وضعیت نه جنگ نه صلح
گروه بین الملل
ارمنستان و جمهوری آذربایجان یکدیگر را به حملات جدید به مرزهای خود متهم کردهاند و اینک در یکی از شدیدترین درگیریها ،مذاکرات اخیر صلح به خطر افتاده است.در دور تازه درگیری بین دو کشورهمسایه ارمنستان و جمهوری آذربایجان شماری از نیروهای دو طرف کشته شدند و اینک وضعیت در مرزها شکننده است.«خبرگزاری فرانسه» نیز در مطلبی در این زمینه نوشت، دستکم ۱۰۰ نظامی ارمنستانی و جمهوری آذربایجانی روز سهشنبه در درگیریها کشته شدند. با اینکه با تلاش روسیه آتش بس بین دو کشور بر قرار شده، اما هر دو طرف همدیگر را به نقض آتش بس متهم میکنند.
دور تازه اتهام زنی باکو و ایروان
بر اساس این گزارش، وزارت دفاع ارمنستان اعلام کرد که باکو حملات خود را با توپ، خمپاره و سلاح های کالیبر بزرگ نزدیک مرز جمهوری آذربایجان از سرگرفته است. وزارت دفاع جمهوری آذربایجان نیز صبح چهارشنبه تأیید کرد که نیروهای ارمنستان در طول شب مواضع این کشور را در مناطق «کلبجار» و «لاچین» گلولهباران کردند. باکو در بیانیهای اعلام کرد که نیروهای ارمنستانی با توپهای «هویتزر» به سه روستای این کشور شلیک کردند، اما «آرام توروسیان» سخنگوی ارتش ارمنستان این اتهامات را رد کرد.
ارمنستان و جمهوری آذربایجان دو رقیب اتحاد جماهیر شوروی سابق تاکنون در دو جنگ در طول سه دهه گذشته برای کنترل قره باغ کوهستانی باهم جنگیدهاند. از سرگیری چنین درگیریهای خونین نشان میدهد که وضعیت چه در این منطقه کوهستانی و چه در مرزهای رسمی بین دو کشور چقدر بحرانی است.
درخواست ایران و سایر کشورها برای تنش زدایی
در این بین، ارمنستان از جامعه جهانی خواسته تا واکنش نشان دهد، در حالی که اتحادیه اروپا، ایالات متحده، فرانسه، روسیه، ایران و ترکیه نگرانی جدی خود را ابراز کرده و خواستار پایان دادن به خشونت و درگیریها شدهاند.«دیمیتری پسکوف» سخنگوی کرملین روز چهارشنبه گفت که وضعیت همچنان متشنج است. این در حالی است که روسیه در نوامبر ۲۰۲۰ نیروهای حافظ صلح را در قره باغ کوهستانی مستقر کرد.
در ماههای اخیر، اتحادیه اروپا رهبری دستیابی به توافق صلح را برعهده گرفته و این مذاکرات باعث شده که در بحث تعیین مرزها و بازگشایی مسیرهای مواصلاتی بین دو کشور پیشرفتهایی حاصل شود. «نیکول پاشینیان» نخست وزیر ارمنستان و «الهام علی اف» رئیس جمهور آذربایجان در ماههای آوریل و می در شهر «بروکسل» در بلژیک با یکدیگر دیدار و بر سر ادامه مذاکرات توافق کردند.
رشد احساسات افراطی در باکو و ایروان
«گوئلا واسادزه» تحلیلگر ارشد علوم سیاسی، از مرکز تحلیل راهبردی گرجستان معتقد است که درگیریهای جدید این پیشرفتها را از بین برده است. به گفته وی، خشونت در هر دو طرف افکار عمومی را بیشتر افراطی کرده است.احساسات و افکار افراطی در «ایروان» پایتخت ارمنستان مقابل بیمارستانی که در آن نظامیان مجروح تحت مداوا هستند، شدید بود. «سوکرات کاتچاتوریان» از شهروندان ارمنستان گفت: «ما باید برای سرزمینهایمان، میهن و کشورمان بجنگیم. ما پیروزی خواهیم داشت، شاید امروز نه، اما فردا محقق میشود.»
«آرمان مخیتاریان» دیگر شهروند ارمنستانی گفت: «با توجه به استقرار نیروهای آذربایجان در مرز ارمنستان جنگ جدیدی در راه است.»
