هورالعظیم در معرض خشکیدگی! - روزنامه رسالت | روزنامه رسالت
شناسه خبر : 98276
  پرینتخانه » اجتماعی, مطالب روزنامه, ویژه تاریخ انتشار : 15 اسفند 1402 - 6:17 |

هورالعظیم در معرض خشکیدگی!

پروژه میدان نفتی سهراب که از اواخر دهه هشتاد آغاز شده و تاکنون دو حلقه چاه نفتی در قلب تالاب هورالعظیم حفر کرده موجب شده است تا حیات این تالاب و به تبع آن مردمان این منطقه به مخاطره بیفتد. طی ماه‌های گذشته گزارش‌هایی مبنی بر تقاضای مجوز برای حفر حدود بیست حلقه چاه دیگر توسط شرکت مهندسی توسعه نفت منتشر شد.
هورالعظیم در معرض خشکیدگی!

پروژه میدان نفتی سهراب که از اواخر دهه هشتاد آغاز شده و تاکنون دو حلقه چاه نفتی در قلب تالاب هورالعظیم حفر کرده موجب شده است تا حیات این تالاب و به تبع آن مردمان این منطقه به مخاطره بیفتد. طی ماه‌های گذشته گزارش‌هایی مبنی بر تقاضای مجوز برای حفر حدود بیست حلقه چاه دیگر توسط شرکت مهندسی توسعه نفت منتشر شد.
در اردیبهشت ۱۴۰۲ و همزمان با سفر ابراهیم رئیسی به خوزستان عملیات اجرایی توسعه میدان مشترک نفتی سهراب آغاز شد، این در حالی بود که کارشناسان محیط‌زیست تاکید کرده بودند  که وزارت نفت باید برای اجرای طرح توسعه میدان نفتی سهراب و حفر ۳۲ چاه جدید در محدوده تالاب هورالعظیم راهکار پیشنهادی‌اش را تغییر دهد و مانع خشکیدن بخش‌های باقیمانده این تالاب شود. 
هورالعظیم یکی از بزرگ‌ترین تالاب‌های ایران و در مرز با عراق است. احداث چهار ميدان نفتی با بيش از ۳۰۰ حلقه چاه نفت در سه دهه گذشته در قلب این تالاب به خشکاندن بخش گسترده‌ای از هورالعظیم منجر شده است و حالا حفر ۳۲ حلقه چاه دیگر بخش‌های باقیمانده این تالاب را نیز در معرض خشکیدگی قرار خواهد داد.
با این حال، توسعه میدان نفتی سهراب به دلیل اشتراک با کشور عراق برای دولت سیزدهم از اهمیت زیادی برخوردار است.
شرایط به صورتی است که با اجرای فاز اول این پروژه براساس روش فعلی مد نظر وزارت نفت یعنی استحصال خشکی و حفاری عمودی، نیاز به خشک کردن حداقل ۱۸ هکتار از تالاب هورالعظیم وجود دارد. تالابی که  در شرایط کنونی بر اثر فعالیت‌های نفتی گسترده در چهار میدان نفتی اطراف آن و البته عدم تامین کافی حقابه توسط وزارت نیرو با مشکلات زیادی دست‌وپنجه نرم می‌کند و حالا وزارت نفت به‌دنبال خشک کردن بخش‌هایی از آن است که در ورودی رودخانه کرخه قرار دارند و خشک کردن این بخش‌ها می‌تواند در بلندمدت به نابودی کل تالاب منجر شود.
به همین دلیل، مسئولان سازمان حفاظت محیط‌زیست هنوز هیچ مجوزی برای اجرای طرح توسعه میدان سهراب صادر نکرده‌اند و تاکید دارند که پیش از اجرای هر پروژه نفتی جدیدی در محدوده هورالعظیم، باید مطالعات ارزیابی توان اکولوژیک تالاب انجام شود. البته در سال‌های قبل مجوز محیط‌زیستی حفر ۲ حلقه چاه در قالب ایجاد ۲ محوطه سرچاهی (پَد) در این میدان نفتی داده شده و در حال حاضر، مجری طرح توسعه میدان نفتی سهراب که یک شرکت خصوصی است که زیر نظر وزارت نفت فعالیت می‌کند، برای حفر
