مطابق نتایج طرح آمارگیری نیروی‌کار تابستان ۱۴۰۳ و گزارش مرکز آمار ایران نرخ بیکاری در تابستان امسال با کاهش ۰/۴ درصدی به ۷/۵ درصد رسیده است.در تابستان ۱۴۰۳، به میزان ۷/۴۱ درصد جمعیت ۱۵ ساله و بیش‌تر ازنظر اقتصادی فعال بوده‌اند، یعنی در گروه شاغلان یا بیکاران قرارگرفته‌اند. بررسی تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی حاکی از آن است که این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (تابستان ۱۴۰۲) ۱/۰ افزایش‌یافته است. جمعیت شاغلین ۱۵ ساله و بیشتر در این فصل ۲۵ میلیون و ۱۲۹ هزار نفر بوده که نسبت به فصل مشابه سال قبل تقریبا ۴۴۴ هزار نفر افزایش داشته است.

همچنین جمعیت غیرفعال ازنظر اقتصادی (اعم از افراد محصل، خانه‌دار، دارای درآمد بدون کار مانند بازنشستگان و …) ۳۸ میلیون و ۶۶ هزار نفر بوده که نسبت به فصل مشابه سال قبل تقریبا ۴۱۱ هزار نفر افزایش داشته است. بررسی اشتغال در بخش‌های عمده اقتصادی نشان می‌دهد که در تابستان ۱۴۰۳، بخش خدمات با ۱/۵۱ درصد بیش‌ترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. در مراتب بعدی بخش‌های صنعت با ۳/۳۳ درصد و کشاورزی با ۱۴/۵ درصد قرار دارند.نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله حاکی از آن است که ۴/۱۹ از فعالان این گروه سنی در تابستان ۱۴۰۳ بیکار بوده‌اند. بررسی تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان می‌دهد، این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (تابستان ۱۴۰۲) ۷/۰ درصد کاهش‌یافته است. بررسی نرخ بیکاری گروه سنی ۱۸ تا ۳۵ ساله نیز نشان می‌دهد که در تابستان ۱۴۰۳، ۸/۱۴ از جمعیت فعال این گروه سنی بیکار بوده‌اند. این در حالی است که تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان می‌دهد این نرخ نسبت به تابستان ۱۴۰۲، به میزان ۲/۰ درصد کاهش‌یافته است. بررسی سهم جمعیت دارای اشتغال ناقص جمعیت ۱۵ ساله و بیش‌تر نشان می‌دهد که در تابستان ۱۴۰۳، ۳/۷ درصد جمعیت شاغل،‌ به دلایل اقتصادی (فصل غیرکاری، رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت بیش‌تر و…) کم‌تر از ۴۴ ساعت در هفته کارکرده و آماده برای انجام کار اضافی بوده‌اند. این در حالی است که ۳۹/۴ درصد از شاغلین ۱۵ ساله و بیش‌تر، بیش از ۴۹ ساعت در هفته کارکرده‌اند.

همچنین گزارش جدید صندوق بین‌المللی پول در مورد وضعیت بیکاری در ۹۹ کشور جهان نشان می‌دهد ۱۱ کشور در سال ۲۰۲۴، نرخ بیکاری دورقمی دارند، بالاترین نرخ بیکاری با ۴۹/۵ درصد مربوط به سودان است. سودان جنوبی (۳۳/۵ درصد) و گرجستان (۱۵/۷) در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند. رتبه چهارم متعلق به اوکراین با نرخ بیکاری ۱۴/۱ است. یکی از شاخص‌ترین کشورهای اروپایی از میان ۱۰ کشور نخست جهان ازنظر نرخ بیکاری متعلق به اسپانیا با ۱۱/۶ درصد است که این کشور را در رتبه نهم قرار داده است. مقدونیه شمالی با نرخ بیکاری ۱۴/۱ درصدی، بوسنی و هرزگوین با نرخ بیکاری ۱۳/۳ درصدی، و آلبانی با نرخ بیکاری ۱۱ درصدی سه کشور اروپایی دیگر هستند که به ترتیب در رتبه‌های ۵، ۶ و ۱۰ جهان ازنظر بیکاری قرارگرفته‌اند. ارمنستان با نرخ بیکاری ۱۳ درصدی رتبه ۷ و مراکش با بیکاری ۱۲ درصدی رتبه ۸ را تصاحب کرده‌اند. آمار صندوق بین‌المللی پول نشان می‌دهد ایران با نرخ بیکاری ۸/۹ درصدی در جایگاه ۱۷ جهان قرارگرفته و از ۶ کشور اروپایی نیز پایین‌تر است. بر این اساس، بیکاری ایران در سال ۲۰۱۴ از ۱۶ کشور جهان کمتر بوده که ۶ کشور، اروپایی بوده‌اند.

