گسترش پیمان‌های پولی یکی از موارد مهم در راستای افزایش حجم مبادلات تجاری کشور می‌باشد که به‌تازگی از سوی بانک مرکزی با موافقت همراه شده و به امکان تأسیس بانک‌های خارجی در کشور انجامیده است. دراین راستا رئیس‌کل بانک مرکزی کشور اعلام داشته که با تصویب قانون حضور بانک‌های خارجی در ایران، شرایط حضور بانک‌های خارجی در ایران تسهیل شده است و به‌رغم اعمال تحریم‌های اقتصادی و بانکی در حال حاضر شاهد حضور برخی بانک‌های خارجی و یا تأسیس بانک‌های مشترک در ایران خواهیم بود. یک بانک روسی نیز دراین‌باره اعلام همکاری کرده و بابیان اینکه خدمات جدیدی به‌منظور امکان انتقال پول به ایران راه‌اندازی شده، عنوان داشته است: این خدمات هم برای افراد و هم برای کسب‌وکارها با استفاده از حساب‌های «اسبر» در دسترس است. شایان‌ذکر است تا بگوییم که این روند تنها مختص یک بانک روسیه‌ای نخواهند بود و وی‌تی‌بی VTB، دیگر بانک بزرگ روسیه نیز سرویس مشابهی را در ایران راه‌اندازی کر‌ده است. باور کارشناسان حوزه بانکداری اسلامی و مسائل اقتصادی تجاری این است که تأسیس بانک‌های مشترک یا راه‌اندازی شعب بانک‌های خارجی گامی مثبت خواهد بود و منجر به حذف اثرات تحریمی بر اقتصاد کشور خواهد شد چراکه به سبب چنین روندی، کانال‌هایی برای نقل‌وانتقال بین‌المللی پول ایجاد می‌شوند و فرآیند تبادلات تجاری و اقتصادی نیز تسهیل می‌گردد. نکته قابل‌توجه دیگر این است که به سبب حضور بانک‌های خارجی در کشور و توسعه روابط بین‌المللی پول، هدف دلار زدایی پررنگ‌تر خواهد شد و به‌تدریج قدرت آن به‌عنوان ارز برتر، تضعیف خواهد شد. در بررسی بیش‌تر این موضوع و ایجاد کانال‌های بانکی با برخی کشورهایی که با آن‌ها مراودات اقتصادی داریم، به گفت‌وگو با مسعود محمدخانی، کارشناس مدیریت توسعه و مسائل بانکی و همچنین جمشید عدالتیان، عضو اتاق بازرگانی ایران و اقتصاددان پرداختیم که در ادامه این گزارش می‌خوانید. 

مسعود   محمدخانی، کارشناس مدیریت توسعه و مسائل بانکی :
حضور بانک‌های خارجی موجب کاهش وابستگی به دلار می‌شود
مسعود محمدخانی، کارشناس مدیریت توسعه و مسائل بانکی در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» به تشریح موافقت با حضور بانک‌های خارجی در کشور پرداخت و دراین‌باره اظهارکرد: حضور بانک‌های خارجی در نظام بانکی تابعی از یک اکوسیستم کلان است که علاوه بر تحلیل‌های  فنی و تخصصی به موضوعات سیاسی و فرهنگی نیز ارتباط دارد. اجازه فعالیت و تدوین اهداف و اولویت‌های راهبردی در خصوص فعالیت بانک‌های خارجی در ایران باید هم‌راستا با سایر مؤلفه‌های تأثیرگذار در فضای سیاسی و اقتصادی باشد. بررسی فنی و تحلیل کلان اقتصادی ضرورت حضور بانک‌های خارجی در ایران موضوعی بسیار بااهمیت است و باید از جنبه‌های مختلف موردبررسی و توجه قرار گیرد. چراکه علاوه بر اصل موضوع (ضرورت حضور یا عدم حضور بانک‌های خارجی در ایران)، باید به سایر سؤالات و موضوعات مرتبط نیز توجه جدی داشت و دراین راستا به برخی از این سؤالات و موضوعات مرتبط  می‌پردازیم؛ با کدام بانک‌ها و در چه کشورهایی باید مذاکره کرد یا اجازه فعالیت داد؟ سطح حضور بانک‌ها در کشور ما و در مقابل حضور شعب کشور در آن کشور‌ها چگونه باشد؟ چه تعداد شعبه و در چه شهرهایی مجوز فعالیت داشته باشند؟ پاسخ کلیه سؤالات به اهداف بالادستی و استراتژ‌ی‌های کلان اقتصادی و سیاسی برمی‌گردد اما ازنظر تخصصی توجه به موضوعاتی همچون ضرورت اهمیت حضور بانک‌های خارجی در کشور در این خصوص می‌تواند کارگشا باشد.