 ۲۰ حلقه چاه جدید در فاز اول و ۱۲ حلقه چاه دیگر در فاز دوم درخواست مجوز کرده است. با این وجود به نظر می رسد سیاست های کلی در این زمینه به سمتی در حال حرکت است که مخاطرات برای هورالعظیم روز به روز جدی تر می شود. 
لیدا آشتیانی، پژوهشگر محیط زیست در گفت وگو با«رسانه مسئولیت اجتماعی» ضمن  بررسی پیشینه این بحران زیست محیطی به 
مهم ترین مخاطرات احتمالی توسعه میدان نفتی سهراب نسبت به هورالعظیم اشاره می کند.
وی در این زمینه  گفت: یک سوم تالاب هورالعظیم در ایران قرار دارد و دو سوم آن در کشور عراق است. این تالاب از زمان جنگ ایران و عراق به پنج حوضچه تقسیم شد.حوضچه شماره یک در شمالی ترین
 و حوضچه شماره پنج در جنوبی ترین قسمت تالاب قرار دارد.ساختار دینامیک و هیدرولوژیک این تالاب به این شکل است که این تالاب در ایران از رودخانه کرخه و در عراق از انشعابات رودخانه دجله آبگیری می شود.با این وجود در زمان جنگ ایران و عراق، ایران برای امنیت منطقه، یک سازه روی این منطقه ایجاد کرد  و عراق نیز یک دژ در این منطقه ساخت و به همین دلیل بخش ایرانی و عراقی تالاب به صورت کامل از هم جدا شد.به همین دلیل در شرایط کنونی ما از بخش عراقی آبگیری نداریم و تنها  تالاب ازحوزه رودخانه کرخه آبگیری می شود.
وی ادامه داد: انشعابات کرخه وارد حوضچه شماره یک و سپس حوضچه شماره دو و سه  می شوند و حوضچه های شماره چهار و پنج هیچ انشعابی از رودخانه کرخه ندارد. میادین نفتی شامل آزادگان،یاران و یادآوران در سال۱۳۶۸مستقر شدند که همگی نیز شمالی و جنوبی دارند. این میادین در حوضچه های شماره سه،چهار و پنج مستقر شده اند و به نسبت کمی از حوضچه شماره دو را نیز پوشش می دهند.به همین دلیل تخریب هایی که صورت می گیرد بیشتر به حوضچه های شماره سه و چهار وپنج ارتباط پیدا می کند. در شرایط کنونی و براساس تخریب ها و تغییرات اقلیمی که در این منطقه رخ داد حوضچه های شماره سه و چهار و پنج به صورت کامل از بین رفته و امروز به بیابان تبدیل شده است.تنها دو حوضچه شماره یک و دو هستند که در زمان های ترسالی از حوزه کرخه آب می گیرند.
این پژوهشگر محیط زیست تصریح کرد: از سال گذشته موضوع توسعه میدان نفتی سهراب مطرح شد که دقیقأ در قلب حوضچه شماره یک تالاب قرار می گیرد. این نقطه مکانی است که تالاب را زنده نگه داشته است.این میدان نفتی از۲۲ چاه تشکیل شده که برای دو چاه و انشعابات لوله گذاری آن مجوز گرفته شده است.مسئله اصلی نیز درباره مجوز دادن به۲۰ چاه دیگر است. این در حالی است که برای اولین بار مجوز فعالیت نفتی در این منطقه به یک شرکت خصوصی به نام شرکت نفتی دانا واگذار شده است.در گذشته مجوزها به چینی ها داده شده بود که براساس عملکرد آنها حوضچه های شماره سه و چهار و پنج خشک شدند و پس از مدتی نیز به دلایل امنیتی این واگذاری از چینی ها پس گرفته شد و به پیمانکاران دولتی واگذار شد. 
