اخبار ویژه »
شناسه خبر : 81688
پرینتخانه » اجتماعی, مطالب روزنامه, ویژه
تاریخ انتشار : ۲۴ بهمن ۱۴۰۱ - ۶:۲۱ |
مدیرکل سازمان بهداشت جهانی امیدوار است جهان از مرحله همه‌گیری خارج شود
کرونا در نقطه‌گذار
بیش از 3سال از آغاز همه‌گیری کرونا می‌گذرد و مدت‌هاست که در اغلب کشورها، لغو محدودیت‌های وضع‌شده برای مقابله با این ویروس و ازسرگیری فعالیت‌های روزمره و مناسبات اجتماعی، امیدهایی را برای پایان همه‌گیری «کووید ۱۹» پدید آورده است. مدتی قبل در آستانه سال میلادی 2023 که تعداد مبتلایان هفتگی کرونا به کمترین میزان خود از زمان آغاز همه‌گیری رسیده بود؛ سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد: «پایان همه‌گیری از همیشه نزدیک‌تر به‌نظر می‌رسد» و پیش‌بینی کرد در سال 2023 وضعیت اضطراری این بیماری پایان می‌یابد، اما این سازمان به‌تازگی، کووید-۱۹ را همچنان یک وضعیت اضطراری بهداشت عمومی با نگرانی بین‌المللی خوانده و آن را در بالاترین سطح هشدار قرار داده است.
گروه اجتماعی
بیش از ۳سال از آغاز همه‌گیری کرونا می‌گذرد و مدت‌هاست که در اغلب کشورها، لغو محدودیت‌های وضع‌شده برای مقابله با این ویروس و ازسرگیری فعالیت‌های روزمره و مناسبات اجتماعی، امیدهایی را برای پایان همه‌گیری «کووید ۱۹» پدید آورده است. مدتی قبل در آستانه سال میلادی ۲۰۲۳ که تعداد مبتلایان هفتگی کرونا به کمترین میزان خود از زمان آغاز همه‌گیری رسیده بود؛ سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد: «پایان همه‌گیری از همیشه نزدیک‌تر به‌نظر می‌رسد» و پیش‌بینی کرد در سال ۲۰۲۳ وضعیت اضطراری این بیماری پایان می‌یابد، اما این سازمان به‌تازگی، کووید-۱۹ را همچنان یک وضعیت اضطراری بهداشت عمومی با نگرانی بین‌المللی خوانده و آن را در بالاترین سطح هشدار قرار داده است.
«رفتار کرونا و زیرسویه‌های آن، آن‌قدر متفاوت بوده است که شاید پیش‌بینی آینده و قضاوت قطعی درباره آن دشوار باشد»؛ این را دکتر سید احمد طباطبایی- عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا می‌گوید. او براین اساس در مورد عبور کامل از موج هشتم ابراز تردید می‌کند و حتی ادعای برخی از صاحب‌نظران مبنی بر پایان کرونا در «تابستان ۱۴۰۲» را هم صرفا یک تحلیل و پیش‌بینی ذکر کرده و همچنان بر مراعات و پیشگیری از ابتلا تأکید می‌کند.
تصویر پایان این ویروس مدت‌ها در هاله‌ای از ابهام قرار داشت و چشم‌انداز چندان امیدوارکننده نبود. ۳ سال از زمانی که سازمان بهداشت جهانی برای نخستین بار اعلام کرد؛ کرونا یک وضعیت اضطراری است، سپری‌شده، وضعیتی که هنوز تداوم دارد. البته سازمان بهداشت جهانی این نوید را داده است که بیماری احتمالاً در «نقطه‌گذار» قرار دارد، اما با ذکر این هشدار که کووید همچنان به مدیریت دقیق برای «کاهش عواقب منفی بالقوه» نیاز دارد.
تدروس آدهانوم- مدیرکل سازمان جهانی بهداشت امیدوار است جهان در سال ۲۰۲۳ از مرحله همه‌گیری خارج شود، اما تأکید کرده «ویروس را نباید دستکم گرفت. او می‌تواند دوباره ما را غافلگیر کند و به کشتار خود ادامه دهد. تنها راه مبارزه با این ویروس مرگبار رساندن ابزارهای بهداشتی به افرادی است که به آن‌ها نیازمندند. همچنین مقابله با انتشار اطلاعات نادرست درباره این ویروس می‌تواند ما را در شکست اپیدمی یاری کند.»
مدیرکل سازمان جهانی بهداشت از کشورها خواسته، حرکت به‌سوی واکسیناسیون کووید۱۹ را حفظ کنند تا به پوشش ۱۰۰ درصدی گروه‌های با اولویت بالا برسند و همچنان از تحقیقات جهت تولید واکسن‌های بهبودیافته حمایت کنند.
