نه آبی نه قرمز نه حتی زرد طلایی سفر بی‌سفر
گروه اجتماعی
همین دو هفته قبل، گز نکرده بریدیم و دوختیم و کار به جایی رسید که معاون وزارت گردشگری از پذیرش ستاد ملی مقابله با کرونا برای صدور مجوز سفر گفت و جامعه پزشکی، صریح نسبت به این تصمیم واکنش نشان دادند که با راه افتادن مسافرت‌ها باید منتظر عواقب بدتر باشیم. همین حالا ویروس جهش یافته منتشر شده، ویروسی که علاوه بر سرایت بالا کشنده‌تر است، بنابراین سفر به شهرهای قرمز و نارنجی ممنوع شده و این عبارت یعنی می‌توان به نقاط زرد و آبی سفر کرد، مشروط بر آنکه پروتکل‌های سختگیرانه اعمال شود اما وزیر بهداشت می‌گوید، رفتن به سفر را حتی در خیالمان هم نباید تصور کنیم. انگار مسئولان ما با مردم تعارف دارند و یا تمایل ندارند صنعت گردشگری بیش از این آسیب ببیند، وگرنه سفر را به طورکلی ممنوع اعلام میکردند.
این روزها فروش بلیت هواپیما، اتوبوس و قطار برای مقاصد گردشگری ادامه دارد و دفاتر خدمات مسافرتی نیز تورهای گردشگری برگزار کرده اند، درحالی که رئیس جمهور، نرفتن سفر را بهتر از رفتن می‌داند و هشدار می‌دهد: «اگر کسانی اصرار دارند سفر بروند و یا برایشان واجب است باید خیلی مراقب رعایت پروتکل‌های بهداشتی باشند!»
«سفر بی سفر» هم؛ گزاره ای است که از گفته‌های وزیر بهداشت به ذهنمان متبادر می شود. او روز جمعه قبل از آنکه بخواهد ستاد ملی مبارزه با کرونا برای روز شنبه تشکیل جلسه بدهد، گفته، «مسافرت به عنوان اصلی ترین عامل در گردش ویروس بسیار مؤثر است و مطلقا موافق هیچ مسافرتی نیستیم.» اما روز گذشته کسی گوشش بدهکار این حرف‌ها نبود و فقط سفر به شهرهای قرمز و نارنجی ممنوع شد! گویا صرفا این نقاط نگران‌کننده هستند و مردم می توانند با خیال جمع و خاطری آسوده راهی مناطق سفید، آبی و زرد شوند! انگار مسئولان ما عزمشان را جزم کرده‌اند که نقاط کم‌خطر هم به وضعیت نقاط پرخطر دچار شوند و شاید موضوع به اظهارات وزیرگردشگری بازمی گردد که گفته:« وزارت بهداشت درباره سفرهای مدیریت شده که تحت نظارت وزارت گردشگری انجام می شود، نگرانی ندارد.» و شاید سخنان ولی تیموری، معاون وزارت گردشگری که اعلام کرده:«ستاد ملی مقابله با کرونا را برای انجام سفرهای نوروز ۱۴۰۰ در قالب تورهای مسافرتی و نیز با رزرو مراکز اقامتی دارای مجوز متقاعد کند.» حال آنکه وزیر بهداشت خرید بلیت سفر توسط مردم را غیرمنطقی دانسته و عنوان کرده با ویروس جهش‌یافته «نمی‌شود شوخی کرد.» او با صراحت تمام گفته، هیچ اجازه‌ای در زمینه «تأیید سفر و پیش‌فروش بلیت‌های نوروزی» نداده است. به هر روی خیلی‌ها راهی آژانس‌های مسافرتی شده‌اند و برای عید نوروز کلی طرح و برنامه چیده‌اند و احتمال دارد، ستاد ملی مبارزه با کرونا باتوجه به استقبال گسترده مردم از مسافرت های نوروزی، دیگر نتوانسته مقاومت لازم را به خرج دهد!
