پرستاران چشمانتظار تحقق وعدهها
گروه اجتماعی
بازهم همان حکایت همیشگی؛ از جای خالی عدالت در پرداختها که کاملا محسوس است تا کمبود نیروی انسانی و شیفتهای طولانیمدت و ارائه خدمات پیوسته به بیماران که پرستاران را از پای درآورده و فشارهای گرانبار جسمی و روانی، خاطرشان را آزرده کرده است. چشمانداز اُمیکرون جایی برای امیدواری باقی نگذاشته و این سویه سهمگین چنان بر کشور سایه افکنده است که قله پیک ششم تا دو هفته آینده نمایان خواهد شد و به گفته مقامات نظام سلامت، اکنون زمانی است که باید بیمارستانها و مراکز درمانی نسبت به مدیریت منابع موردنیاز اعم از نیروی انسانی، تجهیزات پزشکی ضروری، دارو و لوازم حفاظت فردی کارکنان خود اقدام نمایند و میزان تابآوری بیمارستانها تقویت و مدیریت تختها و بخشهای بستری کرونا با درنظر گرفتن احتمال طغیان بیماری بازبینی شود اما بازهم از میزان اهمیت پرستاران و پاسخگویی به مطالبات آنان غفلت شده، آنها مهمترین بازیگران در سریال مدیریت کرونا هستند که باید نیازها و مطالباتشان موردتوجه واقع شود.
بارها در بحران کرونا، پرستاران داوطلبانه بهصورت نیروهای شرکتی و حتی در قالب قراردادهای ۸۹ روزه وارد عرصه مبارزه با این بیماری شدهاند؛ اما عدم تحقق وعدهها به افزایش فشارهای روانی و خستگی مضاعف پرستاران دامن زده است. آنها به ما، واضح و بیپرده میگویند، هنوز خبری از افزایش پرداختها و استخدام نیرو و تحقق قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری نیست، درحالیکه پس از مدتها آمار جانباختگان کرونایی باری دیگر سهرقمی شده و اُمیکرون انتشار سریعی دارد. تقریبا بیش از ۶۰ درصد تستهای آزمایشگاهی کرونا مثبت میشود که نشانگر آن است که آتش بیماری شعلهور شده و برخی از رؤسای بیمارستانها در سراسر کشور میگویند، «دوباره بخشهایی از مراکز درمانی را به بخش کرونا تغییر کاربری دادهاند و گاه علیرغم این افزایش ظرفیت، اورژانسها پر از بیمار مبتلابه کووید۱۹ است و ورودی درمانگاه بیماران کرونایی هم در حال افزایش است.» همه این موارد به ما گوشزد میکند که پرستاران حجم کاری طاقتفرسایی را تاب میآورند.
افزایش بستری کودکان مبتلابه اُمیکرون
«محمد شریفی مقدم»- پرستار پیشکسوت و دبیرکل خانه پرستار، در گفتوگو با «رسالت» مشاهدات خود از وضعیت پیک ششم در بیمارستانها را اینگونه روایت میکند: «پیک ششم یک تفاوتی با پیکهای گذشته دارد، اینکه سرعت انتشار و انتقال اُمیکرون بهمراتب نسبت به سوش های قبلی بیشتر است اما شدت آن کمتر است. در سویه دلتا میزان بستریها بهشدت بالابود و اغلب مبتلایان حال بدی داشتند و دچار مشکلات تنفسی بودند و نیاز به مراقبت در آی سی یو داشتند و گاه تختهای آی سی یو پر میشد و مجبور بودند بیماران آی سی یو را در بخش و بیماران بخش را در راهرو و محوطه بیمارستان بستری کنند. در حال حاضر اگرچه میزان مراجعات بیشتر شده اما شدت اُمیکرون نسبت به سویههای قبلی کمتر است. نکته مهمتر اینکه، میزان مراجعات کودکان به بیمارستان نسبت به پیکها و سویههای قبلی بیشتر شده، در پیکهای قبل، کودکان یا مبتلا نمیشدند و یا کمتر مبتلا میشدند ولی در حال حاضر کودکان نه بیشتر از بزرگسالان بلکه بیش از قبل مبتلا میشوند. از طرفی مراجعه بیشتر کودکان به بیمارستانها و مراکز درمانی میتواند به این دلیل باشد که بزرگسالان حساسیت بیشتری نسبت به ابتلای کودک و فرزند خوددارند. درحالیکه اگر خودشان مبتلا شوند، شاید به مراکز درمانی مراجعه نکنند. به هر ترتیب اولین بار است که از شیوع کرونا تاکنون، بیمارستانهای کودکان تا به این حد شلوغ است.»