از موج هشتم عبور کردیم؟
با تمامی توصیه‌ها و پیش‌بینی‌های مطرح‌شده، گروهی از متخصصان بر این باورند که اگر همه‌گیری پایان یابد، این به‌معنای از بین رفتن ویروس نیست بلکه وضعیت اضطراری بیماری خاتمه می‌یابد و همچنان می‌توان انتظار داشت که ویروس در مناطقی با ایمنی کمتر، بار دیگر طغیان کند. اتفاقی که مطابق دیدگاه کارشناسی دکتر سید احمد طباطبایی محتمل است. این عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا با نگاهی به وضعیت ایران و مقایسه با کشوهای آمریکایی و اروپایی می‌گوید: «بر اساس میزان مراجعاتی که به مراکز درمانی وجود دارد ما در مقایسه با بسیاری از کشورهای غربی فعلا وضعیت بهتری داریم، اما آیا این بهتر بودن، دلیل بر این است که ما اصلا ابتلا به کرونا نداریم؟ قطعا نمی‌توان این صحبت را کرد؛ زیرا ممکن است ابتلاهایی وجود داشته باشد اما میزان آزمایش‌هایی که برای تعیین نوع ویروس انجام می‌شود، کم باشد. موضوعی که مطمئنیم این است که ابتلاهای فعلی ازنظر شدت بیماری اصلا با موج‌های قبلی قابل‌مقایسه نیست و امیدواریم بتوانیم بگوییم این آخرین موج کرونا بوده است.»
۱۶ بهمن‌ماه بود که سعید کریمی- معاون درمان وزارت بهداشت اعلام کرد، از موج هشتم کرونا و قله این موج عبور کرده‌ایم. درحالی‌که«انتظار می‌رفت ما از اواخر آذر تاکنون با افزایش بالای موارد کرونا مواجه شویم اما این اتفاق نیفتاد» عبارتی که دکتر سید احمد طباطبایی با اشاره به آن می‌گوید: این مسئله می‌تواند ناشی از ایمنی‌زایی به دنبال تزریق واکسن و یا به دلیل ایمنی ناشی از ابتلا به بیماری باشد ولی ما هنوز هم به‌صورت تک‌گیر افراد مبتلا را می‌بینیم و به همین دلیل شاید نتوان این اطمینان را داد که ما کاملا از این موج ( موج هشتم) عبور کرده‌ایم.
مصطفی نوری‌زاده- متخصص عفونی و عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد علوم‌پزشکی تهران هم مطمئن نیست که از این موج عبور کرده باشیم. او در گفت‌وگو با «رسالت» بیان می‌کند: «ازآنجایی‌که نمی‌دانیم روزانه چند تست گرفته می‌شود و چند درصد از آن‌ها مثبت است، نمی‌توانیم تعداد ابتلا را ملاک قرار داده و بگوییم آیا از پیک عبور کرده‌ایم و تعداد مبتلایان رو به کاهش و یا افزایش است. ولی اگر تعداد بستری‌ها را ملاک قرار دهیم، مطابق اخباری که از بیمارستان‌ها و مراکز درمانی به گوش می‌رسد، تعداد افراد بستری رو به کاهش است، به همین علت خیلی نمی‌توان آمارهای موجود را مورد تجزیه‌وتحلیل قرار داد. چون به تعداد تست‌ها و آن درصدی که مثبت است دسترسی نداریم، ولی بهتر آن است که همچنان موازین بهداشتی را رعایت کرده و به‌ویژه در محیط‌های بسته از ماسک استفاده کنیم و افراد نسبت به تکمیل واکسیناسیون خود اقدام کنند.»
نوری‌زاده علت بالا نرفتن تعداد موارد ابتلا و بستری در موج هشتم را این‌گونه شرح می‌دهد: «مطابق آمار روزهای گذشته، هفت نفر براثر ابتلا به این بیماری در یک روز جانشان را از دست دادند، و احتمال دارد مقداری هم این آمار بالاتر برود. این روزها در مقایسه با دو ماه گذشته، تعداد مبتلایان و بستری‌ها بیشتر شده، اما اینکه چرا آمارها خیلی بالا نرفته، به این دلیل است که جهش‌های جدید و واریانت‌های به وجود آمده، به امیکرون غالب در ایران بسیار شباهت داشته است. در کشور ما هم «بی ای ۲ » و هم «بی ای ۵ » غالب شد و آخرین ساب واریانت‌هایی که در مورد آن‌ها نگران بودیم، زیرشاخه‌هایی از «بی ای ۲ » و «بی ای ۵» بودند. اغلب مردم واکسن تزریق کرده و به زیرسویه‌های مورداشاره مبتلا شدند و به خاطر شباهت آن‌ها به ساب واریانت‌های جدید، ایمنی هیبریدی در افراد به وجود آمد. در کنار این مسئله، واکسیناسیون نقش بسیار مهمی را در کاهش آمارها ایفا کرده است. به‌عنوان‌مثال در مقایسه با کشور چین که سیاست کووید صفر را در پیش گرفت، وضعیت ما بسیار بهتر است. چین واکسیناسیون را بسیار زودتر از سایر کشورها آغاز کرد، ولی به‌خاطر عدم تزریق دزهای بوستر و اتخاذ سیاست کووید صفر، تعداد جان‌باختگان و مبتلایانش به‌شدت بالا رفت. ولی در کشور ما به علت ابتلا جامعه به ساب واریانت‌های مختلفی از امیکرون و تزریق واکسن، این پیک بسیار بهتر از سایر کشورها سپری شد.»