سفر با تور و اقامت در هتل به معنای کنترل ویروس نیست
یازدهم اسفندماه یعنی درست یک هفته قبل، ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت در برنامه‌ای تلویزیونی به تشریح وضعیت سفرهای نوروزی پرداخت و گفت سفر به شهرهای زرد مشروط است:«در حال حاضر بیش از نیمی از شهرهای کشور در وضعیت زرد قرار دارند و امکان سفر به این شهرها وجود دارد، اما با توجه به شرایط کرونایی کشور، رفتن به بعضی از شهرهای زرد را ممنوع کرده‌ایم.» اواخر بهمنماه هم فریدون محمدی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی البرز از جلسه‌ای گفت که با حضور معاون گردشگری کشور و مدیران اداراتکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان‌ها برگزار شده و سفرهای نوروزی در سراسر کشور درصورت رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی امکان‌پذیر خواهد بود!
دوم اسفندماه هم علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا، سفرهای نوروزی سال آینده را در چهار دسته تقسیم‌بندی کرد و گفت:«سفرها را می‌توان در چهار دسته تقسیم‌بندی کرد؛ یک گروه از افراد ممکن است با تور به سفر بروند که از قبل تحت نظارت تور برنامهریزیشده و هتلشان و گردش‌هایی که می‌روند، براساس برنامه‌ریزی و تحت نظارت خواهد بود که سازمان گردشگری می‌تواند این‌ها را پوشش دهد. گروه دوم افرادی هستند که ممکن است برای رزرو هتل و اسکانشان با تور هماهنگ کنند، اما با ماشین شخصی یا پرواز و… سفر کنند که این گروه هم قابلیت نظارت و کنترل را دارند. گروه سوم افرادی هستند که خودشان به مسافرت می‌روند و ممکن است به ویلا‌ها و جا‌های دیگری بروند که تحت نظارت نیست و گروه چهارم هم مسافرت کرده و در محل سفر اقدام به چادرزدن می‌کنند. می‌توان گروه یک و دو را تحت نظارت و کنترل قرار داد، سفر گروه چهار می‌تواند ممنوع باشد، اما مشکل گروه سوم است که واقعا این گروه قابل کنترل و نظارت نیست.» این اظهارات به شکل علنی و واضح نشان می دهد، هدف احیای دوباره صنعت گردشگری است، وگرنه سفر با تور و اقامت در هتل به معنای کنترل ویروس نیست. علیرضا رئیسی، چند روز بعد از این اظهارات، پیش‌بینی کرد که «باید نگران باشیم. با توجه به این‌که پیک بعدی بیماری ممکن است در فروردینماه رخ دهد، سفرها می‌تواند پیک را بسیار شعله‌ور کند.» سخنگوی ستاد ملی مبارزه با کرونا گفته بود که «با توجه به شرایط فعلی بیماری و افت پروتکل‌های بهداشتی به نظر من سفرهای نوروزی تقریبا منتفی است، مگر این‌که در دو، سه هفته آینده رعایت پروتکل‌ها افزایش یابد و تعداد شهرهای آبی خیلی زیاد شود.» این درحالی است که تعداد شهرهای آبی روزبه‌روز درحال کاهش است.