«محمد نظری اشتهاردی»- سوپروایزر بیمارستان امام خمینی تهران نیز در خصوص افزایش بستری کودکان مبتلابه اُمیکرون در گفتوگو با «رسالت» مطرح میکند: «مرکز طبی کودکان در کنار بیمارستان امام خمینی است، بیمارستان امام هم بخش اطفال دارد ولی در حد یک بخش است؛ مرکز طبی، فوق تخصصی است و بیشتر اطفال به این بیمارستان مراجعه میکنند و ما باتوجه به ارتباطی که با این مرکز داریم، میدانیم که تعداد مراجعهکنندگان اطفال نسبت به پیکهای قبلی افزایشیافته است.»
فعلا به شرایط پیک پنجم نرسیدهایم
اشتهاردی سپس، روایت خود از میزان مراجعات و بستریها را به بیمارستان امام خمینی چنین شرح میدهد: «تعداد مراجعهکنندگان افزایشیافته اما هنوز آنطور نیست که نیمی از بخشهای بیمارستانی ما به بیماران کرونایی اختصاص یابد. از بین بخشهای عادی که حدود ۵۰ بخش در مجتمع بیمارستانی امام خمینی داریم، حدود ۳ یا ۴ بخش درگیر است و فقط یک بخش آی سی یو مربوط به بیمارانی است که نیاز به مراقبتهای ویژه دارند. در پیک پنجم شاید بالغبر۲۰ بخش ما درگیر کرونا بود اما هنوز به این مرحله نرسیدهایم، بااینحال پیشبینیها حاکی از آن است که باتوجه به افزایش شدید آزمایشات پی سیآر مثبت، به سمت افزایش پیش خواهیم رفت ولی فعلا به آن شرایط سخت گذشته نرسیدهایم.»میزان مراجعات در شرایطی افزایشیافته که کمبود نیرو به شکلی مزمن، گروه پرستاری را آزار میدهد و حامد سارانی- عضو شورای عالی نظام پرستاری، با اشاره به ناکافی بودن کادر پرستاری میگوید: پیش از کرونا پرستاران تنها نیروهایی بودند که بهاجبار و برخلاف قانون ارتقای بهرهوری و قانون مشاغل سخت و زیانآور بهصورت دو شیفت کار میکردند و کارفرماها با اعمال سلیقه فقط بخشی از دستمزد و حقالزحمه پرستاران را پرداخت میکردند. این در حالی است که پرسنل اداری در وزارت بهداشت و درمان بدون کار اضافه، حقوق و اضافهکاری خود را دریافت میکنند.
سارانی، جذب نیرویهای شرکتی ۸۹ روزه، تمدید طرح پرستاران فارغالتحصیل، افزایش شیفتهای طولانیمدت همراه با نبود نیروی کافی را به معنای تداوم نابرابریها دانسته و وجود چند مدل استخدام با توجه به اینکه همه پرستاران خدمات واحدی را ارائه میدهند، عامل نارضایتی بیشتر ذکر کرده است، زیرا دریافتی و حقوق متفاوتی دارند و این نشانه بیعدالتی آشکار است. پرستاران شرکتی و قراردادی علاوه بر اینکه از نبود عدالت درپرداختیها رنج میبرند از نداشتن امنیت شغلی نیز ناراحت هستند و این موضوع باعث عدم انگیزه کافی در ارائه خدمات آنان میشود. عضو شورای عالی نظام پرستاری به اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری نیز گریزی زده و تأکید میکند، اجرای این قانون مورد تأکید مقام معظم رهبری هم قرارگرفته است و گر چه با تلاشهای سازمان نظام پرستاری گامهای مهمی برای اجرایی شدن این قانون با تأخیر ۱۵ ساله برداشتهشده است، اما مادامیکه اجرایی نشود، عدالت برای خدمات جامعه پرستاری میسر نخواهد شد.