مقدونیه شمالی، بوسنی و هرزگوین، اسپانیا، آلبانی، صربستان و یونان ۶ کشور اروپایی هستند که نرخ بیکاری بیشتری از ایران دارند. صربستان و یونان نرخ بیکاری ۹/۴ درصدی در این سال داشته‌اند. ترکیه نیز با نرخ بیکاری ۹/۶ درصدی بالاتر از ایران و در رتبه ۱۳ رده‌بندی جهانی ازنظر نرخ بیکاری قرارگرفته است. سوئد، ایتالیا، فرانسه و فنلاند نیز برخلاف تصوری که از وضعیت اقتصادی اروپای غربی وجود دارد نرخ بیکاری نزدیک به ایران در سال ۲۰۲۴ داشته‌اند. صندوق بین‌المللی پول نرخ بیکاری سوئد در این سال را ۸/۴ درصد، ایتالیا ۷/۸ درصد، فنلاند ۷/۶ درصد و فرانسه ۷/۴ درصد اعلام کرده است. نرخ بیکاری در آمریکا نیز ۴ درصد و انگلیس ۴/۲ درصد بوده است. در بررسی بیش‌تر این موضوع و مؤلفه‌های موردنیاز برای استمرار و تقویت کاهش نرخ بیکاری به گفت‌وگو با جعفر قادری، نایب رئیس کمیسیون اقتصادی و نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی پرداختیم که در ادامه می‌خوانید. 

جعفر قادری، نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس:
با افزایش بهره‌وری و رونق تولید استمرار کاهش نرخ بیکاری عملیاتی می‌شود
جعفر قادری، نایب رئیس کمیسیون اقتصادی و نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» به تشریح مؤلفه‌های موردنیاز برای استمرار و تقویت کاهش نرخ بیکاری پرداخت و دراین‌باره بیان کرد: کاهش نرخ بیکاری تابعی از افزایش نرخ رشد تولید است. بنابراین به‌منظور استمرار این مهم می‌بایست مؤلفه‌های تقویت تولید را مبنا و در دستورکار قرارداد. 
وی افزود: به‌منظور تقویت تولید نیاز است تا از ظرفیت تعاملات بین‌المللی بهره بگیریم و از بستر توسعه ارتباطات منطقه‌ای استفاده درست بداریم تا در سایه رونق تعاملات و ارتباطات تولید تقویت گردد و نرخ بیکاری کاهش پیدا کند. قادری تصریح کرد: به‌منظور استمرار کاهش نرخ بیکاری می‌بایست درصدد رشد سرمایه‌گذاری بود و مؤلفه‌های موردنیاز برای رونق سرمایه‌گذاری را در دستورکار قرارداد. همچنین می‌بایست درصدد رفع موانع و تسهیل شرایط کسب‌وکار و رفع محدودیت‌های پیش‌روی تولیدکنندگان بود. ضرورت دارد تا شرایط برای تولیدکنندگان تسهیل گردد تا رشد بهره‌وری در داخل کشور افزایش یابد. با افزایش بهره‌وری و رونق تولید می‌توان به استمرار کاهش نرخ بیکاری کمک کرد. در حقیقت این مسئله سبب خواهد شد تا میزان استفاده از نیروی کار بیش‌تر شود و رشد سرمایه‌گذاری نیز عملیاتی گردد. 

نایب رئیس کمیسیون اقتصادی متذکر شد: استفاده از نیروی کار بیش‌تر و رشد سرمایه‌گذاری بستر تولید بیش‌تر در کشور را فراهم خواهد ساخت.  در این مسیر می‌بایست از ظرفیت بخش خصوصی ‌و شرکت‌های دانش‌بنیان نیز بهره کسب کرد. 
او یادآور شد: یکی از معضلات حال حاضر فاصله فنی و تکنولوژی کشور در مقایسه با کشورهای پیشرفته دنیا است. بی‌شک شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند این فاصله را پرکنند و عقب‌افتادگی‌های حال حاضر را جبران کنند. بنابراین در مسیر توسعه دانش فنی و تکنولوژی که موجب رونق تولید و کاهش نرخ بیکاری می‌شود، باید از ظرفیت دانش‌بنیان‌ها بهره بگیریم تا امکان رقابتی شدن کالاهای کشور فراهم گردد و فضای تولید برای فعالان و تولیدکنندگان رقابتی گردد. 
وی در پایان این گفت‌وگو ضمن بیان اینکه برای رونق تولید و کاهش نرخ بیکاری، استفاده از ظرفیت دانش‌بنیان‌ها باید به‌عنوان یک مؤلفه مهم در دستورکار قرارگیرد، همچنین اظهارکرد: فضای رقابتی امکان ورود محصولات داخلی به بازارهای بین‌المللی را فراهم خواهد کرد و ورود کالاهای خارجی به کشور را کاهش خواهد داد. به طورحتم با کاهش واردات، بهره‌گیری از نیروی انسانی داخلی نیز افزایش پیداخواهد کرد.