گرچه سخنگوی ستاد ملی مبارزه با کرونا تأکید کرده بود:«مردم اقدام به رزرو بلیت هواپیما، قطار و… برای نوروز ۱۴۰۰ نکنند، چون ما در یک جنگ غیرقابل پیش‌بینی با ویروس هستیم و تا زمانی که واکسیناسیون کافی انجام نشود، هر لحظه منتظر یک تغییر رفتار و جهش عجیب از سوی ویروس هستیم.» اما آن‌قدر اظهارنظرها در این روزها دوگانه و متناقض بوده است که مردم برنامه سفر چیده‌اند و بلیت‌هایشان را خریده‌اند و نکته تأمل‌برانگیز آن است که علیرضا رئیسی، دیروز نسبت به خطر موج جدید با شکل‌گیری سفرها اشاره داشت و از مردم درخواست کرد تا حد امکان سفر نروند. او به سخنان وزیر بهداشت هم گریزی زد، این‌که سعید نمکی گفته، سفرها می‌تواند بسیار خطرناک باشد و منجر به انتقال ویروس شود و این ویروس جهش یافته که قدرت سرایت بالایی دارد، اگر از استانی به استان دیگر جابه‌جا شود، قطعا می‌تواند آن استان را درگیر کند و اگر این سفرها اتفاق بیفتد، استانی که اکنون وضعیت باثباتی دارد، می‌تواند قطعا وضعیتش بدتر شود و موج جدیدی شکل بگیرد. رئیسی خطاب به مردم گفت، باید سفرها تا حد امکان انجام نشود: «درست است که مردم واقعا تحت‌فشار بوده و هستند. اکنون سه عید می‌گذرد؛ سال ۱۳۹۸ سیل بود، ۱۳۹۹ کرونا و امسال هم کرونا و ویروس جهش یافته. گرچه شاید فشار روحی و روانی و خستگی مردم باعث شود که تحمل و آسیب‌پذیری را داشته باشند، اما خواهشی که داریم این است که تا حد امکان این سفرها به هیچ وجه انجام نشود تا امسال را هم با شرایط ثابتی بگذرانیم و از سال آینده که بحث واکسیناسیون کامل‌تر می‌شود ، قطعا سال‌های بعد می‌توانیم تعطیلات بهتری داشته باشیم، آن هم همراه با عزیزان‌مان در کنار یکدیگر و مبادا به دلیل سفرهای چند روزه، عزیزان‌مان دیگر در کنار ما نباشند که این ضایعه‌ای جبران‌ناپذیر است.» رئیسی همه این حرف‌ها را زد تا بگوید:«علی رغم صحبت‌هایی که شد در ستاد ملی هم بحث شد و نظر عزیزان این است که بر اساس مصوبه‌ای که در ستاد داشتیم این بود که در شهرهای قرمز و نارنجی سفر کاملا ممنوع شود و در سایر شهرها اعم از زرد و آبی با رعایت پروتکل‌های بسیار سختگیرانه بتوانند سفرهای ضروری خودشان را انجام دهند.»
تمنا و توصیه مسئولان برای سفر نرفتن مردم به جای ممانعت از انجام مسافرت ها، نمایانگر وضعیت رهای کنترل کرونا در کشور است و تاکنون به علت اتخاذ همین شیوه نتوانسته ایم بر این ویروس فائق آییم و باید منتظر اتفاقات ناگوار بعدی باشیم.
سیاست‌های یک بام و دو هوا!
