گروه فرهنگی
سی و چهارمین نمایشگاه کتاب تهران در حالی به پایان رسید که میزان فروش کتاب نسبت به سال گذشته کاهش داشته است. این کاهش بیش از آنکه به شرکت نکردن برخی انتشاراتی‌ها در نمایشگاه حضوری مربوط شود، ریشه در افزایش بی‌امان قیمت کتاب دارد. نمایشگاه حضوری سال پیش ۱۰۷ میلیارد تومان فروش داشته و نمایشگاه امسال، ۲۲۵ میلیارد. با احتساب تورم ۴۰ درصدی و نیز لحاظ این نکته که قیمت کتاب دستکم پا به پای تورم رشد داشته است، افزایش دو برابری نرخ فروش نمایشگاه حضوری به دلیل افزایش قیمت کتاب بوده و نه خرید بیشتر کتاب. همچنین نمایشگاه مجازی کتاب نیز در سال گذشته ۱۰۳ میلیارد تومان فروش داشته است که این رقم در نمایشگاه مجازی امسال به ۱۱۴ میلیارد تومان رسید. رقمی که بی‌شک حاکی از کاهش فروش کتاب است. مجموع فروش نمایشگاه در سال ۱۴۰۱ به ۲۱۰ میلیارد و مجموع فروش نمایشگاه در سال ۱۴۰۲ به ۲۲۹ میلیارد دلار رسید. یعنی آمار فروش حتی دو برابر نیز نشده است. اگر دو برابر شده بود، می‌شد نتیجه گرفت فروش کتاب روند ثابتی را طی کرده اما اکنون تنها می‌توان کاهش فروش کتاب را نتیجه گرفت.
این کاهش فروش مستقیما به دلیل قیمت کاغذ است. با جلوگیری از واردات کاغذ، قیمت کاغذ افزایش یافت و تولید آن نیز به چشم‌انداز مورد نظر نرسید. در حالی اسماعیلی، وزیر ارشاد سال گذشته وعده داده بود صادرات کتاب در سال ۱۴۰۲ محقق می‌شود که محمد مخبر اخیرا گفته: «امیدواریم تا دو سه سال آینده در بحث کاغذ خودکفا شویم‌». او همچنین اظهار کرده است: «از ابتدای دولت بحث کاغذ دغدغه ما بود چرا که دغدغه جدی ناشران است. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در این مدت به خوبی پیگیر بودند تا وضعیت کاغذ داخلی ساماندهی شود. ما یک تعداد کارخانه داشتیم که یا تعطیل یا ظرفیتشان کم بود که این‌ها الحمدلله به راه افتاده است. شرایط امسال به نظر من اصلا با سال قبل قابل قیاس نیست. یک کارخانه‌هایی هم در دست احداث است».
افزایش قیمت کتاب ضربه مهلکی به صنعت نشر کشور می‌زند و سود آن بیش از همه به جیب کتاب‌سازان افست و تقلبی می‌رود.
علی رمضانی، قائم مقام سی و چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در دهمین نشست خبری خود با خبرنگاران که عصر روز شنبه ۳۰ اردیبهشت برگزار شد، گفت: امروز روز پایانی نمایشگاه کتاب برای بازدیدکنندگان است، امیدواریم مخاطبان هرآنچه که خوراک فکری و معنوی از نمایشگاه تهیه کردند مفید واقع بوده باشد و دسترنج خانواده نشر را بتوانند استفاده کنند و بازخوردهایی را به مجموعه صنعت نشر برای ارتقاء بدهند.
به گزارش مهر، وی افزود: امیدوارم مخاطبان با این محتوا زندگی کنند و فرآیند زندگی خود را ارتقاء دهند و با شناختی که از کتابفروشی ها پیدا کردند از این ذخیره استفاده بهتری کنند و آنان هم با سرعت بسته‌های خریداری شده را ارسال کنند. چراکه اگر هر فردی با اهل قلم جدیدی آشنا شده باشد نمایشگاه خود را در این تعامل شریک می‌داند.
قائم مقام سی و چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران افزود: استقبال مخاطبان نشان داد پیوند مردم با فرهنگ و کتاب قطع نمی‌شود، همین طور مجموعه ناشران با یادگرفتن آدرس‌های جدید انگیزه مندتر و
 علاقه مند تر شدند و همه افراد در اکثر کشور می‌توانند از این مهم استفاده کنند.
وی با اشاره به اینکه کار نمایشگاه برای برگزار کنندگان تمام نمی‌شود گفت: دسته بندی فعالیت‌های صورت گرفته از روز آینده برای نمایشگاه شروع می‌شود.
رمضانی افزود: مجموعه اهالی رسانه پای کار صنعت نشر اند
 و همانطور که در هفته کتاب گفتم اگر قرار باشد کتاب بین مردم برود از رسانه است؛ استقبال مردم از نمایشگاه نشان دهنده اهتمام رسانه‌ها به این رویداد است. انتظار داریم اگر در این مدت به نتایج خوبی از همراهی رسیدیم این همراهی بین ما ادامه پیدا کند.
وی گفت: در سی و چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب «رویداد ایده پردازی و نمایشگاه دوست داشتنی من» برای طراحی آینده نمایشگاه جریان دارد و بیش از دو هزار و ۱۰۰ ایده به این بخش رسیده است و همچنان نیز ادامه دارد.