آشتیانی خاطرنشان کرد: شرکت نفتی دانا مدعی است که نمی توان در محیط آبی پروژه های خود را به نتیجه برساند و می بایست
۶۹ هکتار از محیط تالاب را در اختیار بگیرد. این در حالی است که این۶۹ هکتار دقیقأ همان محدوده حوضچه شماره یک است که از اهمیت زیادی برای زنده مانده تالاب برخوردار است.درخواست
۶۹ هکتار مورد موافقت قرار نگرفت و درنهایت به۱۸ هکتار رسید.این در حالی است که متعلقاتی که این شرکت نفتی در این منطقه به کار خواهد برد بیشتر از۱۸ هکتارخواهد بود ومساحت بیشتری را در بر می گیرد.واقعیت این است که در صورتی که حوضچه شماره یک تالاب که از کرخه آبگیری می کند توسط میدان نفتی سهراب تهدید شود که این اتفاق در حال رخ دادن است حوضچه شماره یک برای همیشه خشک خواهد شد و با خشک شدن حوضچه شماره یک تالاب هورالعظیم برای همیشه نابود خواهد شد و به بیابان تبدیل خواهد شد.
سمیه رفیعی، رئیس فراکسیون مجلس شورای اسلامی نیز در گفت وگو با «رسانه مسئولیت اجتماعی» گفت: تالاب هورالعظیم در سال های اخیر به دلیل تغییرات اقلیمی و برخی سومدیریت ها با چالش های زیست محیطی جدی مواجه بوده و بخش های از این تالاب از بین رفته است.این در حالی است که بررسی گزارش ارزیابی زیست‌محیطی طرح توسعه میدان سهراب نشان می‌دهد که شرکت مجری طرح و وزارت نفت به ملاحظات محیط‌زیستی توجه کافی نداشته‌اند و با توجه به این که در شرایط کنونی نیز بخش‌های زیادی از هورالعظیم خشک شده است، نباید با اجرای پروژه‌های جدید به تسریع روند از بین رفتن این تالاب ارزشمند دامن زده شود.
رفیعی ادامه داد: به هر حال این پروژه برای دولت به دلیل مراودات اقتصادی با عراق حائز اهمیت است و ما نیز به خوبی این موضوع را درک می کنیم. با این وجود اهمیت داشتن این پروژه نباید به آسیب رساندن به سرمایه های طبیعی و ملی ما منجر شود و در این زمینه باید تجدید نظر صورت بگیرد.حتی اگر دولت اصرار دارد که میدان نفتی سهراب را  توسعه دهد این پروژه حتما باید به گونه‌ای اجرا شود که کمترین آسیب را به تالاب بزند و تا حد امکان باعث خشک شدن هیچ بخشی از هورالعظیم نشود. به همین دلیل است که بسیاری از کارشناسان بر لزوم تغییر روش پیشنهادشده توسط وزارت نفت برای طرح توسعه میدان سهراب تاکید دارند و معتقدند خشکاندن قسمت‌هایی از تالاب نمی‌تواند تنها روش فنی ممکن برای اجرای این طرح باشد.
به نظر می رسد با توجه به شرایط موجود، ماجرای پروژه میانکاله این بار درباره تالاب هورالعظیم در حال تکرار است و اگر مسئولان مربوطه توسعه میدان نفتی سهراب را متوقف نکنند و یا در روند اجرای پروژه تجدید نظر نکنند این احتمال وجود دارد تالاب زیبای هورالعظیم برای همیشه از نقشه جغرافیای ایران حذف شود. درست مانند بسیاری از منابع طبیعی کشور که به دلیل سوء مدیریت ها برای همیشه به فراموشی سپرده شدند. 

|
به اشتراک بگذارید
تعداد دیدگاه : دیدگاه‌ها برای هورالعظیم در معرض خشکیدگی! بسته هستند

مجوز ارسال دیدگاه داده نشده است!

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.