در این رابطه با مسعود یونسیان، استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت‌وگو کردیم. او از بابت تصمیم ستادملی مبارزه با کرونا ناراحت است، به این دلیل که باید سفرها به طورکلی ممنوع می شد. یونسیان به «رسالت» می گوید:«این‌گونه تصمیمات به منزله خودکشی دسته جمعی است. اصطلاحا می گویند هر خانواده ای به دور خودش حبابی دارد، آن حباب یعنی افرادی که باهم درتماس بوده اند. شهرها و جوامع نیز دارای چنین حبابی هستند، به عنوان مثال احتمال دارد در یک شهر به دلیل ابتلای زیادی که صورت گرفته، آدم‌ها به درجاتی از مصونیت رسیده باشند و در آنجا آلودگی رخ ندهد اما وقتی رفت و آمد بین این شهرها اتفاق می افتد، اوضاع نگران‌کننده می شود چون ممکن است تست افراد منفی باشد اما آلودگی آن‌ها چند روز بعد خود را نشان بدهد. بنابراین هرقدر امتزاج جمعیت‌ها بیشتر باشد، در قسمت های سفید و زرد افزایش بیماری را مشاهده خواهیم کرد. ما بارها این مسئله را تجربه کرده ایم، نمی دانم ما چندبار باید یک مسئله را تجربه کنیم تا هم مردم و هم مسئولان ما موضوع را جدی بگیرند. همچنین سفر از طریق تورهای گردشگری به اندازه سفرهای عادی شهروندان با وسایل نقلیه شخصی خطرناک است و درحالی مسافرت به مناطق قرمز و نارنجی ممنوع شده که باید سفر به مناطق سفید، زرد و آبی ممنوع می‌شد، چون افراد با خودشان آلودگی را جابه‌جا می‌کنند. بنابراین بهتر بود مسافرت‌ها را به طورکلی لغو میکردند. بعدهم محدودیتی که در مسافرت ایجاد می شود، نباید صرفا محدود به خودروهای سواری باشد. اتفاقا ما در اتوبوس دچار مشکلیم که تعداد زیادی در فضایی بدون تهویه کنارهم نشسته اند. مسئله بعدی این است که اگر می‌خواهیم سفر رفتن را به شکل جدی محدود کنیم، باید هتل‌ها هم تعطیل شوند، معنا ندارد که بگویید سفر ممنوع است اما فقط خودروی سواری را ممنوع کنیم. این خودرو کمترین ریسک انتقال را دارد، به خاطر این‌که آدم‌ها زیر یک سقف زندگی می‌کنند و قبلا آلودگی را به یکدیگر منتقل کرده‌اند و اگر قرار است ممنوعیتی در کار باشد، در وهله اول باید هتل ها تعطیل شوند و چنانچه کسی، کار اضطراری دارد باید با مجوزی که از فرمانداری می‌گیرد، سفر کند. تورها هم باید تعطیل شوند. نمی‌توانیم سیاست یک بام و دو هوا را اتخاذ کنیم. بحث مسافرت هم به تنهایی مطرح نیست. ما تصاویر بازار تهران را دیده‌ایم، نمی شود بازارها باز باشد، بعد از مردم بخواهیم که بازار نروند. ما باید به مسائل، جامع نگاه کنیم و در صورت تعطیلی بازار از کسبه به صورت نسبی حمایت کرده و اگر تخطی کردند، جریمه کنیم، اما این‌که دولت پای خودش را کنار بکشد و خسارتی نپردازد و از آن طرف هم نیروی انتظامی به شکل جدی برخورد نکند، فایده ای ندارد.»
یونسیان در مورد اعمال قرنطینه باتوجه به پایان سال و در پیش بودن تعطیلات نوروز به منظور کنترل بیماری می‌گوید:«شاید قرنطینه‌ای که سال قبل مدنظر بود امسال مورد توجه نباشد، به این خاطر که دسترسی‌های ما به تست بیشتر است، فقط باید به جابه‌جایی‌های کنترل شده اهمیت بدهیم، یعنی مشاغلی که ضرورتی ندارد، تعطیل شوند اما متأسفانه نه مدیریتی در بخش مشاغل و نه در بخش سفرها وجود ندارد و از محدودیت ها فقط منع تردد ۹ شب باقی مانده است و برای سفرها نیز برنامه ریزی صورت نگرفته و به جای لغو آن، فقط سفر به شهرهای قرمز و نارنجی را ممنوع کرده ایم که این تصمیم به تنهایی نمی تواند موفقیت در کنترل بیماری را به همراه داشته باشد.»