نمی‌دانیم چند درصد جامعه دز چهارم را تزریق کرده‌اند
اما آنچه می‌تواند در ادامه راه، نگران‌کننده باشد این است که وزارت بهداشت دغدغه‌ای برای انتشار آمار تزریق واکسن ندارد و گویا چنین تصوری شکل‌گرفته که دیگر ویروس کرونا خطرناک نیست. مصطفی نوری‌زاده با اشاره به این موضوع می‌گوید: «ما هنوز نمی‌دانیم چند درصد جامعه دز چهارم را تزریق کرده‌اند و از سوی وزارت بهداشت تلاش خاصی صورت نگرفته تا از تمامی مردم و دستکم افراد پرریسک به‌صورت جدی‌تر برای تزریق واکسن دعوت به عمل آید. حتی آن اشتباهات در تزریق دزهای اول تا سوم، در دز چهارم نیز تکرار شده است. به‌عبارت‌دیگر، نوع واکسن‌هایی که برای سنین بالا تزریق شد، بسیار اشتباه بود و این مسیر همچنان ادامه دارد. در ارتباط با واکسن‌های به‌روز شده هم هیچ تلاشی نمی‌بینیم، درحالی‌که هنوز نباید با کووید خداحافظی کرد، این بیماری ادامه دارد. اگرچه شدت ابتلا و درگیری‌ها کمتر شده ولی این احتمال وجود دارد که جهش‌ها ادامه‌دار باشد و باید به‌جای تمرکز بر خاتمه این ویروس، واکسن‌های قدیمی را به‌روزرسانی کرد و به مطالعات ادامه داد. امروز اگر به واکسن‌های به‌روز شده دسترسی پیدا کنیم، به نفع ماست. بررسی‌ها نشان می‌دهد، واکسن‌های قبلی با کاهش کارایی مؤثرند اما برای افراد مسن باید در انتخاب دز بوستر دقت کرد.»
کرونا یک روز به پایان می‌رسد
برخی اظهارنظرها از شیوع دوباره کرونا در اسفند حکایت دارد، اما به روایت روزنامه همشهری، معاون درمان وزارت بهداشت این مسئله را تأیید نمی‌کند و می‌گوید: «فعلا پیش‌بینی ما افزایش موارد ابتلا و شیوع دوباره بیماری در آخرین‌ماه سال نیست. البته براساس مدل‌سازی‌های مختلفی که انجام می‌شود، خروجی‌های مختلفی ممکن است ارائه شود، اما نمی‌توان هیچ‌چیز قطعی درباره این ویروس بیان کرد. این‌ها همه پیش‌بینی است و ممکن است جهشی رخ دهد و پیش‌بینی‌ها زیر سؤال برود.» تحلیل مصطفی نوری‌زاده- متخصص عفونی و عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد علوم‌پزشکی تهران هم مبتنی بر آن است که «در اسفند و بهار قرار نیست پیک جدیدی آغاز شود، به‌این‌علت که جهش‌ها و ساب واریانت جدیدی گزارش نشده و اتفاق خاصی هم در کشورهای اطراف ما رخ نداده و تقریبا آمارها کاهشی است. بنابراین پیش‌بینی افزایش تعداد مبتلایان و ورود به پیک جدیدی از بیماری در اسفندماه امکان تحقق ندارد.»
قضاوت قطعی درباره کرونا دشوار است؛ هرچند برخی از صاحب‌نظران ادعا کرده‌اند که شاید تابستان ۱۴۰۲ دیگر اثری از این ویروس نباشد، اما آن‌طور که دکتر سید احمد طباطبایی- عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا می‌گوید: «باید به کرونا مانند سایر ویروس‌ها ازجمله آنفلوآنزا نگاه کنیم. همان‌طور که مردم با آنفلوآنزا کنار آمدند و سعی می‌کنند با مراعات و پیشگیری از ابتلا به آن خودداری کنند، باید در مورد کرونا همچنین رفتاری را در پیش بگیرند. مردم باید بدانند که کرانه امنی در مورد کرونا برایشان ایجاد نخواهد شد.»
مصطفی نوری‌زاده، تأکید می‌کند بااینکه آینده ویروس کرونا را نمی‌توان با قطعیت پیش‌بینی کرد.
