کرونا و ارزش جان انسانی
امیرمحمودگودرزی/ تحلیلگر سیاسی، راهبردی
بیماری کرونا بزرگترین تهدید بشریت در هزاره سوم میلادی است. سرعت فراگیری و شیوع این بیماری و آمار مرگومیرش، گویای بزرگی تهدید کرونا بر جان انسانهاست.
تاکنون مطابق آخرین گزارشها بیش از ۶۰ میلیون نفوس انسانی در کره خاکی به این بیماری مرگبار مبتلا شدهاند و آمارها از مرگ حدود یکمیلیون پانصد هزار انسان در اثر ابتلا به این بیماری حکایت دارد. این تعداد ابتلا و مرگ در بازده زمانی تقریبا کمتر از یکسال نشان از مهلک بودن بیماری کرونا دارد. برای همین تاکنون دولتها و قدرتها تمام منابع و امکاناتشان برای مهار این بیماری و حفظ جان شهروندانشان بسیج کردهاند. هر دولتی مطابق با وضعیت اقتصادی و فرهنگيشان، استراتژیهایی را برای مهار کرونا اتخاذ کردهاند.
تجربه مدیریت بیماری کرونا در کشورهای مختلف گویای یک واقعیت مهم است. اهمیت عنصر فرهنگ و آموزههای دینی در مهار بیماری کرونا تعیینکننده و مهم است. معمای موفقیت شرق آسیا در مهار زودهنگام کرونا، در فرهنگ نظمپذیری، اطاعتپذیری و اعتمادشان به سیستم و حاکمیتشان بود. وقتی در چین و سایر قدرتهای این منطقه دولت یک استراتژی ملی تدوین میکند؛ بهراحتی سیاست موردنظر از سوی مردمان آن جامعه پذیرفته و عملیاتی میشود.آیین کنفوسیوس که بر سلسله مراتبی، نظم، اقتدار و دقت تأکید دارد؛ بهخوبی در جوامع مردمان شرق آسیا دیده میشود و دولتهای این منطقه از این فرهنگ در جهت مهار کرونا بهینهترین استفاده ممکن را کردهاند. برای همین است که امروز خبری از کرونا و شیوع اش در منطقه شرق آسیا نیست و این بیماری بااینکه از این منطقه به دنیا تسری یافت اما بهصورت کامل مهار و مدیریتشده است. جا دارد باتجربه از الگوی مدیریت شرق آسیا، ظرفیتهای فرهنگی و دینیمان را در امر مقابله با کرونا فعالتر کنیم. البته این موضوع در زبان سیاستمداران و مقامات کشورمان بارها مورد تأکید قرارگرفته است. کرونا ارتباط مستقیم با نفس انسان که ارزشمندترین چیز در نظام خلقت است؛ ارتباط دارد و این مسئله که در آیین مقدس اسلام
سلامتی از جایگاه و ارزش ویژه برخوردار است، زیرا بدن انسان، بسان مرکب روح و ابزار تکامل انسان است. ازاینرو قرآن و منابع روانی، حاوی دستورات بسیاری در خصوص صحت و سلامتی است.در اسلام، احادیث و رهنمودهای فراوانی از بزرگان دین، جهت حفظ صحت و تقویت بدن و پرداختن به آن واردشده است؛ ازجمله میتوان به موارد ذیل اشاره نمود: در قرآن کریم،جان آدمی از اهمیت زیادی برخوردار است، انسان را خلیفهالله خوانده، جان یک فرد برابر باارزش جان همه افراد عنوانشده است. این بیان انضمامی و برابر دانستن جان یکی برابر با همه نشاندهنده اهمیت جایگاه حیات انسان و فرد است. آیه «… وَ لاَ تَقْتُلُواْ أَنفُسَکُمْ…و خودتان را مکشید…»(نسا۲۹) دستور خداوند در خصوص نگاهداشت جان انسان صریح است و این آیه تنها آیهای نیست که به اهمیت جان انسان در آن تأکید شده است. در آیه ۳۲ سوره نسا نیز این مضمون را روشن و کلیتر میبینیم، «مَن قَتَلَ نَفْسًا بِغَیْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِی الأَرْضِ فَکَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِیعًا وَمَنْ أَحْیَاهَا فَکَأَنَّمَا أَحْیَا النَّاسَ جَمِیعًا :