نمی‌توان برای نجات صنعت گردشگری جان مردم را به خطر انداخت
سید علیرضا ناجی، رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی هم به «رسالت» می گوید:«بسیاری از آژانس‌های مسافرتی، بلیت‌هایشان را پیش فروش کرده اند، درحالی که سفر به هر نقطه ای حتی سفید و آبی و زرد هم ما را دچار مشکل خواهد کرد. این رویه درست نیست. ما با واریانتی روبه رو هستیم که بسیار انتقال‌پذیر است و طی روزها و هفته های گذشته، دستورالعملی را برای سفر درنظر گرفتند و خیلی‌ها در حال حاضر بلیت‌هایشان را خریده اند و اقامتگاه‌هایشان را رزرو کرده اند. البته گفته شده سفر به مناطق قرمز و نارجی ممنوع است اما فراموش نکنیم که سفر به مناطق آبی و سفید و زرد هم باعث جابه‌جایی افراد از شهرهای مختلف می شود و ممکن است این افراد از مناطق قرمز یا نارنجی به این نقاط مسافرت کنند، بنابراین فلسفه به راه انداختن تورهای گردشگری در این شرایط قابل درک نیست. به طورکلی باید از همان ابتدا اعلام می کردیم، سفرهای نوروزی انجام نخواهد شد. تصمیمات دیرهنگام و گفته های متناقض نشان می‌دهد ما درک درستی از کرونا نداریم و تعجب می‌کنم از ستاد ملی مبارزه با کرونا که علی‌رغم تمامی کارشناسی‌ها و گوشزدهای وزارت بهداشت، بازهم جدی به این مسائل نگاه نمی‌کند. به نظر می‌رسد ما هنوز عمق بحران را درک نکرده‌ایم و شناخت درستی از کنترل کرونا و طبیعت این ویروس نداریم که چنین تصمیماتی را اخذ می کنیم. در حال حاضر تمام تورهای گردشگری و ناوگان‌های حمل و نقل از هوایی و زمینی، بلیت‌ها را رزرو کرده‌اند و بعید می‌دانم که امکان رعایت پروتکل‌ها فراهم باشد. بعدهم طبق شیوه‌نامه سفری که ابلاغ کرده اند، باید با تورهای گردشگری به مسافرت رفت؛ مگر می‌شود آن همه آدم را در اتوبوس و هواپیما و قطار کنار هم قرار بدهید و بگویید سفرها با رعایت پروتکل های بهداشتی انجام می شود؟ این‌گونه نیست و تصور می‌کنم اگر بنا به سفر هم باشد، با اتومبیل شخصی زمینه انتشار ویروس کمتر است و در نهایت همان خانواده آلوده می‌شوند اما در اتوبوس و قطار اگر چندنفر مبتلا باشند، کل مسافران را آلوده خواهند کرد. بازهم تأکید می‌کنم که تصمیم‌گیران ما هنوز ماهیت این بیماری را نمی شناسند و مسئولیت پذیر هم نیستند. ما سلامت جامعه را به خطر می اندازیم تا معذوریت خودمان را حل کنیم که این درست نیست. نمی توان برای رونق گردشگری اقدام کرد اما سلامت مردم را به مخاطره انداخت.»
ناجی تأکید می‌کند:«ما در زمینه اقتصادی دچار مشکل شده‌ایم اما این فقط صنعت گردشگری نیست که دچار مشکل شده، بنابراین تصمیم‌گیری برای سفر در نوروز نشان می‌دهد، مسئولان ما خواسته‌اند برای صنعت گردشگری کاری انجام دهند اما تا هنگامی که اهتمام کامل و تصمیم‌گیری‌های درست و بجا و با قاطعیت کامل را در زمان‌های طلایی اتخاذ نکنیم، شرایط مزمن کرونا ادامه دارد و وضعیت بهبود نمی‌یابد. ما باید بپذیریم که قواعد کنترل کرونا مشخص است و باید مدتی با جدیت کامل، سختگیری کرد و قوانین اجرایی شود تا ما بتوانیم اقتصاد را آزاد کنیم و این موارد باعث می‌شود که سریع‌تر به زیست عادی خود برگردیم. اهتمام در کنترل و واکسیناسیون هم بسیار اهمیت دارد. ما می‌دانیم ورود واکسن بسیار سخت شده و همه امیدها این است که واکسن‌های داخلی ما زودتر به نتیجه برسد و مورد استفاده قرار بگیرند اما می‌دانیم که واکسن‌های تولیدی ما هم ممکن است تا خرداد و تیرماه و حتی بیشتر از آن طول بکشد و سرعت لازم را نداشته باشد، بنابراین می‌خواهم تأکید کنم که شرایط ما مناسب نیست و نباید شرایط جامعه را از این که هست بدتر کنیم تا به صنعت گردشگری کمک شود. نباید جان جامعه را به این خاطر به خطر بیندازیم تا صنعت گردشگری نجات پیدا کند. فعلا باید اهتمام لازم را به خرج دهیم تا بیماری را کنترل کنیم. گلایه‌های وزیربهداشت از گونه جهش یافته و شرایط بغرنج بیماری به این علت است که هیئت‌های مختلف از سایر کشورها به ایران می آیند و باعث گسترش بیماری در خوزستان و چند استان دیگر ما می شوند و اگر بخواهیم این‌گونه عمل کنیم، مشکلات‌مان در برابر کرونا بیشتر خواهد شد.»
