنار شما و در شهر زیبای دوشنبه حضور می‌یابم. مایلم تا مراتب قدردانی خود از مجلسین تاجیکستان را بابت میزبانی شایسته ابراز دارم و همچنین از جناب آقای رستم امامعلی، رئیس محترم مجلس ملی بابت دعوت به این نشست سپاسگزاری نمایم. اینجانب، به نمایندگی از مردم عزیز کشورم، مراتب شادباش خود را به ملّت و دولت دوست و برادر، جمهوری تاجیکستان ابراز می‌نمایم.

در ابتدای سخن، مراتب همدردی خود را با ملّت و دولت لبنان در پی شهادت سید حسن نصرالله، دبیر کل حزب الله لبنان، ابراز می‌دارم. جنایات و اقدامات تروریستی آشکار رژیم صهیونیستی در یک سال اخیر، نشان آشکار ناتوانی این رژیم در مقابله با ملت‌های فلسطین و لبنان است. رژیم صهیونیستی باید بداند با حملات هوایی و عملیات‌ها ی ترور نمی‌تواند شکست‌های راهبردی خود را جبران کند و تنها سرعت اضمحلال موجودیت خود را شدت می بخشد لذا به جای حملات هوایی و کشتن انسان‌های بی گناه بهتر است هرچه زودتر مسیر توافق برای آتش بس که حداقلِ حقوقِ مردم غزه و لبنان را رعایت می‌کند، را در پیش بگیرد. ما رؤسای مجالس و پارلمان‌های کشورها، به نمایندگی از مردم خود وظیفه داریم در قبال اعمال خودسرانه و وحشیانه رژیم صهیونیستی در از بین بردن زنان و کودکان و تضییعِ حقوق اولیهِ مردمِ مظلومِ فلسطین واکنش نشان داده و صدای آزادی خواهی و عدالت طلبی آنان باشیم.

خانم‌ها و آقایان؛

تاجیکستان و کشور من ایران به واسطۀ تاریخ و فرهنگ مشترک، دارای پیوندهایی فراتر از مرزهای جغرافیایی هستند. زبان فارسی که گوهری مشترک میان دو ملت است، پایه‌ای برای همدلیِ فکری و فرهنگی است. امروز، این میراث فرهنگیِ غنی می‌تواند به عنوان یک دارایی راهبردی در توسعه روابط دو جانبه، به‌ویژه در عرصه‌های فرهنگی، علمی و آموزشی مورد استفاده قرار گیرد. همکاری‌های دانشگاهی و برگزاری پروژه‌های مشترک علمی و رویدادهای فرهنگی، می‌تواند بستری برای نوآوری و پیشرفت هر دو کشور را فراهم کند.

از دیدگاه اقتصادی، تاجیکستان با برخورداری از منابع طبیعی ِغنی و موقعیت جغرافیایی استراتژیک، ظرفیت‌های بزرگی برای توسعه دارد. ایران، با تجربیات خود در حوزه‌های انرژی، زیرساخت، کشاورزی و صنعت، آماده است تا این ظرفیت‌ها را با همکاری نزدیک و اجرای پروژه‌های مشترک ارتقاء دهد. یکی از حوزه‌های کلیدی که می‌تواند به عنوانِ محرکِ این همکاری‌ها عمل کند، توسعه زیرساخت‌هایِ حمل‌ونقل و ارتباطات است. ایران می‌تواند از طریق بهبود کریدورهای حمل‌ونقل و تقویت مبادلات تجاری، نقش محوری در اتصال تاجیکستان به بازارهای بین‌المللی ایفا کند.