پرستاران با سرم بر بالین بیمار حاضر میشوند
«محمد شریفی مقدم»- دبیرکل خانه پرستار بر این موضوع تأکید میکند که فشار کاری بر پرستاران مضاعف شده و این درحالی است که وعدههای دادهشده به جامعه پرستاری باید رنگ واقعیت به خود بگیرد. شریفی مقدم عنوان میکند: «سرعت انتقال در اُمیکرون بالاست و از طرفی، پرستاران ازنظر کمی و کیفی بیشترین مواجه را با بیماران دارند و آنها بیشتر از سایر گروهها در معرض خطر ابتلا هستند، اما میبینیم که در پیک ششم همچنان مشکل اساسی که کمبود پرستار است، به قوت خود باقیمانده، تا قبل از این اگر پرستاران ما به کرونا مبتلا میشدند، به مدت دو هفته به مرخصی میرفتند اما در حال حاضر اگر به اُمیکرون مبتلا شوند، فکر نمیکنم بیشتر از چند روز بتوانند استراحت کنند. به هر شکل فشار بیامانی بر روی کادر پرستاری است و متأسفانه اقدام خاصی هم در رابطه با مطالبات جامعه پرستاری انجامنشده و کمبود نیروی انسانی همچنان مشهود است. گاه میبینیم که پرستاران درحالیکه کسالت دارند، با سرم بر بالین بیمار حاضر میشوند.»
آنچه محقق شده تعرفه گذاری نیست
این پرستار پیشکسوت، در ادامه تشریح میکند: «علیرغم توصیههای دولت و تأکیدات مقام معظم رهبری مطالبات بیپاسخمانده و برای فوقالعاده خاص هیچ اقدامی صورت نپذیرفته است. تعرفه گذاری خدمات پرستاری نیز که قرار بود از اول دیماه اجرایی شود، تاکنون راه بهجایی نبرده، تعرفه گذاری برای تمامی گروهها، فرمولی دارد که اصطلاحا به آن ارزش نسبی میگویند و به عبارت سادهتر، وزنی در نظر میگیرند و آن خدمت را تعریف میکنند و براساس وزنی که دارد، ارزش ریالی آن را مشخص میکنند. این فرمول، شاخصهایی دارد؛ اول اینکه، ارائه خدمت چقدر خطر برای عامل انجام کار و چقدر ریسک خطر برای دریافتکننده خدمت دارد و شاخصهای دیگر، شامل ضریب استهلاک و مدرک تخصصی و زمان انجام کار است؛ این فرمولی است که برای تمام خدمات گروه پزشکی تعیین میشود. طبق این فرمول، ۸ هزار خدمت را برای پزشکان تعریف کردهاند. برای سایر گروهها نیز درمجموع حدود ۱۰ هزار خدمت را تعرفه گذاری کردهاند. اما به لحاظ قانونی اگر بخواهند براساس همین فرمول یا شاخص به خدمات پرستاری وزن بدهند، ما ۶ هزار خدمت پرستاری داریم که باید با همین فرمول تعرفه گذاری شود اما گفتهاند این کار دشوار است و قرار شده در نظر بگیرند که یک بیمار به هنگام مراجعه، چه خدماتی را دریافت میکند و درواقع یک کا برای بیمار مشخص شود، سپس این بحث مطرح شد که ما ۱۲۰ نوع بخشداریم و چرا باید به این میزان باشد، بنابراین بخشهای مشابه و یا همانند یکدیگر را در یک بخش قراردادند، ازاینرو، کل خدمات پرستاری را که ۶ هزار خدمت بوده، به ۱۰ بسته تغییر دادهاند که تحت هیچ عنوان نام این مساله تعرفه گذاری نیست.»
تعرفه پرستار باید مشخص باشد
خدمات تمام گروهها براساس روش فی فور سرویس، از سال ۱۳۷۵ تعرفه گذاری شده و در کتاب ارزشهای نسبی نیز موجود است اما به گفته شریفی مقدم، «حالا که نوبت به پرستاران رسیده، همه اینها را در ۱۰ بسته گنجاندهاند، درصورتیکه باید براساس همان شاخصهایی که در مدل پرداخت فی فور سرویس است، خدمات پرستاری تعرفه گذاری شده و ارزش نسبی آن و یا به عبارتی وزن و ضریب کای آن مشخص شود. از طرفی برای خدمات ۲۴ ساعته پرستار، ۸۰ هزار تومان در نظر گرفتهشده، درحالیکه برای یک پزشک که فقط از راه دور مشاوره میدهد نیز ۸۰ هزار تومان در نظر گرفتهاند و این به معنای تحقیر پرستار است و بازهم شکاف بیعدالتی عمیقتر میشود.