قائم مقام سی و چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران گفت: روز گذشته همچون روزهای قبل مجموعه تئاتر شهر تهران با نمایش صحنه‌ای تلاش کردند مردم را با آیین‌ها و شخصیت‌هایی مثل فردوسی، سعدی، مولانا و غیر آشنا کنند همچنین ۳۷ نشست در سراهای مختلف واقع در شبستان دنبال شد.
وی با اشاره به اینکه در حوزه مشاوره تخصصی کتاب
 ۵ هزار و ۱۸۰ نفر به بخش مشاوره مراجعه کردند گفت: سینما کتاب نیز در سه سانس نمایش فیلم‌های مستندی را در این بخش دنبال کرد. همچنین نمایشگاه در روز گذشته میزبان وزیر فرهنگ ونزوئلا در آیین رونمایی کتاب «آوریل در کودتا» بود. رونمایی از آثار رهبری به زبان‌های سواحلی و بنگالی نیز انجام شد و تلویزیون اینترنتی کتاب و رادیو
 ۱۰ ساعت برنامه داشتند.
رمضانی افزود: در بخش اطلاع رسانی و مشاوره کتاب روز گذشته ۴۵ هزار مراجعه داشتیم و ۱۴ هزار نقشه در اختیار مخاطبان قرار گرفته است. همچنین مرکز پاسخگویی نیز به ۵ هزار تماس ورودی و ۶۴۰ تماس خروجی پاسخ داده‌اند.
قائم مقام سی و چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران گفت: هیئت رسیدگی به تخلفات در زمینه عرضه فروش کتب مغایر با ضوابط نشر توسط چهار ناشر بررسی انجام داد که منجر به تعهد کتبی، رفع تخلف، تعطیلی غرفه و پنل مجازی برای یک روز را به عنوان رأی صادره شاهد بودیم.
وی افزود: همچنین این کمیته برای ناشری که فروش کتاب زبان اصلی و چاپ اُفست داشت تعهد کتبی، عدم تکرار و درج در پرونده را به عنوان رأی صادر کرد. همچنین برای یکی از غرفه‌ها به دلیل استفاده از کارتخوان شخصی؛ تعهد کتبی، عدم تکرار و درج در پرونده به عنوان رأی صادر شد.
رمضانی گفت: برای یکی دیگر از ناشران که اقدام به تصرف غیرقانونی غرفه مجاور کرده بود تعهد و رفع تخلف به عنوان رأی صادره کمیته رسیدگی به تخلفات در نظر گرفته شده و یک مورد عدم رعایت حجاب ناشر متخلف نیز منجر به توبیخ کتبی شد. ناشر دیگری نیز در بخش آموزشی که اقدام به پخش تراکت کلاس‌های آموزشی رباتیک می‌کرد متخلف شناخته شد و تعهد کتبی، عدم تکرار و درج در پرونده به عنوان رأی برای او صادر شد.
وی گفت: تخلف دو ناشر نیز که تبلیغات غیرمرتبط با فعالیت‌های نمایشگاهی داشتند محرز شد و تعهد کتبی، عدم تکرار و رفع تخلف برای آن به عنوان رأی صادر در نظر گرفته شد. همچنین ناشری که در بخش مجازی سفارشات ارسال نشده و تأخیر بالای ۵۰ درصدی داشتند پنل مجازی شأن بسته نگه داشته شد تا به تعداد کمتری در بحث سفارشات برسند. یک مورد هم شکایتی توسط خریداران و خلف وعده ناشر ثبت شد که با حضور شاکی و متشاکی هزینه به شاکی پرداخت شد.
رمضانی با اشاره به استقبال کمیته مهمانان ویژه از مسئولان تراز اول گفت: تا ساعت ۲۱ روز گذشته جمعه ۲۹ اردیبهشت مجموع فروش در بخش حضوری ۲۲۵ میلیارد تومان بوده است که از این میزان ۱۶۰ میلیارد تومان مربوط به کارتخوان های
 رسمی و ۶۵ میلیارد تومان به خرید نقدی و کارت به کارت تعلق دارد. در بخش مجازی نیز مجموع فروش ۱۱۴ میلیارد تومان است که از این میزان ۹۵ میلیارد تومان سهم ناشران و ۱۹ میلیارد تومان سهم کتابفروشان است. به این ترتیب نمایشگاه تا پایان روز جمعه ۳۳۹ میلیارد تومان فروش را ثبت کرد. در بخش مجازی نیز بیش از یک میلیون نسخه کتاب خریداری شد.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر تمدید بخش مجازی نمایشگاه کتاب گفت: بخش مجازی تمدید نمی‌شود.
رمضانی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر مهمان خارجی سی و پنجمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران افزود: گفت وگو بین نمایشگاه و مهمانان خارجی انجام شده است. دو کشور هند و ترکیه برای حضور در سال آینده ابراز تمایل کردند اما نمایشگاه برایندی برای حضور مهمان ویژه نداشته و باید بررسی کند.
قائم مقام سی و چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در پاسخ به عدم تخصیص بن‌های کارگری و معلمان گفت: در خصوص مسئله بن‌ها آنچه از جانب نمایشگاه بود به اهل قلم، طلاب و دانشجویان انجام شده است اما در مورد دستگاه‌های دیگر وعده‌هایی درباره کارگران و معلمان داده شده است و پیگیری می‌کنیم این وعده‌ها در طول سال به نقش خود ایفا کنند.