گروه فرهنگی
بیست و هشتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران با پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی کار خود را آغاز کرد و از ۲۴ تا ۳۰ آبان‌ماه در سراسر کشور برگزار می‌شود. در کنار آن نیز همزمان پویش «کتابخوانی ملی» باهدف گسترش فرهنگ مطالعه و به همت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار می‌شود.
بر اساس تصمیم شورای سیاستگذاری بیست و هشتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، «دانایی؛ مانایی» به‌عنوان شعار این دوره از هفته کتاب انتخاب شده است و محورهای مفهومی زیر نیز با عنوان رویکردهای این دوره از هفته کتاب انتخاب شدند.۱ – کتاب، کتابخانه، کتابدار، پایتخت کتاب۲ – کتاب و جامعه پردازی با مروجان کتاب۳ – کتاب، دانایی و توانایی۴ – کتاب، سبک زندگی و جامعه سالم۵ – کتاب، سرمایه اجتماعی و فضای مجازی۶ – پویندگی با کتاب و کتاب‌فروشی۷ – کتاب، باورمندی دینی و خودسازی معرفت.امسال هم مانند سال‌های گذشته، همزمان با این ایام، طرح فصلی پاییزه کتاب نیز برگزار می‌شود. باوجود سابقه قابل‌توجه طرح‌های فصلی فروش کتاب همچنان برخی از کتاب‌فروشی‌ها معتقدند باید در برخی از جنبه‌های این طرح بازنگری شود. این طرح آبان‌ماه همان سال باهدف تشویق مردم به حضور در کتاب‌فروشی‌ها و خرید کتاب و کمک به این واحدهای فرهنگی از طریق یارانه‌ای که توسط وزارت ارشاد برای اجرای این طرح اختصاص داده‌شده بود برگزاروبا استقبال خوبی هم از سوی مردم روبه‌رو شد. حالا حدودا ۵ سال از اولین دوره طرح‌های فصلی کتاب می‌گذرد. در طرح پاییزه کتاب امسال ۸۱۷ کتاب‌فروشی از سراسر کشور اعلام آمادگی کرده‌اند که در مقایسه با طرح تابستانه کتاب ۹۹ افزایش ۶درصدی مشارکت کتاب‌فروشی‌ها را به همراه داشت. در این روزهای کرونایی کتاب‌فروشان و ناشران متحمل ضرر و زیان‌های بسیاری شده‌اند، البته پیش‌ازاین هم کتاب‌فروشی‌ها اوضاع خوبی نداشتند. هر از چند گاهی خبر بسته شدن یک کتاب‌فروشی به گوش می‌رسید. حالا در این اوضاع ممکن است طرح پاییزه بتواند کمکی هرچند اندک به این حلقه از زنجیره کتاب باشد.همایون امیرزاده رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی  وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز  همچنین  طرح‌های توزیع یارانه کتاب از طریق کتاب‌فروشی‌ها (طرح‌های فصلی فروش کتاب) را در ترغیب مخاطب برای خرید و مطالعه کتاب بسیار اثرگذار و مفید دانست و گفت: عنوان اولین‌ دوره‌ای که این طرح‌ها برگزار شد کتاب‌فروشی به وسعت ایران بود.