از سوی دیگر، بحث تعرفه گذاری به این شکل است که ارزشی را برای خدمت تعیین میکنند اما ارزش خدمات پرستاری بسیار نازل است و نباید براساس ارزش و قیمتی که تعیین کردهاند برای خدمات پرستاری سقفی گذاشته شود. معلوم نیست تعرفه پرستاری به چه میزان است.
رئیس نظام پرستاری مطرح کرده با بحث تعرفه گذاری، کارانه پرستار ۳ میلیون تومان خواهد شد که این اصلا منطقی نیست.
به طرح تحول نظام سلامت ۱۳ هزار میلیارد تومان اختصاص دادند و کارانه پزشکان به یک میلیارد رسید و هیچگاه بحث مالی آن مطرح نبود که یک پزشک چقدر دریافت میکند یا نمیکند، اما در اینجا هنوز پولی پرداختنشده، سقف ۳ میلیون تومانی گذاشتهاند که این رقم تحقق نمییابد و همه اینها غیرکارشناسی و غیرمنطقی است.»
خلاصه کلام دبیرکل خانه پرستار این است که آنچه جامعه پرستاری بعد از ۱۵ سال منتظرش بوده، در حال وقوع نیست: «اقدامی که صورت پذیرفته، تعرفه گذاری خدمات پرستاری نیست، بلکه مبتنی بر عملکرد است، موضوعی که قبلا هم بوده، فقط شکل آن را تغییر دادهاند. اگر بناست تعرفه گذاری انجام شود، باید با پرستاران همانند سایر گروهها برخورد شود و براساس همان فرمول و ترازویی که برای سایر گروهها عمل میکنیم، برای پرستاران نیز عمل کنیم. در این سالها کاری کردهاند که پرستاران از اجرای تعرفه گذاری پشیمان شوند.»
ابتلای پرستاران به اُمیکرون و تشدید کمبود نیروی انسانی
نظری اشتهاردی- سوپروایزر بیمارستان امام خمینی تهران هم از عدم تحقق مطالبات جامعه پرستاری انتقاد کرده و میگوید: «در پیک اول و دوم همه کشور، بهنوعی همدل شده بودند و پرستاران بهعنوان مدافعین خط اول نظام سلامت به کرونا، به چشم جنگ با مهاجم نگاه میکردند و در آن شرایط پیگیر بحث مطالباتشان نبودند. ولی بهمرور که مسئولان وعدههایی برای رسیدگی به مطالبات آنها سر دادند، خودبهخود انتظارات بهحق پرستاران افزایش یافت. باتوجه به تأکیدات مکرر مقام معظم رهبری در بحث اجرای تعرفه گذاری خدمات پرستاری و پافشاری رئیسجمهور و وزیر بهداشت در پرداخت فوقالعاده خاص، این انتظار وجود دارد که نسبت به مطالبات جامعه پرستاری پاسخگویی لازم صورت بگیرد، اما متأسفانه تا این لحظه هیچکدام از مطالبات تحققنیافته است؛ یعنی نه تعرفه گذاری خدمات پرستاری که قول اجرای آن را از اول دیماه دادند، عملیاتی و محقق شده و نه فوقالعاده خاص و هیچکدام از این موارد در پرداختیهای پرستاران دیده نشده است. کمبود نیروی انسانی هم باعث خستگی و فرسودگی کادر پرستاری شده و این درحالیکه است که اُمیکرون بهشدت پرستاران را موردتهاجم قرار داده و روزانه ۵۰-۴۰ نفر از همکارانمان دچار علائم شده و تست میدهند که بالای ۹۰-۸۰ درصد از آنها، تستشان مثبت است و اینها به مدت ۵ تا ۱۰ روز باید به مرخصی استعلاجی بروند، این مسئله نیز کمبود کادر پرستاری را تشدید و فشار کاری را سنگینتر کرده است.
پرستاران به دلیل آن حس نوعدوستی و انسانی دوستی، هیچگاه صحنه را ترک نخواهند کرد اما واقعا در شرایط سختی به سر میبرند.»
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.