سابقه بحران
پس از اولین جنگی که اوایل دهه ۹۰ میلادی بیش از ۳۰هزار نفر کشته شدند، ایروان و باکو دوباره در پاییز ۲۰۲۰ درگیر شدند، در نبردهایی که جان بیش از ۶۵۰۰ نفر را گرفت. ارمنستان در این جنگ آخر شکست خورد و مجبور شد مناطق مهمی را واگذار کند.گوئلاواسادزه، تحلیگر ارشد گرجستانی بر این باور است که آتش بس شکنندهای که پس از آن به وقوع پیوست امکان وضعیت «نه جنگ و نه صلح» را فراهم کرده است.سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) اعلام کرده است که هیئتی را به ارمنستان اعزام خواهد کرد تا از وضعیت قفقاز جنوبی گزارش و راهکارهایی را برای تنش پیشآمده با جمهوری آذربایجان ارائه دهد.
این هیئت به رهبری استانیسلاو زاس، دبیرکل سازمان پیمان امنیت جمعی اعزام خواهد شد و ژنرال روسی آناتولی سیدوروف، رئیس ستاد مشترک این سازمان نیز حضور خواهد داشت.این تصمیم طی ویدئو کنفرانس سازمان پیمان امنیت جمعی که توسط ارمنستان تشکیل شد و درحال حاضر ریاست این سازمان را بر عهده دارد، اتخاذ شد. نیکول پاشینیان، نخستوزیر ارمنستان، متحدان خود را نسبت به درگیریهای شبانه در مرز با جمهوری آذربایجان مطلع کرد. به گفته وزارت دفاع در ایروان و باکو، دستکم ۴۹ نظامی ارمنستانی و ۵۰ تن از نیروهای جمهوری آذربایجان در این درگیریها کشته شدند.
تلاش ایران برای تنش زدایی
منابع رسمی ارمنستان از تماس تلفنی رئیس جمهوری ایران و نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان به دنبال تحولات نظامی میان ارتش جمهوری آذربایجان و ارمنستان خبر دادند.خبرگزاری ارمنستان نوشت، پاشینیان با رئیس جمهور ایران یک تماس تلفنی داشت. براساس گزارش آرمنیان نیور، پاشینیان جزئیاتی از اقدامات «تحریک آمیز و تجاوزکارانه» نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان به خاک ارمنستان به طرف ایرانی ارائه کرد.
به گفته دفتر نخست وزیر ارمنستان، آیت الله رئیسی در این تماس تلفنی جنگ جدید در قفقاز جنوبی را غیرقابل قبول دانسته و گفته ایران با دقت تحولات قفقاز را دنبال میکند.
در اطلاعیه دفتر نخست وزیری ارمنستان آمده است؛ رئیس جمهور ایران تأکید کرد که همه مناقشات منطقهای باید به صورت مسالمت آمیز حل و فصل شود و موضع ایران در قبال تمامیت ارضی کشورها روشن است. وی همچنین تأکید کرده است که راههای ارتباطی نباید به خطر بیفتد و باید تحت حاکمیت کشورها باشد.رئیسی در ادامه تماس تلفنی خود با نخست وزیر ارمنستان همچنین با تأکید بر اینکه تهران آماده حمایت از برقراری صلح در منطقه است، گفته: مسئله امنیت ارمنستان برای ایران نیز مهم است.
ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه نیز متحدان را نسبت به اقدامات مؤثری که روسیه درخصوص تنشزدایی درگیری مرزی ارمنستان-جمهوری آذربایجان اتخاذ کرده، مطلع کرد.سازمان پیمان امنیت جمعی اعلام کرده است که این سازمان از حلوفصل مناقشات و درگیریها میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان از طریق «سازوکار سیاسی و دیپلماتیکی، براساس قوانین بینالمللی شناخته شده و آتشبسی که با میانجیگری روسیه در نوامبر ۲۰۲۰ حاصل شد»، حمایت میکند.بلوک CSTO در سال ۱۹۹۴ تأسیس شد و شامل روسیه، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان است. جمهوری آذربایجان، گرجستان و ازبکستان تا سال ۱۹۹۹ اعضای این سازمان بودند اما سپس خارج شدند و با باکو و تفلیس به دنبال عضویت در ناتو بودند. تاشکند در سال ۲۰۰۶ مجدد عضو این سازمان شد و در سال ۲۰۱۲ مجدد آن را ترک کرد.
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.