این متخصص عفونی و عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد علوم‌پزشکی تهران برخی اظهارنظرها مبنی بر پایان کرونا در تابستان ۱۴۰۲ را صرفا یک پیش‌بینی می‌داند که در دو سال قبل هم مطرح‌شده و این موضوع بیش از همه، به رفتار ویروس و جهش‌های آن بستگی دارد. اگر جهشی رخ ندهد، تابستان ۱۴۰۲ آخرین زمانی است که ویروس کرونا به حیات خود ادامه می‌دهد. ممکن است تغییرات و جهش‌ها به نابودی ویروس منتهی شود، اما جهش‌ها تاکنون، در برخی موارد به‌شدت بیماری‌زایی و مرگ‌ومیر بالا منجر شده است، البته تغییرات ویروس به شکلی نبوده که ایمنی قبلی به طورکامل بی‌اثر شود، به همین دلیل معتقدم همانند آنفلوآنزا نخواهد بود و بالاخره تمام می‌شود. درواقع افرادی که به زیرسویه های قبلی ویروس کرونا مبتلا می‌شوند، در برابر زیرسویه های جدید، ایمنی نسبی دارند. برهمین اساس باور دارم، ویروس کرونا یک روز به‌پایان می‌رسد. اما نباید در حال حاضر مطالعات را کنار گذاشت. متأسفانه در کشور ما مطالعات در حوزه واکسن و دارو چندان موردحمایت قرار نمی‌گیرد و این مسئله آسیب‌زننده است. درحالی‌که اگر جهش‌های ویروس ادامه داشته باشد، واکسن‌های موجود بی‌اثر خواهند بود و به نقطه اول بازمی‌گردیم. در این شرایط بهتر است از مطالعات واکسن به‌ویژه واکسن‌های آپدیت شده حمایت کرد و بودجه لازم را در اختیار پژوهشگران قرار داد. همان‌طور که سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده نباید بیماری را خاتمه یافته تلقی کرد.»
عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد علوم‌پزشکی تهران در ادامه تأکید می‌کند که «آمار کشورهای دیگر نظیر چین و ژاپن نیز مؤید همین مسئله است. در ژاپن روزانه حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ نفر فوتی گزارش می‌شود که این نشان می‌دهد وضعیت همچنان اضطراری است. اگرچه در ژاپن، میانگین سنی جمعیت بالاست، اما درکنار این مسئله، اشتباهاتی هم درروند درمان رخ‌داده و به افزایش مرگ‌ومیرها منجر شده است. ازجمله اینکه دارو فقط در بیمارستان‌های دولتی تجویز می‌شود و سایر کلینیک‌ها و خانه‌های بهداشت مداخلاتی در این زمینه ندارند، بنابراین وقتی افرادی در سنین بالا به کلینیک‌ها و مراکز درمانی و بهداشتی مراجعه می‌کنند، داروهای آنتی وایرال را دریافت نکرده و باید به بیمارستان‌های دولتی مراجعه کنند. این مسئله، درمان را به تعویق انداخته و به مرگ‌ومیر افراد مسن منجر می‌شود. در کشور ما هم گرچه شدت بیماری کمتر شده اما برای آنکه به وضعیت ژاپن دچار نشویم، باید تیمی در وزارت بهداشت، پروتکل‌های درمانی به‌روز را به‌صورت ماهانه در قالب کتابچه در اختیار تمام پزشکان و کادر درمان و خانه‌های بهداشت بگذارند، تا شیوه‌های درمانی ما، هم‌راستا با تمامی کشورهای دنیا، براساس تازه‌ترین یافته‌ها و اطلاعات علمی باشد. بنابراین به‌جای خداحافظی با کرونا باید بر این مسائل تمرکز کرد، زیرا احتمال دارد در آینده جهش دیگری رخ‌داده و به‌سرعت کشور را درگیر کند.»
مدیرکل سازمان جهانی بهداشت در مورد پایان وضعیت اضطراری کرونا در سال جاری ابراز امیدواری کرده، اما اگر کشورها نسبت به تزریق واکسن بی‌تفاوت شده و بهداشت عمومی و اقدامات اجتماعی مانند ماسک و فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت نکنند، آیا بازهم می‌توان به پایان این وضعیت اضطراری امیدوار بود؟ پرسشی که مصطفی نوری‌زاده در پاسخ به آن می‌گوید: «نکات بسیار زیادی باید مدنظر قرار گیرد، تا به پایان این بیماری نزدیک شویم. ازجمله این نکات، توجه به مسئله واکسن است. تمام واکسن‌های مورداستفاده در سطح دنیا، یا ویروس غیرفعال شده‌اند که امروزه تأثیرات کمتری دارند و یا واکسن‌هایی هستند که برپایه پروتئین اسپایک ساخته‌شده‌اند. ما امیدواریم پژوهشگران کشور ما از پروتئین‌هایی متفاوت از اسپایک برای تولید واکسن استفاده کنند، به‌عنوان‌مثال، پروتئین نوکلئیک که تعداد جهش‌ها در آن بسیار جزئی است و اگر واکسن‌ها بر این پایه و اساس ساخته می‌شد، امروز می‌توانست بسیار مؤثرتر باشد، چراکه ایمنی سلولی را فعال می‌کند و ازآنجایی‌که جهش‌ها در آن بسیار ناچیز است، ایمنی بالاست، بنابراین اگر واکسنی با ایمنی‌زایی بسیار بالا تولیدشده و جهش‌ها آن را تحت تأثیر قرار ندهد، می‌تواند ما را به پایان کرونا نزدیک کند، البته درصورتی‌که جمعیت بسیار بالایی آن را تزریق کنند. باتوجه به آنکه بخشی از جمعیت کشورها به تزریق هیچ واکسنی تمایل و اعتقاد ندارند، باید دارویی هم برای درمان قطعی این بیماری تولید کرد، تا جلوی ابتلا و گسترش ویروس گرفته شود. با رعایت این نکات، می‌توان به پایان پاندمی امیدوار بود. هرچند ممکن است جهش‌هایی در ویروس رخ دهد که تکثیر آن را تحت تأثیر قرار داده و امکانی برای ازدیاد آن وجود نداشته باشد، به این طریق، ویروس خودش را از بین می‌برد. اما مادامی‌که این اتفاقات رخ ندهد، زمان می‌برد تا ویروس به‌کلی از بین برود.»