 به نظر من این‌که ما در طرح‌های حمایتی بتوانیم دایره شمولیت یا بهره‌برداری از یارانه‎های اندک در اختیار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را به اقصی نقاط کشور بزرگ ایران گسترش دهیم یکی از اقدامات و سیاست‌های خوب است که این یارانه‌های فصلی نیز از آن دست بود.او در ادامه بیان کرد: همچنین این‌که مردم در کنار خریدهای عمومی خود که در طول هر فصل انجام می‌دهند احساس نیاز برای خرید کتاب داشته باشند و منتظر بمانند تا دوره‎ای که به کتاب اختصاص پیدا می‌کند شروع شود بسیار مبارک است و این امر برای کتاب موفقیت بزرگی است.برای آشنایی بیشتر با فضای این روزهای کرونایی حوزه نشر و کتاب با حامد طراحی مدیر اسبق فرهنگسرای کتاب و کارشناس حوزه کتابخوانی گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
 شیوع ویروس کرونا فرصتی برای افزایش سرانه مطالعه بود
وی در گفت‌‌وگو با «رسالت» بیان کرد: «با گسترش ویروس کرونا، فضای مجازی به حوزه کتابخوانی ورود و دسترسی عموم به منابع و اطلاعات آسان‌تر شد. بنابراین می‌توان عنوان کرد علی‌رغم آنکه ویروس کرونا تمامی صنوف را تحت‌الشعاع قرار داد اما فضای دسترسی مردم به کتاب آسان‌تر و امکان انتشار نیز بهبود بخشید.»وی افزود: «شیوع ویروس کرونا در حوزه کتابخوانی، یک فرصت تلقی شد که بهره‌وری از آن توانست نقش کتاب را در اوقات فراغت مردم پررنگ‌تر از قبل کند.»طراحی تصریح کرد: «در بستر فضای مجازی، امکانات بسیار خوبی برای خوانندگان کتاب در نظر گرفته شد زیرا حضور مردم در اجتماع کاهش و زمان در خانه ماندن افزایش یافته بود. به‌عنوان‌مثال؛ فضای کتابخوانی آنلاین همزمان با هفته دفاع مقدس و اعمال تخفیف‌های ویژه، نمایشگاه بزرگ مجازی را برگزار و در این راه با همکاری انتشارات، کتاب‌های بسیاری را به مردم معرفی کردند.»مدیر اسبق فرهنگسرای کتاب همچنین خاطرنشان کرد: «نمایشگاه‌های آنلاین کتاب، تخفیف‌های ویژه، امکان ارسال رایگان  برخی رمان‌ها ازجمله مواردی است که حوزه کتابخوانی را روبه‌جلو و سرانه مطالعه را در مسیر گسترش هدایت می‌کند.»
 در بستر فضای مجازی، امکان معرفی کتاب‌ها آسان‌تر است
این کارشناس کتابخوانی بابیان این‌که در هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران با توجه به رویکرد فضای مجازی برای برگزاری آن می‌توان امیدوار بود که استقبال خوبی از آن صورت گیرد ادامه داد: «حوزه کتابخوانی کشور با گسترش ویروس کرونا، کرونایی نشد چراکه در حال حاضر امکان دسترسی به هرگونه کتابی با امکان ارسال آن وجود دارد. به همین خاطر معتقدم در هفته کتاب نیز شاهد استقبال مردم از آن باشیم.»او یادآور شد: «در بستر فضای مجازی امکان معرفی کتاب‌ها نیز آسان شده. بیش از این چندان ممکن نبود که چندین کتاب حجیم در سطح جامعه به مردم معرفی گردد اما هم‌اینک با معرفی ژانر کتاب‌ها، اطلاعات نویسنده و دسترسی به مقدمه و چکیده امکان معرفی و تصمیم‌گیری درباره انتخاب یک کتاب سهولت یافته است. این اتفاق در هفته کتاب هم روی خواهد داد و مردم این امکان را دارند تا از ظرفیت‌های این هفته برای استفاده از حوزه‌های نشر مورد علاقه خود بهره ببرند.»وی گفت: «گسترش پادکست‌ها از دیگر دست آورده‌ای مثبت ویروس کروناست که حال در  بستر فضای مجازی با عنوان‌های مختلف قابل دسترسی است. قرارگیری فایل‌های صوتی کتاب و پادکست‌ها می‌تواند در افزایش آگاهی و سرانه مطالعه بسیار اثرگذار باشد چراکه بسیاری از مردم امکان مطالعه یک کتاب فیزیکی را ندارند. به نظرم در روزهای هفته کتاب هم مردم از این ظرفیت استفاده کنند تا فرهنگ استفاده از مطالعه مجازی بیش از گذشته گسترش یابد.»طراحی در پایان این گفت‌وگو خاطرنشان کرد: «مشکل امروز حوزه کتابخوانی تنها عدم توجه مردم و کاهش انگیزه برای مطالعه یک کتاب است. با شیوع ویروس کرونا، نگاه مردم به‌سوی اخبار و ترس ناشی از ابتلا به ویروس کرونا افزایش یافت. در حال حاضر مطالعه یک کتاب ۳۰۰ صفحه‌ای دور از علاقه مردم است بنابراین قرارگیری پادکست‌ها، فایل‌های صوتی کتاب در بستر فضای مجازی شاید به‌عنوان یکی از عوامل سهولت بخش و فرصتی برای بهره‌وری شناخته شود و امیدوارم در هفته کتاب این اتفاق بیش از گذشته با اقبال مردم روبه‌رو شود.»