وی در تشریح ضرورت و اهمیت حضور بانک‌های خارجی در ایران می‌افزاید: حضور و تعامل بانک‌های خارجی می‌تواند از چند زاویه بااهمیت باشد؛ نخست به سبب آن است که نقش و اهمیت بانک‌های خارجی در توسعه صادرات بسیار ارزشمند خواهد بود. افزون براین، این روند موجب تأمین مالی آسان‌تر برای شرکت‌های صادرکننده خواهد شد و مدیریت ریسک ارزی و مبادلات بین‌المللی را به سبب انتخاب درست بانک‌های بین‌المللی برای فعالیت در ایران محقق خواهد کرد.
محمدخانی با تأکید بر امنیت سرمایه‌گذاری و افزایش تمایل به سرمایه‌گذاری تصریح کرد: حضور و فعالیت بانک‌های خارجی و شعب آن‌ها می‌تواند اثر چشمگیری بر امنیت سرمایه‌گذاری و بالطبع تمایل سرمایه‌گذاران کشورهای مختلف برای سرمایه‌گذاری در ایران داشته  باشد. انتخاب درست بانک‌های هدف برای حضور در ایران از منظر سهولت سرمایه‌گذاری و دسترسی آسان‌تر شرکای تجاری به یکدیگر نیز بسیار بااهمیت است و ازاین‌رو اولویت‌بندی بانک‌های خارجی متناسب با نیازها و گزینه‌های صادراتی کشور نیز می‌تواند امری قابل‌تأمل باشد. 
کارشناس مسائل بانکی بابیان اینکه حضور هدفمند بانک‌ها و شعب خارجی در ایران می‌تواند به توسعه خدمات و سرویس‌ بانک‌های محلی کمک نماید، همچنین خاطرنشان کرد: افزون بر توسعه خدمات و سرویس‌های کمک به معرفی و همچنین توسعه فناوری‌های جدید و افزایش رقابت در سیستم بانکداری محلی نیز یکی دیگر از نتایج مثبت حضور بانک‌های خارجی در ایران خواهد بود. 
وی متذکر شد: کاهش هزینه واسطه‌گری مالی و افزایش قدرت انتخاب مشتریان برای دریافت خدمات متناسب با نیازهای آنان می‌تواند یک جریان پویا و فعال را در نظام بانکی ایجاد نماید.
 اگر بخواهیم یک مقایسه محدود و مشهود داشته باشیم می‌توانیم حضور بانک‌های خارجی را با آغاز به کار فعالیت بانک‌های خصوصی در کشور مقایسه کنیم؛ حضور بانک‌های خصوصی در حوزه ارائه خدمات و سرویس‌های موردنیاز مشتریان تحولات بزرگی را ایجاد نمود. در یک مقیاس بزرگ‌تر حضور قانون‌مند و درست بانک‌های خارجی نیز می‌تواند از منظر توسعه خدمات و پوشش نیازهای مشتریان تحولات زیادی را رقم بزند.
او بابیان اینکه حضور بانک‌های خارجی در کشور موجب کاهش وابستگی به دلار و تشویق به دلار زدایی در مبادلات تجاری می‌گردد، همچنین یادآور شد: حضور بانک‌ها و شعب آن‌ها در کشور می‌تواند مکانیسم مؤثر در خصوص دلار زدایی در مبادلات تجاری باشد. فعالیت بانک‌های خارجی در ایران می‌تواند به‌صورت مشترک با بانک‌های داخلی همچون بانک ایران و عراق، بانک تجاری ایران و اروپا یا به‌صورت مستقل باشد. حضور بانک‌های مستقل در کنار بانک‌های مشترک نیز بسیار بااهمیت است به‌گونه‌ای  در برخی از موارد نیاز به فعالیت بانک‌های مستقل بیشتر احساس می‌گردد. چراکه  فرآیندها و رویه‌های بانکداری را مطابق با الگوهای بین‌المللی و طراحی می‌نمایند. 
محمدخانی درباره تعداد و انتخاب کشورها و بانک‌های هدف عنوان کرد: به نظر می‌رسد که پراکندگی انتخاب کشورها و بانک‌های برگزیده به فرض عدم محدودیت‌های تحریمی، تابعی از میزان تعاملات صادراتی و بازرگانی با سایر کشورها باشد. تا بتواند فرآیندهای مالی و اقتصادی را به بهترین شکل ممکن پشتیبانی کند.