رئیس مرکز تحقیقات ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در ادامه اضافه می‌کند:«ما در تهران و برخی شهرها شرایط نسبتا مناسبی داریم، حداقل دیتاها این را به ما نشان می‌دهد. البته نتوانسته‌ایم سطح تست‌ها و بیماریابی‌مان را نسبت به قبل بیشتر کنیم تا بهتر بتوانیم در مسیر کنترل بیماری اقدام کنیم، بنابراین اتخاذ تصمیمات نابجا هم سبب خواهد شد وضعیت بدتری داشته باشیم. برخی استان‌های ما در جنوب کشور دچار مشکل‌اند و از این استان‌ها به سایر مناطق رفت و آمد صورت می‌گیرد و نمی‌توان خوشبین بود. در حال حاضر باتوجه به گردش واریانت انگلیسی اگر هشدار ندهیم و کنترل‌های لازم را نداشته باشیم، وضعیت‌مان به مراتب بدتر خواهد شد، چون اوضاع رو به بهبود نیست بلکه رو به وخامت است و نه فقط خوزستان بلکه در چند استان دیگر هم، آتش کرونا شعله ور شده است. بعد ما می خواهیم زمینه جابه‌جایی مردم را در سفرهای نوروزی فراهم کنیم! این پیک چهارمی که در حال به وجود آمدن است، موضوع محتومی نیست که در دروازه بایستیم و به این پیک خوشامد بگوییم. این ها بستگی به رفتار ما دارد. ما اگر این رفتارهای اشتباه را ادامه بدهیم، پیک چهارم اوج می‌گیرد و در آن موقع، جلوگیری کردن از پیک چهارم و مرگ‌ومیرها باتوجه به واریانتی که وجود دارد، غیرممکن است و ویروس بسیار قابل انتقال خواهد بود، چون به اثبات رسیده وخامت این بیماری در برخی موارد بیشتر است و به نسبت مرگ‌ومیرهایش بالاتر بوده و اگر به این رویه ادامه بدهیم، کنترل بسیار سخت‌تر خواهد بود. ما نیاز به تصمیمات قاطعانه و سخت داریم تا سلامت جامعه تضمین شود و به غیر از این، راه‌حل دیگری نیست اما متأسفانه سناریوی ایمنی جمعی حاصل از عفونت طبیعی، از سوی برخی افراد همچنان پیش می‌رود و به نظر می‌رسد که این تفکر تغییر نکرده است و از این بابت، دلم برای وزارت بهداشت می‌سوزد، گرچه مردم از عملکرد این وزارتخانه ناراحت‌اند اما در زمینه کرونا، فقط این وزارتخانه مسئولیت ندارد بلکه دستگاه‌های دیگر هم باید پای کار باشند.»
سفر , سفرهای نوروزی , سفرهای نوروزی ۱۴۰۰ , کرونا , مسافرت
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.