هر کس، کسى را جز به قصاص قتل یا (به کیفر) فسادى در زمین بکشد چنان است که گویى همه مردم را کشته باشد و هر کس، کسى را زنده بدارد چنان است که گویى تمام مردم را زنده داشته است». جان انسان از این رو نباید تهدید شود، زیرا خداوند آن را حرام کرده است و حضرات معصومین سخنان گوهربار در این خصوص دارند؛ «الصّحّة افضل النّعم؛ صحت و سلامتی از هر نعمت دیگری بهتر و ارزشمندتر است».«العجب لغفلة الحسّاد عن سلامة الاجساد؛ از اینکه حسودان در فکر سلامتی خویش نیستند، سخت در شگفتم».«و انّ لبدنک علیک حقّاً؛ بی شک بدن تو بر تو حقوقی دارد (که باید آنها را ادا کنی و به آن رسیدگی نمایی)».«المومن القویّ خیر و احب من المومن الضّعیف؛ مؤمنی که قوی و نیرومند باشد، در نظر من از مؤمنی که ضعیف باشد بهتر و دوستداشتنیتر است».در اسلام، حفظ صحت و سلامت واجب شمرده شده است. حتی اگر عباداتی، مانند نماز و روزه، برای انسان مضر باشد، نهتنها جایز است ترک شود، بلکه واجب است که ترک شود و در چنین مواردی، کار واجب به کار حرام مبدل میگردد.ازنظر اسلام، چنانچه کسی بهسلامتی دیگران لطمه وارد کند، چنانچه عمدی باشد، باید بهسختی مجازات شود و چنانچه عمدی نباشد نیز باید مجازات مالی شده و دیه آن عضوی را که آسیبدیده
به صاحبش بپردازد. همچنین در دین مقدس اسلام هر چیز زیانآوری که به جسم انسان لطمه وارد آورد، تحریم شده و این یک قاعده فقهی است که: «کلّ مضرّ حرام؛ هر چیزی که ضرر دارد، حرام است».شهید مطهری در این مورد مینویسد: «جای شک و تردید نیست که تعلیمات اسلام بر اساس حفظ و رشد و سلامت جسم است.
علت حرمت بسیاری از این امور، مضر بودن آنها به حال بدن است. یکی از مسلمات فقه، این است که بسیاری از این امور به این دلیل تحریم شدهاند که برای جسم انسان ضرر دارند. یک اصل کلی هم برای فقها مطرح است که هر چیزی که محرز بشود که برای جسم انسان مضر است ولو هیچ دلیلی از قرآن سنت وجود نداشته باشد و یکچیزی زیانش قطعی باشد و مسلم بشود که زیان دارد، ازنظر اسلام قطعاحرام است….»اسلام آنجا که یک امر واجب (مانند روزه) احیانا برای بدن مضر تشخیص داده شود، تکلیف آن را ساقط میکند
بلکه چنین روزهای را حرام میداند. پرواضح و مبین است که انسان و نفس آدمی چه جایگاه بلندمرتبهای در دین آسمانی اسلام و مکتب پیامبر اعظم(ص) دارد و امروز ما بهعنوان مسلمان و میراث دار اسلام باید نشان دهیم که چه میزان پایبند به مکتب راستین اسلام در حفظ جان انسانی هستیم اجتناب از حضور دورهمی ها ، حفظ فاصلهگذاری اجتماعی ، زدن ماسک و دیگر پروتکلهای بهداشتی از یک منظر بهمثابه دستورات دینی میماند که برای حفظ همان ارزش مقدس جان آدمی تعبیهشده است.
امیر محمد گودرزی , کرونا
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.