بیش از ۳سال از آغاز همه‌گیری کرونا می‌گذرد و مدت‌هاست که در اغلب کشورها، لغو محدودیت‌های وضع‌شده برای مقابله با این ویروس و ازسرگیری فعالیت‌های روزمره و مناسبات اجتماعی، امیدهایی را برای پایان همه‌گیری «کووید ۱۹» پدید آورده است. مدتی قبل در آستانه سال میلادی ۲۰۲۳ که تعداد مبتلایان هفتگی کرونا به کمترین میزان خود از زمان آغاز همه‌گیری رسیده بود؛ سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد: «پایان همه‌گیری از همیشه نزدیک‌تر به‌نظر می‌رسد» و پیش‌بینی کرد در سال ۲۰۲۳ وضعیت اضطراری این بیماری پایان می‌یابد، اما این سازمان به‌تازگی، کووید-۱۹ را همچنان یک وضعیت اضطراری بهداشت عمومی با نگرانی بین‌المللی خوانده و آن را در بالاترین سطح هشدار قرار داده است.
«رفتار کرونا و زیرسویه‌های آن، آن‌قدر متفاوت بوده است که شاید پیش‌بینی آینده و قضاوت قطعی درباره آن دشوار باشد»؛ این را دکتر سید احمد طباطبایی- عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا می‌گوید. او براین اساس در مورد عبور کامل از موج هشتم ابراز تردید می‌کند و حتی ادعای برخی از صاحب‌نظران مبنی بر پایان کرونا در «تابستان ۱۴۰۲» را هم صرفا یک تحلیل و پیش‌بینی ذکر کرده و همچنان بر مراعات و پیشگیری از ابتلا تأکید می‌کند.
تصویر پایان این ویروس مدت‌ها در هاله‌ای از ابهام قرار داشت و چشم‌انداز چندان امیدوارکننده نبود. ۳ سال از زمانی که سازمان بهداشت جهانی برای نخستین بار اعلام کرد؛ کرونا یک وضعیت اضطراری است، سپری‌شده، وضعیتی که هنوز تداوم دارد. البته سازمان بهداشت جهانی این نوید را داده است که بیماری احتمالاً در «نقطه‌گذار» قرار دارد، اما با ذکر این هشدار که کووید همچنان به مدیریت دقیق برای «کاهش عواقب منفی بالقوه» نیاز دارد.
تدروس آدهانوم- مدیرکل سازمان جهانی بهداشت امیدوار است جهان در سال ۲۰۲۳ از مرحله همه‌گیری خارج شود، اما تأکید کرده «ویروس را نباید دستکم گرفت. او می‌تواند دوباره ما را غافلگیر کند و به کشتار خود ادامه دهد. تنها راه مبارزه با این ویروس مرگبار رساندن ابزارهای بهداشتی به افرادی است که به آن‌ها نیازمندند. همچنین مقابله با انتشار اطلاعات نادرست درباره این ویروس می‌تواند ما را در شکست اپیدمی یاری کند.»
مدیرکل سازمان جهانی بهداشت از کشورها خواسته، حرکت به‌سوی واکسیناسیون کووید۱۹ را حفظ کنند تا به پوشش ۱۰۰ درصدی گروه‌های با اولویت بالا برسند و همچنان از تحقیقات جهت تولید واکسن‌های بهبودیافته حمایت کنند.
از موج هشتم عبور کردیم؟
با تمامی توصیه‌ها و پیش‌بینی‌های مطرح‌شده، گروهی از متخصصان بر این باورند که اگر همه‌گیری پایان یابد، این به‌معنای از بین رفتن ویروس نیست بلکه وضعیت اضطراری بیماری خاتمه می‌یابد و همچنان می‌توان انتظار داشت که ویروس در مناطقی با ایمنی کمتر، بار دیگر طغیان کند. اتفاقی که مطابق دیدگاه کارشناسی دکتر سید احمد طباطبایی محتمل است. این عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا با نگاهی به وضعیت ایران و مقایسه با کشوهای آمریکایی و اروپایی می‌گوید: «بر اساس میزان مراجعاتی که به مراکز درمانی وجود دارد ما در مقایسه با بسیاری از کشورهای غربی فعلا وضعیت بهتری داریم، اما آیا این بهتر بودن، دلیل بر این است که ما اصلا ابتلا به کرونا نداریم؟ قطعا نمی‌توان این صحبت را کرد؛ زیرا ممکن است ابتلاهایی وجود داشته باشد اما میزان آزمایش‌هایی که برای تعیین نوع ویروس انجام می‌شود، کم باشد. موضوعی که مطمئنیم این است که ابتلاهای فعلی ازنظر شدت بیماری اصلا با موج‌های قبلی قابل‌مقایسه نیست و امیدواریم بتوانیم بگوییم این آخرین موج کرونا بوده است.»
