نفیسه امامی 
مدیریت تولید و مصرف حامل‌های انرژی مسئله بسیار مهمی است و کشورهای مختلف دنیا نیز در اتخاذ سیاست‌های خود بر ضرورت اهمیت آن تأکید دارند. عدم مدیریت مصرف و کاهش تولید برق در کشور طی روزهای گرم تابستان امسال که با خاموشی‌های گاه‌وبی گاه همراه شد، خود را نمایان کرد. این نوسانات که با قطعی برق در بخش‌های تولیدی و صنعتی به وجود آمد، آسیب‌های زیادی را بر میزان تولید کارخانه‌ها وارد کرد و اثر خود را بر بازار خریدوفروش محصولات مختلف گذاشت. 
قطعی‌های برق امسال ناشی از دو عامل کمبود تولید و رشد مصرف بسیار بالا بود. در سمت عرضه عملا ظرفیت تولیدی برق با وجود کاهش بارندگی و گرمای هوا افزایش چندانی نداشت و در سمت تقاضا، مصرف با رشد بسیار بالایی همراه بود و کمتر صرفه‌جویی یا بهینه‌سازی مصرف از سوی مصرف‌کنندگان برق انجام گرفت. 
طبق اعلام وزارت نیرو ارزان بودن برق، استفاده خارج از الگوی بهینه مشترکان و استفاده غیرمجاز از دستگاه‌های ماینر، مصرف برق را در کشور به‌شدت افزایش داده است و این وزارتخانه هم برای حفظ  تراز برق کشور اقدام به اصلاح تعرفه‌ها و بهینه‌سازی تعرفه گذاری پلکانی افزایشی مشترکان پرمصرف نموده است. 
به‌کارگیری تعرفه گذاری افزایشی پلکانی IBT، علاوه بر کنترل رفتار مشترکان پرمصرف، باعث کاهش شدید مصرف حامل‌های انرژی می‌شود. این قانون مشترکان پرمصرفی که ۱۵ درصد از مصرف‌کنندگان برق را شامل می‌شوند، دربر
می گیرد و ۸۵ درصد از مردم که الگوی بهینه مصرف را رعایت می‌کنند، شامل این افزایش قیمت در برق نمی‌شوند. 
تعرفه گذاری پلکانی هزینه مصارف بالا را با قیمت برق صادراتی و در پله‌های بالاتر با قیمت برق تجدیدپذیر خورشیدی محاسبه می‌کند تا از طریق افزایش قیمت برق، به اصلاح الگوی مصرف کمک شود. 
از سوی دیگر با توجه به پیش‌بینی کمبود گاز در فصول سرد سال، احتمال افزایش مصرف گاز و احتمال ایجاد بحران را در ماه‌های آینده بالا برده است. شرکت گاز با اصلاح تعرفه‌های پلکانی قیمتی قبل از مواجهه با بحران می‌تواند جلوی افزایش میزان مصرف برای مشترکان پرمصرف را بگیرد چراکه بر اساس نظر کارشناسان تعرفه گذاری
 پلکانی افزایشی دهک‌های متوسط و پایین جامعه را با مشکل گرانی برق روبرو نمی‌کند بلکه از پرمصرف‌ها هزینه مصرف بیشتر را دریافت می‌کند تا از این طریق به مدیریت مصرف انرژی در کشور کمک شود.
 کاهش مصرف برق در کوتاه‌مدت با تعرفه گذاری افزایشی پلکانی 
مالک شریعتی، عضو کمیسیون انرژی مجلس در گفت‌وگو با «رسالت» درباره مزایای تعرفه گذاری افزایشی پلکانی مشترکان پرمصرف برق در مدیریت مصرف بیان کرد: در این تعرفه گذاری به هر میزان مصرف بالا برود به‌صورت تصاعدی تعرفه بالاتر می‌رود و مشترکان بسیار پرمصرف مجبور به پرداخت قیمت‌های صادراتی می‌شوند، مشترکانی هم که کمتر برق مصرف می‌کنند از یارانه انرژی بهره‌مند‌ می‌شوند. 
شریعتی یادآور شد: چنین تعرفه گذاری تاکنون محاسبه نمی شد اما در بودجه ۱۴۰۰ مصوب شد برای تعرفه های برق، آب و گاز نظام تعرفه گذاری افزایشی پلکانی اجرا شود به این صورت که تعرفه کم مصرف های تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی صفر شود و خوش مصرف ها که کمتر از الگو، مصرف می کنند از برق یارانه ای بهره مند شوند و مشترکان پرمصرف هم از برق غیریارانه ای استفاده کنند. 