او در تشریح الزامات  پیش روی بانک‌های خارجی گفت: الزام به رعایت مقررات و قوانین داخلی یکی از مهم‌ترین موارد است؛ اگرچه رعایت قوانین و مقررات داخلی لازم است اما باید در مواجه با بانک‌های خارجی قوانین و مقررات سخت‌گیرانه نداشته باشیم و امکان حضور بانک‌ها را با ایجاد قوانین دست‌وپا گیر محدود نسازیم. یکی دیگر ازچالش‌های مربوط به حضور بانک‌های خارجی موضوع تفاوت فرهنگی است. 
وی در پایان این گفت‌وگو بیان کرد: به سبب تفاوت‌های فرهنگی و رویه‌های تجاری، ممکن است انتظارات متفاوتی برای مشتریان رقم بخورد. این تفاوت‌ها تا حدی که منجر به ایجاد تغییرات مثبت در نظام بانکی باشد محبوب خواهد بود. افزون بر مؤلفه تفاوت فرهنگی توجه هم‌زمان به فعالیت بانکداری اسلامی و بانکداری بین‌المللی نیز یکی از موارد قابل‌توجه می‌باشد؛ توجه هم‌زمان به موضوع بانکداری اسلامی و  فعالیت بانک‌های بین‌المللی می‌تواند اثرات مثبت‌تری برای اهداف اقتصادی کشور به دنبال داشته باشد.

جمشید عدالتیان، اقتصاددان:
حضور بانک‌های خارجی در کشور امری مثبت است
جمشید عدالتیان، اقتصاددان در بررسی بیشتر این موضوع به خبرنگار «رسالت» عنوان کرد: بانک مرکزی به دنبال تغییر شیوه مبادلات ارزی و حذف معاملات دلاری و ارزی می‌باشد و این رویه با ارتباط و تعامل با همسایگان مسیر خواهد بود. 
وی با اشاره توسعه روابط پولی و مالی با کشورهایی همچون چین و روسیه افزود: بانک‌های منطقه‌ای، روسیه و چین می‌توانند مبادلات ارزی و تجاری را با ارز خود همچون یوآن، روبل و دینار تسریع کنند و در ایران نیز حضورداشته باشند. 
عدالتیان تصریح کرد: باید منتظر ماند و دید تا پس از اعلام بانک مرکزی مبنی بر امکان حضور بانک‌های خارجی در کشور، چه کشورهایی اعلام تمایل خواهند کرد و وارد کشور خواهند شد. 
عضو اتاق بازرگانی ایران و اقتصاددان همچنین خاطرنشان کرد: پیش‌تر امکان فعال‌سازی شعب بانک‌های خارجی در کیش وجود داشت اما این رویه با استقبال چندانی مواجه نشد و به همین خاطر نیز فراگیر نگشت. در این راستا تنها بانک ایران و ونزوئلا شکل گرفت و پیرامون حضور بانک‌های روسیه‌ای نیز نقطه‌نظراتی مطرح شد. 
او با اشاره به لزوم کاهش وابستگی به دلار متذکر شد: امکان حضور بانک‌های خارجی در داخل کشور گامی در راستای حذف دلار در روابط با همسایگان و کشورهای دوست خواهد بود. به سبب چنین روندی وابستگی به دلار نیز به حداقل خواهد رسید. 
وی بابیان اینکه باید زیرساخت‌ها و سیاست‌های موردنیاز حضور بانک‌های خارجی فراهم گردد، یادآور شد: امیدواریم سیاست حضور بانک‌های خارجی در کشور به‌درستی تبیین و عملیاتی گردد تا شاهد کاهش هزینه مبادلات و بهبود اقتصاد باشیم. 
عدالتیان با اشاره به کاهش هزینه‌های ارزی بیان کرد: هزینه مبادلات دلاری و یورویی بالا است و چنانچه این روند به ارز یوآن چین و روبل روسیه تغییر یابد، مسیر مبادلاتی مستقیم شکل خواهد گرفت و صرفه‌جویی ارزی نیز رقم خواهد خورد. 
او در پایان این گفت‌وگو با اشاره به عضویت رسمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای عنوان کرد: امکان حضور بانک‌های خارجی در کشور توأم با عضویت در سازمان همکاری شانگهای گامی مثبت ارزیابی می‌گردد و چنانچه با استقبال کشور‌ها همراه شود، نتایج خوبی را رقم خواهد زد.