۱۶ بهمن‌ماه بود که سعید کریمی- معاون درمان وزارت بهداشت اعلام کرد، از موج هشتم کرونا و قله این موج عبور کرده‌ایم. درحالی‌که«انتظار می‌رفت ما از اواخر آذر تاکنون با افزایش بالای موارد کرونا مواجه شویم اما این اتفاق نیفتاد» عبارتی که دکتر سید احمد طباطبایی با اشاره به آن می‌گوید: این مسئله می‌تواند ناشی از ایمنی‌زایی به دنبال تزریق واکسن و یا به دلیل ایمنی ناشی از ابتلا به بیماری باشد ولی ما هنوز هم به‌صورت تک‌گیر افراد مبتلا را می‌بینیم و به همین دلیل شاید نتوان این اطمینان را داد که ما کاملا از این موج ( موج هشتم) عبور کرده‌ایم.
مصطفی نوری‌زاده- متخصص عفونی و عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد علوم‌پزشکی تهران هم مطمئن نیست که از این موج عبور کرده باشیم. او در گفت‌وگو با «رسالت» بیان می‌کند: «ازآنجایی‌که نمی‌دانیم روزانه چند تست گرفته می‌شود و چند درصد از آن‌ها مثبت است، نمی‌توانیم تعداد ابتلا را ملاک قرار داده و بگوییم آیا از پیک عبور کرده‌ایم و تعداد مبتلایان رو به کاهش و یا افزایش است. ولی اگر تعداد بستری‌ها را ملاک قرار دهیم، مطابق اخباری که از بیمارستان‌ها و مراکز درمانی به گوش می‌رسد، تعداد افراد بستری رو به کاهش است، به همین علت خیلی نمی‌توان آمارهای موجود را مورد تجزیه‌وتحلیل قرار داد. چون به تعداد تست‌ها و آن درصدی که مثبت است دسترسی نداریم، ولی بهتر آن است که همچنان موازین بهداشتی را رعایت کرده و به‌ویژه در محیط‌های بسته از ماسک استفاده کنیم و افراد نسبت به تکمیل واکسیناسیون خود اقدام کنند.»
نوری‌زاده علت بالا نرفتن تعداد موارد ابتلا و بستری در موج هشتم را این‌گونه شرح می‌دهد: «مطابق آمار روزهای گذشته، هفت نفر براثر ابتلا به این بیماری در یک روز جانشان را از دست دادند، و احتمال دارد مقداری هم این آمار بالاتر برود. این روزها در مقایسه با دو ماه گذشته، تعداد مبتلایان و بستری‌ها بیشتر شده، اما اینکه چرا آمارها خیلی بالا نرفته، به این دلیل است که جهش‌های جدید و واریانت‌های به وجود آمده، به امیکرون غالب در ایران بسیار شباهت داشته است. در کشور ما هم «بی ای ۲ » و هم «بی ای ۵ » غالب شد و آخرین ساب واریانت‌هایی که در مورد آن‌ها نگران بودیم، زیرشاخه‌هایی از «بی ای ۲ » و «بی ای ۵» بودند. اغلب مردم واکسن تزریق کرده و به زیرسویه‌های مورداشاره مبتلا شدند و به خاطر شباهت آن‌ها به ساب واریانت‌های جدید، ایمنی هیبریدی در افراد به وجود آمد. در کنار این مسئله، واکسیناسیون نقش بسیار مهمی را در کاهش آمارها ایفا کرده است. به‌عنوان‌مثال در مقایسه با کشور چین که سیاست کووید صفر را در پیش گرفت، وضعیت ما بسیار بهتر است. چین واکسیناسیون را بسیار زودتر از سایر کشورها آغاز کرد، ولی به‌خاطر عدم تزریق دزهای بوستر و اتخاذ سیاست کووید صفر، تعداد جان‌باختگان و مبتلایانش به‌شدت بالا رفت. ولی در کشور ما به علت ابتلا جامعه به ساب واریانت‌های مختلفی از امیکرون و تزریق واکسن، این پیک بسیار بهتر از سایر کشورها سپری شد.»