وی اضافه کرد: اکنون تعرفه گذاری افزایشی پلکانی IBT به‌طور کامل اجرا نمی‌شود و قبض مشترکان با بیش از دو برابر الگوی مصرف، با تعرفه تجدیدپذیر محاسبه می‌شود. در سایر پله‌ها هم باید بر اساس تعرفه IBT انجام بگیرد تا پله‌های پایین‌تر افزایش کمتر و پله‌های بالاتر افزایش بیشتری داشته باشند. این موضوع در جلسه کمیسیون انرژی با مسئولان توانیر و وزارت نیرو مطرح شد و در کمیته برق با جزئیات بیشتری بررسی می‌شود تا با نظام تعرفه گذاری دقیق در آیین‌نامه ابلاغی دولت لحاظ گردد. 
عضو کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به عدم‌اصلاح تعرفه‌های مصرف در بخش گاز بیان کرد: اکنون با مشکل تأمین سوخت زمستانی مواجه هستیم و شرکت ملی گاز می‌تواند تعرفه گذاری پلکانی افزایشی را برای مشترکان پرمصرف درنظر بگیرد تا به این واسطه میزان مصرف کاهش یابد و یا هزینه مصارف زیاد از آن‌ها گرفته شود.    
شریعتی با تأکید بر اینکه تعرفه گذاری افزایشی پلکانی در کوتاه‌مدت می‌تواند میزان مصرف انرژی را کاهش دهد، افزود: این قانون نیاز به اجرای زیرساخت ندارد بلکه افزایش قیمت‌ها همواره در کوتاه‌مدت جوابگو بوده و دارای تأثیرات بلندمدت نیز خواهد بود. هر مشترکی که برق زیاد مصرف می‌کند باید هزینه آن را پرداخت کند نه اینکه یارانه پنهان انرژی به پرمصرف‌ها داده شود.
وی با اشاره به اختصاص میزان پرداخت بالای یارانه‌های پنهان انرژی بیان کرد: به‌طور متوسط دهک‌های بالا از یارانه پنهان ۱۰ برابر بیشتر از دهک‌های پایین بهره‌مند‌ می‌شوند درصورتی‌که میزان نیاز ما در سبد هزینه‌های خانوار یک‌سوم است ولی در عمل ۳۰ برابر بیشتر بهره‌مند می‌شوند که با اجرای این تعرفه گذاری این روند اصلاح می‌گردد. 
 اهمیت فاصله قیمت‌گذاری میان پله‌ها
علی کاشانی، کارشناس انرژی میزان فاصله قیمت‌گذاری میان پله‌ها را در تعرفه گذاری افزایشی پلکانی مهم دانست و به «رسالت» گفت: فاصله قیمت‌گذاری میان پله‌ها در این تعرفه گذاری اهمیت زیادی دارد و باید به‌گونه‌ای تعیین شود که مصرف‌کننده را به سمت کاهش مصرف سوق دهد. اگر فاصله قیمتی میان پله‌ها زیاد نباشد، ضرورتی برای مشترکان در کنترل مصرف ایجاد نمی‌کند زیرا تفاوت قیمت در سبد هزینه‌های آن‌ها محسوس نخواهد بود. 
کاشانی اعمال تعرفه گذاری افزایشی پلکانی را با در نظر گرفتن انواع مناطق جغرافیایی و مشترکان دارای اهمیت دانست و افزود: مشترکان خیلی پرمصرف سه درصد از مجموع مشترکان را تشکیل می‌دهند و پرمصرف‌ها در حدود ۲۰ درصد از مشترکان را به خود اختصاص داده‌اند. چنانچه پله‌های تعرفه به‌نوعی محاسبه شود که مقدار زیادی از مشترکان پرمصرف را شامل شود نه مشترکانی که مصرف خیلی بالایی دارند، می‌تواند بر کاهش میزان مصرف برق اثرگذار باشد. 
این کارشناس برق با اشاره به اینکه تعرفه گذاری پلکانی علاوه بر مشترکان خانگی برای مشترکان صنعتی هم می‌تواند محاسبه شود، گفت: این قانون تاکنون شامل صنایعی مانند فولاد، آلومینیوم، مس و کانی‌های معدنی شده است و چنانچه برای سایر صنایع هم گسترش پیدا کند، منجر به کاهش مصرف از طریق بهینه کردن ماشین‌آلات صنعتی و روش‌های تولیدی می‌شود ضمن اینکه با تغییر و جابه‌جایی پیک‌های کاری باعث پایین آمدن میزان مصرف انرژی می‌شوند. کاشانی در پایان با اشاره به اینکه میزان مصرف برق خانگی با برق صنعتی تقریبا برابر است، افزود: اگر برای بخش‌های صنعتی و خانگی تعرفه گذاری افزایشی پلکانی IBT اجرایی شود، می‌تواند در کاهش مصرف برق کشور اثرگذار شود. اثر تعرفه گذاری در کوتاه‌مدت برای مصارف خانگی ملموس خواهد بود ولی در بخش صنعت طی سه سال می‌توان تفاوت در میزان مصرف برق را شاهد بود.