طرح تشکیل سازمان ملی مهاجرت و لایحه‌ای که پیش‌تر از جانب دولت گذشته آمده بود اینک در دولت چهاردهم دردست بررسی است و نمایندگان مجلس شورای اسلامی در انتظارند تا پس از پایان بررسی‌های دولت و اصلاح آن به مجلس این مهم را باهدف ساماندهی حضور اتباع و قانونمند سازی بستر حضور پناه‌جویان پیش ببرند.
 گفتنی است که کلیات این طرح پیش‌تر در کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس به تصویب رسیده و همچنین بخشی از مواد و تبصره‌ها نیز بررسی نهایی شده و به تصویب رسیده است اما اصلاحات دولت پایان نپذیرفته و به صورت کامل و نهایی به مجلس ارجاع و ارسال نشده است.
 در این خصوص نیز به‌تازگی نایب‌رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس شورای اسلامی بیان کرده است: در طرح تشکیل سازمان ملی مهاجرت، اعطای اقامت به مهاجران قانونی دارای شرایط و ضوابط است اما در خصوص تابعیت، به‌طور کامل این موضوع منتفی شده و به مهاجران تابعیت داده نمی‌شود.
روانبخش در تشریح جزئیات طرح مذکور گفت: در طرح تشکیل سازمان ملی مهاجرت دیده‌شده که به‌هیچ‌وجه مهاجران حق ندارند به طریق غیرقانونی وارد کشورمان شوند. افرادی که به‌صورت غیرقانونی وارد کشور می‌شوند، به‌طور حتم اخراج  و افرادی که به‌صورت قانونی به کشور بیایند، باید ضمانت ارائه کنند.
 همچنین مجموعه و افرادی که خواهان به‌کارگیری مهاجران هستند، باید تعهدات و ضمانت‌های لازم را ارائه و مدت‌زمان همکاری با شخص مهاجر را نیز اعلام کند.
 از طرفی نیز باید تعداد مهاجری که نیاز داریم، مشخص شوند  تا بیش از آن وارد کشور نشود.این نماینده مجلس در دوره دوازدهم همچنین با اشاره به اینکه ایران رتبه نخست جهان در میزبانی از پناهندگان را دارد به چرایی تمایل پناه‌جویان برای حضور در کشور پرداخت و بیان کرد: به دلیل شرایط خاصی که در کشورهای مجاور وجود دارد، ازجمله گرانی حامل‌های انرژی، مشکلات معیشتی، مباحث سیاسی و از طرفی ارزان بودن کالاهای اساسی و حامل‌های انرژی، وجود بازار و زمینه کاری که برای مهاجران و همچنین نبود سازوکار مشخصی در توزیع یارانه کالاهای اساسی، کشور ما مقصد خوبی برای مهاجران شده است. 
در بررسی بیش‌تر این موضوع به گفت‌وگو با غلامرضا توکل، نایب‌رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها و ولی الله بیاتی، سخنگوی کمیسیون امور داخلی کشور و شورا‌ها پرداختیم که در ادامه می‌خوانید. 

غلامرضا توکل، نایب‌رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها:
تشکیل سازمان ملی مهاجرت برای ساماندهی حضور اتباع گامی ضروری است
غلامرضا توکل، نماینده مردم خرامه، سروستان و کوار و نایب‌رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» به تشریح بررسی طرح تشکیل سازمان ملی مهاجرت قانونمند کردن پناه‌جویان و اعطای اقامت پرداخت و دراین‌باره اظهار کرد: تشکیل سازمان ملی مهاجرت یک ضرورت است تا‌ حضور پناه‌جویان و اتباع به‌صورت قانونی پیش برود. در حقیقت شکل‌گیری این سازمان اکنون یک نیاز اساسی است و به لحاظ عملکردی سازمانی مهم می‌باشد چراکه موضوع حضور قانونمند و ساماندهی اتباع را به دنبال دارد. 
وی‌ با بیان اینکه تمایل پناه‌جویان برای حضور در کشور بالا می‌باشد، افزود: جمهوری اسلامی ایران کشوری مهاجرپذیر است از کشورهای اطراف و همسایه افراد بسیاری به کشورمان مهاجرت می‌کنند و قصد اقامت در کشور رادارند. بر همین اساس ضرورت دارد تا بسترهای قانونی این مهم را فراهم‌سازیم و حضوری قانونمند را رقم بزنیم. نایب‌رئیس کمیسیون امور داخلی کشور      و شوراها با اشاره به آخرین وضعیت از روند تصمیم‌گیری در خصوص مهاجران غیررسمی و غیرقانونی تصریح کرد: شایان‌ذکر است تا بگوییم که در خصوص مهاجران غیرقانونی تکلیف مشخص و مبرهن است و این افراد باید به کشور خود بازگردند. 