نمی‌دانیم چند درصد جامعه دز چهارم را تزریق کرده‌اند
اما آنچه می‌تواند در ادامه راه، نگران‌کننده باشد این است که وزارت بهداشت دغدغه‌ای برای انتشار آمار تزریق واکسن ندارد و گویا چنین تصوری شکل‌گرفته که دیگر ویروس کرونا خطرناک نیست. مصطفی نوری‌زاده با اشاره به این موضوع می‌گوید: «ما هنوز نمی‌دانیم چند درصد جامعه دز چهارم را تزریق کرده‌اند و از سوی وزارت بهداشت تلاش خاصی صورت نگرفته تا از تمامی مردم و دستکم افراد پرریسک به‌صورت جدی‌تر برای تزریق واکسن دعوت به عمل آید. حتی آن اشتباهات در تزریق دزهای اول تا سوم، در دز چهارم نیز تکرار شده است. به‌عبارت‌دیگر، نوع واکسن‌هایی که برای سنین بالا تزریق شد، بسیار اشتباه بود و این مسیر همچنان ادامه دارد. در ارتباط با واکسن‌های به‌روز شده هم هیچ تلاشی نمی‌بینیم، درحالی‌که هنوز نباید با کووید خداحافظی کرد، این بیماری ادامه دارد. اگرچه شدت ابتلا و درگیری‌ها کمتر شده ولی این احتمال وجود دارد که جهش‌ها ادامه‌دار باشد و باید به‌جای تمرکز بر خاتمه این ویروس، واکسن‌های قدیمی را به‌روزرسانی کرد و به مطالعات ادامه داد. امروز اگر به واکسن‌های به‌روز شده دسترسی پیدا کنیم، به نفع ماست. بررسی‌ها نشان می‌دهد، واکسن‌های قبلی با کاهش کارایی مؤثرند اما برای افراد مسن باید در انتخاب دز بوستر دقت کرد.»
کرونا یک روز به پایان می‌رسد
برخی اظهارنظرها از شیوع دوباره کرونا در اسفند حکایت دارد، اما به روایت روزنامه همشهری، معاون درمان وزارت بهداشت این مسئله را تأیید نمی‌کند و می‌گوید: «فعلا پیش‌بینی ما افزایش موارد ابتلا و شیوع دوباره بیماری در آخرین‌ماه سال نیست. البته براساس مدل‌سازی‌های مختلفی که انجام می‌شود، خروجی‌های مختلفی ممکن است ارائه شود، اما نمی‌توان هیچ‌چیز قطعی درباره این ویروس بیان کرد. این‌ها همه پیش‌بینی است و ممکن است جهشی رخ دهد و پیش‌بینی‌ها زیر سؤال برود.» تحلیل مصطفی نوری‌زاده- متخصص عفونی و عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد علوم‌پزشکی تهران هم مبتنی بر آن است که «در اسفند و بهار قرار نیست پیک جدیدی آغاز شود، به‌این‌علت که جهش‌ها و ساب واریانت جدیدی گزارش نشده و اتفاق خاصی هم در کشورهای اطراف ما رخ نداده و تقریبا آمارها کاهشی است. بنابراین پیش‌بینی افزایش تعداد مبتلایان و ورود به پیک جدیدی از بیماری در اسفندماه امکان تحقق ندارد.»
قضاوت قطعی درباره کرونا دشوار است؛ هرچند برخی از صاحب‌نظران ادعا کرده‌اند که شاید تابستان ۱۴۰۲ دیگر اثری از این ویروس نباشد، اما آن‌طور که دکتر سید احمد طباطبایی- عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا می‌گوید: «باید به کرونا مانند سایر ویروس‌ها ازجمله آنفلوآنزا نگاه کنیم. همان‌طور که مردم با آنفلوآنزا کنار آمدند و سعی می‌کنند با مراعات و پیشگیری از ابتلا به آن خودداری کنند، باید در مورد کرونا همچنین رفتاری را در پیش بگیرند. مردم باید بدانند که کرانه امنی در مورد کرونا برایشان ایجاد نخواهد شد.»
مصطفی نوری‌زاده، تأکید می‌کند بااینکه آینده ویروس کرونا را نمی‌توان با قطعیت پیش‌بینی کرد.
این متخصص عفونی و عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد علوم‌پزشکی تهران برخی اظهارنظرها مبنی بر پایان کرونا در تابستان ۱۴۰۲ را صرفا یک پیش‌بینی می‌داند که در دو سال قبل هم مطرح‌شده و این موضوع بیش از همه، به رفتار ویروس و جهش‌های آن بستگی دارد. اگر جهشی رخ ندهد، تابستان ۱۴۰۲ آخرین زمانی است که ویروس کرونا به حیات خود ادامه می‌دهد. ممکن است تغییرات و جهش‌ها به نابودی ویروس منتهی شود، اما جهش‌ها تاکنون، در برخی موارد به‌شدت بیماری‌زایی و مرگ‌ومیر بالا منجر شده است، البته تغییرات ویروس به شکلی نبوده که ایمنی قبلی به طورکامل بی‌اثر شود، به همین دلیل معتقدم همانند آنفلوآنزا نخواهد بود و بالاخره تمام می‌شود. درواقع افرادی که به زیرسویه های قبلی ویروس کرونا مبتلا می‌شوند، در برابر زیرسویه های جدید، ایمنی نسبی دارند. برهمین اساس باور دارم، ویروس کرونا یک روز به‌پایان می‌رسد. اما نباید در حال حاضر مطالعات را کنار گذاشت. متأسفانه در کشور ما مطالعات در حوزه واکسن و دارو چندان موردحمایت قرار نمی‌گیرد و این مسئله آسیب‌زننده است. درحالی‌که اگر جهش‌های ویروس ادامه داشته باشد، واکسن‌های موجود بی‌اثر خواهند بود و به نقطه اول بازمی‌گردیم. در این شرایط بهتر است از مطالعات واکسن به‌ویژه واکسن‌های آپدیت شده حمایت کرد و بودجه لازم را در اختیار پژوهشگران قرار داد. همان‌طور که سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده نباید بیماری را خاتمه یافته تلقی کرد.»
عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد علوم‌پزشکی تهران در ادامه تأکید می‌کند که «آمار کشورهای دیگر نظیر چین و ژاپن نیز مؤید همین مسئله است. در ژاپن روزانه حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ نفر فوتی گزارش می‌شود که این نشان می‌دهد وضعیت همچنان اضطراری است. اگرچه در ژاپن، میانگین سنی جمعیت بالاست، اما درکنار این مسئله، اشتباهاتی هم درروند درمان رخ‌داده و به افزایش مرگ‌ومیرها منجر شده است. ازجمله اینکه دارو فقط در بیمارستان‌های دولتی تجویز می‌شود و سایر کلینیک‌ها و خانه‌های بهداشت مداخلاتی در این زمینه ندارند، بنابراین وقتی افرادی در سنین بالا به کلینیک‌ها و مراکز درمانی و بهداشتی مراجعه می‌کنند، داروهای آنتی وایرال را دریافت نکرده و باید به بیمارستان‌های دولتی مراجعه کنند. این مسئله، درمان را به تعویق انداخته و به مرگ‌ومیر افراد مسن منجر می‌شود. در کشور ما هم گرچه شدت بیماری کمتر شده اما برای آنکه به وضعیت ژاپن دچار نشویم، باید تیمی در وزارت بهداشت، پروتکل‌های درمانی به‌روز را به‌صورت ماهانه در قالب کتابچه در اختیار تمام پزشکان و کادر درمان و خانه‌های بهداشت بگذارند، تا شیوه‌های درمانی ما، هم‌راستا با تمامی کشورهای دنیا، براساس تازه‌ترین یافته‌ها و اطلاعات علمی باشد. بنابراین به‌جای خداحافظی با کرونا باید بر این مسائل تمرکز کرد، زیرا احتمال دارد در آینده جهش دیگری رخ‌داده و به‌سرعت کشور را درگیر کند.»
مدیرکل سازمان جهانی بهداشت در مورد پایان وضعیت اضطراری کرونا در سال جاری ابراز امیدواری کرده، اما اگر کشورها نسبت به تزریق واکسن بی‌تفاوت شده و بهداشت عمومی و اقدامات اجتماعی مانند ماسک و فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت نکنند، آیا بازهم می‌توان به پایان این وضعیت اضطراری امیدوار بود؟ پرسشی که مصطفی نوری‌زاده در پاسخ به آن می‌گوید: «نکات بسیار زیادی باید مدنظر قرار گیرد، تا به پایان این بیماری نزدیک شویم. ازجمله این نکات، توجه به مسئله واکسن است. تمام واکسن‌های مورداستفاده در سطح دنیا، یا ویروس غیرفعال شده‌اند که امروزه تأثیرات کمتری دارند و یا واکسن‌هایی هستند که برپایه پروتئین اسپایک ساخته‌شده‌اند. ما امیدواریم پژوهشگران کشور ما از پروتئین‌هایی متفاوت از اسپایک برای تولید واکسن استفاده کنند، به‌عنوان‌مثال، پروتئین نوکلئیک که تعداد جهش‌ها در آن بسیار جزئی است و اگر واکسن‌ها بر این پایه و اساس ساخته می‌شد، امروز می‌توانست بسیار مؤثرتر باشد، چراکه ایمنی سلولی را فعال می‌کند و ازآنجایی‌که جهش‌ها در آن بسیار ناچیز است، ایمنی بالاست، بنابراین اگر واکسنی با ایمنی‌زایی بسیار بالا تولیدشده و جهش‌ها آن را تحت تأثیر قرار ندهد، می‌تواند ما را به پایان کرونا نزدیک کند، البته درصورتی‌که جمعیت بسیار بالایی آن را تزریق کنند. باتوجه به آنکه بخشی از جمعیت کشورها به تزریق هیچ واکسنی تمایل و اعتقاد ندارند، باید دارویی هم برای درمان قطعی این بیماری تولید کرد، تا جلوی ابتلا و گسترش ویروس گرفته شود. با رعایت این نکات، می‌توان به پایان پاندمی امیدوار بود. هرچند ممکن است جهش‌هایی در ویروس رخ دهد که تکثیر آن را تحت تأثیر قرار داده و امکانی برای ازدیاد آن وجود نداشته باشد، به این طریق، ویروس خودش را از بین می‌برد. اما مادامی‌که این اتفاقات رخ ندهد، زمان می‌برد تا ویروس به‌کلی از بین برود.»
برچسب ها
کرونا , کرونا در ایران
به اشتراک بگذارید
https://resalat-news.com/?p=81688
تعداد دیدگاه : ۰
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.