سید محمد بحرینیان
یک سؤال اساسی که احتمالا بسیاری از ما تابه‌حال از خود پرسیده‌ایم آن است که چگونه گاهی مسائل اساسی، حتی اگر راه‌حل‌های ساده داشته باشند، پیچیده و دشوار به نظر می‌رسند و چگونه است که گاهی مسائل بسیار دشوار، ساده می‌شوند و صورت‌مسئله طوری حل می‌شود که گویی اصلا مسئله‌ای نبوده است. همه این‌ها از دو چیز نشات می‌گیرد: انگیزه و نحوه مواجهه با مسئله. این نکته، غیر از جنبه‌های فردی، در مسائل عمومی هم موضوعیت دارد، ازجمله در همین مسئله واکسیناسیون. بخوانید:
یک. از حدود ۲۱ ماه پیش، بیماری همه‌گیر کووید۱۹ مسئله دنیا و از دو ماه بعدازآن تاریخ، مسئله دولت و مردم ما بوده است. فاصله‌گذاری اجتماعی و رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی کمابیش موردتوجه بوده، اما آنچه مسئله را از ریشه حل می‌کند، واکسن است. از همان زمان، بحث تولید یا واردات واکسن، بر سر زبان مردم و مسئولان بود و تلاش‌های خوبی هم برای تولید واکسن انجام شد.
دو. از چند ماه قبل که موج پنجم کرونا شدت گرفت و روزانه بیش از ۵۰۰ هم‌وطن جان باختند، مسئله کمبود واکسن نگران‌کننده شد.
ستاد اجرایی فرمان امام (ره)، قفل تولید واکسن را شکست و چند میلیون واکسن برکت تحویل وزارت بهداشت داد که هرچند قابل‌تحسین بود، اما کافی نبود. بسیاری از تولیدکنندگان بزرک واکسن دنیا هم، علی‌رغم آنکه سفارش و حتی هزینه گرفته بودند، بدقولی کردند و از باب نمونه، یکی از تولیدکنندگان اصلی واکسن دنیا، تابه‌حال درمجموع کمتر از یک‌میلیون دز واکسن به ما فروخته است.
سه. دعوا بالا گرفت، همه ناراحت بودند که در این بحبوحه ابتلای چند ده‌هزارنفری و مرگ چند صدنفری هم‌وطنانمان، واکسن کجاست؟ هیچ‌کس البته از مسئولان امر در دولت و وزارت بهداشت مسئولیت این موضوع را نپذیرفت. همین چند هفته پیش بود که مسئولان دولت دوازدهم، انگشت اتهام را به‌سوی هم گرفتند و حتی در روزهای پایانی دولت، وزیر خارجه انگشت اتهام را به‌سوی وزارت بهداشت گرفت. مسئول دیگر، تحریم‌های بین‌المللی را مانع ورود واکسن به کشور اعلام کرد و دولتمرد دیگر، مسئله ورود واکسن را به FATF ربط داد. مسئله آن‌قدر پیچیده شد که نه‌تنها مردم، بلکه این‌جانب به‌عنوان یک روزنامه‌نگار و پژوهشگر، هنوز هم نمی‌دانم ریشه مشکل دقیقا کجا بوده است. هرچه بود، واکسن کم وارد می‌شد و روند واکسیناسیون، اصلا راضی‌کننده نبود. برخی هم در این میانه، همه‌چیز را به اصل نظام و ارزش‌های انقلاب ربط می‌دادند، گویی دلیل این‌که امروز واکسن در اختیارمان نیست آن بوده که ۴۳ سال پیش، پدران و مادران ما علیه استکبار خارجی و داخلی انقلاب کردند. آن ایام، کمتر از نیم میلیون دز واکسن در هرروز به گروه‌های هدف تزریق می‌شد و موجی از ناامیدی مردم را فراگرفته بود.
چهار. چند هفته پیش دولت تغییر کرد و دولتی سرکار آمد که هم انگیزه خدمت داشت و بدون ادعای آن‌که فقط ما زبان دنیا را می‌فهمیم با مسئله کمبود واکسن کرونا مواجه شد. از جزئیات بگذریم، کافی است همین مسئله را ازنظر بگذرانیم که در فاصله‌ای کوتاه، واکسیناسیون عمومی به یک‌میلیون و دویست هزار دز در روز رسید و در آینده نزدیک، به‌روزی ۲ میلیون دز می‌رسیم. جالب است بدانیم که حتی صورت‌مسئله در حال تغییر است و در برخی گروه‌های سنی، مسئولان ستاد کرونا مؤکدا از مردم درخواست می‌کنند که به واکسن هراسی برخی توجهی نکنند و حتما واکسن بزنند. دولتی که مورد مطالبه و بازخواست به‌حق مردم بود که چرا به تعداد کافی واکسن ندارد، حال به دنبال برخی اقشار مردم افتاده که بیایید واکسن بزنید. همه این‌ها هم در چند هفته اتفاق افتاده، هم میلیون‌ها دز واکسن واردشده و هم واکسیناسیون سرعت گرفته است. نکته قابل توجه دیگر آن است که مجموعا ۵۰ میلیون دز واکسن وارد کشور شده که هزینه آن، تقریبا نصف هزینه ای است که برای ورود داروی رمدسیویر شده است. یعنی تغییر در نگاه دولتمردان، علاوه بر انگیزه، تدبیر بهتری هم به همراه خود داشته است.
پنج. مسئله واکسیناسیون که بسیار پیچیده و سخت می‌نمود، آسان و روان شده و در فاصله‌ای دوماهه، تمام گروه‌های هدف واکسن خواهند زد. موج ناامیدی هم به‌تدریج در حال رخت بربستن است و با همین نحوه مواجهه با مسائل، مشکلات دیگر هم حل خواهند شد.