او همچنین خاطرنشان کرد: وزیر کشور نیز در این خصوص پیگیر است و در خصوص حضور خروج اتباع غیرقانونی تأکید داشته است. وی با اشاره به همراهی مجلس برای کمک به دولت یادآور شد: به دنبال تحقق این مهم سازوکار قانونمند کردن مرزها را دنبال خواهیم کرد. همچنین نیاز است تا اعتبارات لازم را به این حوزه تخصیص دهیم. در حقیقت نیاز است تا بستر حضور قانونی پناه‌جویان را فراهم‌سازیم. مجلس شورای اسلامی دراین‌باره حمایت و همراهی لازم با دولت را خواهد داشت و به‌منظور تشکیل سازمان ملی مهاجرت نیز پیگیر خواهد بود.  
نماینده مردم خرامه، سروستان و کوار همچنین ادامه داد: حضور افراد و اتباع مجاز می‌بایست به‌صورت قانونی و ساماندهی شده باشد تا در حوزه یارانه‌ها و اعتبارات دچار مشکل نشویم. اکنون یکی از چالش‌‌های حضور اتباع غیرقانونی، یارانه پنهان است. بدین معنا که بخشی از یارانه‌ها به سمت اتباع غیرقانونی می‌رود که قابل رصد و پیگیری نیز نیست. همچنین یکی دیگر از مزایای ساماندهی حضور پناه‌جویان و اتباع، بحث اشتغال است. به‌بیان‌دیگر حضور غیرقانونی و غیررسمی موجب می‌گردد تا در بحث اشتغال دچار مشکل شویم. از طرفی به‌موجب اینکه این افراد بیمه نخواهند بود، به نفع کارفرما پیش می‌رود و این رویه نیز خلاف قوانین موجود در حوزه کار است. 
او در پایان این گفت‌وگو بیان کرد: موضوع ساماندهی اتباع و قانو‌نمند سازی حضور پناه‌جویان و اتباع در دستور کار قرارداد. براین اساس موضوع خروج اتباع غیرقانونی و ساماندهی اتباع قانونی را توأمان با تشکیل سازمان ملی مهاجرت دنبال خواهیم کرد. شایان‌ذکر است تا بگوییم که این ساماندهی باهدف اعطای اقامت مدت‌دار است و به‌منزله تابعیت نیست.

ولی‌الله بیاتی، سخنگوی کمیسیون امور داخلی کشور و شورا‌ها:
حضور پناه‌جویان و اتباع باید به‌صورت قانونی و با ضابطه مشخص باشد
ولی‌الله بیاتی، نماینده مردم تفرش، آشتیان، فراهان و سخنگوی کمیسیون امور داخلی کشور و شورا‌ها در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» به تشریح بررسی طرح تشکیل سازمان ملی مهاجرت قانونمند کردن پناه‌جویان و اعطای اقامت پرداخت و در این خصوص گفت: ضابطه هر کشوری برای حضور پناه‌جویان یک ضابطه روشن و مشخص است. بدیهی است که افراد به داخل کشور می‌آیند و در این راستا نیاز است تا قوانین مشخصی بداریم و بکوشیم تا حضور افراد به‌صورت رسمی و توأمان با مستندات موردنیاز باشد.  وی افزود: قانونمند کردن پناه‌جویان و مدارک ورود به کشور گامی مهم و اساسی است و کمک می‌کند تا شرایط به‌درستی مدیریت و کنترل شود. بیاتی تصریح کرد: متأسفانه این روند درگذشته به‌صورت دقیق اجرانشده است و بر همین اساس است که اتباع خارجی غیرمجاز حضور دارند. بی‌شک حضور پناه‌جویان و اتباع در صورت ورود غیرقانونی توأمان با معضل و چالش است. بنابراین نیازمند ساماندهی مشخص و فرآیند قانونمند می‌باشیم. سخنگوی کمیسیون امور داخلی کشور و شورا‌ها همچنین خاطرنشان کرد: ضرورت دارد تا فرآیندهای گذشته را اصلاح سازیم و حضور پناه‌جویان و اتباع را به‌صورت قانونی و با ضابطه مشخص پیش ببریم. بی‌شک وجود قوانین مشخص در این حوزه سبب پیشرفت کشور خواهد شد چراکه آسیب‌های ناشی از حضورهای غیرقانونی قابل‌توجه و مخرب است. نماینده مردم تفرش، آشتیان، فراهان در مجلس دوازدهم متذکر شد: مدیران و مسئولان می‌بایست به اهمیت قانونمندی در این فضا فکر کنند و از مسائل جانبی و حاشیه‌ای دوری بدارند. او یادآور شد: در خصوص تشکیل سازمان ملی مهاجرت دولت گذشته لایحه ارائه کرد و دولت چهاردهم این لایحه را پس گرفت و عنوان داشت که درصدد اصلاح است و سپس به مجلس شورای اسلامی ارسال خواهد کرد. بیاتی بیان داشت: کوشش این است که سازمان ملی مهاجرت را مصوب سازیم تا  تمامی موارد را به‌صورت پیش‌بینی‌شده دردستورکار قرار دهیم تا تمامی موارد حول محور قانونی حرکت کند. او در پایان این گفت‌وگو درخصوص آخرین وضعیت این روند اظهار کرد: منتظریم تا دولت لایحه مذکور را اصلاح و به مجلس شورای اسلامی ارسال کند تا بررسی‌های نهایی در دستور کار قرارگیرد.